Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
II Səlamət Gəray (1691 – 1751, Bolqarıstan) — XXXVII Krım xanı.
| II Səlamət Gəray | |
|---|---|
| yanvar 1740 – noyabr 1743 | |
| Əvvəlki | II Məngli Gəray |
| Sonrakı | II Səlim Gəray |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1691 |
| Vəfat tarixi | 1751 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | suveren[d] |
| Atası | I Səlim Gəray |
| Uşağı | |
| Ailəsi | Gəraylar |
| Dini | sünni islam |
Krım xanı I Səlim Gərayın oğludur. Atasının vəfatından sonra sırayla qardaşlarının səltənətlərini gördü. Qardaşı I Qaplan Gərayın səltənətində Perekop qalasının idarəsinə gətirildi. Digər qardaşı II Məngli Gərayın səltənətində isə əvvəlcə nurəddin, daha sonra isə kalqay ünvanı aldı. Onun ölümünün ardından 1740-cı ilin yanvarında Krım xanlığına gətirildi. Qardaşı Qazi Gərayın oğlu Əzəməti kalqay, digər qardaşı Məngli Gərayın oğlu Toxtamışı isə nurəddin təyin etdi.
Səlamət Gəray taxta çıxdığı dövrdə başda Bağçasaray olmaqla, Krımın bir çox iri şəhərləri ruslar tərəfindən darmadağın edilmişdi. Atasının topladığı böyük kitabxana yandırılmış, məscidlər yararsız hala salınmışdı. Bu səbəblə ilk iş olaraq bütün xanlıq ərazisində yenidən qurma işlərinə başlayan Səlamət Gəray qısa zamanda paytaxt Bağçasarayı abadlaşdırdı. Xarici siyasətdə rus təsirini azaltmaq məqsədilə isveçlilərlə ittifaq qurmaq niyyəti olsa da, Rusiya ilə müharibəyə girişməkdən çəkinən Osmanlı sultanı bu ittifaqa qarşı çıxdı. Təmin edilən sülh şəraitini pozmaqda ittiham olunan Səlamət Gəray rusların onu şikayət etməsiylə vəzifədən alındı və Yamboluya sürgün olundu. 1751-ci ildə burada vəfat edən Səlamət Gəray məscidlərin birinə dəfn olundu.
Mənbə
- Oleksa Gaivoronsky «Повелители двух материков», Kiev-Bakhchisarai, 2007,
İstinadlar
- Selâmet // MAK (pol.).
- Henry Hoyle Howorth, History of the Mongols, 1880, part 2, p 479
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Selamet Geray 1691 1751 Bolqaristan XXXVII Krim xani II Selamet GerayXXXVII Krim xaniyanvar 1740 noyabr 1743EvvelkiII Mengli GeraySonrakiII Selim GeraySexsi melumatlarDogum tarixi 1691Vefat tarixi 1751Vefat yeri BolqaristanDefn yeri Yambol d Fealiyyeti suveren d Atasi I Selim GerayUsagi Maqsud GerayAilesi GeraylarDini sunni islam Krim xani I Selim Gerayin ogludur Atasinin vefatindan sonra sirayla qardaslarinin seltenetlerini gordu Qardasi I Qaplan Gerayin seltenetinde Perekop qalasinin idaresine getirildi Diger qardasi II Mengli Gerayin seltenetinde ise evvelce nureddin daha sonra ise kalqay unvani aldi Onun olumunun ardindan 1740 ci ilin yanvarinda Krim xanligina getirildi Qardasi Qazi Gerayin oglu Ezemeti kalqay diger qardasi Mengli Gerayin oglu Toxtamisi ise nureddin teyin etdi Selamet Geray taxta cixdigi dovrde basda Bagcasaray olmaqla Krimin bir cox iri seherleri ruslar terefinden darmadagin edilmisdi Atasinin topladigi boyuk kitabxana yandirilmis mescidler yararsiz hala salinmisdi Bu sebeble ilk is olaraq butun xanliq erazisinde yeniden qurma islerine baslayan Selamet Geray qisa zamanda paytaxt Bagcasarayi abadlasdirdi Xarici siyasetde rus tesirini azaltmaq meqsedile isveclilerle ittifaq qurmaq niyyeti olsa da Rusiya ile muharibeye girismekden cekinen Osmanli sultani bu ittifaqa qarsi cixdi Temin edilen sulh seraitini pozmaqda ittiham olunan Selamet Geray ruslarin onu sikayet etmesiyle vezifeden alindi ve Yamboluya surgun olundu 1751 ci ilde burada vefat eden Selamet Geray mescidlerin birine defn olundu MenbeOleksa Gaivoronsky Poveliteli dvuh materikov Kiev Bakhchisarai 2007 ISBN 978 966 96917 1 2IstinadlarSelamet MAK pol Henry Hoyle Howorth History of the Mongols 1880 part 2 p 479