464-484-cü illərdə Cənubi Qafqazda Sasanilərə qarşı yenidən üsyanlar başlanmışdı. Bu hərəkat nəticəsində 485-ci ildə əldə olunmuş Nvarsaq sülhünə görə Albaniyada müstəqillik və xristianlıq bərpa edilir. Dövlətin yeni hökmdarı 487-ci ildə III Vaçaqan olur. Onun hakimiyyət illəri Albaniyanın yüksəlişi dövrüdür. Ölkə təsərrüfatı dirçəldilir, ticarət əlaqələri genişlənir, əkinçilik, hevandarlıq və sənətkarlıq durmadan inkişaf edirdi. Albaniyada feodal şəhərləri təşəkkül tapır. Bunlar Bərdə, Dərbənd, Şamaxı, Qəbələ, Beyləqan, Şabran, Xalxal və Şəki idi. Şəhərlərdə iri bazarlar mövcud olmuşdur. Sənətkar və tacirlərin öz ittifaqları yaranırdı. Ölkə Çin, Hindistan, Misir, Suriya, Şərqi Avropa, Kiçik Asiya, Şimali Qafqaz və İran körfəzinin bir çox dövlətləri ilə birbaşa ticarət əlaqələri yaratmışdır. 488-ci ildə III Vaçaqan Aquanda qurultay çağıraraq yeni qanunlar qəbul etdi. Tarixdə Aquan qanunları kimi tanınan bu islahatlar Albaniyada mərkəzi hakimiyyətin gücləndirilməsinə və xristianlığın mövqelərinin möhkəmlənməsinə yönəldilmişdir. Bu qanunlara əsasən kilsəyə böyük səlahiyyətlər verilmiş və hətta məhkəmə işləri də onun ixtiyarına keçmişdir. Artıq I-III yüzillikdən Azərbaycana müxtəlif türk tayfaları daxil olmağa və burada məskunlaşmağa başlayırlar. Ölkə ərazisinə onlar bir neçə itsiqəmtdən – şimaldan Dərbənd və Dəryal keçidlərindən, cənubdan İran ərazisindən, qərbdən isə Bizans imperiyasının torpaqlarından keçərək daxil olurdular. I-VI yüzilliklərdə ölkə ərazisində minlərlə hun, onoqur, sabir, bulqar, xəzər və digər türkdilli xalqların nümayəndələri məskunlaşmışdır.
510-cu ildə III Vaçaqanın vəfatından sonra Alban çarlığı yenidən Sasanilərə tabe etdirilərək mərzabanlığa çevrildi. Sasani imperiyasında Azərbaycanın həm cənub, həm də şimal hissələri xüsusi əhəmiyyət kəsb edirdilər. Zəngin torpaqlara və böyük əhaliyə malik olan bu ölkədə əkinçilik, heyvandarlıq və sənətkarlıq yüksək inkişaf etmiş, iri və dövlətli şəhərlər mövcud olmuşdur. Ölkə təsərrüfat baxımından böyük məna kəsb etməklə yanaşı, həm də mühüm hərbi-strateji əhəmiyyətə malik idi. Çünki o Sasani imperiyasının hüdudlarını şimal və qərbdən qoruyurdu. 603-628-ci illərdə Azərbaycan, İran və Bizans arasındakı ardı-arası kəsilməyən müharibələr meydanına çevrildi. Bu müharibə və qarətlər nəticəsində acınacaqlı vəziyyətə düşmüş yerli əhali 603-ci ildə üsyan etdi. Üsyanın başında alban katalikosu Viro dururdu. Şahinşah II Xosrov (590-628) albanların üsyanının susduraraq Vironu həbs edib sürgünə göndərmişdir. Bu ərəfədə Sasanilərin təzyiqi ilə Albaniya mərkəzi hökuməti ləğv edilmişdir. Ona görə də ölkədə kilsənin nüfuzu güclənmiş, onun başçısı Viro isə demək olar ki, dövlətin rəhbəri vəzifəsini yerinə yetirirdi. Bu hadisələrdən bir qədər sonra Bizans imperatoru İrakli (610-641) Azərbaycana yürüş edərək Naxçıvan və Qazaka (indiki Taxtı Süleyman) şəhərlərini ələ keçirir. Eyni zamanda şimaldan ölkəyə Bizansın müttəfiqi olan xəzər tayfaları hücum etdilər. Demək olar ki, Azərbaycanın bütün şimal əyalətləri onların hücumuna məruz qaldı. Bərdə və Dərbənd şəhərləri kimi strateji mərkəzlər onlara tabe edildi. İran hökmdarı II Kavadın dövründə (629-630) Viro 25 il davam edən sürgündən geri qaytarılır (628-ci il). Vətənə qayıdan alban katalikosu ölkənin talan və qarətdən xilas etmək məqsədilə bir sıra tədbirlərə əl atır. Hələ 603-cü ildə Azərbaycanın şimal hissəsində Girdiman əyalətində Mehranilər sülaləsinin banisi Mehran hakimiyyətə gəlmişdir.
Ailəsi
Movses Kalankatlının məlumatına əsasən III Vaçaqanın iki övladı olmuşdur:
Pantaleon :
Allahsevən və mömin çar Vaçaqanın oğul–uşağı olmadığı üçün o, rahiblərlə birlikdə ibadət edir Allaha yalvarırdı ki, ona oğul bəxş etsin. Və insanları sevən, bərəkət verən Allah çarın dualarına cavab verərək ona bir oğul bəxş etdi. Müqəddəs şəhidlərin havadarlığı ilə o, Allahın ona göndərdiyi hədiyyəni qəbul etdi. Çar oğlunun adını müqəddəs Panteonun, İsanın əsgəri və şəhidi naminə Pantaleon qoydu və əmr etdi ki, onu Allaha itaətdə tərbiyə etsinlər və o, həmişə ayıq olub İsanın müqəddəs şəhidlərinə qulluq etsin.
Xançik:
Çar Vaçaqanın çox istəkli Xançik adlı gənc qızı var idi. Çar onun üçün bir malikanə tikdirmişdir.
Müasir mədəniyyətdə
2011-ci ildə qondarma Dağlıq Qarabağ respublikasının prezidenti III Vaçaqanın heykəlinin Şuşada ucaldılması üçün sərəncam vermişdir. Həmçinin qondarma respublikada mədəniyyət sahəsindəki nailiyyətlərə görə "Vaçaqan Barepaşt medalı" da verilir.
İstinad
В Нагорном Карабахе намерены поставить памятник царю Вачагану
Медалью «Вачаган Барепашт» награждаются за творческие достижения в сфере культуры, литературы, гуманитарных наук, искусства, здравоохранения, за благотворительную деятельность во благо НКР.
vaçaqan, mömin, vaçaqan, qafqaz, albaniyasının, türk, ərsak, sülaləsindən, olan, sonuncu, xanı, mömin, vaçaqanqafqaz, albaniyasının, çarı, arşakilər, 510sələfi, vaçe, müstəqil, albaniya, çarı, kimi, varsken, sasani, mərzbanı, kimi, xələfi, sasani, mərzbanıvara. III Momin Vacaqan 487 510 Qafqaz Albaniyasinin turk Ersak sulalesinden olan sonuncu xani III Momin VacaqanQafqaz Albaniyasinin IX cari Arsakiler 487 510Selefi II Vace musteqil Albaniya cari kimi I Varsken Sasani merzbani kimi Xelefi Sasani merzbaniVaraz Qriqor musteqil Albaniya cari kimi Sexsi melumatlarVefat tarixi 510Sulale Alban ArsakileriAtasi YesuagenAnasi II Yezdegirdin bacisiUsaqlari Pantaleon Xancik Mundericat 1 Hakimiyyeti 2 III Vacaqanin vefatindan sonra Alban carligi 3 Ailesi 4 Muasir medeniyyetde 5 Istinad 6 Hemcinin baxHakimiyyeti Redakte464 484 cu illerde Cenubi Qafqazda Sasanilere qarsi yeniden usyanlar baslanmisdi Bu herekat neticesinde 485 ci ilde elde olunmus Nvarsaq sulhune gore Albaniyada musteqillik ve xristianliq berpa edilir Dovletin yeni hokmdari 487 ci ilde III Vacaqan olur Onun hakimiyyet illeri Albaniyanin yukselisi dovrudur Olke teserrufati dirceldilir ticaret elaqeleri genislenir ekincilik hevandarliq ve senetkarliq durmadan inkisaf edirdi Albaniyada feodal seherleri tesekkul tapir Bunlar Berde Derbend Samaxi Qebele Beyleqan Sabran Xalxal ve Seki idi Seherlerde iri bazarlar movcud olmusdur Senetkar ve tacirlerin oz ittifaqlari yaranirdi Olke Cin Hindistan Misir Suriya Serqi Avropa Kicik Asiya Simali Qafqaz ve Iran korfezinin bir cox dovletleri ile birbasa ticaret elaqeleri yaratmisdir 488 ci ilde III Vacaqan Aquanda qurultay cagiraraq yeni qanunlar qebul etdi Tarixde Aquan qanunlari kimi taninan bu islahatlar Albaniyada merkezi hakimiyyetin guclendirilmesine ve xristianligin movqelerinin mohkemlenmesine yoneldilmisdir Bu qanunlara esasen kilseye boyuk selahiyyetler verilmis ve hetta mehkeme isleri de onun ixtiyarina kecmisdir Artiq I III yuzillikden Azerbaycana muxtelif turk tayfalari daxil olmaga ve burada meskunlasmaga baslayirlar Olke erazisine onlar bir nece itsiqemtden simaldan Derbend ve Deryal kecidlerinden cenubdan Iran erazisinden qerbden ise Bizans imperiyasinin torpaqlarindan kecerek daxil olurdular I VI yuzilliklerde olke erazisinde minlerle hun onoqur sabir bulqar xezer ve diger turkdilli xalqlarin numayendeleri meskunlasmisdir III Vacaqanin vefatindan sonra Alban carligi Redakte Vacaqan terefinden berpa edilmis Amaras monastiri 510 cu ilde III Vacaqanin vefatindan sonra Alban carligi yeniden Sasanilere tabe etdirilerek merzabanliga cevrildi Sasani imperiyasinda Azerbaycanin hem cenub hem de simal hisseleri xususi ehemiyyet kesb edirdiler Zengin torpaqlara ve boyuk ehaliye malik olan bu olkede ekincilik heyvandarliq ve senetkarliq yuksek inkisaf etmis iri ve dovletli seherler movcud olmusdur Olke teserrufat baximindan boyuk mena kesb etmekle yanasi hem de muhum herbi strateji ehemiyyete malik idi Cunki o Sasani imperiyasinin hududlarini simal ve qerbden qoruyurdu 603 628 ci illerde Azerbaycan Iran ve Bizans arasindaki ardi arasi kesilmeyen muharibeler meydanina cevrildi Bu muharibe ve qaretler neticesinde acinacaqli veziyyete dusmus yerli ehali 603 ci ilde usyan etdi Usyanin basinda alban katalikosu Viro dururdu Sahinsah II Xosrov 590 628 albanlarin usyaninin susduraraq Vironu hebs edib surgune gondermisdir Bu erefede Sasanilerin tezyiqi ile Albaniya merkezi hokumeti legv edilmisdir Ona gore de olkede kilsenin nufuzu guclenmis onun bascisi Viro ise demek olar ki dovletin rehberi vezifesini yerine yetirirdi Bu hadiselerden bir qeder sonra Bizans imperatoru Irakli 610 641 Azerbaycana yurus ederek Naxcivan ve Qazaka indiki Taxti Suleyman seherlerini ele kecirir Eyni zamanda simaldan olkeye Bizansin muttefiqi olan xezer tayfalari hucum etdiler Demek olar ki Azerbaycanin butun simal eyaletleri onlarin hucumuna meruz qaldi Berde ve Derbend seherleri kimi strateji merkezler onlara tabe edildi Iran hokmdari II Kavadin dovrunde 629 630 Viro 25 il davam eden surgunden geri qaytarilir 628 ci il Vetene qayidan alban katalikosu olkenin talan ve qaretden xilas etmek meqsedile bir sira tedbirlere el atir Hele 603 cu ilde Azerbaycanin simal hissesinde Girdiman eyaletinde Mehraniler sulalesinin banisi Mehran hakimiyyete gelmisdir Ailesi RedakteMovses Kalankatlinin melumatina esasen III Vacaqanin iki ovladi olmusdur Pantaleon Allahseven ve momin car Vacaqanin ogul usagi olmadigi ucun o rahiblerle birlikde ibadet edir Allaha yalvarirdi ki ona ogul bexs etsin Ve insanlari seven bereket veren Allah carin dualarina cavab vererek ona bir ogul bexs etdi Muqeddes sehidlerin havadarligi ile o Allahin ona gonderdiyi hediyyeni qebul etdi Car oglunun adini muqeddes Panteonun Isanin esgeri ve sehidi namine Pantaleon qoydu ve emr etdi ki onu Allaha itaetde terbiye etsinler ve o hemise ayiq olub Isanin muqeddes sehidlerine qulluq etsin Xancik Car Vacaqanin cox istekli Xancik adli genc qizi var idi Car onun ucun bir malikane tikdirmisdir Muasir medeniyyetde Redakte2011 ci ilde qondarma Dagliq Qarabag respublikasinin prezidenti III Vacaqanin heykelinin Susada ucaldilmasi ucun serencam vermisdir 1 Hemcinin qondarma respublikada medeniyyet sahesindeki nailiyyetlere gore Vacaqan Barepast medali da verilir 2 Istinad Redakte V Nagornom Karabahe namereny postavit pamyatnik caryu Vachaganu Medalyu Vachagan Barepasht nagrazhdayutsya za tvorcheskie dostizheniya v sfere kultury literatury gumanitarnyh nauk iskusstva zdravoohraneniya za blagotvoritelnuyu deyatelnost vo blago NKR Hemcinin bax RedakteQafqaz Albaniyasinda xristianliq Cavansir ArranMenbe https az wikipedia org w index php title III Vacaqan amp oldid 5926451, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
