Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Həştərxan tatarları (tatar. Әстерхан татарлары, Әsterhan tatarlari, Әşterhan tatarlari) — müasir Həştərxan vilayəti ərazisində yayılmış tatar xalqına aid qrup. Vilayətin sayına görə üçüncü ən böyük etnik qrupudur. Ümumi əhalinin 7 % təşkil edir. 2010-cu il diyahıya alınmasına görə Həştərxan vilayətində 60 min tatar yaşayır.
Tarixi
XV—XVII əsrlərdə həştərxan tatarları Həştərxan xanlığının və Noqay knyazlıqlarının ərzilərdə cəmləşmişdilər. Onlar noqayların güçlü təsirinə məruz qalmışdılar. XVII əsrdən etibarən Volqa-Ural tatarları ilə əlaqə güçlənmişdir.
Mədəniyyət
XX əsr
1917-ci ildə Həştərxan tatarların iri mədəni və ictimai mərkəzlərinfən biri olmuşdur. 1892-ci ildə burada "Nizamiyə" mədrəsəsi fəaliyyət göstərirdi. Burada "Azad xalq" (1917–1919), "İrek" (1917), "İslah" (1907), "Tartış" (1917–1919), "İdel]]" (1907–1914; yenidən 1991) qəzetləri buracılırdı. Üstəlik vilayət ərazisində "Azad xanım" (1917–1918), "Maarif" (1909), "Tup" (1907) və s. jurnallar fəaliyyət gödtərmişdir. 1907-ci ildən Tatar Xalq teatrı fəaliyyət göstərir. 1919-cu ildə idə Həştərxan Tatar teatr studiyası təşkil edilmişdir.
Hazırkı dövr
Hazırda Həştərxanda tatar milli cəmiyyəti olan "Dostluq" və tatar gənclər mərkəzi olan "Ümid" fəaliyyət göstərir. Paralel olaraq "Tatar mədəniyyətinin qorunması və inkişafı cəmiyyəti" fəaliyyət göstərir (Tatar iş mərkəzi).
Hazırkı siyahıya alınma
Tatarlar Həştərxan vilayətinin ümumi əhalisinin 7% təşkil edir. Həştərxan xanlığı işğal edildikdən sonra tatarların bir qismi Yuxarı Volqa istiqamətinə yayılmışdır.
- 2002 il siyahıya alınması: 70 590 (7,0 %).
- 2010 il siyahıya alınması: 60 523 (6,6 %).
Yerləşməsi
Həştərxan vilayətinin etnik xəritəsinə görə tatarlar vilayətin 20 kəndində yaşayırlar: (ən əsası və rayonları) iri kəndlər — Starokuçerqanovka, Solyanka, Osıpnoy Buqor, Qaraqalı, Tri Protoka, Tatar Başmağı, Kilinçi, Biştyobinka.
Ədəbiyyat
- Исхаков Д. М. Астраханские татары, этническое расселение и динамика численности в XVIII — начале XX в. // Астраханские татары. — Казань, 1992. — С. 5–33.
- Татары. Народы России. Энциклопедия. — M., 1994. — С. 320–321.
Mənbə
- Həştərxan tatarlarının birinci saytı
İstinadlar
- "Куц Олег Юрьевич. Татары на казачьем Дону". 2013-01-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-01.
- "jawgin - Поворот не туда…Глава 1. Татарское историческое единство". 2023-07-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-01-01.
- . 2017-01-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-06.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hesterxan tatarlari tatar Әsterhan tatarlary Әsterhan tatarlari Әsterhan tatarlari muasir Hesterxan vilayeti erazisinde yayilmis tatar xalqina aid qrup Vilayetin sayina gore ucuncu en boyuk etnik qrupudur Umumi ehalinin 7 teskil edir 2010 cu il diyahiya alinmasina gore Hesterxan vilayetinde 60 min tatar yasayir TarixiXV XVII esrlerde hesterxan tatarlari Hesterxan xanliginin ve Noqay knyazliqlarinin erzilerde cemlesmisdiler Onlar noqaylarin guclu tesirine meruz qalmisdilar XVII esrden etibaren Volqa Ural tatarlari ile elaqe guclenmisdir MedeniyyetXX esr 1917 ci ilde Hesterxan tatarlarin iri medeni ve ictimai merkezlerinfen biri olmusdur 1892 ci ilde burada Nizamiye medresesi fealiyyet gosterirdi Burada Azad xalq 1917 1919 Irek 1917 Islah 1907 Tartis 1917 1919 Idel 1907 1914 yeniden 1991 qezetleri buracilirdi Ustelik vilayet erazisinde Azad xanim 1917 1918 Maarif 1909 Tup 1907 ve s jurnallar fealiyyet godtermisdir 1907 ci ilden Tatar Xalq teatri fealiyyet gosterir 1919 cu ilde ide Hesterxan Tatar teatr studiyasi teskil edilmisdir Hazirki dovr Hazirda Hesterxanda tatar milli cemiyyeti olan Dostluq ve tatar gencler merkezi olan Umid fealiyyet gosterir Paralel olaraq Tatar medeniyyetinin qorunmasi ve inkisafi cemiyyeti fealiyyet gosterir Tatar is merkezi Hazirki siyahiya alinmaTatarlar Hesterxan vilayetinin umumi ehalisinin 7 teskil edir Hesterxan xanligi isgal edildikden sonra tatarlarin bir qismi Yuxari Volqa istiqametine yayilmisdir 2002 il siyahiya alinmasi 70 590 7 0 2010 il siyahiya alinmasi 60 523 6 6 YerlesmesiHesterxan vilayetinin etnik xeritesine gore tatarlar vilayetin 20 kendinde yasayirlar en esasi ve rayonlari iri kendler Starokucerqanovka Solyanka Osipnoy Buqor Qaraqali Tri Protoka Tatar Basmagi Kilinci Bistyobinka EdebiyyatIshakov D M Astrahanskie tatary etnicheskoe rasselenie i dinamika chislennosti v XVIII nachale XX v Astrahanskie tatary Kazan 1992 S 5 33 Tatary Narody Rossii Enciklopediya M 1994 S 320 321 MenbeHesterxan tatarlarinin birinci saytiIstinadlar Kuc Oleg Yurevich Tatary na kazachem Donu 2013 01 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 01 01 jawgin Povorot ne tuda Glava 1 Tatarskoe istoricheskoe edinstvo 2023 07 23 tarixinde Istifade tarixi 2013 01 01 2017 01 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 05 06