Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Hübəl (ərəb. هبل) — ərəb bütü. O, Kəbənin içindəki və ətrafındakı bütlərin ən böyüyü idi. Hübəl insan formasında qırmızı əqiqdən düzəldilmişdi. Sağ qolu sınmış halda Qureyşə nəql edilən bu bütə, daha sonra qızıldan bir qol əlavə edilmişdir.
| Hübəl | |
|---|---|
| ərəb. هبل | |
| Mifologiya | ərəb |
| Yer | Kəbənin içi |
| Cinsi | kişi[d] |
| Dini mərkəz | Məkkə |
Mənşə
Hübəlin Məkkəyə haradan və kim tərəfindən gətirildiyi mübahisəlidir. Hübəlin ilk dəfə Əmr ibn Lüheyy tərəfindən (III əsrin ortalarında) əl-Cəzirədəki Hit şəhərindən və ya Moavdan Məkkəyə gətirildiyi rəvayət edilib. Həmçinin Əmr ibn Lüheyy ərəbləri bütpərəstliyə təşviq etmiş və bütpərəstliyi ərəblər arasında yaymışdır. Lakin İbn əl-Kəlbi, Hübəlin ilk dəfə Hüzeymə ibn Müdrikə tərəfindən Kəbənin içinə qoyulduğunu, hətta ona "Hüzeymənin Hübəli" deyildiyini söyləyir. Yaqut isə Hübəlin Bəni Kinanənin bütü olduğunu qeyd edir. Hübəl adı, Hicrdə tapılan Nəbati kitabələrində Züşəra və Manutu (Mənat) ilə birlikdə çəkilir. Bəzi qərb mənbələrinə görə Hübəl ay tanrısının simvoludur. Digər tərəfdən Kəlb qəbiləsində Hübəl kəliməsi ilə nəsil və şəxs adlarının yaradılması bu bütün başlanğıcda Şimali Ərəbistan tanrılarından olduğunu və xaricdən Məkkəyə gətirildiyi etimallarını qüvvətləndirir.
Etimologiya
Ərəp dili nöqtəyi-nəzərindən kəlimənin yaranması və mənası da naməlumdur. Bu da həm Hübəlin, həm də onun adının yad olduğunu göstərir.
İnanc
Kəbənin içində yerləşdirilmiş Hübəlin önündə üzərlərində müxtəlif ifadələr (bəli, xeyir və s.) yazılmış 7 ədəd fal oxu var idi. Ərəblər bir işə (evlilik, dəfn və s.) başlamaq istədiklərində bu oxları çəkər, çəkilmiş oxa görə hərəkət edərdilər.
Kəbədə Hübələ edilən ibadətlər yaxşı təşkil olunmuşdu. Bir həcib onunla məşğul olur, onun adına gətirilən qurban və nəzirləri qəbul edir, fal oxlarını çəkirdi. Mənbələrin verdiyi məlumata görə Hübələ bir dəfəyə 700 dəvə qurban verilmişdi. Hübəl, Məkkənin fəthindən sonra digər bütlər kimi məhv edildi.
İstinadlar
- Harman, Ö. Faruk. "Hübel", TDV İslâm Ansiklopedisi (türk). XVIII. 1998. 444–445.
- Sarıcık, Murat. "HÜBEL" MEKKE'YE NE ZAMAN GETİRİLDİ? (PDF) (türk). 2007. 138.
- İbn Hişam. əs-Sirə (ərəb). I. 76–77.
- Kitabül-Əsnəm (ərəb). 36.
- Mucəmül-buldan (ərəb). V. 391.
- Əli, Cavad. əl-Müfəssəl (ərəb). VI. 253.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hubel ereb هبل ereb butu O Kebenin icindeki ve etrafindaki butlerin en boyuyu idi Hubel insan formasinda qirmizi eqiqden duzeldilmisdi Sag qolu sinmis halda Qureyse neql edilen bu bute daha sonra qizildan bir qol elave edilmisdir Hubelereb هبل Mifologiya erebYer Kebenin iciCinsi kisi d Dini merkez MekkeMenseHubelin Mekkeye haradan ve kim terefinden getirildiyi mubahiselidir Hubelin ilk defe Emr ibn Luheyy terefinden III esrin ortalarinda el Ceziredeki Hit seherinden ve ya Moavdan Mekkeye getirildiyi revayet edilib Hemcinin Emr ibn Luheyy erebleri butperestliye tesviq etmis ve butperestliyi erebler arasinda yaymisdir Lakin Ibn el Kelbi Hubelin ilk defe Huzeyme ibn Mudrike terefinden Kebenin icine qoyuldugunu hetta ona Huzeymenin Hubeli deyildiyini soyleyir Yaqut ise Hubelin Beni Kinanenin butu oldugunu qeyd edir Hubel adi Hicrde tapilan Nebati kitabelerinde Zusera ve Manutu Menat ile birlikde cekilir Bezi qerb menbelerine gore Hubel ay tanrisinin simvoludur Diger terefden Kelb qebilesinde Hubel kelimesi ile nesil ve sexs adlarinin yaradilmasi bu butun baslangicda Simali Erebistan tanrilarindan oldugunu ve xaricden Mekkeye getirildiyi etimallarini quvvetlendirir EtimologiyaErep dili noqteyi nezerinden kelimenin yaranmasi ve menasi da namelumdur Bu da hem Hubelin hem de onun adinin yad oldugunu gosterir InancKebenin icinde yerlesdirilmis Hubelin onunde uzerlerinde muxtelif ifadeler beli xeyir ve s yazilmis 7 eded fal oxu var idi Erebler bir ise evlilik defn ve s baslamaq istediklerinde bu oxlari ceker cekilmis oxa gore hereket ederdiler Kebede Hubele edilen ibadetler yaxsi teskil olunmusdu Bir hecib onunla mesgul olur onun adina getirilen qurban ve nezirleri qebul edir fal oxlarini cekirdi Menbelerin verdiyi melumata gore Hubele bir defeye 700 deve qurban verilmisdi Hubel Mekkenin fethinden sonra diger butler kimi mehv edildi IstinadlarHarman O Faruk Hubel TDV Islam Ansiklopedisi turk XVIII 1998 444 445 Saricik Murat HUBEL MEKKE YE NE ZAMAN GETIRILDI PDF turk 2007 138 Ibn Hisam es Sire ereb I 76 77 Kitabul Esnem ereb 36 Mucemul buldan ereb V 391 Eli Cavad el Mufessel ereb VI 253 Hemcinin baxEmr ibn Luheyy