Hirkan armudu (lat.Pyrus hyrcana) — gülçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki növü.
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Kritik təhlükə həddində olanlar” kateqoriyasına aiddir –CR A2 abc; C1. Azərbaycanın nadir növüdür. Qafqaz endemikdir.
Qısa morfoloji təsviri
25 m-ə qədər hündürlüyündə ağacdır. Yarpaqları yumurtavaridir, kənarları xırda, sivridişlidir. Altdan ağ keçətükcüklü, üstdən tükcüksüzdür. Saplağı uzun, nazik, yarpaq ayasının uzunluğuna bərabər, zəriftükcüklüdür. Meyvələri darçını rəngli, basıq, kürəşəkilli olmaqla, birillik zoğlarda tək-tək və ya dəstə halında yerləşir
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Aprel—may aylarında çiçəkləyir. Meyvələri avqust-sentyabr aylarında yetişir. Tozlanması-entomofildir. Toxumla və kök pöhrələri ilə çoxalır. Dağ massivinin dağətəyi meşələrində və meşə talalarında qarışıq halda yayılmışdır.
Astara, Lənkəran rayonları ərazisində yayılmışdır.
Lənkəran ovalığı (Astara-Şüvi, Anbabu, Duriya, İstisu, Astara kəndləri; Lənkəran rayonu-Daşdatük və Xanbulaq kəndləri) və Lənkəranın dağlıq hissəsi (Yardımlı rayonu-Pirembel kəndi; Lerik rayonu – Lerik kəndi). Lənkəran rayonunun Xanbulan, Daşdatük kəndlərində, Astara rayonunun Anbabu kəndində, Hirkan Milli Parkının Vənəbicar və Himmətəli məhəllə adlanan ərazisində, Nıvıştaru çayının sahilində tək-tək rast gəlinir
Sayı və tendensiyası
İtmə təhlükəsi altında olan yeganə lokaliteti mövcuddur, populyasiyanın sayı sürətlə azalır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Meyvəsi yerli əhali tərəfindən toplanır, meyvələri yetişmədən əvvəl gəmiricilər və quşlar tərəfindən yeyilir. Mal-qara ilə otarılması təbii bərpanı çətinləşdirir.
Zəruri qоrumа tədbirləri
Yeni yasaqlıqların təşkil edilməsi tövsiyə olunur.
Mühafizə tədbirləri
Hirkan Milli Parkında mühafizə olunur.Аzərbаycаnın “Qırmızı Kitabı”na dахil еdilmişdir. Mədəni halda Nəbatat bağlarında becərilir.
Ədəbiyyat
Деревья и кустарники СССР. т.3. 1954;
Флора Азербайджана. т.5. 1954;
Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970;
Azərbaycanın "Qırmızı" və "Yaşıl Кitabları"na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları, 1996;
Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
Azərbaycanın nadir və nəsli kəsilməkdə olan oduncaqlı bitkilərinin in situ və ex situ şəraitində bioekoloji xüsusiyyətlərinin reproduksiyasının, reproduksiyasının və repatriasiyasının elmi əsasları, b.e.d. alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya. Bakı: 2011.
Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
Azərbaycan dendraflorasi. I cild. Bakı: Elm, 2011, 312 səh.
↑ Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013
Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989; Səfərov H.M., 2010
↑ Azərbaycanın ağac və kolları, 1970
Səfərov İ.S., Əsədov K.S. 1984
Səfərov H.M., 2010
Мусаев С.Г., и др., 2009
Avqust 04, 2021
hirkan, armudu, elmi, təsnifataləmi, bitkilərfəsilə, gülçiçəklilərcins, armudnöv, pyrus, hyrcana, fedelmi, adıpyrus, hyrcana, fedvikinnövlərdətəsnifatvikianbardaaxtarütms, ncbi, pyrus, hyrcana, gülçiçəklilər, fəsiləsinə, bitki, növü, iucn, qırmızı, siyahısına,. Hirkan armuduElmi tesnifatAlemi BitkilerFesile GulciceklilerCins ArmudNov Pyrus hyrcana FedElmi adiPyrus hyrcana FedVikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 1 NCBI 1 Hirkan armudu lat Pyrus hyrcana gulcicekliler fesilesine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Kritik tehluke heddinde olanlar kateqoriyasina aiddir CR A2 abc C1 Azerbaycanin nadir novudur Qafqaz endemikdir 1 2 Mundericat 1 Qisa morfoloji tesviri 2 Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri 3 Umumi yayilmasi 3 1 Azerbaycanda yayilmasi 3 2 Sayi ve tendensiyasi 3 3 Mehdudlasdirici amiller 3 4 Zeruri qoruma tedbirleri 3 5 Muhafize tedbirleri 4 EdebiyyatQisa morfoloji tesviri Redakte25 m e qeder hundurluyunde agacdir Yarpaqlari yumurtavaridir kenarlari xirda sivridislidir Altdan ag kecetukcuklu ustden tukcuksuzdur Saplagi uzun nazik yarpaq ayasinin uzunluguna beraber zeriftukcukludur Meyveleri darcini rengli basiq kuresekilli olmaqla birillik zoglarda tek tek ve ya deste halinda yerlesir 3 4 Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri RedakteAprel may aylarinda cicekleyir Meyveleri avqust sentyabr aylarinda yetisir Tozlanmasi entomofildir Toxumla ve kok pohreleri ile coxalir Dag massivinin dageteyi meselerinde ve mese talalarinda qarisiq halda yayilmisdir 1 2 Umumi yayilmasi RedakteAzerbaycanda ve Iranda tebii areali vardir Azerbaycanda yayilmasi Redakte Astara Lenkeran rayonlari erazisinde yayilmisdir Lenkeran ovaligi Astara Suvi Anbabu Duriya Istisu Astara kendleri Lenkeran rayonu Dasdatuk ve Xanbulaq kendleri ve Lenkeranin dagliq hissesi Yardimli rayonu Pirembel kendi Lerik rayonu Lerik kendi 5 Lenkeran rayonunun Xanbulan Dasdatuk kendlerinde Astara rayonunun Anbabu kendinde Hirkan Milli Parkinin Venebicar ve Himmeteli mehelle adlanan erazisinde Nivistaru cayinin sahilinde tek tek rast gelinir 6 7 8 Sayi ve tendensiyasi Redakte Itme tehlukesi altinda olan yegane lokaliteti movcuddur populyasiyanin sayi suretle azalir 1 9 6 Mehdudlasdirici amiller Redakte Meyvesi yerli ehali terefinden toplanir meyveleri yetismeden evvel gemiriciler ve quslar terefinden yeyilir Mal qara ile otarilmasi tebii berpani cetinlesdirir Zeruri qoruma tedbirleri Redakte Yeni yasaqliqlarin teskil edilmesi tovsiye olunur Muhafize tedbirleri Redakte Hirkan Milli Parkinda muhafize olunur 2 Azerbaycanin Qirmizi Kitabi na dahil edilmisdir Medeni halda Nebatat baglarinda becerilir Edebiyyat RedakteDerevya i kustarniki SSSR t 3 1954 Flora Azerbajdzhana t 5 1954 Azerbaycanin agac ve kollari III cild 1970 Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil Kitablari na tovsiye olunan bitki ve bitki formasiyalari 1996 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Azerbaycanin nadir ve nesli kesilmekde olan oduncaqli bitkilerinin in situ ve ex situ seraitinde bioekoloji xususiyyetlerinin reproduksiyasinin reproduksiyasinin ve repatriasiyasinin elmi esaslari b e d alimlik derecesi almaq ucun dissertasiya Baki 2011 Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh Azerbaycan dendraflorasi I cild Baki Elm 2011 312 seh 1 2 3 Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabi Nadir ve nesli kesilmekde olan bitki ve gobelek novleri II nesr Baki 2013 1 2 3 http redbook az options project amp id Hirkan 20armudu olu kecid Azerbaycanin agac ve kollari 1970 Seferov I S Esedov K S 1984 Azerbaycan SSR in Qirmizi kitabi 1989 Seferov H M 2010 1 2 Azerbaycanin agac ve kollari 1970 Seferov I S Esedov K S 1984 Seferov H M 2010 Musaev S G i dr 2009Menbe https az wikipedia org w index php title Hirkan armudu amp oldid 5794361, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
