Hikmət Boran (1901, Savaştəpə[d], Balıkəsir ili – 1945, İstanbul) — tibb fakültəsi tələbəsi ikən İstanbulun işğalına qarşı universitetdə müqavimət təşkilində oynadığı rol və tibb fakültəsi tələbələrinin təmsilçisi olaraq qatıldığı Sivas Konqresində etdiyi mandatlıq rejiminə qarşı çıxışıyla məşhurdur. Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsinə qatılmış, müharibədən sonra ümumi cərrah olaraq çalışmışdır. Jurnalist və incəsənət xadimi Orxan Boranın atasıdır.
1901-ci ildə Balıkəsirin Savaştəpə bucağında dünyaya gəldi. Atası poçt-teleqraf məmurlarından Haqqı bəydir. Abxaziyadan sürgün edilən çərkəz qaçqınları arasında Trabzona gəlmiş ailənin övladıdır. Ali təhsilini İstanbulda Tibbiyyə Məktəbində almış, İstanbulun işğala uğradığı günlərdə ingilis bölmələrinin işğalı altında olan məktəbdə təşkil edilən nümayişlərdə rəhbər rol oynamışdır. Üçün kurs tələbəsi ikən Sivas Konqresinə qatılmaq üçün tələbələrin təmsilçisi olaraq seçilən Hikmət İstanbuldan qaçaraq Sivasa getmişdir. Konqresə İstanbuldan qatılan 3 nümayəndədən biri olmuşdur. Sivas Konqresində Mustafa Kamala xitabən etdiyi çıxışı ilə tanınır.
TBMM qurulunca dostu Yusif bəy ilə birlikdə təhsilini yarıda buraxaraq Ankaraya getmişdir. İki dpst Cebecidəki hərbi xəstəxanada İbrahim Tali rəhbərliyində tifusa qarşı peyvənd istehsal etmək üçün çalışmışdırlar.
Səhiyə zabiti olaraq Böyük Hücuma qatılan Hikmət bəy İzmirə girən ilk bölmədə zabit olaraq xidmət etmişdir. Müharibə illərindən sonra İstanbula dönüb tibb təhsilini tamamlamışdır (1922). Həyatını ümumi cərrah olaraq davam etdirdi. 1940-cı illərdə könüllü olaraq “şərq xidmətinə” getdi və Sarıqamışda xidmət etdi. Bu işi əsnasında vərəmə yaxalanan Hikmət bəy İstanbulda sanatoriyada bir il müalicə alsa da, sağala bilmədi. 1945-ci ildə həyatın itirdi. Cənazəsi Qaracaəhmət məzarlığında dəfn edilmişdir.
14 mart Tibb bayramındakı rolu haqqında
1919-cu ilin mart ayında İstanbulda Məktəb-i Tibbiyyə-i Şahanə ingilis ordusu təərfindən işğal edilmişdi. İşğalçılara qarşı üsyan və məktəbi qurtarmaq üçün çarə axtaran tələbələr məktəbin quruluş ildönümü olan 14 martı kütləvi şəkildə qeyd etməyə qərar verdilər. Tibb fakültəsi III kurs tələbəsi olan Hikmət bəb rəhbərliyində böyük nümayiş göstərərək məktəbin iki qülləs arasına böyük türk bayrağı asdılar. İşğal qüvvələri bu vəziyyətə müdaxilə etsələr də, durdura bilmədilər. Hadisənin ildönümü olan 14mart tibb işçilərinin imperialist qüvvələrin qarşısına rəsmən çıxışının ildönümü və hal-hazırda Türkiyədə qeyd edilən Tibb bayramının səbəbini təşkil etdi.
Sivas Konqresindəki çıxışı
Himət bəy tibb tələbələrinin nümayəndəsi olaraq qatıldığı Sivas Konqresindəki nitqi ilə tanınır. 7sentyabr1919-cu ildə edilən ikinci iclasda verilən təklifdə Hikmət bəyin də imzası vardır. Konqresin 9sentyabr1919-da, mandat mübahisəsində bu məsələ ilə əlaqəli olaraq Atatürkə xitabən etdiyi çıxışda demişdir:
Paşam, nümayəndəsi olduğum tibbi tələbələri məni bura istiqlal mübarizəmizi bacarma yolundakı xidmətə qatılmaq üçün göndərdilər, mandatı qəbul edə bilmərəm. Əgər qəbul edəcək olanlar varsa, bunlar hər kim olurlarsa olsunlar şiddətlə rədd edər və qınayarıq. Misal olaraq, mandat fikrini siz qəbul edərsəniz, sizi də rədd edər, Mustafa Kamalı vətən qurtarıcısı deyil, vətən batırıcısı olaraq adlandırır və lənətləyərik.
Duyduğu coşqu və həyəcanla deyilmiş bu sözlər konqres salonunda böyük təsir yaratmışdır. Bu nitqi Mustafa Kamal bu sözləriylə dəyərləndirmişdir:
Dostlar, gəncliyə baxın, Türk milli bədənindəki əsl qanın ifadəsinə diqqət edin! Gənclər, vətənin bütün ümid və xoşbəxtliyi sizə, gənc nəsillərin anlayış və enerjisinə bağlanmışdır. Övlad, rahat ol. Gəncliklə iftixar edirəm və gəncliyə güvənirəm. Biz azınlıqda qalsaq belə, mandatı qəbul etməyəcəyik. Parolumuz təkdir və dəyişməzdir: ya istiqlal və ölüm!
Mustafa Kamalın bu sözlərindən sonra Hikmət bəy də yerindən sıçayaraq “var ol, paşam!” demiş və Mustafa Kamalın əlini öpmüşdür. Mustafa Kamal Atatürk milli məsələlərdə hərbi tibb tələbələrinin öncü olduğu fikrini müxtəlif zamanlarda dilə gətirmişdir. Sivas Konqresində Hikmət bəyi alnından öpərək,“daima irəliçi və inqilabçı fikirlərə bayraqdarlıq etmiş olan tibbiyyənin nümayəndəsi olan gənc ” deməsi türk həkimləri üçün qürur mənbəyi olaraq qəbul edilir.
Tifus peyvəndi sınaqları
Sivas konqresindən sonra Hikmət Boran yaxın dostu Yusif bəylə birlikdə Dr. Adnan Adıvarın baş həkim olduğu Ankara Cebeçi Hərbi Xəstəxanasında bakterioloji mütəxəsisi polkovnik İbrahim Tali bəyin rəhbəri olduğu labarotoriyada peyvənd hazırlanmasında çalışdılar. İki dost İbrahim Tali ilə birlikdə öz üzərilərində tifus peyvəndi sınaqlarını könüllü olaraq qəbul etdilər. Göstərdikləri bu fədakarlıqdan sonra Mustafa Kamal tərəfindən Hikmət və Yusifə rütbə verilmiş və maaş kəsilmişdir.
Millət vəkilliiyi təklifi
Respublikanın elanından sonra bir gün süfrə söhbətlərində Mustafa Kamal Hikmət bəyi xatırlayaraq, onun tapılıb millət vəkilliyi təklif olunmasını əmr etdi. Hikmət bəyi tapmaq mümkün olmadı və prezidentə yanlış xəbər olaraq öldüyü xəbəri verildi. Buna çox pis olan Atatürk süfrə söhbətini sonlandırdı. Atatürkün1938-ci ildə vəfatından sonra isə Hikmət bəyin sağ olduğu və polkovnik rütəbsiylə hərbi xəstəxananın baş həkimliyini etdiyi öyrənildi.
"Hikmet Boran". biyografi.net. 26 iyun 2020 tarixində .
"Hikmet Boran". vizyon21y.com. 26 iyun 2020 tarixində .
"Sivas konqresi və Hikmət Boran". politikam.com. 26 iyun 2020 tarixində .
Uğur Koca. "Tiib bayramı və Hikmət Boran". 23 aprel 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 14 mart 2012.
Avqust 12, 2021
hikmət, boran, 1901, savaştəpə, balıkəsir, 1945, istanbul, tibb, fakültəsi, tələbəsi, ikən, istanbulun, işğalına, qarşı, universitetdə, müqavimət, təşkilində, oynadığı, tibb, fakültəsi, tələbələrinin, təmsilçisi, olaraq, qatıldığı, sivas, konqresində, etdiyi, . Hikmet Boran 1901 Savastepe d Balikesir ili 1945 Istanbul tibb fakultesi telebesi iken Istanbulun isgalina qarsi universitetde muqavimet teskilinde oynadigi rol ve tibb fakultesi telebelerinin temsilcisi olaraq qatildigi Sivas Konqresinde etdiyi mandatliq rejimine qarsi cixisiyla meshurdur 1 Turkiye Istiqlaliyyet muharibesine qatilmis muharibeden sonra umumi cerrah olaraq calismisdir Jurnalist ve incesenet xadimi Orxan Boranin atasidir Hikmet BoranHikmet BoranDogum tarixi 1901Dogum yeri BalikesirVefat tarixi 1945Vefat yeri IstanbulDefn yeri Qaracaehmed qebiristanligiVetendasligi TurkiyeMilliyyeti turkDini islamIxtisasi TibbFealiyyeti hekim Mundericat 1 Heyati 2 14 mart Tibb bayramindaki rolu haqqinda 3 Sivas Konqresindeki cixisi 4 Tifus peyvendi sinaqlari 5 Millet vekilliiyi teklifi 6 Hemcinin bax 7 IstinadlarHeyati Redakte1901 ci ilde Balikesirin Savastepe bucaginda dunyaya geldi Atasi poct teleqraf memurlarindan Haqqi beydir Abxaziyadan surgun edilen cerkez qacqinlari arasinda Trabzona gelmis ailenin ovladidir Ali tehsilini Istanbulda Tibbiyye Mektebinde almis Istanbulun isgala ugradigi gunlerde ingilis bolmelerinin isgali altinda olan mektebde teskil edilen numayislerde rehber rol oynamisdir Ucun kurs telebesi iken Sivas Konqresine qatilmaq ucun telebelerin temsilcisi olaraq secilen Hikmet Istanbuldan qacaraq Sivasa getmisdir Konqrese Istanbuldan qatilan 3 numayendeden biri olmusdur Sivas Konqresinde Mustafa Kamala xitaben etdiyi cixisi ile taninir 2 TBMM qurulunca dostu Yusif bey ile birlikde tehsilini yarida buraxaraq Ankaraya getmisdir Iki dpst Cebecideki herbi xestexanada Ibrahim Tali rehberliyinde tifusa qarsi peyvend istehsal etmek ucun calismisdirlar Sehiye zabiti olaraq Boyuk Hucuma qatilan Hikmet bey Izmire giren ilk bolmede zabit olaraq xidmet etmisdir Muharibe illerinden sonra Istanbula donub tibb tehsilini tamamlamisdir 1922 Heyatini umumi cerrah olaraq davam etdirdi 1940 ci illerde konullu olaraq serq xidmetine getdi ve Sariqamisda xidmet etdi Bu isi esnasinda vereme yaxalanan Hikmet bey Istanbulda sanatoriyada bir il mualice alsa da sagala bilmedi 1945 ci ilde heyatin itirdi Cenazesi Qaracaehmet mezarliginda defn edilmisdir 14 mart Tibb bayramindaki rolu haqqinda Redakte1919 cu ilin mart ayinda Istanbulda Mekteb i Tibbiyye i Sahane ingilis ordusu teerfinden isgal edilmisdi Isgalcilara qarsi usyan ve mektebi qurtarmaq ucun care axtaran telebeler mektebin qurulus ildonumu olan 14 marti kutlevi sekilde qeyd etmeye qerar verdiler Tibb fakultesi III kurs telebesi olan Hikmet beb rehberliyinde boyuk numayis gostererek mektebin iki qulles arasina boyuk turk bayragi asdilar Isgal quvveleri bu veziyyete mudaxile etseler de durdura bilmediler Hadisenin ildonumu olan 14 mart tibb iscilerinin imperialist quvvelerin qarsisina resmen cixisinin ildonumu ve hal hazirda Turkiyede qeyd edilen Tibb bayraminin sebebini teskil etdi Sivas Konqresindeki cixisi RedakteHimet bey tibb telebelerinin numayendesi olaraq qatildigi Sivas Konqresindeki nitqi ile taninir 3 7 sentyabr 1919 cu ilde edilen ikinci iclasda verilen teklifde Hikmet beyin de imzasi vardir Konqresin 9 sentyabr 1919 da mandat mubahisesinde bu mesele ile elaqeli olaraq Ataturke xitaben etdiyi cixisda demisdir Pasam numayendesi oldugum tibbi telebeleri meni bura istiqlal mubarizemizi bacarma yolundaki xidmete qatilmaq ucun gonderdiler mandati qebul ede bilmerem Eger qebul edecek olanlar varsa bunlar her kim olurlarsa olsunlar siddetle redd eder ve qinayariq Misal olaraq mandat fikrini siz qebul ederseniz sizi de redd eder Mustafa Kamali veten qurtaricisi deyil veten batiricisi olaraq adlandirir ve lenetleyerik Duydugu cosqu ve heyecanla deyilmis bu sozler konqres salonunda boyuk tesir yaratmisdir Bu nitqi Mustafa Kamal bu sozleriyle deyerlendirmisdir Dostlar gencliye baxin Turk milli bedenindeki esl qanin ifadesine diqqet edin Gencler vetenin butun umid ve xosbextliyi size genc nesillerin anlayis ve enerjisine baglanmisdir Ovlad rahat ol Genclikle iftixar edirem ve gencliye guvenirem Biz azinliqda qalsaq bele mandati qebul etmeyeceyik Parolumuz tekdir ve deyismezdir ya istiqlal ve olum Mustafa Kamalin bu sozlerinden sonra Hikmet bey de yerinden sicayaraq var ol pasam demis ve Mustafa Kamalin elini opmusdur Mustafa Kamal Ataturk milli meselelerde herbi tibb telebelerinin oncu oldugu fikrini muxtelif zamanlarda dile getirmisdir Sivas Konqresinde Hikmet beyi alnindan operek daima irelici ve inqilabci fikirlere bayraqdarliq etmis olan tibbiyyenin numayendesi olan genc demesi turk hekimleri ucun qurur menbeyi olaraq qebul edilir Tifus peyvendi sinaqlari RedakteSivas konqresinden sonra Hikmet Boran yaxin dostu Yusif beyle birlikde Dr Adnan Adivarin bas hekim oldugu Ankara Cebeci Herbi Xestexanasinda bakterioloji mutexesisi polkovnik Ibrahim Tali beyin rehberi oldugu labarotoriyada peyvend hazirlanmasinda calisdilar 4 Iki dost Ibrahim Tali ile birlikde oz uzerilerinde tifus peyvendi sinaqlarini konullu olaraq qebul etdiler Gosterdikleri bu fedakarliqdan sonra Mustafa Kamal terefinden Hikmet ve Yusife rutbe verilmis ve maas kesilmisdir Millet vekilliiyi teklifi RedakteRespublikanin elanindan sonra bir gun sufre sohbetlerinde Mustafa Kamal Hikmet beyi xatirlayaraq onun tapilib millet vekilliyi teklif olunmasini emr etdi Hikmet beyi tapmaq mumkun olmadi ve prezidente yanlis xeber olaraq olduyu xeberi verildi Buna cox pis olan Ataturk sufre sohbetini sonlandirdi Ataturkun 1938 ci ilde vefatindan sonra ise Hikmet beyin sag oldugu ve polkovnik rutebsiyle herbi xestexananin bas hekimliyini etdiyi oyrenildi Hemcinin bax RedakteTurkiye Istiqlaliyyet muharibesiIstinadlar Redakte Hikmet Boran biyografi net 26 iyun 2020 tarixinde arxivlesdirilib Hikmet Boran vizyon21y com 26 iyun 2020 tarixinde arxivlesdirilib Sivas konqresi ve Hikmet Boran politikam com 26 iyun 2020 tarixinde arxivlesdirilib Ugur Koca Tiib bayrami ve Hikmet Boran 23 aprel 2012 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 mart 2012 Menbe https az wikipedia org w index php title Hikmet Boran amp oldid 5528820, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
