fbpx
Wikipedia

Hezarfən Əhməd Çələbi

Hezarfən Əhməd Çələbi (osm. هزارفنّ أحمد چلبی‎; 1609, İstanbul1640, Əlcəzair) — XVII əsrdə Osmanlı imperiyasında yaşadığı güman edilən müsəlman türk alimi.

Hezarfən Əhməd Çələbi
türk. Hezârfen Ahmed Çelebi
osm. هزارفنّ أحمد چلبی
Doğum tarixi 1609
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1640
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı

Ümumi məlumat

Hezarfən Əhməd Çələbinin düzəltdiyi qanadlarla Abbas ibn Firnasdan sonra uçmağı bacaran ilk insan olduğu deyilsə də, onun haqqında yeganə məlumat Səyahətnamədə var. 1623–1640-cı illər arasında IV Sultan Muradın hakimiyyəti dövründə uçma konstruksiyasını reallaşdırdığı üçün, həmçinin dərin elminə görə xalq arasında Hezarfən olaraq adlandırıldığı deyilir. Hezar fars mənşəli söz olub, 1000 deməkdir. Hezarfən isə "elmli", yəni "çox şeyi bilən adam" mənasını verir.

Hezarfən Əhməd Çələbinin uçmaqla bağlı çalışmalarında Leonardo Da Vinçidən çox əvvəl bu mövzuda sınaqlar aparan, 10-cu əsrdə yaşamış müsəlman türk alimlərindən biri olan İsmayıl Cövhəridən ilhamlandığı deyilir. Cövhərinin əldə etdiyi nəticələri araşdıran və öyrənən Çələbi quşların uçuşunu tədqiq edərək tarixi uçuşundan əvvəl hazırladığı qanatların möhkəmliliyini ölçmək üçün Ox meydanında sınaqlar apardığı güman olunur.

 
Çələbinin uçuş yolu

1632-ci il küləkli havada Qalata qülləsindən quş qanadlarına bənzəyən bir vasitə ilə özünü boşluğa buraxan və uçaraq Bosforu keçib 3358 metr kənarda Üsküdarda Doğancılara eniş etdiyi güman edilən Hezarfən Əhməd Çələbi türk aviasiya tarixinin ən diqqət çəkən adamlarından biridir. Bu uçuş haqqında sənədlər indiyə qədər sadəcə Övliya Çələbinin Səyahətnaməsində yer alır. Övliyə Çələbi əsərində bunları yazıb:

  Ox meydanının minbəri üstündən qartal qanadları ilə səkkiz, doqquz dəfə havada pərvazlanmışdı. Sultan Murad xan Sarayburnunda Sinan Paşa Köşkündən tamaşa edərkən Qalata qülləsindən uçaraq Üsküdarda Doğancılar meydanına enmişdir. Bu hadisə Osmanlı dövlətində əks-səda yaratdı və həmin dövrün padşahı IV Murad tərəfindən bəyənildi. Sonra Murad xan Hezarfən Əhməd Çələbiyə bir kisə qızıl hədiyyə etmişdir.  

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Hezarfen Farsça kökenli bir sözcüktür. "Hezar" Farsçada "bin" anlamına gelir.[1][ölü keçid] Hezarfen ise bin fenli (bilimli) yani elinden çok iş gelen, birçok bilimden anlayan anlamına gelir.[2] 2013-10-20 at the Wayback Machine
  2. hezarfen 2013-10-20 at the Wayback Machine TDK Büyük Türkçe Sözlük. Erişim: 26 Mayıs 2009
  3. Evliya Çelebi Seyahatnamesi. C. 1, S. 670

hezarfən, əhməd, çələbi, هزارفن, أحمد, چلبی, 1609, istanbul, 1640, əlcəzair, xvii, əsrdə, osmanlı, imperiyasında, yaşadığı, güman, edilən, müsəlman, türk, alimi, türk, hezârfen, ahmed, çelebi, هزارفن, أحمد, چلبیdoğum, tarixi, 1609doğum, yeri, istanbul, osmanlı. Hezarfen Ehmed Celebi 1 osm هزارفن أحمد چلبی 1609 Istanbul 1640 Elcezair XVII esrde Osmanli imperiyasinda yasadigi guman edilen muselman turk alimi Hezarfen Ehmed Celebiturk Hezarfen Ahmed Celebi osm هزارفن أحمد چلبیDogum tarixi 1609Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 1640Vefat yeri ElcezairVetendasligi Osmanli imperiyasiUmumi melumat RedakteHezarfen Ehmed Celebinin duzeltdiyi qanadlarla Abbas ibn Firnasdan sonra ucmagi bacaran ilk insan oldugu deyilse de onun haqqinda yegane melumat Seyahetnamede var 1623 1640 ci iller arasinda IV Sultan Muradin hakimiyyeti dovrunde ucma konstruksiyasini reallasdirdigi ucun hemcinin derin elmine gore xalq arasinda Hezarfen olaraq adlandirildigi deyilir Hezar fars menseli soz olub 1000 demekdir Hezarfen ise elmli yeni cox seyi bilen adam menasini verir 2 Hezarfen Ehmed Celebinin ucmaqla bagli calismalarinda Leonardo Da Vinciden cox evvel bu movzuda sinaqlar aparan 10 cu esrde yasamis muselman turk alimlerinden biri olan Ismayil Covheriden ilhamlandigi deyilir Covherinin elde etdiyi neticeleri arasdiran ve oyrenen Celebi quslarin ucusunu tedqiq ederek tarixi ucusundan evvel hazirladigi qanatlarin mohkemliliyini olcmek ucun Ox meydaninda sinaqlar apardigi guman olunur 3 Celebinin ucus yolu1632 ci il kulekli havada Qalata qullesinden qus qanadlarina benzeyen bir vasite ile ozunu bosluga buraxan ve ucaraq Bosforu kecib 3358 metr kenarda Uskudarda Dogancilara enis etdiyi guman edilen Hezarfen Ehmed Celebi turk aviasiya tarixinin en diqqet ceken adamlarindan biridir Bu ucus haqqinda senedler indiye qeder sadece Ovliya Celebinin Seyahetnamesinde yer alir Ovliye Celebi eserinde bunlari yazib 3 Ox meydaninin minberi ustunden qartal qanadlari ile sekkiz doqquz defe havada pervazlanmisdi Sultan Murad xan Sarayburnunda Sinan Pasa Koskunden tamasa ederken Qalata qullesinden ucaraq Uskudarda Dogancilar meydanina enmisdir Bu hadise Osmanli dovletinde eks seda yaratdi ve hemin dovrun padsahi IV Murad terefinden beyenildi Sonra Murad xan Hezarfen Ehmed Celebiye bir kise qizil hediyye etmisdir Hemcinin bax RedakteQalata qullesiIstinadlar Redakte Hezarfen Farsca kokenli bir sozcuktur Hezar Farscada bin anlamina gelir 1 olu kecid Hezarfen ise bin fenli bilimli yani elinden cok is gelen bircok bilimden anlayan anlamina gelir 2 Arxivlesdirilib 2013 10 20 at the Wayback Machine hezarfen Arxivlesdirilib 2013 10 20 at the Wayback Machine TDK Buyuk Turkce Sozluk Erisim 26 Mayis 2009 1 2 Evliya Celebi Seyahatnamesi C 1 S 670Menbe https az wikipedia org w index php title Hezarfen Ehmed Celebi amp oldid 6105380, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.