fbpx
Wikipedia

Heybətqulu Məmmədbəyov

September 15, 2021

Heybətqulu Həbibulla oğlu Məmmədbəyov və ya Heybətqulu bəy Məmmədbəyov (1879, Şağan, Bakı quberniyası – 16 dekabr 1937(1937-12-16), Şağan) — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət nəzarəti naziri, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvü, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurasının üzvü, Zaqafqaziya Seyminin və Zaqafqaziya Seyminin Müsəlman fraksiyasının üzvü.

Heybətqulu Məmmədbəyov
Heybətqulu bəy Həbibullah bəy oğlu Məmmədbəyov
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət nəzarəti naziri
24 dekabr 1919 — 30 mart 1920
Sələfi Nəriman bəy Nərimanbəyli
Xələfi Vəzifə ləğv olundu.
II Yusifbəyli hökumətinin üzvü
İttihad fraksiyasının üzvü
Bakı Şəhər İctimai Özünüidarəsinin üzvü
22 sentyabr 1918 — 27 aprel 1920
Sələfi Vəzifə təsis olundu.
Xələfi Vəzifə ləğv olundu.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurasının üzvü
27 may 1918 — 7 dekabr 1918
Rusiyada müsəlmanlıq "İttihad" fraksiyasının üzvü
Zaqafqaziya Seyminin və Zaqafqaziya Seyminin Müsəlman fraksiyasının üzvü
23 fevral 1918 — 26 may 1918
Müsəlman fraksiyasının və Rusiyada müsəlmanlıq "İttihad" qrupunun üzvü
Bakı Şəhər Dumasının üzvü
29 oktyabr 1917 — 10 aprel 1918
Şəxsi məlumatlar
Partiya
Doğum tarixi 1879
Doğum yeri
Vəfat tarixi 16 dekabr 1937(1937-12-16)
Vəfat yeri

Həyatı

Heybətqulu Həbibulla oğlu Məmmədbəyov 1879-cu ildə Bakının Şağan kəndində anadan olub. 1892-ci ildə rus-tatar məktəbində oxumuşdur. 1896-cı ildə təhsilini tamamladıqdan sonra Mixaylovsk məktəbinə daxil olmuşdur. 1902-ci ildə həmin məktəbin mühasib kursunu bitirmişdir. Sonradan o, Şəmsi Əsədullayevin idarəsində 1905-ci ilə qədər müqavilə ilə çalışmışdır. 1905-ci ildə Hacı Zeynalabdin Tağıyevin yanında, 6 aydan sonra isə Miraslanov qardaşlarının kontorunda mühasib olaraq 1917-ci ilə qədər burada çalışmışdır.

Repressiya

Heybətqulu Məmmədbəyov 1923-cü ilin iyun ayında doğulduğu Şağan kəndinə getdi. Heybətqulu Məmmədbəyov 1923-cü ilin iyunun 15-də Azərbaycan Fövqəladə Komissiyası tərəfindən həbs edildi. 1923-cü ilin noyabrına qədər həbsdə saxlanıldıqdan sonra sərbəst buraxıldı. Növbəti dəfə 1925-ci ilin mayın 19-da Azərbaycan Fövqəladə Komissiyasının komissarı Qriçman tərəfindən yaşadığı "Persidski" küçəsindəki 120 saylı evdə həbs olundu . Onun həbs anketində bu sözlər yazılmışdı:

  Heybətqulu Məmmədbəyov, Türk, 47 yaş, bitərəf, mühasib, Arvadı Gülsüm 38 yaş, oğlu Əmrulla 17, Nadir (oxuyur) 15 yaş, Adil 6 yaş, qızı Rəbiyyə 10 yaş (oxuyur), 1923-cü ildə İttihad Partiyasına mənsub olduğu üçün FK tərəfindən həbs edilib, əmək haqqı ilə yaşayır  

O, 1925-ci ilin iyunun 22-də sərbəst buraxıldı.

1937-ci ilin dekabrın 7-də Heybətqulu Məmmədbəyovu qardaşı Cəfərqulu ilə birgə həbs etdilər. Onların hər ikisini "seçkilərdə iştirak kimi tədbirlərin həyata keçirilməsinə qarşı çıxmaqda", "Sovet hakimiyyətinin yaxın vaxtlarda yıxılacağı barədə şayiələr yaymaqda", "əksinqilabi iş aparmaqda" günahlandırırdılar.

Ölümü

1937-ci ilin dekabrın 12-də 31 saylı protokoldan çıxarış əsasında Heybətqulu Məmmədbəyov və 67 yaşlı qardaşı Cəfərqulu Məmmədbəyov haqqında güllələnmə hökmü çıxarıldı. 1937-ci ilin dekabrın 15-dən 16-na keçən gecə hər iki qardaş güllələndi.

İctimai-siyasi fəaliyyəti

Keçid dövrü

Heybətqulu Məmmədbəyov Nəşri-maarif və Nicat Cəmiyyətləri tərəfindən Bakıda göstərilən tamaşaların təşkilində yaxından iştirak etmişdir.

Fevral inqilabından sonra siyasi fəaliyyətə başlayan Heybətqulu Məmmədbəyov, Rusiyada Müsəlmanlıq Partiyasının təşkilində iştirak etmişdir. O, 23 fevral 1918-ci ildə İttihad Partiyası sıralarından Zaqafqaziya Seyminə üzv seçilmişdir.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövrü

Heybətqulu Məmmədbəyov 27 may 1918 tarixində yenə İttihad Partiyası sıralarından Milli Şura üzvü seçilmişdir. İstiqlal Bəyannaməsinə İttihad üzvü Heybətqulu bəy Məmmədbəyli leyhinə səsi vermişdir. Dekabr ayının 7-də isə yenə İttihad üzvü olaraq Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinə daxil olmuşdur.

1918-ci ildə Bakı Şəhər Dumasının 36 üzvü tərəfindən Duma əvəzinə işə düşəcək Bakı Şəhər İctimai Özünüidarəsinin 46 yeni üzvü seçilmiş bütün 80 üzvün siyahısı 22 sentyabr 1918-ci ildə hökumət tərəfindən təsdiqlənmişdi. 29 oktyabr 1917-ci il seçkilərində Bakı Şəhər Dumasının üzvü seçilən Heybətqulu Məmmədbəyov birbaşa olaraq Bakı Şəhər İctimai Özünüidarəsinin üzvlüyünə daxil olmuşdur.

Parlamentdə fəaliyyəti

Heybətqulu Məmmədbəyov Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentində Tərtibat və ləvazim, Fəhlə və Qanun layihəsi komissiyalarının üzvü olmuşdur. O, komissiyalarda İttihad Partiyasını təmsil etmişdir. 1919-cu ilin aprel ayına aid stenoqramlarda tərtibat və ləvazim komissiyası siyahısında adı bölüşdürücü kimi qeyd olunmuşdur.

Hökumətdə fəaliyyəti

Heybətqulu Məmmədbəyov 24 dekabr 1919-cu ildə, II Yusifbəyli hökumətində İttihad Partiyasının üzvü kimi dövlət nəzarəti naziri vəzifəsinə təyin olunmuşdur. O bu vəzifəni 30 mart tarixinə, hökumətin istefasınadək davam etdirmişdir.

Sovet dövrü

Aprel işğalından sonra, 12 iyun 1920 tarixində Əliheydər Qarayev tərəfindən Qarabağ qaçqınlarının yerləşdirilməsi üzrə səlahiyyətli şəxs təyin edilmişdir. 1921-ci ilin iyun ayına qədər bu vəzifədə çalışan Heybətqulu Məmmədbəyov sonradan Məmmədhəsən Hacınskinin köməyi ilə Zaqafqaziya Dövlət Ticarət İdarəsinin Bakı şöbəsinin rəis müavini təyin edildi. O, 1923-cü ilin iyununda işdən uzaqlaşdırıldı.

Partiya fəaliyyəti

Heybətqulu Məmmədbəyov xatirələrində, partiyanın 1917-ci ilin yayında Bakı şəhərində bir neçə şəxs tərəfindən Rusiyada Müsəlmanlıq Firqəsinin Təşkil Komitəsi yaradıldığını qeyd etmişdir. Fevral inqilabından sonra, 1918-ci ilin yanvar ayında Azərbaycan ərazisində formalaşmağa başlamış islamçı təşkilatlardan Rusiyada Müsəlmanlıq Firqəsi və həmin ilin payızında Gəncədə təsis olunmuş İttihadi-İslam Cəmiyyəti vahid qurumda birləşərək İttihadi-İslam Rusiyada Müsəlmanlıq Firqəsi adını almışdır.

1919-cu ilin aprel ayının 10-da partiyanın I qurultayı keçirilmişdir. Bakı Şəhər İdarəsinin binasında keçirilən qurultayda partiyanın adı Qafqaz İttihad Firqəsi olaraq dəyişdirilmişdir. Həmçinin qurultayda Heybətqulu Məmmədbəyovun da daxil olduğu 22 nəfərdən ibarət Mərkəzi Komitə üzvləri seçilmişdir.

1920-ci ilin yanvar ayının 25-də saat 1-də Bakı İctimai Məclisinin zalında partiyanın II Qurultayı keçirildi. Qurultayda Heybətqulu bəy Məmmədbəyov Mərkəzi Komitənin üzvü seçilmişdir. Aprel işğalından sonra partiya açıq fəaliyyətini dayandırmışdı.

Mənbə

Ədəbiyyat

  • Zaqafqaziya Seyminin müsəlman fraksiyası və Azərbaycan Milli Şurası iclaslarının protokolları 1918-ci il (PDF). Bakı: Adiloğlu. 2006. səh. 216.
  • Oqtay Əsədov, Rafael Cəbrayılov (2008). Azərbaycan Respublikasının Parlamenti (PDF). Bakı.
  • Yaqub Mahmudov (2004). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). 1 (Lider nəşriyyatı). Bakı. səh. 440. ISBN 9952-417-14-2.
  • Yaqub Mahmudov (2004). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). 2 (Lider nəşriyyatı). Bakı. səh. 472. ISBN 9952-417-44-4.
  • Nəsiman Yaqublu (2018). Cümhuriyyət qurucuları (PDF). Bakı: “NURLAR” Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi. səh. 504.
  • Altay Göyüşov (1997). Azərbaycanda ittihadçılıq. Bakı.
  • Lətif Şüküroğlu (2000). Cümhuriyyət hökuməti repressiya məngənəsində. 2. Bakı.
  • Азербайджанская Демократическая Республика: 1918–1920: законодательные акты. Azərbaycan Nəşriyyatı. 1996. 560.

İstinadlar

  1. ↑ Cümhuriyyət Qurucuları, 2018. səh. 352
  2. ↑ Lətif Şüküroğlu, 2000. səh. 199
  3. ↑ Heybətqulu Məmmədbəyov // Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I. Bakı: "Lider". 2004. 440. ISBN 9952-417-14-2.
  4. Qanunverici aktlar, 1998. səh. 677
  5. Azərbaycan Respublikası Dövlət Arxivi, f. 894, s. 10, i. 58, v. 5–7.

Həmçinin bax

September 15, 2021
heybətqulu, məmmədbəyov, heybətqulu, həbibulla, oğlu, məmmədbəyov, heybətqulu, bəy, məmmədbəyov, 1879, şağan, bakı, quberniyası, dekabr, 1937, 1937, şağan, azərbaycan, xalq, cümhuriyyətinin, dövlət, nəzarəti, naziri, azərbaycan, xalq, cümhuriyyəti, parlamentin. Heybetqulu Hebibulla oglu Memmedbeyov ve ya Heybetqulu bey Memmedbeyov 1879 Sagan Baki quberniyasi 16 dekabr 1937 1937 12 16 Sagan Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin dovlet nezareti naziri Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Surasinin uzvu Zaqafqaziya Seyminin ve Zaqafqaziya Seyminin Muselman fraksiyasinin uzvu Heybetqulu MemmedbeyovHeybetqulu bey Hebibullah bey oglu MemmedbeyovAzerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin dovlet nezareti naziri24 dekabr 1919 30 mart 1920Selefi Neriman bey NerimanbeyliXelefi Vezife legv olundu II Yusifbeyli hokumetinin uzvuAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu7 dekabr 1918 27 aprel 1920Ittihad fraksiyasinin uzvuBaki Seher Ictimai Ozunuidaresinin uzvu22 sentyabr 1918 27 aprel 1920Selefi Vezife tesis olundu Xelefi Vezife legv olundu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Surasinin uzvu27 may 1918 7 dekabr 1918Rusiyada muselmanliq Ittihad fraksiyasinin uzvuZaqafqaziya Seyminin ve Zaqafqaziya Seyminin Muselman fraksiyasinin uzvu23 fevral 1918 26 may 1918Muselman fraksiyasinin ve Rusiyada muselmanliq Ittihad qrupunun uzvuBaki Seher Dumasinin uzvu29 oktyabr 1917 10 aprel 1918Sexsi melumatlarPartiya Ittihad PartiyasiDogum tarixi 1879Dogum yeri Sagan Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 16 dekabr 1937 1937 12 16 Vefat yeri Sagan Baki Azerbaycan SSR SSRI Mundericat 1 Heyati 1 1 Repressiya 1 2 Olumu 2 Ictimai siyasi fealiyyeti 2 1 Kecid dovru 2 2 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovru 2 2 1 Parlamentde fealiyyeti 2 2 2 Hokumetde fealiyyeti 2 3 Sovet dovru 2 4 Partiya fealiyyeti 3 Menbe 3 1 Edebiyyat 3 2 Istinadlar 4 Hemcinin baxHeyati RedakteHeybetqulu Hebibulla oglu Memmedbeyov 1879 cu ilde Bakinin Sagan kendinde anadan olub 1892 ci ilde rus tatar mektebinde oxumusdur 1896 ci ilde tehsilini tamamladiqdan sonra Mixaylovsk mektebine daxil olmusdur 1902 ci ilde hemin mektebin muhasib kursunu bitirmisdir Sonradan o Semsi Esedullayevin idaresinde 1905 ci ile qeder muqavile ile calismisdir 1905 ci ilde Haci Zeynalabdin Tagiyevin yaninda 6 aydan sonra ise Miraslanov qardaslarinin kontorunda muhasib olaraq 1917 ci ile qeder burada calismisdir 1 Repressiya Redakte Heybetqulu Memmedbeyov 1923 cu ilin iyun ayinda doguldugu Sagan kendine getdi Heybetqulu Memmedbeyov 1923 cu ilin iyunun 15 de Azerbaycan Fovqelade Komissiyasi terefinden hebs edildi 1923 cu ilin noyabrina qeder hebsde saxlanildiqdan sonra serbest buraxildi Novbeti defe 1925 ci ilin mayin 19 da Azerbaycan Fovqelade Komissiyasinin komissari Qricman terefinden yasadigi Persidski kucesindeki 120 sayli evde hebs olundu 2 Onun hebs anketinde bu sozler yazilmisdi 2 Heybetqulu Memmedbeyov Turk 47 yas biteref muhasib Arvadi Gulsum 38 yas oglu Emrulla 17 Nadir oxuyur 15 yas Adil 6 yas qizi Rebiyye 10 yas oxuyur 1923 cu ilde Ittihad Partiyasina mensub oldugu ucun FK terefinden hebs edilib emek haqqi ile yasayir O 1925 ci ilin iyunun 22 de serbest buraxildi 1937 ci ilin dekabrin 7 de Heybetqulu Memmedbeyovu qardasi Ceferqulu ile birge hebs etdiler Onlarin her ikisini seckilerde istirak kimi tedbirlerin heyata kecirilmesine qarsi cixmaqda Sovet hakimiyyetinin yaxin vaxtlarda yixilacagi barede sayieler yaymaqda eksinqilabi is aparmaqda gunahlandirirdilar Olumu Redakte 1937 ci ilin dekabrin 12 de 31 sayli protokoldan cixaris esasinda Heybetqulu Memmedbeyov ve 67 yasli qardasi Ceferqulu Memmedbeyov haqqinda gullelenme hokmu cixarildi 1937 ci ilin dekabrin 15 den 16 na kecen gece her iki qardas gullelendi Ictimai siyasi fealiyyeti RedakteKecid dovru Redakte Heybetqulu Memmedbeyov Nesri maarif ve Nicat Cemiyyetleri terefinden Bakida gosterilen tamasalarin teskilinde yaxindan istirak etmisdir 3 Fevral inqilabindan sonra siyasi fealiyyete baslayan Heybetqulu Memmedbeyov Rusiyada Muselmanliq Partiyasinin teskilinde istirak etmisdir O 23 fevral 1918 ci ilde Ittihad Partiyasi siralarindan Zaqafqaziya Seymine uzv secilmisdir 1 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovru Redakte Heybetqulu Memmedbeyov 27 may 1918 tarixinde yene Ittihad Partiyasi siralarindan Milli Sura uzvu secilmisdir Istiqlal Beyannamesine Ittihad uzvu Heybetqulu bey Memmedbeyli leyhine sesi vermisdir Dekabr ayinin 7 de ise yene Ittihad uzvu olaraq Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentine daxil olmusdur 3 1918 ci ilde Baki Seher Dumasinin 36 uzvu terefinden Duma evezine ise dusecek Baki Seher Ictimai Ozunuidaresinin 46 yeni uzvu secilmis butun 80 uzvun siyahisi 22 sentyabr 1918 ci ilde hokumet terefinden tesdiqlenmisdi 29 oktyabr 1917 ci il seckilerinde Baki Seher Dumasinin uzvu secilen Heybetqulu Memmedbeyov birbasa olaraq Baki Seher Ictimai Ozunuidaresinin uzvluyune daxil olmusdur 4 Parlamentde fealiyyeti Redakte Heybetqulu Memmedbeyov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinde Tertibat ve levazim Fehle ve Qanun layihesi komissiyalarinin uzvu olmusdur O komissiyalarda Ittihad Partiyasini temsil etmisdir 1919 cu ilin aprel ayina aid stenoqramlarda tertibat ve levazim komissiyasi siyahisinda adi bolusdurucu kimi qeyd olunmusdur 5 Hokumetde fealiyyeti Redakte Heybetqulu Memmedbeyov 24 dekabr 1919 cu ilde II Yusifbeyli hokumetinde Ittihad Partiyasinin uzvu kimi dovlet nezareti naziri vezifesine teyin olunmusdur O bu vezifeni 30 mart tarixine hokumetin istefasinadek davam etdirmisdir 1 Sovet dovru Redakte Aprel isgalindan sonra 12 iyun 1920 tarixinde Eliheyder Qarayev terefinden Qarabag qacqinlarinin yerlesdirilmesi uzre selahiyyetli sexs teyin edilmisdir 1921 ci ilin iyun ayina qeder bu vezifede calisan Heybetqulu Memmedbeyov sonradan Memmedhesen Hacinskinin komeyi ile Zaqafqaziya Dovlet Ticaret Idaresinin Baki sobesinin reis muavini teyin edildi O 1923 cu ilin iyununda isden uzaqlasdirildi 1 Partiya fealiyyeti Redakte Heybetqulu Memmedbeyov xatirelerinde partiyanin 1917 ci ilin yayinda Baki seherinde bir nece sexs terefinden Rusiyada Muselmanliq Firqesinin Teskil Komitesi yaradildigini qeyd etmisdir Fevral inqilabindan sonra 1918 ci ilin yanvar ayinda Azerbaycan erazisinde formalasmaga baslamis islamci teskilatlardan Rusiyada Muselmanliq Firqesi ve hemin ilin payizinda Gencede tesis olunmus Ittihadi Islam Cemiyyeti vahid qurumda birleserek Ittihadi Islam Rusiyada Muselmanliq Firqesi adini almisdir 1919 cu ilin aprel ayinin 10 da partiyanin I qurultayi kecirilmisdir Baki Seher Idaresinin binasinda kecirilen qurultayda partiyanin adi Qafqaz Ittihad Firqesi olaraq deyisdirilmisdir Hemcinin qurultayda Heybetqulu Memmedbeyovun da daxil oldugu 22 neferden ibaret Merkezi Komite uzvleri secilmisdir 1920 ci ilin yanvar ayinin 25 de saat 1 de Baki Ictimai Meclisinin zalinda partiyanin II Qurultayi kecirildi Qurultayda Heybetqulu bey Memmedbeyov Merkezi Komitenin uzvu secilmisdir Aprel isgalindan sonra partiya aciq fealiyyetini dayandirmisdi Menbe RedakteEdebiyyat Redakte Zaqafqaziya Seyminin muselman fraksiyasi ve Azerbaycan Milli Surasi iclaslarinin protokollari 1918 ci il PDF Baki Adiloglu 2006 seh 216 Oqtay Esedov Rafael Cebrayilov 2008 Azerbaycan Respublikasinin Parlamenti PDF Baki Yaqub Mahmudov 2004 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF 1 Lider nesriyyati Baki seh 440 ISBN 9952 417 14 2 Yaqub Mahmudov 2004 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF 2 Lider nesriyyati Baki seh 472 ISBN 9952 417 44 4 Nesiman Yaqublu 2018 Cumhuriyyet quruculari PDF Baki NURLAR Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi seh 504 Altay Goyusov 1997 Azerbaycanda ittihadciliq Baki Letif Sukuroglu 2000 Cumhuriyyet hokumeti repressiya mengenesinde 2 Baki Azerbajdzhanskaya Demokraticheskaya Respublika 1918 1920 zakonodatelnye akty Azerbaycan Nesriyyati 1996 560 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Cumhuriyyet Quruculari 2018 seh 352 1 2 Letif Sukuroglu 2000 seh 199 1 2 Heybetqulu Memmedbeyov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I Baki Lider 2004 440 ISBN 9952 417 14 2 Qanunverici aktlar 1998 seh 677 Azerbaycan Respublikasi Dovlet Arxivi f 894 s 10 i 58 v 5 7 Hemcinin bax RedakteIttihad PartiyasiMenbe https az wikipedia org w index php title Heybetqulu Memmedbeyov amp oldid 6112711, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.