Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Henri Morqan (ing. Sir Henry Morgan; 24 yanvar 1631, ehtimal ki, , İngiltərə krallığı – 25 avqust 1688[…]) — Uelsli Dəniz qulduru. Henri Morqan Karib hövzəsində Dəniz quldurluğu ilə məşğul olmuşdur. O, ən məşhur Uelsli Dəniz qulduru hesab olunur. Morqan, Karib hövzəsində donanma üstünlüyünü İspaniyadan Böyük Britaniyaya keçməsinə çalışırdı.
| Henri Morqan | |
|---|---|
| ing. Sir Henry Morgan | |
 Henri Morqanın XIX əsrdə hazırlanmış məşhur rəsmi | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Lnamurey, Uels |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Laurensfild, Yamayka |
| Vəfat səbəbi | Rinit, qaraciyər sirrozu |
| Milliyyəti | Uelsli |
| Fəaliyyəti | Dəniz qulduru |
| Fəaliyyət illəri | 1635–1688 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Henrinin, Monmoutşir valisi olan Robert Morqanın oğlu olduğu ehtimal olunur. Bristol şəhərinin arxivlərində 1655-ci ilə aid bir sənəddə Henri Morqan Karib Hövzəsində yerləşən Barbados adasında kənd təsərüffatı ilə məşğul olduğu göstərilmişdir. Bu məlumatdan başa Henri Morqan haqqında 1655-ci ilə qədər heç bir məlumat yoxdur. Henrinin şəxsi həyatı barədə əsas məlumatlar onun xatirələrindən öyrənilir. Öz xatirələrində Morqan məktəbi gənc yaşlarda tərk etdiyini, qələmdən daha çox oxa üstünlük verdiyini yazmışdır. Henrinin Panamada şəxsi həkimi olmuş Ricard Brou öz qeydlərində bu şəxs barədə bəzi məlumatlar vermişdir. Həmin məlumatlara əsasən Morqan 1655-ci ildə fəthedilən Yamaykaya 1658-ci ildə gəlmiş və burada qısa müddətə varlanmışdır.
Henri Morqanın əmisi Edvard Morqan İngiltərə şahzadəsi II Carlsın yaxın dostu olmuşdur. II Carls taxta çıxdıqdan sonra o, Edvard Morqanı Yamaykaya vali təyin etmişdir. Bu təyinatdan sonra Henri Morqan Yamaykaya gələrək Edvard Morqanın qızı ilə evlənmişdir. Bu evlilikdən sonra nüfuzunu artıran Henri dəniz səfərlərinə başlamışdır. Tarixi mənbələrdə 1663-cü ildə Amerika sahilləri boyunca yerləşən İspan müstəmləkələrinə hücüm etmiş ingilis donanması və həmin donanmanın rəhbəri Kristofer Mings və onun bosmanı Kapitan Morqan adlı bir şəxsdən bəhs olunur. Bir çox tarixçilər Kapitan Morqanın Henri Morqan olduğunu ehtimal edirlər. Vildemos, Honduras və Qranada şəhərlərinə edilən hücumlarda Kapitan Morqanın böyük dağıntılar törətdiyi məlumdur.
1665-ci ildə Morqan Edvard Mansfildin rəhbərliyində ki, gəmidə işləməyə başlamışdır. Həmin gəmi XVIII əsrdə Karib hövzəsində ispan gəmilərinin gəniminə çevrilmiş onlarla gəmidən biri idi. İngiltərə İspaniyanın okeanlardakı nüfuzunu zəiflətmək üçün dəniz quldurlarını və şəxsi gəmiləri İspaniya əleyhinə fəaliyyət göstərməyə şirnikləndirirdi. Bu gəmilər qanuni baxımdan heç bir dövlətə məxsus deyildi və dəniz quldurluğu ilə məşğul olurdular. Ancaq İngiltərə dövləti bu tip gəmilərə quldur gəmisi formasıda adlandırılmasına qarşı olduğundan, belə gəmiləri özəl gəmilər deyirdi. Edvard Mansfildin ispanlar tərəfindən öldürülməsindən sonra gəmi heyəti yeni kapitanları kimi Henri Morqanı seçdilər. Bununla da Morqanın quldurluq fəaliyyəti rəsmən başlamışdır.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Sir Henry Morgan // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Henry Morgan // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Henri Morqan ing Sir Henry Morgan 24 yanvar 1631 ehtimal ki Ingiltere kralligi 25 avqust 1688 Uelsli Deniz qulduru Henri Morqan Karib hovzesinde Deniz quldurlugu ile mesgul olmusdur O en meshur Uelsli Deniz qulduru hesab olunur Morqan Karib hovzesinde donanma ustunluyunu Ispaniyadan Boyuk Britaniyaya kecmesine calisirdi Henri Morqaning Sir Henry MorganHenri Morqanin XIX esrde hazirlanmis meshur resmiDogum tarixi 1635Dogum yeri Lnamurey UelsVefat tarixi 25 avqust 1688Vefat yeri Laurensfild YamaykaVefat sebebi Rinit qaraciyer sirrozuMilliyyeti UelsliFealiyyeti Deniz qulduruFealiyyet illeri 1635 1688 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiHenrinin Monmoutsir valisi olan Robert Morqanin oglu oldugu ehtimal olunur Bristol seherinin arxivlerinde 1655 ci ile aid bir senedde Henri Morqan Karib Hovzesinde yerlesen Barbados adasinda kend teseruffati ile mesgul oldugu gosterilmisdir Bu melumatdan basa Henri Morqan haqqinda 1655 ci ile qeder hec bir melumat yoxdur Henrinin sexsi heyati barede esas melumatlar onun xatirelerinden oyrenilir Oz xatirelerinde Morqan mektebi genc yaslarda terk etdiyini qelemden daha cox oxa ustunluk verdiyini yazmisdir Henrinin Panamada sexsi hekimi olmus Ricard Brou oz qeydlerinde bu sexs barede bezi melumatlar vermisdir Hemin melumatlara esasen Morqan 1655 ci ilde fethedilen Yamaykaya 1658 ci ilde gelmis ve burada qisa muddete varlanmisdir Henri Morqanin emisi Edvard Morqan Ingiltere sahzadesi II Carlsin yaxin dostu olmusdur II Carls taxta cixdiqdan sonra o Edvard Morqani Yamaykaya vali teyin etmisdir Bu teyinatdan sonra Henri Morqan Yamaykaya gelerek Edvard Morqanin qizi ile evlenmisdir Bu evlilikden sonra nufuzunu artiran Henri deniz seferlerine baslamisdir Tarixi menbelerde 1663 cu ilde Amerika sahilleri boyunca yerlesen Ispan mustemlekelerine hucum etmis ingilis donanmasi ve hemin donanmanin rehberi Kristofer Mings ve onun bosmani Kapitan Morqan adli bir sexsden behs olunur Bir cox tarixciler Kapitan Morqanin Henri Morqan oldugunu ehtimal edirler Vildemos Honduras ve Qranada seherlerine edilen hucumlarda Kapitan Morqanin boyuk dagintilar toretdiyi melumdur 1665 ci ilde Morqan Edvard Mansfildin rehberliyinde ki gemide islemeye baslamisdir Hemin gemi XVIII esrde Karib hovzesinde ispan gemilerinin genimine cevrilmis onlarla gemiden biri idi Ingiltere Ispaniyanin okeanlardaki nufuzunu zeifletmek ucun deniz quldurlarini ve sexsi gemileri Ispaniya eleyhine fealiyyet gostermeye sirniklendirirdi Bu gemiler qanuni baximdan hec bir dovlete mexsus deyildi ve deniz quldurlugu ile mesgul olurdular Ancaq Ingiltere dovleti bu tip gemilere quldur gemisi formasida adlandirilmasina qarsi oldugundan bele gemileri ozel gemiler deyirdi Edvard Mansfildin ispanlar terefinden oldurulmesinden sonra gemi heyeti yeni kapitanlari kimi Henri Morqani secdiler Bununla da Morqanin quldurluq fealiyyeti resmen baslamisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Sir Henry Morgan Encyclopaedia Britannica ing Henry Morgan Brockhauz Ensiklopediyasi alm