Səth örtüyü ilə qarşılıqlı təsir şəraitində, onda baş verən fiziki proseslərlə müəyyən olunan, bu və ya digər ərazi üzərində, həmin vaxtda atmosferin vəziyyətinə hava deyilir. Havanın elementləri temperatur, rütubət və təzyiqdir, hava hadisələri isə külək, yağıntı, şimşək və s.. Havanın dəyişməsinə səbəb Günəş radiasiyasının dəyişkənliyi, hava kütlələrinin yerdəyişməsidir. İnsanın həyatı və təsərrüfat fəaliyyəti üçün ən əhəmiyyətli meteoroloji kəmiyyətlər aşağıdakılardır: torpağın temperaturu və rütubəti, havanın təzyiqi, havanın temperaturu və rütubəti, buludluluq, yağıntı, küləyin sürəti və istiqaməti. Çox zaman bu parametrlər hava kəmiyyətləri (parametrləri) də adlandırılır. Bu kəmiyyətlər qarşılıqlı əlaqədə olub bir birindən asılı olurlar.
Hava üzərində aparılmış çoxillik müşahidələr, həmin ərazinin iqlimini müəyyən etməyə imkan verir. Həmin ərazidə günəş radiasiyası, atmosfer dövranı və səth örtüyündə baş verən fiziki hadisələrin qarşılıqlı təsiri nəticəsində yaranan və həmin ərazi üçün xarakterik olan hava rejimini yaradan atmosfer proseslərinin qanunauyğun ardıcıllığına iqlim deyilir. Günəş radiasiyası ən əhəmiyyətli iqlim əmələgətirən amildir. Belə ki, bu enerji hesabına atmosferdə olduqca müxtəlif fiziki proseslər baş verir. Günəş radiasiyası yer səthinə qeyri-bərabər gəlib çatır. Bu öz növbəsində istər səth örtüyünün, istərsə də yer kürəsinin müxtəlif en dairələrində havanın qeyri-bərabər qızmasına səbəb olur. Bu müxtəlifliklər təzyiq fərqləri yaradır, təzyiq fərqləri isə istilik və rütubət dövranını meydana çıxaran hava axınlarını yaradırlar. Beləliklə günəş radiasiyası başqa bir iqlim yaradıcı amilin meydana çıxmasına səbəb olur.
С.П.Хромов Метеорология и климатология. Ленинград. 1968, стр. 342.
Матвеев Л.Т. Основы общей метеорологии. Физика атмосферы. Л. 1965.
Azərbaycan Respublikasının coğrafiyası. Fiziki coğrafiya. Bakı, 2014, 528 səh.
Avqust 12, 2021
hava, iqlim, mündəricat, hava, iqlim, həmçinin, xarici, keçidlər, istinadlarhava, redaktəsəth, örtüyü, ilə, qarşılıqlı, təsir, şəraitində, onda, baş, verən, fiziki, proseslərlə, müəyyən, olunan, digər, ərazi, üzərində, həmin, vaxtda, atmosferin, vəziyyətinə, h. Mundericat 1 Hava 2 iqlim 3 Hemcinin bax 4 Xarici kecidler 5 IstinadlarHava RedakteSeth ortuyu ile qarsiliqli tesir seraitinde onda bas veren fiziki proseslerle mueyyen olunan bu ve ya diger erazi uzerinde hemin vaxtda atmosferin veziyyetine hava deyilir Havanin elementleri temperatur rutubet ve tezyiqdir hava hadiseleri ise kulek yaginti simsek ve s Havanin deyismesine sebeb Gunes radiasiyasinin deyiskenliyi hava kutlelerinin yerdeyismesidir Insanin heyati ve teserrufat fealiyyeti ucun en ehemiyyetli meteoroloji kemiyyetler asagidakilardir torpagin temperaturu ve rutubeti havanin tezyiqi havanin temperaturu ve rutubeti buludluluq yaginti kuleyin sureti ve istiqameti Cox zaman bu parametrler hava kemiyyetleri parametrleri de adlandirilir Bu kemiyyetler qarsiliqli elaqede olub bir birinden asili olurlar 1 iqlim RedakteHava uzerinde aparilmis coxillik musahideler hemin erazinin iqlimini mueyyen etmeye imkan verir Hemin erazide gunes radiasiyasi atmosfer dovrani ve seth ortuyunde bas veren fiziki hadiselerin qarsiliqli tesiri neticesinde yaranan ve hemin erazi ucun xarakterik olan hava rejimini yaradan atmosfer proseslerinin qanunauygun ardicilligina iqlim deyilir 2 Gunes radiasiyasi en ehemiyyetli iqlim emelegetiren amildir Bele ki bu enerji hesabina atmosferde olduqca muxtelif fiziki prosesler bas verir Gunes radiasiyasi yer sethine qeyri beraber gelib catir Bu oz novbesinde ister seth ortuyunun isterse de yer kuresinin muxtelif en dairelerinde havanin qeyri beraber qizmasina sebeb olur Bu muxteliflikler tezyiq ferqleri yaradir tezyiq ferqleri ise istilik ve rutubet dovranini meydana cixaran hava axinlarini yaradirlar Belelikle gunes radiasiyasi basqa bir iqlim yaradici amilin meydana cixmasina sebeb olur 3 Hemcinin bax RedakteHava IqlimXarici kecidler RedakteHava ve iqlimIstinadlar Redakte S P Hromov Meteorologiya i klimatologiya Leningrad 1968 str 342 Matveev L T Osnovy obshej meteorologii Fizika atmosfery L 1965 Azerbaycan Respublikasinin cografiyasi Fiziki cografiya Baki 2014 528 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Hava ve iqlim amp oldid 4112894, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
