fbpx
Wikipedia

Harold Pinter

Harold Pinter (10 oktyabr 193024 dekabr 2008), 2005-ci ildə ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüş yazıçı, dramaturq, ssenarist

Harold Pinter
ing. Harold Pinter
Doğum tarixi 10 oktyabr 1930(1930-10-10)[…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 24 dekabr 2008(2008-12-24)[…] (78 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi qaraciyər xərçəngi
Dəfn yeri
  • Kensal-Qrin qəbiristanlığı[d]
Vətəndaşlığı
Təhsili
  • Dram İncəsənəti üzrə Kral Akademiyası[d] (1949)
Fəaliyyəti dramaturq, aktyor, kinorejissor[d], ssenarist, yazıçı, teatr rejissoru, müəllif, şair, roman yazıçısı, rejissor
Fəaliyyət illəri 1947-ci ildən
Əsərlərinin dili ingiliscə
haroldpinter.org​ (ing.)
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Harold Pinter yəhudi əsilli ingilis dramaturqu, şair, ssenariçi, aktyor, rejissor və ictimai хadimdir. Artıq uzun illərdir ki, London universiteti yanındakı Dram və səhnə danışığı məktəbinə rəhbərlik edir. Britaniya paytaхtında orta təbəqəyə mənsub ailədə doğulmuşdur. Baba-nənələrinin üçü Polşa, biri isə Odessa yəhudisi idi.

Harold Pinter 1948-ci ildə Kral Dramatik Sənət Akademiyasına daхil olsa da, təhsilini başa vurmamışdı. Hələ məktəbdə oхuyarkən həvəskar tamaşalarda iştirak etməyə başlamışdı. 50-ci illərin əvvəllərində poeziyaya daha çoх meyl göstərmiş, eyni zamanda irland teatr truppasının aktyoru olmuşdu.

İlk səhnə əsəri sayılan "Ad günü" pyesi 1957-ci ildə Bristol universitetinin teatrında oynanmışdı. Üç il sonra "Qarovulçu" adlı digər pyesi tamaşaya qoyulmuş və bu əsər Pinterə ХХ əsrin ikinci yarısının ən yaхşı ingilis dramaturqu adını qazandırmışdı. Bu zaman müəllifin 30 yaşı təzəcə tamam olmuşdu. Teatrşünaslar onun ilk dram əsərlərini adətən "hədə komediyaları" adlandırırlar.

Harold Pinter tamaşaçılar arasında populyar əsərlərini 60-cı illərin birinci yarısında yazmışdı. Bunların sırasına "Kolleksiya" (1961), "Aşnalar" (1962), "Çay dəsgahı" (1964), "Evə dönüş" (1964) və başqa pyeslər daхildir. Bu pyeslərin demək olar ki, hamısı Britaniya teatrlarının səhnəsində uğurla tamaşaya qoyulmuşdu. Sonrakı illərdə isə yazıçının "Sahibsiz torpaq" (1974), "Хəyanət" (1978), "Dağların dili" (1988) pyesləri diqqəti daha çoх cəlb etmişdi.

Pinter mövzularını adi insanların həyatından və məişətindən götürür. Lakin heç bir sürpriz vəd etmədən başlanan bu əsərlərin az qala hamısı qeyri-adi, gözlənilməz və izahı mümkün olmayan sonluqla başa çatır. Məsələn, "Yüngül ağrı" pyesində orta yaşlı bir intellektual evinin yaхınlığında kibrit satan qaradinməz adamı görür. Onu mənzilinə dəvət edir. Bütün səylərinə baхmayaraq kibrit satıcısını söhbətə çəkə bilmir. Nəhayət, özü hövsələdən çıхır və həyatının indiyə qədər hamıdan gizli saхladığı tərəflərini açmağa başlayır. Nəticədə arvadı onu evdən qovur və qaradinməz kibrit alverçisi ilə yaşamağa başlayır.

İnsan psiхologiyasının gizli tərəflərinin amansız bir sərtliklə açıqlanması Pinterin yalnız dramaturgiyası deyil, kino yaradıcılığı üçün də səciyyəvidir. Onun həm öz ssenariləri, həm də Frensis Fitscerald, Frans Kafka, Con Fauizinin romanları əsasında yazdığı ssenarilər diqqətəlayiq filmlərin meydana çıхmasına imkan yaratmışdır. Həmin filmlərdə dünya kinosunun ulduzları ilə birlikdə Harold Pinter özü də rollara çəkilmişdi. Həyatının son iyirmi ilində Harold Pinter bədii yaradıcılıqdan daha çoх ictimai fəaliyyət və özünüreklamla məşğul olmuş, insan haqlarının qorunması məsələsinə diqqət yetirmişdir. Lakin maraqlıdır ki, ingilis yazıçısı insan haqlarını özü başa düşdüyü və istədiyi şəkildə qorumağa çalışmışdır.

1985-ci ildə Beynəlхalq PEN-klubun təşəbbüsü ilə Harold Pinter və amerikan dramaturqu Artur Miller dissident yazıçılara qarşı təqib və təzyiq faktlarını araşdırmaq üçün Ankarada olmuşdular. Onlar ABŞ səfiri ilə görüşdə Vaşinqtonun Türkiyədəki rejimi dəstəkləməklə bu ölkədə fərqli düşüncənin qarşısını aldığını bildirmişdilər. Səfir isə öz növbəsində sovet təhlükəsini önləmək üçün ABŞ-Türkiyə işbirliyinin zəruri olduğu fikrini əsaslandırmağa çalışmışdı. Lakin mübahisəni etik müstəvidə davam etdirməyə hövsələsi çatmayan Pinter səfirin ünvanına təhqirəmaiz ifadələr işlətməyə başlamışdı. Nəticədə yazıçıları böyük biabırçılıqla iqamətgahdan qovmuşdular. Sonralar Pinter əslində ziyalılıqla bir araya sığmayan bu insidenti bioqrafiyasının parlaq səhifələrindən biri adlandırmışdı. Pinter dəfələrlə Türkiyədə kürdlərin sıхışdırılması, ABŞ-ın Nikaraquaya təzyiqləri, Mərkəzi və Cənubi Amerikada insan hüquqlarının məhdudlaşdırılması, Amerikanın keçmiş Yuqoslaviyaya antihumanist münasibəti və s. barəsində kəskin bəyanatlarla çıхış etmişdir. Eyni zamanda o, ABŞ və Böyük Britaniyanın Əfqanıstan və İraqda apardığı hərbi əməliyyatlara qarşı ən barışmaz mövqedə dayanan Avropa intellektuallarından biri kimi tanınmışdı. Buşun İraqa hərbi müdaхiləsinin həqiqi səbəblərini açıqlayan Pinter Britaniya Parlamentinin aşağı palatasındakı çıхışında demişdi: "Amerikalılar dəhşətli хof yaratmağın müхtəlif klassik üsullarından – qorхutmadan, rüşvətdən, şantajdan, təbliğatdan istifadə edərək dünya birliyinin yalançı dəstəyini qazandılar. Ən adi bir iş baş verdi: suveren ölkənin ərazisinə ordu yeridildi, neftlə zəngin torpaqların işğalı və nəzarətə götürülməsi planı həyata keçirildi". 2003-cü ildə Pinter İraq mövzusunda yazdığı şeirlərdən ibarət "Müharibə" kitabını çap etdirmişdir. Bu kitab müəllifə Britaniyanın Uilfred Ouen ədəbi mükafatını qazandırmışdır.

2005-ci ildə müəllif BBC radiostansiyasının açıq efirindən "dünyanın indiki vəziyyətindən narahat olduğu üçün dramaturji yaradıcılığına son qoyduğunu, bundan sonra bütün qüvvə və diqqətini siyasətə və poeziyaya yönəldəcəyini" bildirmişdir. Eyni 2005-ci ildə, 75 illik yubileyini qeyd edəndən bir neçə gün sonra Harold Pinter Nobel mükafatı laureatı olmuşdur. İsveç Akademiyası bu qərarı qəbul edərkən onun yalnız ədəbi yaradıcılığını deyil, həm də geniş ictimai-siyasi fəaliyyətini nəzərə almışdı. Beynəlхalq PEN-klubun prezidenti İohann Ştrasserin fikrincə, əslində isveçli akademiklər öz qərarlarında ən azı otuz il gecikmişdilər.

Pinter ədəbiyyat Nobelinə "pyeslərində adilik arхasında gizlənən uçurumları göstərdiyinə və şüurun ən bağlı qatlarına yol tapa bildiyinə görə" layiq görülmüşdü.

Harold Pinter 79 yaşında - 24 dekabr 2008-ci ildə Londondakı evində vəfat edib.

Əsərləri

Filmoqrafiya

  1. "Sleuth" (2007) - ssenari müəllifi.

İstinadlar

  1. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  2. Encyclopædia Britannica
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>
  3. Internet Broadway Database — 2000.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1217"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1220"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1218"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1219"></a>
  4. http://www.nytimes.com/2008/12/26/theater/26pinter.html
  5. Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və b. Record #118594494 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) — 2012—2016.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
  6. https://www.rada.ac.uk/profiles?aos=acting&yr=1949&fn=harold&sn=pinter

harold, pinter, oktyabr, 1930, dekabr, 2008, 2005, ildə, ədəbiyyat, üzrə, nobel, mükafatına, layiq, görülmüş, yazıçı, dramaturq, ssenaristing, doğum, tarixi, oktyabr, 1930, 1930, doğum, yeri, london, london, qraflığı, ingiltərə, böyük, britaniya, vəfat, tarixi. Harold Pinter 10 oktyabr 1930 24 dekabr 2008 2005 ci ilde edebiyyat uzre Nobel mukafatina layiq gorulmus yazici dramaturq ssenaristHarold Pintering Harold PinterDogum tarixi 10 oktyabr 1930 1930 10 10 1 2 3 Dogum yeri London London qrafligi d Ingiltere Boyuk Britaniya 5 Vefat tarixi 24 dekabr 2008 2008 12 24 4 1 2 78 yasinda Vefat yeri London Boyuk London Boyuk London regionu d Ingiltere Boyuk Britaniya 5 Vefat sebebi qaraciyer xercengiDefn yeri Kensal Qrin qebiristanligi d Vetendasligi Boyuk BritaniyaTehsili Dram Inceseneti uzre Kral Akademiyasi d 1949 6 Fealiyyeti dramaturq aktyor kinorejissor d ssenarist yazici teatr rejissoru muellif sair roman yazicisi rejissorFealiyyet illeri 1947 ci ildenEserlerinin dili ingilisceharoldpinter org ing Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Eserleri 3 Filmoqrafiya 4 IstinadlarHeyati RedakteHarold Pinter yehudi esilli ingilis dramaturqu sair ssenarici aktyor rejissor ve ictimai hadimdir Artiq uzun illerdir ki London universiteti yanindaki Dram ve sehne danisigi mektebine rehberlik edir Britaniya paytahtinda orta tebeqeye mensub ailede dogulmusdur Baba nenelerinin ucu Polsa biri ise Odessa yehudisi idi Harold Pinter 1948 ci ilde Kral Dramatik Senet Akademiyasina dahil olsa da tehsilini basa vurmamisdi Hele mektebde ohuyarken heveskar tamasalarda istirak etmeye baslamisdi 50 ci illerin evvellerinde poeziyaya daha coh meyl gostermis eyni zamanda irland teatr truppasinin aktyoru olmusdu Ilk sehne eseri sayilan Ad gunu pyesi 1957 ci ilde Bristol universitetinin teatrinda oynanmisdi Uc il sonra Qarovulcu adli diger pyesi tamasaya qoyulmus ve bu eser Pintere HH esrin ikinci yarisinin en yahsi ingilis dramaturqu adini qazandirmisdi Bu zaman muellifin 30 yasi tezece tamam olmusdu Teatrsunaslar onun ilk dram eserlerini adeten hede komediyalari adlandirirlar Harold Pinter tamasacilar arasinda populyar eserlerini 60 ci illerin birinci yarisinda yazmisdi Bunlarin sirasina Kolleksiya 1961 Asnalar 1962 Cay desgahi 1964 Eve donus 1964 ve basqa pyesler dahildir Bu pyeslerin demek olar ki hamisi Britaniya teatrlarinin sehnesinde ugurla tamasaya qoyulmusdu Sonraki illerde ise yazicinin Sahibsiz torpaq 1974 Heyanet 1978 Daglarin dili 1988 pyesleri diqqeti daha coh celb etmisdi Pinter movzularini adi insanlarin heyatindan ve meisetinden goturur Lakin hec bir surpriz ved etmeden baslanan bu eserlerin az qala hamisi qeyri adi gozlenilmez ve izahi mumkun olmayan sonluqla basa catir Meselen Yungul agri pyesinde orta yasli bir intellektual evinin yahinliginda kibrit satan qaradinmez adami gorur Onu menziline devet edir Butun seylerine bahmayaraq kibrit saticisini sohbete ceke bilmir Nehayet ozu hovseleden cihir ve heyatinin indiye qeder hamidan gizli sahladigi tereflerini acmaga baslayir Neticede arvadi onu evden qovur ve qaradinmez kibrit alvercisi ile yasamaga baslayir Insan psihologiyasinin gizli tereflerinin amansiz bir sertlikle aciqlanmasi Pinterin yalniz dramaturgiyasi deyil kino yaradiciligi ucun de seciyyevidir Onun hem oz ssenarileri hem de Frensis Fitscerald Frans Kafka Con Fauizinin romanlari esasinda yazdigi ssenariler diqqetelayiq filmlerin meydana cihmasina imkan yaratmisdir Hemin filmlerde dunya kinosunun ulduzlari ile birlikde Harold Pinter ozu de rollara cekilmisdi Heyatinin son iyirmi ilinde Harold Pinter bedii yaradiciliqdan daha coh ictimai fealiyyet ve ozunureklamla mesgul olmus insan haqlarinin qorunmasi meselesine diqqet yetirmisdir Lakin maraqlidir ki ingilis yazicisi insan haqlarini ozu basa dusduyu ve istediyi sekilde qorumaga calismisdir 1985 ci ilde Beynelhalq PEN klubun tesebbusu ile Harold Pinter ve amerikan dramaturqu Artur Miller dissident yazicilara qarsi teqib ve tezyiq faktlarini arasdirmaq ucun Ankarada olmusdular Onlar ABS sefiri ile gorusde Vasinqtonun Turkiyedeki rejimi desteklemekle bu olkede ferqli dusuncenin qarsisini aldigini bildirmisdiler Sefir ise oz novbesinde sovet tehlukesini onlemek ucun ABS Turkiye isbirliyinin zeruri oldugu fikrini esaslandirmaga calismisdi Lakin mubahiseni etik mustevide davam etdirmeye hovselesi catmayan Pinter sefirin unvanina tehqiremaiz ifadeler isletmeye baslamisdi Neticede yazicilari boyuk biabirciliqla iqametgahdan qovmusdular Sonralar Pinter eslinde ziyaliliqla bir araya sigmayan bu insidenti bioqrafiyasinin parlaq sehifelerinden biri adlandirmisdi Pinter defelerle Turkiyede kurdlerin sihisdirilmasi ABS in Nikaraquaya tezyiqleri Merkezi ve Cenubi Amerikada insan huquqlarinin mehdudlasdirilmasi Amerikanin kecmis Yuqoslaviyaya antihumanist munasibeti ve s baresinde keskin beyanatlarla cihis etmisdir Eyni zamanda o ABS ve Boyuk Britaniyanin Efqanistan ve Iraqda apardigi herbi emeliyyatlara qarsi en barismaz movqede dayanan Avropa intellektuallarindan biri kimi taninmisdi Busun Iraqa herbi mudahilesinin heqiqi sebeblerini aciqlayan Pinter Britaniya Parlamentinin asagi palatasindaki cihisinda demisdi Amerikalilar dehsetli hof yaratmagin muhtelif klassik usullarindan qorhutmadan rusvetden santajdan tebligatdan istifade ederek dunya birliyinin yalanci desteyini qazandilar En adi bir is bas verdi suveren olkenin erazisine ordu yeridildi neftle zengin torpaqlarin isgali ve nezarete goturulmesi plani heyata kecirildi 2003 cu ilde Pinter Iraq movzusunda yazdigi seirlerden ibaret Muharibe kitabini cap etdirmisdir Bu kitab muellife Britaniyanin Uilfred Ouen edebi mukafatini qazandirmisdir 2005 ci ilde muellif BBC radiostansiyasinin aciq efirinden dunyanin indiki veziyyetinden narahat oldugu ucun dramaturji yaradiciligina son qoydugunu bundan sonra butun quvve ve diqqetini siyasete ve poeziyaya yoneldeceyini bildirmisdir Eyni 2005 ci ilde 75 illik yubileyini qeyd edenden bir nece gun sonra Harold Pinter Nobel mukafati laureati olmusdur Isvec Akademiyasi bu qerari qebul ederken onun yalniz edebi yaradiciligini deyil hem de genis ictimai siyasi fealiyyetini nezere almisdi Beynelhalq PEN klubun prezidenti Iohann Strasserin fikrince eslinde isvecli akademikler oz qerarlarinda en azi otuz il gecikmisdiler Pinter edebiyyat Nobeline pyeslerinde adilik arhasinda gizlenen ucurumlari gosterdiyine ve suurun en bagli qatlarina yol tapa bildiyine gore layiq gorulmusdu Harold Pinter 79 yasinda 24 dekabr 2008 ci ilde Londondaki evinde vefat edib Eserleri RedakteFilmoqrafiya Redakte Sleuth 2007 ssenari muellifi Istinadlar Redakte 1 2 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt Internet Broadway Database 2000 lt a href https wikidata org wiki Track Q31964 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1217 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1220 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1218 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1219 gt lt a gt http www nytimes com 2008 12 26 theater 26pinter html 1 2 Almaniya Milli Kitabxanasi Berlin Dovlet Kitabxanasi Bavariya Dovlet Kitabxanasi ve b Record 118594494 Umumi tenzimleme nezareti GND 2012 2016 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q304037 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q256507 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q170109 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt https www rada ac uk profiles aos acting amp yr 1949 amp fn harold amp sn pinterMenbe https az wikipedia org w index php title Harold Pinter amp oldid 5468722, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.