Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Hacı Karandıko Berzeq (ubıxca:Гьарандыхъва Барзагь ХӀаджы, çərkəzcə:Къэрандыкъо Бэрзэдж Хьаджэ; 1804, Çərkəzistan – 1881) — Çərkəz xalqının ağsaqqalı, hərbi komandan və son lideri. Uşaqlığı da daxil olmaqla, həyatının böyük qismini Rusiya-Çərkəz (1763-1864) müharibəsinin müxtəlif cəbhələrində keçirmişdir. Çərkəzlərin soyqırımı və sürgünü səbəbiylə Osmanlı torpaqlarına sürgün edilən Karandıko Osmanlı torpaqlarındakı çərkəz kəndlərindən çərkəz könüllülər toplayaraq öz ordusunu qurmuş və Qafqaza geri dönərək 1877-1878-ci illər müharibəsində Osmanlı könüllü hərbçisi olaraq ruslara qarşı döyüşmüşdür.
| Hacı Karandıqo Berzeq | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1804 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1881 |
Həyatı
Şaçe (Soçi) bölgəsinin Mıtıkhuasua kəndində anadan olan Karandıko uşaqlığı da daxil olmaqla, həyatının böyük qismini müharibədə keçirmişdir. Müsəlman olan Karandıko 1839-cü ildə Məkkəyə həcc ziyarətinə getmişdir. İlk böyük uğurunu 1841-ci ildə Sohumda qazanmışdır. 1861-ci ildə - 60 yaşında olarkən çərkəzlərin Böyük Azadlıq Məclisi (çərkəzcə:Шъхьафитныгъэ Хасэ) olaraq adlandırdıqları böyük məclisə rəhbərlik etmişdir. Karandıko 1854-cü ildə rus qalalarını ələ keçirərək yenidən çərkəz torpağı etmək kimi bir çox uğura imza atmışdır.Çərkəz soyqırım və sürgününün ardından Osmanlı sultanı II Əbdüləzizin qarşısına çıxarılan Karandıkoya İstanbula köçmə təklif edilsə də, o, bu təklifi mədəni formada rədd etmiş və Mayasda Yeniköy kəndində məskunlaşmışdır. Bu müharibə əsnasında cənubi Mərmərə bölgəsindən, xüsusilə də Manyas bölgəsindən 5 min həndəvərində ubıx, abazdex, hakuç və digər adıgelərdən ibarət Kuvayi Muavene könüllü süvari birliyini qurmuş və onlarla birlikdə Qafqazda ruslara qarşı döyüşmüşdür. 1881-ci ildə vəfat edən Karandıko elə yaşadığı Yeniköydə də dəfn edilmişdir.
Məşhur sözləri
 | Bizlər milli mübarizəmizi itirsək də, insanlığımızı itirməyəcəyik. Bizi məğlub edən düşmənə bu zəfəri qazandıranlar da bizim öz insanlarımız oldu. Bu gün ana vətənimizi boşaldırıq. Amma o qəlbimizdən heç vaxt çıxmayacaq. Bu gün üçün tərk etsək də, o, içimizdədir və heç vaxt unutmayacağıq. Anamiz kimi sevdiyimiz yurdumuzu gözümüz arxada buraxırıq. |  |
| | Vətənimizin müstəqilliyi üçün yay istisində yanan daş kimi bütün həyatımı qəlbim yanaraq keçirdim. Müharibədən fürsət etdikdə, bir əlimlə yaramdan axan qanı durdurmağa çalışarkən, digər əlimlə qarğıdalı ununu bir ağacın altında xalqımın ən kiçiyi ilə paylaşdım. Ömrüm atdan enmədən döyüşlərdə keçdiyi üçün dünyaya gələn oğlumu belə ancaq ata minəcək qədər böyüyüb əlində silah qarşıma gəldiyi zaman tanıdım. Bədənimizdə otuz beş il boyunca düşmənin qılınc və güllələrinin açdığı on altı yara var. Və yollarında bu məcburiyyətlərə qatlandığım insanlar arxamca düşmüş ağlayırlar, Allah razılığı üçün bizləri buraxma deyə hayqırırlar. Bir gün atımın üstündə və qılıncım əlimdə yurduma geri dönəcəyəm. Əgər dönmədən öləcək olursam, bədənimdən heç deyilsə bir parçanı ana vətənimə gətirin və kəndimin məzarlığına dəfn edin. | |
Həmçinin bax
İstinadlar
- Muammer Dursun Erer. "Giranduko Berzeg". www.kafkasevi.com. 28 iyun 2020 tarixində .
- "Giranduko Berzeg". www.kafkasevi.com. 30 iyun 2020 tarixində .
- В. И. Ворошилов. История убыхов. Майкоп. 2006.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haci Karandiko Berzeq ubixca Garandyhva Barzag HӀadzhy cerkezce Kerandyko Berzedzh Hadzhe 1804 Cerkezistan 1881 Cerkez xalqinin agsaqqali herbi komandan ve son lideri Usaqligi da daxil olmaqla heyatinin boyuk qismini Rusiya Cerkez 1763 1864 muharibesinin muxtelif cebhelerinde kecirmisdir Cerkezlerin soyqirimi ve surgunu sebebiyle Osmanli torpaqlarina surgun edilen Karandiko Osmanli torpaqlarindaki cerkez kendlerinden cerkez konulluler toplayaraq oz ordusunu qurmus ve Qafqaza geri donerek 1877 1878 ci iller muharibesinde Osmanli konullu herbcisi olaraq ruslara qarsi doyusmusdur Haci Karandiqo BerzeqSexsi melumatlarDogum tarixi 1804Dogum yeri CerkezistanVefat tarixi 1881HeyatiSace Soci bolgesinin Mitikhuasua kendinde anadan olan Karandiko usaqligi da daxil olmaqla heyatinin boyuk qismini muharibede kecirmisdir Muselman olan Karandiko 1839 cu ilde Mekkeye hecc ziyaretine getmisdir Ilk boyuk ugurunu 1841 ci ilde Sohumda qazanmisdir 1861 ci ilde 60 yasinda olarken cerkezlerin Boyuk Azadliq Meclisi cerkezce Shhafitnyge Hase olaraq adlandirdiqlari boyuk meclise rehberlik etmisdir Karandiko 1854 cu ilde rus qalalarini ele kecirerek yeniden cerkez torpagi etmek kimi bir cox ugura imza atmisdir Cerkez soyqirim ve surgununun ardindan Osmanli sultani II Ebdulezizin qarsisina cixarilan Karandikoya Istanbula kocme teklif edilse de o bu teklifi medeni formada redd etmis ve Mayasda Yenikoy kendinde meskunlasmisdir Bu muharibe esnasinda cenubi Mermere bolgesinden xususile de Manyas bolgesinden 5 min hendeverinde ubix abazdex hakuc ve diger adigelerden ibaret Kuvayi Muavene konullu suvari birliyini qurmus ve onlarla birlikde Qafqazda ruslara qarsi doyusmusdur 1881 ci ilde vefat eden Karandiko ele yasadigi Yenikoyde de defn edilmisdir Meshur sozleriBizler milli mubarizemizi itirsek de insanligimizi itirmeyeceyik Bizi meglub eden dusmene bu zeferi qazandiranlar da bizim oz insanlarimiz oldu Bu gun ana vetenimizi bosaldiriq Amma o qelbimizden hec vaxt cixmayacaq Bu gun ucun terk etsek de o icimizdedir ve hec vaxt unutmayacagiq Anamiz kimi sevdiyimiz yurdumuzu gozumuz arxada buraxiriq Vetenimizin musteqilliyi ucun yay istisinde yanan das kimi butun heyatimi qelbim yanaraq kecirdim Muharibeden furset etdikde bir elimle yaramdan axan qani durdurmaga calisarken diger elimle qargidali ununu bir agacin altinda xalqimin en kiciyi ile paylasdim Omrum atdan enmeden doyuslerde kecdiyi ucun dunyaya gelen oglumu bele ancaq ata minecek qeder boyuyub elinde silah qarsima geldiyi zaman tanidim Bedenimizde otuz bes il boyunca dusmenin qilinc ve gullelerinin acdigi on alti yara var Ve yollarinda bu mecburiyyetlere qatlandigim insanlar arxamca dusmus aglayirlar Allah raziligi ucun bizleri buraxma deye hayqirirlar Bir gun atimin ustunde ve qilincim elimde yurduma geri doneceyem Eger donmeden olecek olursam bedenimden hec deyilse bir parcani ana vetenime getirin ve kendimin mezarligina defn edin Hemcinin baxTurkiye cerkezleriIstinadlarMuammer Dursun Erer Giranduko Berzeg www kafkasevi com 28 iyun 2020 tarixinde Giranduko Berzeg www kafkasevi com 30 iyun 2020 tarixinde V I Voroshilov Istoriya ubyhov Majkop 2006