fbpx
Wikipedia

Hacı Rəhim ağa Dilbazov

Hacı Rəhim ağa Dilbazov — Azərbaycan şairi (XIX əsr(1822-1874))

Hacı Rəhim ağa Dilbazov
Təxəllüsü "Vəhidi"
Doğum tarixi
Doğum yeri Qazax
Vəfat tarixi
Həyat yoldaşı İsa ağa Miralayeva qızı Sənəm xanım
Uşaqları Allahyar ağa,İbrahim ağa,Camal ağa,Ziyaddin ağa,Bahar ağa(Bahir ağa),Sayalı xanım,Pəri xanım
Atası Hacı Allahyar ağa Əbdürrəhman ağa oğlu Dilbazov
Anası Şeyda xanım Vəkil Pənah ağa qızı
Təhsili Dini təhsil
Fəaliyyəti Şair, müəllim
dilbazi.az

Həyatı

Hacı Rəhim ağa Dilbazov 1857 ildə Hacca gedib, İstambul şəhərində Naqşibəndi şeyxlərindən mövlana Mir Həmzə Nigariilə görüşübdür. Mir Həmzə Nigari Hacı Rəhim ağa Dilbazovun atası Allahyar ağa ilə dostluğu varmış.Qazax şairlərinin mötəbər və müqtədirlərindən birisi də mərhum Hacı Rəhim ağa "Vəhidi" təxəllüsdür. Hacı Rəhim ağanın bəyani-halını və izhari-əhvali-səadətiştimalını yenə fazili-möhtərəm Hacı Sədi əfəndi ibn əlqazi Sədi əfəndi müxtəsərən yazıb, onun əşarü asarından bir divan səbkində tərtib qılıbdır. Hacı Sədi əfəndinin yazmağından belə məlum olur ki, Hacı Rəhim ağa əmrən tərkidünya və üsrən eşqi-mövla və fizzahir məlali və filbatin bikin və laübali olan bir zati-vilayətsemat imiş. Özü də Qazax mahalında Xanlıqlar qəryəsində 1238-ci səneyi-hicriyyədə təvəllüd edibdir. Təlim və tərbiyəsi öz valideyninin təhti-nəzarətində olubdur. Həddi-kamala yetincə oxumağa və yazmağa məşğul olubdur və ziyadə zehnü fərasət sahibi olduğuna görə, az vaxtda çox məlumat, xüsusən mərifəti-ilahiyə dair bilik, kamalat kəsb qılıbdır.

1822.

Hacı Rəhim ağanın abavü əcdadı nəcabətü fətanətdə məşhur, fəsahətü bəlağətdə və həmçinin şairiyyətdə məlum və püriştihar ümərayi-Dilbazdandır və şairin atası Allahyar ağa dəyanətkirdar və səxavətşüar bir bəy imiş.

Hacı Rəhim ağanın üləmavü füzəlavü şüəra sinifləri ilə beyni xoş olmağa görə, onlar ilə söhbət edərmiş və onlara riayətü hörmət və bəzli-mərhəmət göstərərmiş və onların məclisində vaxtlarını inşayi-şer və imlayi-nəzmə sərfü bəzl qılarmış.

Hicrətin 1276-cı[2] ilində Hacı Rəhim ağa azimi-Həcci-şərif olub, İstambul şəhərində hala calisi-səriri-hidayət və rövnəqəfzayi-xanədani-təriqət, nəqşbəndiyeyi-səadət-bünyad olan mövlana Hacı Mirhəmzə əfəndi "Nigari" təxəllüs ilə görüşübdür və məlum ola ki, sabiqdə Mirhəmzə əfəndi bir sənə miqdarı Xanlıqlarda məksü iqamət edibmiş, çünki ol şərifü müəzzəz zatın Xanlıqlar ağaları ilə və xüsusən Allahyar ağa ilə dostluğu varmış.

1857.

Mirhəmzə əfəndi Hacı Rəhim ağaya artıq hörmət, iltifat göstərib və şair öz mürşidinin füyuzati-mənəviyyəsindən feyzyab olub, ol pirdili-münirə rabiteyi-sidqü ixlas ilə inabətü intisab etmişdi.

Hacı ziyarət edib salamat geri qayıtdıqda şair yenə İstambulda mövlana Hacı Mirhəmzə əfəndi ilə görüşüb, onun xidməti-zişərafətlərindən bəhrəmənd oldular. Vətəni-məluflarına övdət etdikdən sonra şair həmişə Mirhəmzə əfəndinin fikrü xəyalı ilə olub, onun surətini və söhbətini xatirindən çıxarmazdı və dünya işlərinə məşğul olmazdı. Necə ki, bu babda Hacı Sədi əfəndi zəbani-fəsahətbəyanı ilə yazıbdır: "Bəd əzan, yəni vətənə müraciət etdikdə lövhi-xatiri-feyzməzahirlərin səvadi-masəvadən müsəffa və pürincila və səfheyi-sineyi-bikinələrin xəyali-surəti-pürsəfvəti-piri-binəzir ilə mənquş və müsəvvər və rabiteyi-fəna fişşeyx ilə dili-maarifmənzillərin münəvvər və pürziya etmişdilər. Bir gunə kim, zakiri-övliya və təkəllümi-övsaf və əxlaqi-piri-bihəmtadan bir ləhzə xali və əqvalü əfali-axirə hərgiz nəzərü iştiğalı olmazdı və hərçənd belə zəvati-xacəsurət dərvişsirət təyin edər, amma bu zati-şərif dəryayi-qürbü hüzura öylə müstəqrəq və atəşi-şövqü iştiyaq ilə bir gunə mühərrəq olmuşdu ki, zahirü

batində qeyr əz dərvişi bir hal mülahizə və müşahidə olunmazdı...."

Hacı Rəhim ağanın Mirhəmzə əfəndi ilə miyanələrində həmişə irsalü mürasələ və mükatəbə olurdu.

Şair yenə əhli-zəmanədən, xüsusən divan əmələlərindən və bəniəsfər zülmündən bir müxəmməsində naləvü fəryad edib, qadirü qəhhar olan xudavəndi-aləmə hali-dilini ərz eləyir. Şairə artıq təsir edən bu hal olur ki, xaricdə hər dənitəb, səfil adamlar varsa, bizim vilayətimizdə ağalıq edib və rüşvət almaq ilə özünə malü dövlət qazanıb, böyük iddialara düşür və heç kəsi tanımır; fəqir-füqəraya və əlsiz-ayaqsızlara həddən ziyadə zülmü sitəmi rəva görüb, mömin və müttəqi kəslərin üstünə də min cürə şərrü böhtan atır.

Bu müxəmməs bəzi səbəblərə görə buraya daxil olmadı.

Mustafa ağa Nasir ilə Vəhidi mabeynində ülfətü məvəddət varmış və yek-digərlərinə şerü qəzəllər yazıb göndərərlərmiş. Bir qəzəlində Vəhidi Nasiri öz evinə qonaq dəvət edib özünün ona olan ixlasü sədaqətini bəyan qılır və onun guşənişin olmasını təsdiq edib deyir ki, yaxşı kəslərin adətidir ki, pislərdən kənar gəzər, amma mən sənin xeyirxahınam, gərəkdir ki, məni pislərdən ayırıb onlara bərabər etməyəsən:

Məlumdur ki, Mustafa ağa Nasir cahü cəlalı axtaran və vəkillik iddiasına düşən adam deyilmiş. Xilafi-şərü nainsaf işlər də onun təbiətinə ziddü bərəks olduğu halda "ev yıxmaqlıq" və "şərarət" sözü dəxi onun şənü halına münasib deyil. Və digər, Mustafa ağanın əşarü kəlamı içində Vəhidiyə toxunan bir əsər görmədik ki, Vəhidi məcburən ona belə sərt və acı məzmunlu cavab yazsın. Hər surətdə həqiqəti-hal gərək özgə tərzdə olsun və onu dəxi kəşf etmək bizə müyəssər olmadı. Amma bunu dürüst deyə bilirik ki, Vəhidi mərhum Mustafa ağanın şənü rütbəsini bilib, xatirini əziz tutarmış və Mustafa ağanın ölməyi ona ziyadə təsir eləyibdir.

Vəhidinin atidə zikr olunan kəlamından belə məlum olur ki, onun əqrəba və yaxud əhibbalarından birisi Qazax mahalından dilgirü rəncidə olub, köçüb Qarabağa Tərtərbasana, yəni Cavanşir mahalına gedibdir.

Vəfatının təfsilini Hacı Sədi əfəndi bu sayaq yazır: "1291-ci sənənin məhərrəmül-həram ayının 9-cusu çərşənbə günü bəzi həvayici-məaş üçün Xanlıqlar ilə həmməhəlli çarsu bazar və çayi-iqaməti-hökumətü kirdar olan Dağkəsəmən qəryəsinə bir qədər nasaz ola-ola azim olub, şəbangah özünün müxlisi-qədimi və məhəbbəti-səmimi zaiqi-cüreyi-bəzmi-səfa və şaiqi-müridani-dərgah müəllimi olan Molla Vəli Kirəvəli oğlunun otağına adəti-məlufəsi üzrə nüzul və ol gecə orada istirahət ediblər. Bəd əz namazi-sübh çay içib oturub kamali-zövqü şövq ilə İbrahim Həqqi qəddəsə sirrənin bu qəzəlini oxuduğu vaxt əsnayi-münaşidədə təslimi-ruh və canibi-illiyyinə rehləti-pürfütuh ediblər".

Xarici keçidlər

hacı, rəhim, ağa, dilbazov, azərbaycan, şairi, əsr, 1822, 1874, təxəllüsü, vəhidi, doğum, tarixi, 1822doğum, yeri, qazaxvəfat, tarixi, 1874həyat, yoldaşı, ağa, miralayeva, qızı, sənəm, xanımuşaqları, allahyar, ağa, ibrahim, ağa, camal, ağa, ziyaddin, ağa, baha. Haci Rehim aga Dilbazov Azerbaycan sairi XIX esr 1822 1874 Haci Rehim aga DilbazovTexellusu Vehidi Dogum tarixi 1822Dogum yeri QazaxVefat tarixi 1874Heyat yoldasi Isa aga Miralayeva qizi Senem xanimUsaqlari Allahyar aga Ibrahim aga Camal aga Ziyaddin aga Bahar aga Bahir aga Sayali xanim Peri xanimAtasi Haci Allahyar aga Ebdurrehman aga oglu DilbazovAnasi Seyda xanim Vekil Penah aga qiziTehsili Dini tehsilFealiyyeti Sair muellimdilbazi azHeyati RedakteHaci Rehim aga Dilbazov 1857 ilde Hacca gedib Istambul seherinde Naqsibendi seyxlerinden movlana Mir Hemze Nigariile gorusubdur Mir Hemze Nigari Haci Rehim aga Dilbazovun atasi Allahyar aga ile dostlugu varmis Qazax sairlerinin moteber ve muqtedirlerinden birisi de merhum Haci Rehim aga Vehidi texellusdur Haci Rehim aganin beyani halini ve izhari ehvali seadetistimalini yene fazili mohterem Haci Sedi efendi ibn elqazi Sedi efendi muxteseren yazib onun esaru asarindan bir divan sebkinde tertib qilibdir Haci Sedi efendinin yazmagindan bele melum olur ki Haci Rehim aga emren terkidunya ve usren esqi movla ve fizzahir melali ve filbatin bikin ve laubali olan bir zati vilayetsemat imis Ozu de Qazax mahalinda Xanliqlar qeryesinde 1238 ci seneyi hicriyyede tevellud edibdir Telim ve terbiyesi oz valideyninin tehti nezaretinde olubdur Heddi kamala yetince oxumaga ve yazmaga mesgul olubdur ve ziyade zehnu feraset sahibi olduguna gore az vaxtda cox melumat xususen merifeti ilahiye dair bilik kamalat kesb qilibdir 1822 Haci Rehim aganin abavu ecdadi necabetu fetanetde meshur fesahetu belagetde ve hemcinin sairiyyetde melum ve puristihar umerayi Dilbazdandir ve sairin atasi Allahyar aga deyanetkirdar ve sexavetsuar bir bey imis Haci Rehim aganin ulemavu fuzelavu suera sinifleri ile beyni xos olmaga gore onlar ile sohbet edermis ve onlara riayetu hormet ve bezli merhemet gosterermis ve onlarin meclisinde vaxtlarini insayi ser ve imlayi nezme serfu bezl qilarmis Hicretin 1276 ci 2 ilinde Haci Rehim aga azimi Hecci serif olub Istambul seherinde hala calisi seriri hidayet ve rovneqefzayi xanedani teriqet neqsbendiyeyi seadet bunyad olan movlana Haci Mirhemze efendi Nigari texellus ile gorusubdur ve melum ola ki sabiqde Mirhemze efendi bir sene miqdari Xanliqlarda meksu iqamet edibmis cunki ol serifu muezzez zatin Xanliqlar agalari ile ve xususen Allahyar aga ile dostlugu varmis 1857 Mirhemze efendi Haci Rehim agaya artiq hormet iltifat gosterib ve sair oz mursidinin fuyuzati meneviyyesinden feyzyab olub ol pirdili munire rabiteyi sidqu ixlas ile inabetu intisab etmisdi Haci ziyaret edib salamat geri qayitdiqda sair yene Istambulda movlana Haci Mirhemze efendi ile gorusub onun xidmeti ziserafetlerinden behremend oldular Veteni meluflarina ovdet etdikden sonra sair hemise Mirhemze efendinin fikru xeyali ile olub onun suretini ve sohbetini xatirinden cixarmazdi ve dunya islerine mesgul olmazdi Nece ki bu babda Haci Sedi efendi zebani fesahetbeyani ile yazibdir Bed ezan yeni vetene muraciet etdikde lovhi xatiri feyzmezahirlerin sevadi masevaden museffa ve purincila ve sefheyi sineyi bikinelerin xeyali sureti pursefveti piri binezir ile menqus ve musevver ve rabiteyi fena fisseyx ile dili maarifmenzillerin munevver ve purziya etmisdiler Bir gune kim zakiri ovliya ve tekellumi ovsaf ve exlaqi piri bihemtadan bir lehze xali ve eqvalu efali axire hergiz nezeru istigali olmazdi ve hercend bele zevati xacesuret dervissiret teyin eder amma bu zati serif deryayi qurbu huzura oyle musteqreq ve atesi sovqu istiyaq ile bir gune muherreq olmusdu ki zahirubatinde qeyr ez dervisi bir hal mulahize ve musahide olunmazdi Haci Rehim aganin Mirhemze efendi ile miyanelerinde hemise irsalu murasele ve mukatebe olurdu Sair yene ehli zemaneden xususen divan emelelerinden ve beniesfer zulmunden bir muxemmesinde nalevu feryad edib qadiru qehhar olan xudavendi aleme hali dilini erz eleyir Saire artiq tesir eden bu hal olur ki xaricde her deniteb sefil adamlar varsa bizim vilayetimizde agaliq edib ve rusvet almaq ile ozune malu dovlet qazanib boyuk iddialara dusur ve hec kesi tanimir feqir fuqeraya ve elsiz ayaqsizlara hedden ziyade zulmu sitemi reva gorub momin ve mutteqi keslerin ustune de min cure serru bohtan atir Bu muxemmes bezi sebeblere gore buraya daxil olmadi Mustafa aga Nasir ile Vehidi mabeyninde ulfetu meveddet varmis ve yek digerlerine seru qezeller yazib gondererlermis Bir qezelinde Vehidi Nasiri oz evine qonaq devet edib ozunun ona olan ixlasu sedaqetini beyan qilir ve onun gusenisin olmasini tesdiq edib deyir ki yaxsi keslerin adetidir ki pislerden kenar gezer amma men senin xeyirxahinam gerekdir ki meni pislerden ayirib onlara beraber etmeyesen Melumdur ki Mustafa aga Nasir cahu celali axtaran ve vekillik iddiasina dusen adam deyilmis Xilafi seru nainsaf isler de onun tebietine ziddu bereks oldugu halda ev yixmaqliq ve seraret sozu dexi onun senu halina munasib deyil Ve diger Mustafa aganin esaru kelami icinde Vehidiye toxunan bir eser gormedik ki Vehidi mecburen ona bele sert ve aci mezmunlu cavab yazsin Her suretde heqiqeti hal gerek ozge terzde olsun ve onu dexi kesf etmek bize muyesser olmadi Amma bunu durust deye bilirik ki Vehidi merhum Mustafa aganin senu rutbesini bilib xatirini eziz tutarmis ve Mustafa aganin olmeyi ona ziyade tesir eleyibdir Vehidinin atide zikr olunan kelamindan bele melum olur ki onun eqreba ve yaxud ehibbalarindan birisi Qazax mahalindan dilgiru rencide olub kocub Qarabaga Terterbasana yeni Cavansir mahalina gedibdir Vefatinin tefsilini Haci Sedi efendi bu sayaq yazir 1291 ci senenin meherremul heram ayinin 9 cusu cersenbe gunu bezi hevayici meas ucun Xanliqlar ile hemmehelli carsu bazar ve cayi iqameti hokumetu kirdar olan Dagkesemen qeryesine bir qeder nasaz ola ola azim olub sebangah ozunun muxlisi qedimi ve mehebbeti semimi zaiqi cureyi bezmi sefa ve saiqi muridani dergah muellimi olan Molla Veli Kireveli oglunun otagina adeti melufesi uzre nuzul ve ol gece orada istirahet edibler Bed ez namazi subh cay icib oturub kamali zovqu sovq ile Ibrahim Heqqi qeddese sirrenin bu qezelini oxudugu vaxt esnayi munasidede teslimi ruh ve canibi illiyyine rehleti purfutuh edibler Xarici kecidler Redakte 1 http www dilbazi az olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Haci Rehim aga Dilbazov amp oldid 5729412, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.