Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bu məqalənin cavab vermədiyinə dair şübhələr var. |
Həmid Həmidov və ya Həmid Dönməz (1900, Gəncə — 11 mart 1996, Ankara, Türkiyə) — Türkiyədə mühacir kimi fəaliyyət göstərmiş azərbaycanlı şair.
| Həmid Həmidov | |
|---|---|
| Təxəllüsləri | Dönməz Qarslı |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İmamlı məhəlləsi, Gəncə, Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Ankara, Türkiyə |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ AXC→ Türkiyə |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | şair |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan, Türk dili |
| Janr | Şeir |
Həyatı
Həmid Dönməz 1900-cu ildə Gəncə şəhəri İmamlı məhəlləsində dünyaya göz açıb. Onun babaları əslən Güney Azərbaycanın Marağa şəhərindəndir. Qacarlar dövründə Bakıya gəlmiş babası Həmdullahın 4 oğlu (Əhəd, Səməd, Həbib, Abdullah ) və 1 qızı ( Rəxşandə ) olmuşdu.
Həmid Dönməz 1996-cı il 11 mart tarixində həyata gözlərini yummuş, 13 mart tarixində Ankara Hacı Bayram Məscidində qılnan namazdan sonra Qarşıqaya məzarlığında dəfn edilmişdi.
Nəvəsi Mələk xanım Türkiyədə yaşayır.
Təhsili
Həmid Dönməz ilk təhsilini Gəncədə Şah Abbas məscidində fəaliyyət göstərən “Məktəbi-Ruhani”-də almışdı. Bu məktəb dini məktəb adı altında fəaliyyət göstərsədə orada gizlicə dünyəvi elmlərdəndə dərs verilirdi. 1894-cü ildə Gəncə şəhərinin varlılarından tanınmış Hacı Məhəmmədhüseyin Rəfioğlu ilə Cavad xanın soyundan Ziyadxanoğlu Əli ağa Gəncədə bir məktəb açmağa qərar vermişdilər. Fəqət bunlar Çar idarəsi və rus despotizminin milli şurun inkişafına xidmət edəcək müxtəlif müəssisələrin yaradılmasına maneə olacağına bildikləri üçün bu yeni tipli bu məktəbə “Məktəbi Ruhani” adını verməyi münasib görmüşlər.
Fəaliyyəti
AXC dövrü
1918-ci ildə AXC qurulduqdan sonra Həmid Dönməz Xuraman xanımın rəhbər olduğu XIX qızlar məktəbində müəllimlik etməyə başlamışdır. O, bu məktəbdə 1924-cü ilə qədər çalışmışdır.
Sovet dövrü
1924-25-ci dərs ilində Bakı Ali Pedoqoji İnstutuna yüksək göstərici ilə qəbul olmuşdur. 1925-26-cı kurs imtahanlarını bitirdikdən sonra məktəbdə olarkən diyar qəzeti olan “Örnək”qəzetinə vermiş olduğu “boynun bükük, bənövşəm, mənəkşəm” ünvanlı yazıdan dolayı dəfələrcə sorğuya çəkilmiş, kommunist tələbə ittifaqı sədri Əbdualı Sərdarlı tərəfindən təqiblərə məruz qalmışdır. Bundan sonra Həmid Dönməzi 6 iyul 1926-cı ildə Gəncədəki İmamlı məhəlləsindəki evlərində gecə saat ikidə basqın edərək həbs edildi. Müxtəlif təzyiqlərdən sonra Türkiyənin İrandakı hərbi ataşesi Hüsaməddin Tuğaçın köməkliyi ilə Türkiyə gedə bilmişdi.
Türkiyə dövrü
Həmid Dönməz Türkiyədəki fəaliyyəti zamanı 50 mindən artıq beyit şeir yazmışdır.
Həmid Dönməz Türkiyədə Azərbaycan Kültür Dərnəyinin fəaliyyətində yaxından iştirak edib. Həmid Dönməz şeirlərində həm də Hikmət Dəmir Qarslı imzası ilə çıxış edirdi. Şeirlərində doğulduğu Gəncə və sonrakı həyatında önəmli rol oynayan Qarsla bağlı şeirlər xüsusi yer tutur. 1920-ci ildə Azərbaycan Cümhuriyyəti Sovetlər tərəfindən işğal edildikdə Gəncədə may ayında işğala qarşı üsyan baş vermişdi. Həmin zaman Həmid Dönməzin 20 yaşı var idi, o özü də üsyan iştirakcısı və şahidlərindən idi. Bu onda dərin iz buraxmışdı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Ceyhun Nəbi. "Həmid Dönməz". ganca.org. 2022-02-09 tarixində arxivləşdirilib.
- Aygün Attar və Səbahəddin Şimşir. Tarixdən günümüzə Türkiyədə yaşayan Azərbaycan Türkləri. Ankara. 2013. səh. 235.
- Azərbaycan Türk Kültür Dərgisi (V say). . Ankara. 1958. səh. 5.
- Azərbaycan Türk Kültür Dərgisi 9240-cı say). . Ankara. 1982. səh. 23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin ensiklopedik teleblere cavab vermediyine dair subheler var Lutfen ensiklopedikliyi tesdiq etmek ucun meqalenin movzusuna uygun terefsiz etibarli menbeler elave edin Eger bele menbeler gosterilmezse meqale birlesdirile kocurule yonlendirile ve ya siline biler Hemid Hemidov ve ya Hemid Donmez 1900 Gence 11 mart 1996 Ankara Turkiye Turkiyede muhacir kimi fealiyyet gostermis azerbaycanli sair 1 Hemid Hemidov Texellusleri Donmez Qarsli Dogum tarixi 1900 Dogum yeri Imamli mehellesi Gence Rusiya Imperiyasi Vefat tarixi 1996 Vefat yeri Ankara Turkiye Vetendasligi Rusiya imperiyasi AXC Turkiye Milliyyeti azerbaycanli Fealiyyeti sair Eserlerinin dili Azerbaycan Turk dili Janr Seir Mundericat 1 Heyati 1 1 Tehsili 2 Fealiyyeti 2 1 AXC dovru 2 2 Sovet dovru 2 3 Turkiye dovru 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarHeyatiredakteHemid Donmez 1900 cu ilde Gence seheri Imamli mehellesinde dunyaya goz acib Onun babalari eslen Guney Azerbaycanin Maraga seherindendir Qacarlar dovrunde Bakiya gelmis babasi Hemdullahin 4 oglu Ehed Semed Hebib Abdullah ve 1 qizi Rexsande olmusdu Hemid Donmez 1996 ci il 11 mart tarixinde heyata gozlerini yummus 13 mart tarixinde Ankara Haci Bayram Mescidinde qilnan namazdan sonra Qarsiqaya mezarliginda defn edilmisdi 2 Nevesi Melek xanim Turkiyede yasayir Tehsiliredakte Hemid Donmez ilk tehsilini Gencede Sah Abbas mescidinde fealiyyet gosteren Mektebi Ruhani de almisdi Bu mekteb dini mekteb adi altinda fealiyyet gostersede orada gizlice dunyevi elmlerdende ders verilirdi 1894 cu ilde Gence seherinin varlilarindan taninmis Haci Mehemmedhuseyin Refioglu ile Cavad xanin soyundan Ziyadxanoglu Eli aga Gencede bir mekteb acmaga qerar vermisdiler Feqet bunlar Car idaresi ve rus despotizminin milli surun inkisafina xidmet edecek muxtelif muessiselerin yaradilmasina manee olacagina bildikleri ucun bu yeni tipli bu mektebe Mektebi Ruhani adini vermeyi munasib gormusler 3 FealiyyetiredakteAXC dovruredakte 1918 ci ilde AXC qurulduqdan sonra Hemid Donmez Xuraman xanimin rehber oldugu XIX qizlar mektebinde muellimlik etmeye baslamisdir O bu mektebde 1924 cu ile qeder calismisdir Sovet dovruredakte 1924 25 ci ders ilinde Baki Ali Pedoqoji Instutuna yuksek gosterici ile qebul olmusdur 1925 26 ci kurs imtahanlarini bitirdikden sonra mektebde olarken diyar qezeti olan Ornek qezetine vermis oldugu boynun bukuk benovsem meneksem unvanli yazidan dolayi defelerce sorguya cekilmis kommunist telebe ittifaqi sedri Ebduali Serdarli terefinden teqiblere meruz qalmisdir Bundan sonra Hemid Donmezi 6 iyul 1926 ci ilde Gencedeki Imamli mehellesindeki evlerinde gece saat ikide basqin ederek hebs edildi Muxtelif tezyiqlerden sonra Turkiyenin Irandaki herbi atasesi Husameddin Tugacin komekliyi ile Turkiye gede bilmisdi Turkiye dovruredakte Hemid Donmez Turkiyedeki fealiyyeti zamani 50 minden artiq beyit seir yazmisdir 4 Hemid Donmez Turkiyede Azerbaycan Kultur Derneyinin fealiyyetinde yaxindan istirak edib Hemid Donmez seirlerinde hem de Hikmet Demir Qarsli imzasi ile cixis edirdi Seirlerinde doguldugu Gence ve sonraki heyatinda onemli rol oynayan Qarsla bagli seirler xususi yer tutur 1920 ci ilde Azerbaycan Cumhuriyyeti Sovetler terefinden isgal edildikde Gencede may ayinda isgala qarsi usyan bas vermisdi Hemin zaman Hemid Donmezin 20 yasi var idi o ozu de usyan istirakcisi ve sahidlerinden idi Bu onda derin iz buraxmisdi Hemcinin baxredakteAzerbaycan Kultur DerneyiIstinadlarredakte Ceyhun Nebi Hemid Donmez ganca org 2022 02 09 tarixinde arxivlesdirilib Aygun Attar ve Sebaheddin Simsir Tarixden gunumuze Turkiyede yasayan Azerbaycan Turkleri Ankara 2013 seh 235 Azerbaycan Turk Kultur Dergisi V say Ankara 1958 seh 5 Azerbaycan Turk Kultur Dergisi 9240 ci say Ankara 1982 seh 23 Menbe https az wikipedia org w index php title Hemid Hemidov amp oldid 8008574