fbpx
Wikipedia

Hüquqşünaslıq

Hüquqşünaslıq (lat. jūris prūdentia «hüquq haqqında elm» jūs y. h. jūris «hüquq» + prūdentia «tədbirlilik, bilik») — dövlətin və hüququn xüsusiyyətlərini öyrənən bir elm; hüquqi biliklərin məcmusu; hüquqşünasların praktik fəaliyyəti və onların təlim sistemi.

Beləliklə, hüquqşünaslıq bir-biri ilə əlaqəli anlayışlar deməkdir:

  • Dövlət və hüquq elmi, hüquqi tənzimləmənin nəticələrini öyrənərək mexanizmə və cəmiyyətdə tənzimləmə yollarına mütərəqqi dəyişikliklərin edilməsi ehtimalı barədə hüquqi fikirlər irəli sürür.
  • Dövlət, hökumət, hüquq haqqında biliklərin məcmusu, mövcudluğu peşəkar hüquq praktikasına əsas verir.
  • Hüquq biliklərinin praktik tətbiqi, vəkillərin fəaliyyəti.

Hüquqşünaslıq, hüquqi elmlər — qanunu, hüquq normalarını sosial normalar sistemi, qanunverici və hüquq tətbiqetmə sistemi kimi öyrənən ictimai elmlərdir.

Qanun termini Rusiyada da istifadə olunur.

Sənayələri

  • Nəzəri və fəlsəfi hüquq elmləri — hüquqşünaslıq, dövlət və hüquq tarixi (hüquq tarixi), dövlət və hüquq nəzəriyyəsi, hüquq təlimləri tarixi.
  • Hüquq sahələri üzrə hüquq (qanun) elmləri: mülki hüquq elmi, cinayət hüququ elmi və s.
  • Tətbiqi hüquq elmləri — məhkəmə, kriminologiya, məhkəmə tibb, məhkəmə psixiatriya, hüquqi psixologiya və s.

Tarixi

Antik

Qanunvericilik və hüquq elmi inkişaf etdikcə hüquqşünaslıq elementləri yarandı: antik dövrlərdə ümumi təhsil sisteminə hüquq haqqında bəzi məlumatlar daxil edilmişdir. Əvvəlcə dini bilik və fəlsəfəni müşayiət etdilər. Məsələn, Hindistanda Brahma hüququ dini bir dini ilə əlaqələndirilmiş və onunla birlikdə öyrənilmişdir. İsraildə Musa Qanunlarına uyğun olaraq qanuni hökmlər öyrənildi. Qədim Yunanıstanda stoisizm məktəbləri məhkəmə dilində danışırdılar.

Tədricən, hüquqşünaslıq müstəqil bir akademik intizamda təcrid olundu və artıq Qədim Roma ilə əlaqədar olaraq, müəyyən bir hüquqi təhsil sisteminin mövcudluğunu iddia etmək olar. Əvvəlcə qədim Romada hüquq bilikləri də kahinlərin imtiyazı idi. Roma vəkili Sekst Pomponi yazırdı ki, e.ə. 254-cü ildə, plebslərin ilk baş keşişi Tiberi Korunaki, qanunu hamıya açıq şəkildə izah edəcəyini açıqladı.

Eramızın I əsrində Sabin tərəfindən müəllimlərin mühazirələr oxuduqları, suallara cavab verdikləri və tələbələrlə müzakirə etdikləri ilk özəl hüquq məktəbi (Sabinian məktəbi daha əvvəl Kapiton tərəfindən təsis edilmişdir). Prokuliants məktəbi də məlumdur. IV-V əsrlərdə artıq dörd illik təhsil müddəti olan bir neçə belə məktəb (Romada, Konstantinopolda, Afinada, İsgəndəriyyədə, Qeysəriyyədə, Beyrutda) var idi, burada tələbələr məşhur Roma hüquqşünaslarının, xüsusən Qay İnstitutunun əsərlərini, Papinian və Yuliy Pavel əsərlərini oxuyurdular. 533-cü ildə İmperator Yustinian, institutları, Digesta və Yustinian kodeksinin məcburi öyrənilməsi ilə 5 illik təhsil kursunun tətbiqi barədə xüsusi konstitusiya verdi.

Roma hüququnun mövcudluğunun klassik dövründə (eramızın ilk üç əsrində) hüquqşünasların həyata keçirdikləri müxtəlif funksiyalar arasında ikisi var idi: (1) vətəndaşların suallarına hüquqi cavab vermək (responsa); hüquq mütəxəssisləri adətən ən maraqlı hallara cavablarını toplayaraq ayrıca bir kitabda nəşr etdilər; beləliklə, hüquq ədəbiyyatında xüsusi bir "Responsa" janrı meydana gəldi; (2) mənalarını müəyyən etmək üçün qanunlara və digər hüquq normalarına münasibət bildirmək; Bu funksiyanı hüquqşünaslar təhsil və elmi fəaliyyətlər çərçivəsində, müxtəlif dərsliklər və müəllif şərhləri (qanunlar, hökmlər və s.) Yazarkən həyata keçirə bilərdi. Buna səbəb olan bu iki funksiyadır. Romada klassik fiqh hakimiyyəti dövründə yeni hüquq normalarının, yəni Roma hüququnun mənbələrindən biri olan (və ən başlıcası) müstəqil bir tərzə çevrildiyi.

İstinadlar

  1. Грацианский П. С., Шебанов А. Ф. Юридическое образование. 30.
  2. Зайков А. В. Римское частное право. 2-е изд. — М.: Юрайт, 2017. — С. 42-49

Xarici keçidlər

 
   

Vikilüğətdə Hüquqşünaslıq ilə əlaqəli söz izahı var.

  • Milli Hüquq Ensiklopediyası  (rus.)
  • Elmi kitabxanalardan hüquqşünaslığa dair elmi nəşrlər  (rus.)
  • Hüquqşünaslıq  (rus.)


hüquqşünaslıq, jūris, prūdentia, hüquq, haqqında, jūs, jūris, hüquq, prūdentia, tədbirlilik, bilik, dövlətin, hüququn, xüsusiyyətlərini, öyrənən, hüquqi, biliklərin, məcmusu, hüquqşünasların, praktik, fəaliyyəti, onların, təlim, sistemi, beləliklə, hüquqşünasl. Huquqsunasliq lat juris prudentia huquq haqqinda elm jus y h juris huquq prudentia tedbirlilik bilik dovletin ve huququn xususiyyetlerini oyrenen bir elm huquqi biliklerin mecmusu huquqsunaslarin praktik fealiyyeti ve onlarin telim sistemi Belelikle huquqsunasliq bir biri ile elaqeli anlayislar demekdir Dovlet ve huquq elmi huquqi tenzimlemenin neticelerini oyrenerek mexanizme ve cemiyyetde tenzimleme yollarina mutereqqi deyisikliklerin edilmesi ehtimali barede huquqi fikirler ireli surur Dovlet hokumet huquq haqqinda biliklerin mecmusu movcudlugu pesekar huquq praktikasina esas verir Huquq biliklerinin praktik tetbiqi vekillerin fealiyyeti Huquqsunasliq huquqi elmler qanunu huquq normalarini sosial normalar sistemi qanunverici ve huquq tetbiqetme sistemi kimi oyrenen ictimai elmlerdir Qanun termini Rusiyada da istifade olunur Mundericat 1 Senayeleri 2 Tarixi 2 1 Antik 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerSenayeleri RedakteNezeri ve felsefi huquq elmleri huquqsunasliq dovlet ve huquq tarixi huquq tarixi dovlet ve huquq nezeriyyesi huquq telimleri tarixi Huquq saheleri uzre huquq qanun elmleri mulki huquq elmi cinayet huququ elmi ve s Tetbiqi huquq elmleri mehkeme kriminologiya mehkeme tibb mehkeme psixiatriya huquqi psixologiya ve s Tarixi RedakteAntik Redakte Qanunvericilik ve huquq elmi inkisaf etdikce huquqsunasliq elementleri yarandi antik dovrlerde umumi tehsil sistemine huquq haqqinda bezi melumatlar daxil edilmisdir Evvelce dini bilik ve felsefeni musayiet etdiler Meselen Hindistanda Brahma huququ dini bir dini ile elaqelendirilmis ve onunla birlikde oyrenilmisdir Israilde Musa Qanunlarina uygun olaraq qanuni hokmler oyrenildi Qedim Yunanistanda stoisizm mektebleri mehkeme dilinde danisirdilar Tedricen huquqsunasliq musteqil bir akademik intizamda tecrid olundu ve artiq Qedim Roma ile elaqedar olaraq mueyyen bir huquqi tehsil sisteminin movcudlugunu iddia etmek olar Evvelce qedim Romada huquq bilikleri de kahinlerin imtiyazi idi Roma vekili Sekst Pomponi yazirdi ki e e 254 cu ilde plebslerin ilk bas kesisi Tiberi Korunaki qanunu hamiya aciq sekilde izah edeceyini aciqladi Eramizin I esrinde Sabin terefinden muellimlerin muhazireler oxuduqlari suallara cavab verdikleri ve telebelerle muzakire etdikleri ilk ozel huquq mektebi Sabinian mektebi daha evvel Kapiton terefinden tesis edilmisdir Prokuliants mektebi de melumdur IV V esrlerde artiq dord illik tehsil muddeti olan bir nece bele mekteb Romada Konstantinopolda Afinada Isgenderiyyede Qeyseriyyede Beyrutda var idi burada telebeler meshur Roma huquqsunaslarinin xususen Qay Institutunun eserlerini Papinian ve Yuliy Pavel eserlerini oxuyurdular 533 cu ilde Imperator Yustinian institutlari Digesta ve Yustinian kodeksinin mecburi oyrenilmesi ile 5 illik tehsil kursunun tetbiqi barede xususi konstitusiya verdi 1 Roma huququnun movcudlugunun klassik dovrunde eramizin ilk uc esrinde huquqsunaslarin heyata kecirdikleri muxtelif funksiyalar arasinda ikisi var idi 1 vetendaslarin suallarina huquqi cavab vermek responsa huquq mutexessisleri adeten en maraqli hallara cavablarini toplayaraq ayrica bir kitabda nesr etdiler belelikle huquq edebiyyatinda xususi bir Responsa janri meydana geldi 2 menalarini mueyyen etmek ucun qanunlara ve diger huquq normalarina munasibet bildirmek Bu funksiyani huquqsunaslar tehsil ve elmi fealiyyetler cercivesinde muxtelif derslikler ve muellif serhleri qanunlar hokmler ve s Yazarken heyata kecire bilerdi Buna sebeb olan bu iki funksiyadir Romada klassik fiqh hakimiyyeti dovrunde yeni huquq normalarinin yeni Roma huququnun menbelerinden biri olan ve en baslicasi musteqil bir terze cevrildiyi 2 Istinadlar Redakte Gracianskij P S Shebanov A F Yuridicheskoe obrazovanie 30 Zajkov A V Rimskoe chastnoe pravo 2 e izd M Yurajt 2017 S 42 49Xarici kecidler Redakte Vikilugetde Huquqsunasliq ile elaqeli soz izahi var Milli Huquq Ensiklopediyasi rus Elmi kitabxanalardan huquqsunasliga dair elmi nesrler rus Huquqsunasliq rus Menbe https az wikipedia org w index php title Huquqsunasliq amp oldid 5157361, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.