Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Yiyəlik hal — İsmin 6 halından biri. İsimlərin özündən sonra gələn sözlərlə əlaqəyə girərək əşyalar, şəxslər arasında aidlik, mənsubluq mənası gətirir. Yiyəlik halda işlənən isim cümlədə özündən sonrakı başqa bir isimdən daha doğrusu, mənsubiyyət şəkilçili isimdən asılı olur. Məs: ağac-ın (yiyəlik hal) yarpağ-ı (mənsubiyyət şəkilçili isim), qapının ağzı, yolun kənarı, Adilin kitabı, sənin dəftərin, bizim evimiz və s.Yiyəlik hal bi çox dildə olur məs:ingilis və ərəb və rus, alman
Mənsubiyuət şəkilçisi həmişə ikinci tərəfdə olur və özündən əvvəl yiyəlik hal istəyir.Məsələn:Mənim Kitabım, Sənin evin
Yiyəlik halının 2 forması var:
- Müəyyənlik bildirən yiyəlik hal. Bu halda isimlər –ın, in, un, ün (-nın,nin,nun,nün) şəkilçisini qəbul edir və kimin? nəyin? haranın? suallarından birinə cavab verir. Məs: Məmmədin (kimin?), dəftərin (nəyin?), Bakının (haranın?)
- Qeyri-müəyyənlik bildirən yiyəlik hal. Bu halda olan isimlər şəkilçisiz olur və nə? sualına cavab verir. Məs: ağac (nə?) yarpağı, dəmir (nə?) qırığı, qonaq (nə?) otağı, çoban (nə?) tütəyi, ata (nə?) nəsihəti və s.
Qeyri-müəyyənlik bildirən yiyəlik halda olan ismi hal şəkilçisini (ın, in, un, ün, nın,nin, nun, nün) artırmaqla müəyyənlik bildirən yiyəlik hala çevirmək olur. Məs: maşın təkəri – maşının təkəri, kənd yolu – kəndin yolu və s.
Qeyd: müəyyən yiyəlik hal, heç bir feillə əlaqəyə girmir. Cümlə üzvü yox, yanlız nitq hissəsi var.
Qeyd: Samitlə bitən isimlər yiyəlik halda –ın, in, un, ün saitlə bitən isimlər də isə -nın,nin, nun, nün şəkilçisi qəbul edir. İkinci şəkildəki "n" samiti iki samit arasında işlənən bitişdirici samitdir. -ın, in, un, ün yiyəlik hal şəkilçisi ikinci şəxsin təkinin mənsubiyyət şəkilçisi ilə ononimdir. Məsələn, dəftərin cildi, aşığın sazı (yiyəlik hal); sənin dəftərin, sənin sazın (mənsubiyyət).
Qeyd:Yiyəlik halın sualı morfoloji sualdır, sintaktik sual deyil. Yəni, yiyəlik halın sualına cavab vermir.
Müəyyən yiyəlik halda olan söz 2 vəziyyətdə görünə bilər:
- ismi xəbər şəklində. Məs: kitab əlinindir
- söz birləşməsinin asılı tərəfi kimi. Məs: dəftərin üzü, qızın kitabı
 | Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yiyelik hal Ismin 6 halindan biri Isimlerin ozunden sonra gelen sozlerle elaqeye girerek esyalar sexsler arasinda aidlik mensubluq menasi getirir Yiyelik halda islenen isim cumlede ozunden sonraki basqa bir isimden daha dogrusu mensubiyyet sekilcili isimden asili olur Mes agac in yiyelik hal yarpag i mensubiyyet sekilcili isim qapinin agzi yolun kenari Adilin kitabi senin defterin bizim evimiz ve s Yiyelik hal bi cox dilde olur mes ingilis ve ereb ve rus alman Mensubiyuet sekilcisi hemise ikinci terefde olur ve ozunden evvel yiyelik hal isteyir Meselen Menim Kitabim Senin evin Yiyelik halinin 2 formasi var Mueyyenlik bildiren yiyelik hal Bu halda isimler in in un un nin nin nun nun sekilcisini qebul edir vekimin neyin haranin suallarindan birine cavab verir Mes Memmedin kimin defterin neyin Bakinin haranin Qeyri mueyyenlik bildiren yiyelik hal Bu halda olan isimler sekilcisiz olur ve ne sualina cavab verir Mes agac ne yarpagi demir ne qirigi qonaq ne otagi coban ne tuteyi ata ne nesiheti ve s Qeyri mueyyenlik bildiren yiyelik halda olan ismi hal sekilcisini in in un un nin nin nun nun artirmaqla mueyyenlik bildiren yiyelik hala cevirmek olur Mes masin tekeri masinin tekeri kend yolu kendin yolu ve s Qeyd mueyyen yiyelik hal hec bir feille elaqeye girmir Cumle uzvu yox yanliz nitq hissesi var Qeyd Samitle biten isimler yiyelik halda in in un un saitle biten isimler de ise nin nin nun nun sekilcisi qebul edir Ikinci sekildeki n samiti iki samit arasinda islenen bitisdirici samitdir in in un un yiyelik hal sekilcisi ikinci sexsin tekinin mensubiyyet sekilcisi ile ononimdir Meselen defterin cildi asigin sazi yiyelik hal senin defterin senin sazin mensubiyyet Qeyd Yiyelik halin suali morfoloji sualdir sintaktik sual deyil Yeni yiyelik halin sualina cavab vermir Mueyyen yiyelik halda olan soz 2 veziyyetde gorune biler ismi xeber seklinde Mes kitab elinindir soz birlesmesinin asili terefi kimi Mes defterin uzu qizin kitabi Dil ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin