Gədəbəyin ən baxımlı yerlərindən biri Qalakənddir. Rayon mərkəzindən xeyli aralı, Şəmkir çayının sahilində, uca dağların, sıx meşələrin qoynunda yerləşir. Simens qardaşları burada xeyli iş görüblər. 1865-ci ildə ilk zavod işə salınıb. 1883-cü ildə ikinci müəssisə - Qalakənd misəritmə zavodu tikildi. Bununla əlaqədar Gədəbəy - Qalakənd arasında yol çəkildi, körpülər inşa olundu. Daha da vacibi Gədəbəy zavodu ilə meşə zolağı olan, gələcəkdə zavod tikiləcək Qalakənd arasında 31 kilometrlik ensiz dəmir yol xətti çəkildi. Simens Gədəbəy rayonuna etdiyi ikinci səfərinə (1868-ci il) aid xatirələrində bu barədə belə yazırdı:
Bizim tərəfimizdən ensiz bir dəmir yol xətti çəkilmişdir ki, bu da odun və ağac kömür tədarük edilən yabanı Qalakənd çayı vadisindəki meşələrin dərinliklərinə və gözəl bir yerdə yerləşən Qalakənd filizəritmə sexinə, oradan isə daha sonra Şamxor çayı sahilindəki bərə yerinə kimi gedib çatır. Bir çox illər bu dağlıq dəmir yol xətti yanacağa olan böyük tələbatı təmin edib, amma ağacları qırılmış ərazilərə səliqə ilə yenidən meşə salınsa da, sonda odun qıtlığı fılizəritmə sexinin fəaliyyətini dayandırmaq təhlükəsi qarşısında qoydu. Bununla beiə, çətinlik bir qayda olaraq çətinlikdən çıxış yolunun ən yaxşı bələdçisidir; bu özünü burada da doğrultdu. İnanıram ki, bunu dünyada ilk dəfə biz etdik - son zamanlar filizəritmə sexi üçün istifadə olunan kömürü xam neft - liqroin və mazutla, destilə edilmiş neftin qalığı ilə əvəz etməyə nail olduq. Bu yanacaq maddələri Bakıdan Tiflisə gedən və artıq bir neçə ildir işləyən dəmir yol xətti ilə dağların ayağında yerləşən Şamxor stansiyasına qədər gətirilir. Bunların vasitəsi ilə diametri altı metr olan böyük dəyirmi sobalarda qızdırılmış fıliz əridilir və bundan mis emal edilir. Qalakənddəki elektrik enerjisi ilə işləyən saflaşdırıcı sexi bu yolla əldə olunan xam misi kimyəvi cəhətdən xalis misə çevirir və habelə bunun tərkibindəki gümüşü əlavə məhsul olaraq emal edir. Amma qışda və yağış vaxtı mazutu və liqroini dəmir yol stansiyasından torpaq yollarla yuxarı Gədəbəyə daşımaq çətin olduğuna görə indi qaynaq edilməyən Mannesmann polad borularından bir kəmər çəkilir ki, bunun vasitəsilə mazutun nasosla təxminən min metr yüksəklikdə yerləşən dağ aşırımına vurulması nəzərdə tutulur. Ümid edirəm ki, bu qurğunun elə bu payız istismarda olduğunu şəxsən görəcəm.
Dağlıq relyefı olan ərazidə bu xəttin çəkilməsi üçün 50-yə yaxın müxtəlif layihəli körpü və keçidlər inşa edildi. Həmin xətt Cənubi Qafqazda ilk dəmir yol xətti oldu. Bundan dörd il sonra - 1872-ci ildə Poti-Tiflis ensiz dəmir yolu xətti istifadəyə verildi. Ensiz dəmiryol xətti ilə yanaşı zavoda yük daşımaq üçun kanat - dartma xətti də inşa edilmişdir. Bu da Cənubi Qafqazda ilk dəfə Gədəbəy missəritmə zavodunda istifadə edilən nəqliyyat vasitəsidir.
Mənbələr
Verner fon Simens. “Qafqaz səyahətləri“. Bakı, Turxan 2013
История Азербайджана. Баку, 1960, том. 2
Wemer von Siemens, Lebenserinnerunqen, 17. Veranderte Auflaqe, Prestee-Verlaq Munchen 1966
↑ История Азербайджана. Баку, 1960, том. 2, c. 219
Verner fon Simens. “Qafqaz səyahətləri“. Bakı, Turxan 2013, s. 39-40
Verner fon Simens. “Qafqaz səyahətləri“. Bakı, Turxan 2013, s. 36
Avqust 02, 2021
gədəbəy, ensiz, dəmiryolu, xətti, cənubi, qafqazda, dəmir, xətti, 1868, ölkə, azərbaycantipi, ensiz, dəmiryolu, xəttiqərargahı, gədəbəytəsis, etmə, tarixi, 1868, iluzunluq, mündəricat, tarixi, mənbələr, həmçinin, istinadlartarixi, redaktəgədəbəyin, baxımlı, ye. Gedebey ensiz demiryolu xetti Cenubi Qafqazda ilk demir yol xetti 1868 ci il Gedebey ensiz demiryolu xettiOlke AzerbaycanTipi ensiz demiryolu xettiQerargahi GedebeyTesis etme tarixi 1868 ci ilUzunluq 31 km Mundericat 1 Tarixi 2 Menbeler 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarTarixi RedakteGedebeyin en baximli yerlerinden biri Qalakenddir Rayon merkezinden xeyli arali Semkir cayinin sahilinde uca daglarin six meselerin qoynunda yerlesir Simens qardaslari burada xeyli is gorubler 1865 ci ilde ilk zavod ise salinib 1883 cu ilde ikinci muessise Qalakend miseritme zavodu tikildi Bununla elaqedar Gedebey Qalakend arasinda yol cekildi korpuler insa olundu Daha da vacibi Gedebey zavodu ile mese zolagi olan gelecekde zavod tikilecek Qalakend arasinda 31 kilometrlik ensiz demir yol xetti cekildi 1 Simens Gedebey rayonuna etdiyi ikinci seferine 1868 ci il aid xatirelerinde bu barede bele yazirdi Bizim terefimizden ensiz bir demir yol xetti cekilmisdir ki bu da odun ve agac komur tedaruk edilen yabani Qalakend cayi vadisindeki meselerin derinliklerine ve gozel bir yerde yerlesen Qalakend filizeritme sexine oradan ise daha sonra Samxor cayi sahilindeki bere yerine kimi gedib catir Bir cox iller bu dagliq demir yol xetti yanacaga olan boyuk telebati temin edib amma agaclari qirilmis erazilere seliqe ile yeniden mese salinsa da sonda odun qitligi filizeritme sexinin fealiyyetini dayandirmaq tehlukesi qarsisinda qoydu Bununla beie cetinlik bir qayda olaraq cetinlikden cixis yolunun en yaxsi beledcisidir bu ozunu burada da dogrultdu Inaniram ki bunu dunyada ilk defe biz etdik son zamanlar filizeritme sexi ucun istifade olunan komuru xam neft liqroin ve mazutla destile edilmis neftin qaligi ile evez etmeye nail olduq Bu yanacaq maddeleri Bakidan Tiflise geden ve artiq bir nece ildir isleyen demir yol xetti ile daglarin ayaginda yerlesen Samxor stansiyasina qeder getirilir Bunlarin vasitesi ile diametri alti metr olan boyuk deyirmi sobalarda qizdirilmis filiz eridilir ve bundan mis emal edilir Qalakenddeki elektrik enerjisi ile isleyen saflasdirici sexi bu yolla elde olunan xam misi kimyevi cehetden xalis mise cevirir ve habele bunun terkibindeki gumusu elave mehsul olaraq emal edir Amma qisda ve yagis vaxti mazutu ve liqroini demir yol stansiyasindan torpaq yollarla yuxari Gedebeye dasimaq cetin olduguna gore indi qaynaq edilmeyen Mannesmann polad borularindan bir kemer cekilir ki bunun vasitesile mazutun nasosla texminen min metr yukseklikde yerlesen dag asirimina vurulmasi nezerde tutulur Umid edirem ki bu qurgunun ele bu payiz istismarda oldugunu sexsen gorecem 2 Dagliq relyefi olan erazide bu xettin cekilmesi ucun 50 ye yaxin muxtelif layiheli korpu ve kecidler insa edildi Hemin xett Cenubi Qafqazda ilk demir yol xetti oldu Bundan dord il sonra 1872 ci ilde Poti Tiflis ensiz demir yolu xetti istifadeye verildi 1 Ensiz demiryol xetti ile yanasi zavoda yuk dasimaq ucun kanat dartma xetti de insa edilmisdir 3 Bu da Cenubi Qafqazda ilk defe Gedebey misseritme zavodunda istifade edilen neqliyyat vasitesidir Menbeler RedakteVerner fon Simens Qafqaz seyahetleri Baki Turxan 2013 Istoriya Azerbajdzhana Baku 1960 tom 2 Wemer von Siemens Lebenserinnerunqen 17 Veranderte Auflaqe Prestee Verlaq Munchen 1966Hemcinin bax RedakteAzerbaycan demir yollari Demir yollari Qalakend Gedebey rayonu Verner fon SimensIstinadlar Redakte 1 2 Istoriya Azerbajdzhana Baku 1960 tom 2 c 219 Verner fon Simens Qafqaz seyahetleri Baki Turxan 2013 s 39 40 Verner fon Simens Qafqaz seyahetleri Baki Turxan 2013 s 36Menbe https az wikipedia org w index php title Gedebey ensiz demiryolu xetti amp oldid 6066616, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
