Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Gürcü güləvəri (lat. Centaurea iberica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin güləvər cinsinə aid bitki növü.
| Gürcü güləvəri | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Gürcü güləvəri | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik, bozumtul-yaşıl qısa tüklüdür. Gövdəsi düz, dağınıq budaqlı, (25) 50- 70 (100) sm hündürlükdədir. Kökətrafı yarpaqları saplaqlı, lirəşəkilli lələkvari yarılmışdır. Seqmentləri lansetvari və ya xəttidir, sivri uclu, sivri uclu-dişli və ya eləcədə lələkvari bölünmüşdür, orta yarpaqları oturaqdır, dərin lələkvari bölünmüş və ya lələkvari yarılmışdır, az sayda xətti və ya lansetvari, xırda sivri ucludişli və ya tam kənarlı seqmentlərlə yuxarı yarpaqları tam (bütöv) kənarlıdır. Səbətləri çoxsaylı, tək yumurtavari, 8-12 mm enindədir. Sarğı yarpaqları solğun, dərivari, çılpaq, kənarları ensiz, ağ kirəmidvari xarici və orta enli oval və ya yumurtavari-oval təpə hissədə möhkəm əyilmiş tikanlı 5-25 sm uzunluqdadır, qaidədə genişlənmiş 1-3 sayda qısa nazik tikanlı, daxili yarpaqcıqlar uzunsov-xətti, dairəvi, qəhvəyi zarlı əlavə ilə. Çiçəkləri çəhrayı, yan çiçəkləri böyüməmiş olur. Toxumcaları 3-4 mm uzunluqda, uzunsov, açıq rəngli; kəkili ağ, toxumcadan 2 dəfə qısadır.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü (25) 50-70 (100) sm, gövdəsi düz, aralanmış-budaqlanan, bozumtul-yaşıl qısa tüklü olan çoxillik bitkidir. Kökətrafı yarpaqları saplaqlıdır, bir qədər liraşəkilli-lələkvari kəsilmiş, seqmentləri neştərvari və ya xətvari, sivri uclu, dişləri sivri uclu və yaxud həmçinin lələkvari bölünmüşdür; orta yarpaqları oturaqdır, dərin lələkvari bölünmüş və ya lələkvari kəsilmiş bir neçə xətvari və ya neştərvari, dişləri xırda sivri uclu və ya tamkənarlı seqmentlərlədir, yuxarı yarpaqları bütövdür. Səbətləri çoxsaylı, tək, yumurtaşəkillidir, eni 8-12 mm, qısa saplaq üzərindədir, demək olar ki, yuxarı yarpaqlarla bürünmüşdür. Qın yarpaqları tutqun, qalın dərili, çılpaqdır, kənarları ensiz ağ pərdəciklidir. Çiçəkləri çəhrayı rəngdədir, kənardakılar artmayandır. Toxumlarının uzunluğu 3-4 mm olub, uzunsov, parlaq, hamar, çox vaxt tünd cizgilidir; kəkili ağ rəngli, toxumcadan iki dəfə qısadır. İyun-avqust aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr aylarında meyvə verir.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycanın bütün rayonlarında. Ovalıqdan orta dağ qurşağına qədər. Böyük Qafqazın qərbi və şərqi, Quba sahəsi, Samur-Dəvəçi və Xəzər sahili ovalıqlarının rayonlarında arandan orta dağ qurşağına kimi yayılmışdır. Alaq kimi əkin, tarla, bostan və kolluqlarda, çay boyunca yollarda, zibilli yerlərdə bitir.
Yaşayış mühiti
Əkin sahələrində, zəmilərdə, bostanlarda, həmçinin kolluqlarda alaq kimi, çay yataqlarında, yol kənarında, zibilli yerlərdə rast gəlinir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Calcitrapa iberica (Trevir. ex Spreng.) Schur
- Centaurea pallescens var. iberica (Trevir. ex Spreng.) Gugler & Thell.
- Leucantha iberica (Trevir. ex Spreng.) Á.Löve & D.Löve
Yarımnövləri
- (Boiss.) Bornm.
- (Boiss.) Dostál
- (DC.) Bornm.
- Pitmann
İstinadlar
- The Plant List (ing.). 2010.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gurcu guleveri lat Centaurea iberica bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin gulever cinsine aid bitki novu Gurcu guleveriElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile SeytanqanqalikimilerTriba Yarimtriba Cins GuleverNov Gurcu guleveriBeynelxalq elmi adiCentaurea iberica Trevir 1826Sekil axtarisiITIS 36961NCBI 363431EOL 467783Qisa morfoloji tesviriCoxillik bozumtul yasil qisa tukludur Govdesi duz daginiq budaqli 25 50 70 100 sm hundurlukdedir Koketrafi yarpaqlari saplaqli liresekilli lelekvari yarilmisdir Seqmentleri lansetvari ve ya xettidir sivri uclu sivri uclu disli ve ya elecede lelekvari bolunmusdur orta yarpaqlari oturaqdir derin lelekvari bolunmus ve ya lelekvari yarilmisdir az sayda xetti ve ya lansetvari xirda sivri ucludisli ve ya tam kenarli seqmentlerle yuxari yarpaqlari tam butov kenarlidir Sebetleri coxsayli tek yumurtavari 8 12 mm enindedir Sargi yarpaqlari solgun derivari cilpaq kenarlari ensiz ag kiremidvari xarici ve orta enli oval ve ya yumurtavari oval tepe hissede mohkem eyilmis tikanli 5 25 sm uzunluqdadir qaidede genislenmis 1 3 sayda qisa nazik tikanli daxili yarpaqciqlar uzunsov xetti dairevi qehveyi zarli elave ile Cicekleri cehrayi yan cicekleri boyumemis olur Toxumcalari 3 4 mm uzunluqda uzunsov aciq rengli kekili ag toxumcadan 2 defe qisadir Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 25 50 70 100 sm govdesi duz aralanmis budaqlanan bozumtul yasil qisa tuklu olan coxillik bitkidir Koketrafi yarpaqlari saplaqlidir bir qeder lirasekilli lelekvari kesilmis seqmentleri nestervari ve ya xetvari sivri uclu disleri sivri uclu ve yaxud hemcinin lelekvari bolunmusdur orta yarpaqlari oturaqdir derin lelekvari bolunmus ve ya lelekvari kesilmis bir nece xetvari ve ya nestervari disleri xirda sivri uclu ve ya tamkenarli seqmentlerledir yuxari yarpaqlari butovdur Sebetleri coxsayli tek yumurtasekillidir eni 8 12 mm qisa saplaq uzerindedir demek olar ki yuxari yarpaqlarla burunmusdur Qin yarpaqlari tutqun qalin derili cilpaqdir kenarlari ensiz ag perdeciklidir Cicekleri cehrayi rengdedir kenardakilar artmayandir Toxumlarinin uzunlugu 3 4 mm olub uzunsov parlaq hamar cox vaxt tund cizgilidir kekili ag rengli toxumcadan iki defe qisadir Iyun avqust aylarinda cicekleyir avqust sentyabr aylarinda meyve verir Azerbaycanda yayilmasiAzerbaycanin butun rayonlarinda Ovaliqdan orta dag qursagina qeder Boyuk Qafqazin qerbi ve serqi Quba sahesi Samur Deveci ve Xezer sahili ovaliqlarinin rayonlarinda arandan orta dag qursagina kimi yayilmisdir Alaq kimi ekin tarla bostan ve kolluqlarda cay boyunca yollarda zibilli yerlerde bitir Yasayis muhitiEkin sahelerinde zemilerde bostanlarda hemcinin kolluqlarda alaq kimi cay yataqlarinda yol kenarinda zibilli yerlerde rast gelinir SinonimleriHomotipik sinonimleri Calcitrapa iberica Trevir ex Spreng Schur Centaurea pallescens var iberica Trevir ex Spreng Gugler amp Thell Leucantha iberica Trevir ex Spreng A Love amp D LoveYarimnovleri Boiss Bornm Boiss Dostal DC Bornm PitmannIstinadlarThe Plant List ing 2010 Hemcinin bax