fbpx
Wikipedia

Görədil

Avqust 07, 2021

Goradil — Azərbaycan Respublikasının Abşeron rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Görədil
40°32′55″ şm. e. 49°49′47″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Region Abşeron rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 39 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 1631 (2009) nəfər
Xəritəni göstər/gizlə
Görədil
Görədil
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Goradil kəndi Novxanı və Fatmayı bağlarının yaxınlığında yerləşir. Bakı şəhərindən 25 kilometr aralıda yerləşən Görədil kəndi Azərbaycanın ən qədim yaşayış məntəqələrindən biridir. Bu ərazidə əhalinin məskunlaşmasının III əsrə aid olduğu bildirilir. Görədil kəndi Abşeron yarımadasının ən dilbər güşələrindəndi. Əsl adı Horadil olub bəzi tədqiqatçılara görə, toponim tat dilindəki oura (qala) və ərəb dilindəki tel (təpə) sözlərindən olub, "qala təpəsi" mənasındadır. Həmin yaşayış məntəqəsinin vaxtı ilə Biləcəri və Masazırdan köçüb gəlmiş ailələr tərəfindən yaylaq yeri üçün salındığı bildirilir.

Bir müşahidəyə görə Goradil Goranboy tayfa adı ilə əlaqədar yaranıb. Digər müşahidəyə görə "goran" sözü monqol-türk dillərindən olub, "düşərgə", "qoşun", "müharibə" edən tərəf deməkdir.

Qədimdə bu kənd yuxarı və aşağı Məhəllədən ibarət olub. Yuxarı məhəllə Əhmədlilər, aşağı məhəllə Səhərbəylilər, kəndin orta hissəsi isə Şanazarlı adlanırdı. Bu kəndin əhalisi əkinçilik, xalçaçılıq, maldarlıq, balıqçılıqla məşğul olub.

Toponimikası

Abşeron rayonunun Fatmayı i.ə.v.-də kənd. Abşeron yarımadasındadır. Yaşayış məntəqəsini vaxtilə Biləcəri və Masazırdan köçüb gəlmiş ailələr yaylaq yerində salmışlar. Oykonim ərazidəki eyniadlı dağın adındandır.

Mədəniyyəti

Görədil kəndi özünün qədim tarixi memarlıq abidələri ilə də zəngindir. Ərazidəki ən qədim qəbirstanlıq, Əbdülrəhman Məscidi (1320) və "Qardaşlıq abidəsi" müasir dövrümüzə qədər qorunub saxlanılmışdır. Amma Qədim obdan (su quyusu), "Ağa Murad" hamamı, "Cannat" Pir ocağı və bir tarixi bilinməyən Kərbəlayi Həşim Məscidi Sovet hakimiyyəti illərində dağıdılıb.

Coğrafiyası və iqlimi

 

Xəzər dənizi sahilində yerləşən bu kənd bəzən gücü 12 bala çatan xəzri küləkləri ilə üzləşməli olur. Sahil zonasında şaha qalxan dəniz dalğalarının dağıdıcı təsiri və küləyin yaratdığı eol prosesləri ekoloji gərginlik yaradan hallardandır.

Xüsusilə Xəzər dənizinin səviyyəsinin bəzi vaxtlarda qalxması Abşeron yarımadasında ciddi ekoloji problem yaranmasına səbəb olur. Yəni, 1977-ci ilin ortalarından 1996-cı ilin sonuna qədər Xəzər dənizinin səviyyəsi iki metr yarımdan artıq qalxaraq çimərlikəri basıb, həmçinin dik yamaclarda isə abraziya prosesi baş verib. Bununla yanaşı hərdən Xəzər dənizi səviyyəsinin aşağı düşməsi nəticəsində neçə kilometrlərlə akkumulyativ düzənlikər dəniz suyundan azad olub. Amma onun yerində şorlaşmış qumlar, qum təpəcikəri, düyünlər yaranıb. İstər sahil zonasında və istərsə də onun mərkəzində olan balıqqulaqlarının və qumların daşınması, sahilə yaxın evlərin salınması onun təbiətini şikəst edib. Bir sözlə yarmadanın gözəlliyinin itirməsinə və relyefinin təbii mənzərəsinin pozulmasına gətirib çıxarıb.

Samur-Dəvəçi kanalının Abşeron yarımadasına qədər çəkilməsi buranın şirin su ilə təmin olunmasına və kanal boyu torpaqların suvarılmasına əlverişli şərait yaratmışdır. 1954-cü ildə Görədildə kanal suyu istifadəyə verilmişdi. Əkinçilik üçün isə bu sudan istifadə edilir. Bəzən bu suya bağlardan çirkab suları da axıdılır. Bu yolla kanalın suyu ciddi infeksiya mənbəyinə çevrilir.

Özünəməxsus adət-ənənələrə, mənəvi və əxlaqi dəyərlərə malik olan Görədil kəndində sosial-iqtisadi problemlərdə mövcuddur.

Əhalisi

420 hektar ərazisi olan bu kəndin əhalisi 760 nəfərdir. Onun da 190 nəfərinə yaxını qaçqın və köçkünlər təşkil edirlər.

Lakin 2000-ci illərin əvvəlindən başlayaraq Görədil kəndinə məxsus torpaqlarda sürətlə yeni bağ evləri tikilməyə başlanmışdır ki, bu da öz növbəsində ərazidə olan demoqrafik vəziyyəti dəyişmişdir. Belə ki, xüsusən yay aylarında böyük əksəriyyəti Bakı şəhərindən olmaqla mövsümü olaraq insanların gəlişi müşahidə olunur. Bir çox hallarda isə ərazidə daimi yaşayış məqsədilə evlərin tikintisi ərazidə olan daimi əhalinin artmasına səbəb olur. Başqa sözlə desək Görədil ərazisinin Bakı şəhərinə yaxın yerləşməsi, ekoloji durumun nisbətən yaxşı olması və digər səbəblərdən ərazi sürətlə suburbanizasiya(insanların şəhərlərdən şəhərətrafı yerlərə axını)prosesinə məruz qalır. 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kəndə 1631 nəfər əhali yaşayır.

İqtisadiyyatı

 

Görədil kəndində Quşçuluq ferması, Su idarəsi, Ayaqqabı fabriki fəaliyyət göstərir. Kənddə Dəmir yolu xətti, poçt, telefon rabitə xətti istifadəyə verilib. Bununla yanaşı məktəb, Mədəniyyət evi də əhalinin istifadəsindədir. Regional ərazidə "Sərhədçi" sanatoriyası yerləşir. Yollara asfalt çəkilmişdir. Kənddə müasir tələblərə cavab verən tibb, səhiyyə ocağı, aptek hələ də yoxdur. Kəndin sosial-iqtisadi inkişafını yaxşılaşdırmaq və əhalini işlə təmin etmək üçün Kənd Bələdiyyəsi tərəfindən proqram işlənilir. Ən başlıcası son zamanlar regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı ilə yanaşı Bakı kəndləri və ətraf qəsəbələrin inkişaf proqramı da hazırlanmışdır. Bu proqrama Görədil kəndi də daxil olmaqla Bakı kəndləri və qəsəbələrinin yeni inkişafı mərhələsinin başlanğıcı olacağına əminlik yaradır. Elə bu baxımdan Abşeron kəndlərinin sosial vəziyyəti yaxşılaşdırılması və kənd təsərrüfatının inkişafı proqramı Görədil kəndinin əhalisinin də həyat səviyyəsinin yüksəldilməsində mühüm rol oynayacaq.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
  2. Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629

Xarici keçidlər


   Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 07, 2021
görədil, goradil, azərbaycan, respublikasının, abşeron, rayonunun, inzibati, ərazi, vahidində, kənd, ölkə, azərbaycan, azərbaycanregion, abşeron, rayonutarixi, coğrafiyasımərkəzin, hündürlüyü, msaat, qurşağı, 00əhalisiəhalisi, 1631, 2009, nəfərxəritəni, göstər. Goradil Azerbaycan Respublikasinin Abseron rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Goredil40 32 55 sm e 49 49 47 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRegion Abseron rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 39 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1631 2009 neferXeriteni goster gizle Goredil Goredil Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Toponimikasi 3 Medeniyyeti 4 Cografiyasi ve iqlimi 5 Ehalisi 6 Iqtisadiyyati 7 Hemcinin bax 8 Istinadlar 9 Xarici kecidlerTarixi RedakteGoradil kendi Novxani ve Fatmayi baglarinin yaxinliginda yerlesir Baki seherinden 25 kilometr aralida yerlesen Goredil kendi Azerbaycanin en qedim yasayis menteqelerinden biridir Bu erazide ehalinin meskunlasmasinin III esre aid oldugu bildirilir Goredil kendi Abseron yarimadasinin en dilber guselerindendi Esl adi Horadil olub bezi tedqiqatcilara gore toponim tat dilindeki oura qala ve ereb dilindeki tel tepe sozlerinden olub qala tepesi menasindadir Hemin yasayis menteqesinin vaxti ile Bileceri ve Masazirdan kocub gelmis aileler terefinden yaylaq yeri ucun salindigi bildirilir Bir musahideye gore Goradil Goranboy tayfa adi ile elaqedar yaranib Diger musahideye gore goran sozu monqol turk dillerinden olub duserge qosun muharibe eden teref demekdir Qedimde bu kend yuxari ve asagi Mehelleden ibaret olub Yuxari mehelle Ehmedliler asagi mehelle Seherbeyliler kendin orta hissesi ise Sanazarli adlanirdi Bu kendin ehalisi ekincilik xalcaciliq maldarliq baliqciliqla mesgul olub Toponimikasi RedakteAbseron rayonunun Fatmayi i e v de kend Abseron yarimadasindadir Yasayis menteqesini vaxtile Bileceri ve Masazirdan kocub gelmis aileler yaylaq yerinde salmislar Oykonim erazideki eyniadli dagin adindandir 1 Medeniyyeti RedakteGoredil kendi ozunun qedim tarixi memarliq abideleri ile de zengindir Erazideki en qedim qebirstanliq Ebdulrehman Mescidi 1320 ve Qardasliq abidesi muasir dovrumuze qeder qorunub saxlanilmisdir Amma Qedim obdan su quyusu Aga Murad hamami Cannat Pir ocagi ve bir tarixi bilinmeyen Kerbelayi Hesim Mescidi Sovet hakimiyyeti illerinde dagidilib Cografiyasi ve iqlimi Redakte Xezer denizi sahilinde yerlesen bu kend bezen gucu 12 bala catan xezri kulekleri ile uzlesmeli olur Sahil zonasinda saha qalxan deniz dalgalarinin dagidici tesiri ve kuleyin yaratdigi eol prosesleri ekoloji gerginlik yaradan hallardandir Xususile Xezer denizinin seviyyesinin bezi vaxtlarda qalxmasi Abseron yarimadasinda ciddi ekoloji problem yaranmasina sebeb olur Yeni 1977 ci ilin ortalarindan 1996 ci ilin sonuna qeder Xezer denizinin seviyyesi iki metr yarimdan artiq qalxaraq cimerlikeri basib hemcinin dik yamaclarda ise abraziya prosesi bas verib Bununla yanasi herden Xezer denizi seviyyesinin asagi dusmesi neticesinde nece kilometrlerle akkumulyativ duzenliker deniz suyundan azad olub Amma onun yerinde sorlasmis qumlar qum tepecikeri duyunler yaranib Ister sahil zonasinda ve isterse de onun merkezinde olan baliqqulaqlarinin ve qumlarin dasinmasi sahile yaxin evlerin salinmasi onun tebietini sikest edib Bir sozle yarmadanin gozelliyinin itirmesine ve relyefinin tebii menzeresinin pozulmasina getirib cixarib Samur Deveci kanalinin Abseron yarimadasina qeder cekilmesi buranin sirin su ile temin olunmasina ve kanal boyu torpaqlarin suvarilmasina elverisli serait yaratmisdir 1954 cu ilde Goredilde kanal suyu istifadeye verilmisdi Ekincilik ucun ise bu sudan istifade edilir Bezen bu suya baglardan cirkab sulari da axidilir Bu yolla kanalin suyu ciddi infeksiya menbeyine cevrilir Ozunemexsus adet enenelere menevi ve exlaqi deyerlere malik olan Goredil kendinde sosial iqtisadi problemlerde movcuddur Ehalisi Redakte420 hektar erazisi olan bu kendin ehalisi 760 neferdir Onun da 190 neferine yaxini qacqin ve kockunler teskil edirler Lakin 2000 ci illerin evvelinden baslayaraq Goredil kendine mexsus torpaqlarda suretle yeni bag evleri tikilmeye baslanmisdir ki bu da oz novbesinde erazide olan demoqrafik veziyyeti deyismisdir Bele ki xususen yay aylarinda boyuk ekseriyyeti Baki seherinden olmaqla movsumu olaraq insanlarin gelisi musahide olunur Bir cox hallarda ise erazide daimi yasayis meqsedile evlerin tikintisi erazide olan daimi ehalinin artmasina sebeb olur Basqa sozle desek Goredil erazisinin Baki seherine yaxin yerlesmesi ekoloji durumun nisbeten yaxsi olmasi ve diger sebeblerden erazi suretle suburbanizasiya insanlarin seherlerden seheretrafi yerlere axini prosesine meruz qalir 2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kende 1631 nefer ehali yasayir 2 Iqtisadiyyati Redakte Goredil kendinde Qusculuq fermasi Su idaresi Ayaqqabi fabriki fealiyyet gosterir Kendde Demir yolu xetti poct telefon rabite xetti istifadeye verilib Bununla yanasi mekteb Medeniyyet evi de ehalinin istifadesindedir Regional erazide Serhedci sanatoriyasi yerlesir Yollara asfalt cekilmisdir Kendde muasir teleblere cavab veren tibb sehiyye ocagi aptek hele de yoxdur Kendin sosial iqtisadi inkisafini yaxsilasdirmaq ve ehalini isle temin etmek ucun Kend Belediyyesi terefinden proqram islenilir En baslicasi son zamanlar regionlarin sosial iqtisadi inkisafi Dovlet Proqrami ile yanasi Baki kendleri ve etraf qesebelerin inkisaf proqrami da hazirlanmisdir Bu proqrama Goredil kendi de daxil olmaqla Baki kendleri ve qesebelerinin yeni inkisafi merhelesinin baslangici olacagina eminlik yaradir Ele bu baximdan Abseron kendlerinin sosial veziyyeti yaxsilasdirilmasi ve kend teserrufatinin inkisafi proqrami Goredil kendinin ehalisinin de heyat seviyyesinin yukseldilmesinde muhum rol oynayacaq Hemcinin bax RedakteAbseron rayonuIstinadlar Redakte Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629Xarici kecidler RedakteYoutube Goradil cimerliyi 21 09 2008 Azerbaycan Respublikasi Abseron Rayon Icra Hakimiyyeti http www belediyye com goradil Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Goredil amp oldid 5927109, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.