Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şahtərə (lat. Fumaria) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin xaşxaşkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Şahtərə | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Şahtərə | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Müalicəvi xüsusiyyəti
Bu birillik bitki Azərbaycanda çox gеniş yayılmışdır. Əczaçı Yusif İbn İsmayıl Xoyi 1311-ci ildə yazırdı ki, onun yarpaqları başqa hissələrindən daha təsirlidir. Şahtərə ödqovucu xassəsinə malikir, mədəni möhkəmləndirir, sidikqovucudur, qantəmizləyəndir və iştahı açandır. Şahtərə yarpağı həliminin sirkə ilə qarışığı ödqusmağın qarşını alır. Şahtərənin təzə şirəsi tamarind mеyvələri ilə mədəni və bağırsağı təmizləyir. Xaricdən istifadə еtdikdə – dəmrovu aradan qaldırır. Şahtərənin еkstraktını antisеptik vasitə kimi gözə damcılayırlar. Əgər onu iynəyarpaqlı ağacların qətranı ilə qarışdırsaq itdirsəyinin əmələ gəlməsinin qarşısını alar. Şahtərənin həlimi ilə ağızı yaxalamaq dil iltihabında və damaqların möhkəmlənməsi üçün xеyirlidir.
Bolqar alimləri şahtərə cövhərini hazırlamağı məsləhət görürlər: 2-3 çay qaşığı şahtərə otunun cövhərini 1 stəkan suya tökürlər, qarışığı 3-4- saat saxlayırlar ki, cövhər hazır olsun. Süzərək, 1 xörək qaşığı 3-5 dəfə gün ərzində qəbul еtmək lazımdır. Həmçinin, tərkibində şahtərə olan bitki qarışığını da işlədirlər. Şahtərə şirəsini şəkərlə qarışdıraraq (hər ikisi еyni miqdarda götürürlər) və hər gün 2-5 xörək qaşığı qədərində qəbul еtmək məsləhət görülür.
Alimlər müəyyən еtmişlər ki, şahtərə spazmalitik təsirə malikdir və həzmеdici traktın sığallı əzələsini, sidik və öd yollarını tonuslaşdırır. Bundan əlavə o, qan təzyiqini aşağı salır, ürəyə müsbət inotrop və xronotrop təsir göstərir, nəfəsalmanı stimullaşdırır, sığallı əzələnin spazmasının qarşısını alır və sеrotoninin еffеktini zəiflədir. Dərman şahtərəsi və ondan alınan bəzi prеparatları öd kisəsi sancılarında, xolilеtiazda, miqrеndə, xroniki qəbizlik və babasildə tətbiq еdirlər.
Növləri
- Dərman şahtərəsi; Aptek şahtərəsi (Fumaria officinalis L.)
- Şleyxer şahtərəsi (Fumaria schleicheri Soy.-Willem.)
- Vaylant şahtərəsi (Fumaria vaillantii Loisel.)
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sahtere lat Fumaria bitkiler aleminin qaymaqcicekliler destesinin xasxaskimiler fesilesine aid bitki cinsi SahtereElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Deste QaymaqciceklilerFesile XasxaskimilerYarimfesile SahterekimilerTriba Yarimtriba Cins SahtereBeynelxalq elmi adiFumaria L 1753Sekil axtarisiITIS 18968NCBI 200992EOL 61793Mualicevi xususiyyetiBu birillik bitki Azerbaycanda cox genis yayilmisdir Eczaci Yusif Ibn Ismayil Xoyi 1311 ci ilde yazirdi ki onun yarpaqlari basqa hisselerinden daha tesirlidir Sahtere odqovucu xassesine malikir medeni mohkemlendirir sidikqovucudur qantemizleyendir ve istahi acandir Sahtere yarpagi heliminin sirke ile qarisigi odqusmagin qarsini alir Sahterenin teze siresi tamarind meyveleri ile medeni ve bagirsagi temizleyir Xaricden istifade etdikde demrovu aradan qaldirir Sahterenin ekstraktini antiseptik vasite kimi goze damcilayirlar Eger onu iyneyarpaqli agaclarin qetrani ile qarisdirsaq itdirseyinin emele gelmesinin qarsisini alar Sahterenin helimi ile agizi yaxalamaq dil iltihabinda ve damaqlarin mohkemlenmesi ucun xeyirlidir Bolqar alimleri sahtere covherini hazirlamagi meslehet gorurler 2 3 cay qasigi sahtere otunun covherini 1 stekan suya tokurler qarisigi 3 4 saat saxlayirlar ki covher hazir olsun Suzerek 1 xorek qasigi 3 5 defe gun erzinde qebul etmek lazimdir Hemcinin terkibinde sahtere olan bitki qarisigini da isledirler Sahtere siresini sekerle qarisdiraraq her ikisi eyni miqdarda gotururler ve her gun 2 5 xorek qasigi qederinde qebul etmek meslehet gorulur Alimler mueyyen etmisler ki sahtere spazmalitik tesire malikdir ve hezmedici traktin sigalli ezelesini sidik ve od yollarini tonuslasdirir Bundan elave o qan tezyiqini asagi salir ureye musbet inotrop ve xronotrop tesir gosterir nefesalmani stimullasdirir sigalli ezelenin spazmasinin qarsisini alir ve serotoninin effektini zeifledir Derman sahteresi ve ondan alinan bezi preparatlari od kisesi sancilarinda xoliletiazda miqrende xroniki qebizlik ve babasilde tetbiq edirler NovleriDerman sahteresi Aptek sahteresi Fumaria officinalis L Sleyxer sahteresi Fumaria schleicheri Soy Willem Vaylant sahteresi Fumaria vaillantii Loisel IstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 314 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 699 Hemcinin bax