fbpx
Wikipedia

Fransa kampaniyası

Avqust 05, 2021

Fransa kampaniyası, Fransa döyüşü və ya Fransanın süqutu — ikinci dünya müharibəsi zamanı nasist Almaniyasının Fransa və Aşağı Ölkələri (Hollandiya və Belçika) işğal etməsi ilə nəticələnən hərbi kampaniya.

Fransa kampaniyası
Tarix 10 may – 25 iyun 1940
Yeri
Nəticəsi Fransa 22 iyunda alman qoşunları tərəfindən işğal olunur.
Münaqişə tərəfləri
Tərəflərin qüvvəsi

Üçüncü Reyx: 141 diviziya 7,378 silah 2,445 tank 5,638 təyyarə 3,350,000 qoşun İtaliya: 22 diviziya 3,000 silah 300,000 qoşun

Müttəfiqlər: 135 diviziya 13,974 silah 3,383–4,071 tank <2,935 təyyarə 3,300,000 qoşun Fransa: 5 diviziya ~150,000 qoşun

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Arxa plan

23 mart 1933-cü ildə Çörçill çıxışlarından birində Almaniyada hakimiyyətə gələn Nazi rejiminin Avropadakı sülh rejimini təhdid etdiyini xəbərdar etdi və “Fransız Ordusu üçün Allaha şükür” kəlimələrini söylədi. Aprel ayında yenidən bu mövzuya qayıtdı və qəti şəkildə bildirdi: "Fransa yalnız Avropada sağ qalan yeganə böyük demokratiya deyil, eyni zamanda o ən güclü hərbi gücdür." Bir neçə il sonra müharibə xatirələrinin birinci cildini toplayan Çörçill yazırdı ki, "Fransız Ordusu üçün "Allaha şükür edirəm" deyəndə hamının üzündə gördüyüm ağrı və nifrət görünüşünü xatırladım".

Bu güclü ordunun 1940-cı ildə altı həftədə məğlub olması tarixin ən diqqət çəkən hərbi məqamlarından biridir. 1939-cu ildə, İkinci Dünya Müharibəsi yaxınlaşarkən İngilislər və Fransızlar Birinci Dünya Müharibəsi əsnasında 1914-18-də baş verənlərin yenilənmiş bir versiyası ilə mübarizə aparmağı planlaşdırdılar, lakin bəzi əsas fərqlərlə. 1914-cü ildə fransızlar cəbhə hücumlarında böyük itki vermişdilər. Bu dəfə hərbi qüvvələrini və sənaye bazalarını ümumi müharibə aparmaq üçün səfərbər edərkən qərbi Avropada müdafiədə qalacaqdılar. Hərbi əməliyyatların başlamasından təxminən 2-3 il sonra hücum etməyi planlaşdırırdılar. Buna görə də, tarixdə "Majino xətti" adlanan və Fransa-Almaniya sərhədində yerləşən, 1940-cı ildə tikilib qurtarılması planlaşdırılan bir səddin tikintisinə başladılar. Fransız hərbi doktrininə uyğun olaraq Majino xətti alman qoşunları üçün keçilməz sədd olmalıydı. Xüsusi ilə zirehli-tank və aviasiya qoşunlarının inkişafının zərərinə Fransa hökuməti Majino xəttinin inşasına nəhəng xərc çəkmişdi. Hələ İkinci Dünya müharibəsinin başlamasına qalmış xəttin tikintisində ciddi nöqsanlar üzə çıxdı. O yetərincə dərin deyildi, zəif tank əleyhinə və havadan müdafiəsinə malik deyildi, qoşunların manevri üçün zəif hazırlanmışdı. Həm də fransız-Belçika sərhədində istehkamların olmaması rəqibə Majino xəttini şimaldan yandan keçmək imkanı verirdi. 1940-cı ildə bu sədd tamamilə hazır idi.

Hitlerin planı

Hitler 1939-cu ildə Polşa üzərində qazandığı qələbəni qərbə də hücum edərək davam etdirməyə can atırdı, lakin pis hava şəraiti planlaşdırılan hücumu təxirə salmağa məcbur etmişdi. Sonra, 1940-cı ilin yanvarında, bir Alman təyyarəsi neytral Belçika ərazisində qəzaya uğramışdı. Planın boşa çıxdığını görən Hitler qətiyyətli bir plan hazırladığını söyləyən General Erix fon Manşteyni də bu işə cəlb etdi. Əslində Manşteyn Majino xəttinə almanların birbaşa hücumunu qorxulu qəbul etmişdi.. Bunun əvəzinə, Fransaya qarşı əsas zərbənin Ardenlərdən atılması ilə bitərəf Hollandiya və Belçika vasitəsilə köməkçi bir hücum təklif etdi. Bura Müttəfiqlərin hücum gözləməyəcəyi ehtimalı olan Almaniya-Belçika-Fransa sərhədindəki təpəli və çox meşəli bir ərazi idi. Plan, sürpriz Blitskriq vasitəsilə həyata keçiriləcəkdi.

İnanılanın əksinə olaraq, Almanların bu nöqtədə Müttəfiqlərdən daha az tankı var idi (3500-ə qarşı 2500). Lakin tanklar Panzer birləşmələrinə cəmlənmişdi. Fransızların keyfiyyətli, bəzi ekvivalent formasiyaları var idi, lakin Almanlar cəmləşmək əvəzinə dağılmışdılar.

Manşteynin planında bu Panzer bölgüləri müttəfiqlərin istiqamətlərini pozmaq üçün ordunun əsas hissəsini qabaqlayaraq yarı müstəqil bir rolda nəzərdə tutulmuşdu. Bu, çox riskli bir plan idi - Polşada istifadə edilən strategiyadan daha çox iddialı idi və daha mühafizəkar düşüncəli generallar bu fikrə qarşı çıxmışdı. Hitlerdə də bəzi şübhə doğsa da, planın təsdiqini vermişdi.

“Gelb” planı kod adı altında strateji hücum əməliyyatının həyata keçirilməsi üçün general-polkovnik Valter fon Brauxiçin ümumi komandanlığı altında, bütövlükdə 136 diviziya, 2,5 min tank, 3,8 min təyyarənin daxil olduğu “A”, “B” və “C” olmaqla üç ordu qrupu hərbi əməliyyatlara cəlb olundu. Plana görə, əsas zərbəni vurmalı olan, general-polkovnik Gerd fon Rundştedin komandanlıq etdiyi “A” ordu qrupu La-Manş boğazından çıxmaq məqsədilə, Ardenləri aşaraq “Majino xəttini” keçməli, düşmənin əsas qüvvələrini dənizə doğru sıxışdıraraq “B” ordu qrupu ilə birləşib onu məhv etməli idi. Əməliyyatın aparılmasında general Evald fon Kleystin tank qrupu və general German Qotun 15-ci tank korpusu da əsas rol oynamalı idi. General-pokovnik Fyodor fon Bokun komandanlıq etdiyi “B” ordu qrupu Niderlandı ələ keçirmək və yuxarıda göstərildiyi kimi, “A” ordu qrupu ilə birləşib müttəfiqlərin ordusunu məhv etmək tapşırığı almışdı. Nəhayət, general-polkovnik Vilhelm fon Leyebin komandanlığı altında olan “C” ordu qrupu isə, aktiv hərbi əməliyyatlarla fransız qoşunlarını “Majino xəttinə” sıxışdırmalı, digər iki ordu qrupuna dəstək verməli idi. Bundan əlavə, alman komandanlığının ehtiyatında 40-dan çox diviziya var idi.

Hücumun başlanması

Hücum 10 May 1940-da Almaniyanın Belçika və Hollandiyaya hava, ardından paraşütçü və quru qüvvələrinin hücumları və Majino müdafiə xəttini yarması ilə başladı (Fransa-Belçika sərhədində istehkamların olmaması rəqibə Majino xəttini şimaldan yandan keçmək imkanı vermişdi.) Artıq çökmüş 2 dövlət (Hollandiya və Belçika) tələsik Fransa və İngiltərənin daxil olduğu anti-Alman müvəqqəti koalisiyasına əlavə edildi, lakin bu yalnız Müttəfiqlərin komandanlıq və nəzarət tənzimləmələrini daha da çətinləşdirməyə xidmət etdi. Yəni, koalisiyanın üzvləri olmalarına baxmayaraq, bu 2 dövlətə nəzarət elmək çətinləşmişdi.

Hollandiya və Belçikanın təslim olması

Almanlar cəsarətli bir hava əməliyyatı ilə Belçikanın açarı olan Eban Emael qalasını ələ keçirərək təşəbbüsü ələ aldılar. Almanların irəliləməsinin sürəti və hava hücumlarının vəhşiliyi onlara böyük psixoloji üstünlük verdi və 14 mayda Hollandlar təslim oldu.

İngilislər və Fransızlar Belçikadakı Dil çayına irəliləmək üçün bir plan hazırlayaraq orijinal hücuma cavab vermişdilər. Müttəfiqlər ən yaxşı qüvvələrini Belçikaya yeritdi. İlk mərhələ kifayət qədər yaxşı keçsə də, sonrakı mərhələlərdə Hollandiyadakı Bredaya doğru irəliləyən bir Fransız qüvvəsi geri çəkilməli oldu.

13 Mayda ilk Alman qüvvələri Meuse çayı üzərindəki Sedan yaxınlığındakı Ardenlərdən çıxdı. İki günlük bir döyüşdə Panzer taboru ikinci dərəcəli Fransız müdafiəçilərinin sərt müqavimətinə və Müttəfiq təyyarələrinin intihar hücumlarına baxmayaraq çayı keçdi.

İki yüksək keyfiyyətli Fransız zirehli və motorlu bölməsinin potensial olaraq həlledici əks hücumu şiddətli, lakin nəticəsiz döyüşə çevrildi. Zirehli texnikaların "Tələsin, Haynz!" olaraq bilinən Generalı - Haynz Quderianın komandanlığı altında Alman Panzerlər körpü başından çıxdılar. Alman təyyarələrinin köməyi ilə sahilə doğru irəliləməyə başladılar.

Müttəfiq qüvvələrin əsas hissəsi Belçikada döyüşərkən, Alman qüvvələrinin Müttəfiq təchizatı xəttləri boyunca dilim kəsdikləri üçün onları dayandıracaq bir şey yox idi. Alman qoşunları Mayın 20-də İngilis kanalına çatdı.

Mərkəzləşdirilmiş bir strateji ehtiyatı olmayan Müttəfiqlər, arxalarında meydana gələn yeni təhlükəyə cavab vermək üçün ordularını Belçikadan çıxarmağa çalışdılar. Ardından 21 Mayda Arrasda İngilis tankları və piyada qüvvələri Ervin Rommelin 7-ci Panzer Diviziyasına kobud bir ziyafət verdi. Lakin çox gec idi. Alman qüvvələri cənubdan, qərbdən dönən Panzerlər ilə müttəfiqləri mühasirəyə aldılar. Belçika ordusu 28 May tarixində təslim oldu.

Dünkerk əməliyyatı

Müttəfiqlərin yüksək komandanlığı iflic kimi görünürdü. General Veyqand General Qamelin'i Fransız baş komandanı olaraq dəyişdirdi, lakin bunun heç bir fərqi olmadı. Sonra 23 may tarixində İngilis Ekspedisiya Qüvvələrinin (BEF) komandiri General Lord Gort, proqnozlaşdırılan İngiltərə-Fransız əks hücumundakı rolundan imtina etmək üçün mənəvi cəhətdən cəsarətli bir qərar aldı və yenidən Kanal limanlarına qayıtdı.

Fransızlar, təəccüblü deyil ki, bunu xəyanət kimi qiymətləndirdi, lakin Gort'un qərarı BEF-i xilas etdi. 26 May - 4 İyun tarixləri arasında, Dinamo Əməliyyatı kod adı ilə, dəniz yolu ilə tələsik şəkildə təşkil edilmiş bir təxliyyə gəmisi 338.000 Müttəfiq əsgərini Dunkirkdən götürdü.

Alman qüvvələrinin Dunkirk üzərinə hücumlarını edə bilməməsi, Dünkirk'i İngilis və Fransız qoşunlarının kobud müdafiəsi və tükənmiş RAF-ın (Royal Air Force - Britaniyanın hərbi hava qüvvələri) səyləri sayəsində baş verdi.

Bu hesaba alınmayan bir qələbə idi. Əsgərlərin geri qayıtması, hətta onların bir çox avadanlığı olmadan da İngiltərəyə Dəniz Qüvvələri və RAF-ın arxasında sığınması, ordunu yenidən qurmağa əsas verdi.

Kampaniyanın sonu

Fransa Döyüşünün sonuncu tamaşası, Almanların Somme çayından cənub tərəfə vurması ilə 5 İyunda başladı. Bölgədəki fransızların yaxşı döyüşmələrinə baxmayaraq, almanlar müttəfiq qüvvələrini qısa müddətdə məhv etdilər. İngilis ordusunun qalan hissəsi ilə birləşməmiş 51-ci Dağüstü Diviziya, St Valéry-en-Cauxda mühasirəyə alındı ​​və 12 iyun tarixində təslim olmaq məcburiyyətində qaldı.

Almanlar 9 iyun tarixində Parisə böyük bir hücuma başladılar və 13 iyun tarixində Fransa hökuməti Bordoya qaçdığı üçün Paris açıq şəhər elan edildi. İlk Alman qoşunları 14 iyun tarixində Fransa paytaxtına girdi.

Döyüş hələ davam edirdi. Normandiyaya təzə bir İngilis qüvvəsi göndərildi, yalnız dərhal təxliyyə edildi. Kral Hərbi Dəniz Qüvvələri, Fransa sahillərindəki limanlardan, demək olar ki, İspaniya sərhədinə qədər təxliyyələr həyata keçirdi. Bu vaxt, qalib gələn Panzerlər 17 iyun tarixində qərbdə Loire çayını keçərək bir neçə gün sonra İsveçrə sərhədinə çataraq Fransa boyunca fərqli istiqamətlərdə müttəfiqlərlə yarışdılar.

22 iyun tarixində Fransa təslim oldu. Hitler, Almaniyanın 1918-ci ildə təslim olduğu zaman istifadə edilən eyni dəmir yolu vaqonunda təslim sənədini imzalamaqda israr etdi. (Kompyen meşəsində imzalanmışdır) Fransanın alçaldılması tamamlandı.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ФРАНЦУ́ЗСКАЯ КАМПА́НИЯ 1940, Большая российская энциклопедия
  2. Nasist Almaniyasının Fransa kampaniyası və onun nəticələri - Balamirzə Məmmədli

Xarici keçidlər

Avqust 05, 2021
fransa, kampaniyası, fransa, döyüşü, fransanın, süqutu, ikinci, dünya, müharibəsi, zamanı, nasist, almaniyasının, fransa, aşağı, ölkələri, hollandiya, belçika, işğal, etməsi, ilə, nəticələnən, hərbi, kampaniya, tarix, iyun, 1940yeri, lüksemburqbelçikafransanid. Fransa kampaniyasi 1 Fransa doyusu ve ya Fransanin suqutu ikinci dunya muharibesi zamani nasist Almaniyasinin Fransa ve Asagi Olkeleri Hollandiya ve Belcika isgal etmesi ile neticelenen herbi kampaniya Fransa kampaniyasiTarix 10 may 25 iyun 1940Yeri LuksemburqBelcikaFransaNiderlandNeticesi Fransa 22 iyunda alman qosunlari terefinden isgal olunur Munaqise terefleriUcuncu ReyxItaliya FransaBelcikaBirlesmis KralliqHollandiyaPolsaCexoslovakiyaLuksemburqTereflerin quvvesiUcuncu Reyx 141 diviziya 7 378 silah 2 445 tank 5 638 teyyare 3 350 000 qosun Italiya 22 diviziya 3 000 silah 300 000 qosun Muttefiqler 135 diviziya 13 974 silah 3 383 4 071 tank lt 2 935 teyyare 3 300 000 qosun Fransa 5 diviziya 150 000 qosun Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Arxa plan 2 Hitlerin plani 3 Hucumun baslanmasi 4 Hollandiya ve Belcikanin teslim olmasi 5 Dunkerk emeliyyati 6 Kampaniyanin sonu 7 Hemcinin bax 8 Istinadlar 9 Xarici kecidlerArxa plan Redakte23 mart 1933 cu ilde Corcill cixislarindan birinde Almaniyada hakimiyyete gelen Nazi rejiminin Avropadaki sulh rejimini tehdid etdiyini xeberdar etdi ve Fransiz Ordusu ucun Allaha sukur kelimelerini soyledi Aprel ayinda yeniden bu movzuya qayitdi ve qeti sekilde bildirdi Fransa yalniz Avropada sag qalan yegane boyuk demokratiya deyil eyni zamanda o en guclu herbi gucdur Bir nece il sonra muharibe xatirelerinin birinci cildini toplayan Corcill yazirdi ki Fransiz Ordusu ucun Allaha sukur edirem deyende haminin uzunde gorduyum agri ve nifret gorunusunu xatirladim Bu guclu ordunun 1940 ci ilde alti heftede meglub olmasi tarixin en diqqet ceken herbi meqamlarindan biridir 1939 cu ilde Ikinci Dunya Muharibesi yaxinlasarken Ingilisler ve Fransizlar Birinci Dunya Muharibesi esnasinda 1914 18 de bas verenlerin yenilenmis bir versiyasi ile mubarize aparmagi planlasdirdilar lakin bezi esas ferqlerle 1914 cu ilde fransizlar cebhe hucumlarinda boyuk itki vermisdiler Bu defe herbi quvvelerini ve senaye bazalarini umumi muharibe aparmaq ucun seferber ederken qerbi Avropada mudafiede qalacaqdilar Herbi emeliyyatlarin baslamasindan texminen 2 3 il sonra hucum etmeyi planlasdirirdilar Buna gore de tarixde Majino xetti adlanan ve Fransa Almaniya serhedinde yerlesen 1940 ci ilde tikilib qurtarilmasi planlasdirilan bir seddin tikintisine basladilar Fransiz herbi doktrinine uygun olaraq Majino xetti alman qosunlari ucun kecilmez sedd olmaliydi Xususi ile zirehli tank ve aviasiya qosunlarinin inkisafinin zererine Fransa hokumeti Majino xettinin insasina neheng xerc cekmisdi Hele Ikinci Dunya muharibesinin baslamasina qalmis xettin tikintisinde ciddi noqsanlar uze cixdi O yeterince derin deyildi zeif tank eleyhine ve havadan mudafiesine malik deyildi qosunlarin manevri ucun zeif hazirlanmisdi Hem de fransiz Belcika serhedinde istehkamlarin olmamasi reqibe Majino xettini simaldan yandan kecmek imkani verirdi 1940 ci ilde bu sedd tamamile hazir idi Hitlerin plani RedakteHitler 1939 cu ilde Polsa uzerinde qazandigi qelebeni qerbe de hucum ederek davam etdirmeye can atirdi lakin pis hava seraiti planlasdirilan hucumu texire salmaga mecbur etmisdi Sonra 1940 ci ilin yanvarinda bir Alman teyyaresi neytral Belcika erazisinde qezaya ugramisdi Planin bosa cixdigini goren Hitler qetiyyetli bir plan hazirladigini soyleyen General Erix fon Mansteyni de bu ise celb etdi Eslinde Mansteyn Majino xettine almanlarin birbasa hucumunu qorxulu qebul etmisdi Bunun evezine Fransaya qarsi esas zerbenin Ardenlerden atilmasi ile biteref Hollandiya ve Belcika vasitesile komekci bir hucum teklif etdi Bura Muttefiqlerin hucum gozlemeyeceyi ehtimali olan Almaniya Belcika Fransa serhedindeki tepeli ve cox meseli bir erazi idi Plan surpriz Blitskriq vasitesile heyata kecirilecekdi Inanilanin eksine olaraq Almanlarin bu noqtede Muttefiqlerden daha az tanki var idi 3500 e qarsi 2500 Lakin tanklar Panzer birlesmelerine cemlenmisdi Fransizlarin keyfiyyetli bezi ekvivalent formasiyalari var idi lakin Almanlar cemlesmek evezine dagilmisdilar Mansteynin planinda bu Panzer bolguleri muttefiqlerin istiqametlerini pozmaq ucun ordunun esas hissesini qabaqlayaraq yari musteqil bir rolda nezerde tutulmusdu Bu cox riskli bir plan idi Polsada istifade edilen strategiyadan daha cox iddiali idi ve daha muhafizekar dusunceli generallar bu fikre qarsi cixmisdi Hitlerde de bezi subhe dogsa da planin tesdiqini vermisdi Gelb plani kod adi altinda strateji hucum emeliyyatinin heyata kecirilmesi ucun general polkovnik Valter fon Brauxicin umumi komandanligi altinda butovlukde 136 diviziya 2 5 min tank 3 8 min teyyarenin daxil oldugu A B ve C olmaqla uc ordu qrupu herbi emeliyyatlara celb olundu Plana gore esas zerbeni vurmali olan general polkovnik Gerd fon Rundstedin komandanliq etdiyi A ordu qrupu La Mans bogazindan cixmaq meqsedile Ardenleri asaraq Majino xettini kecmeli dusmenin esas quvvelerini denize dogru sixisdiraraq B ordu qrupu ile birlesib onu mehv etmeli idi Emeliyyatin aparilmasinda general Evald fon Kleystin tank qrupu ve general German Qotun 15 ci tank korpusu da esas rol oynamali idi General pokovnik Fyodor fon Bokun komandanliq etdiyi B ordu qrupu Niderlandi ele kecirmek ve yuxarida gosterildiyi kimi A ordu qrupu ile birlesib muttefiqlerin ordusunu mehv etmek tapsirigi almisdi Nehayet general polkovnik Vilhelm fon Leyebin komandanligi altinda olan C ordu qrupu ise aktiv herbi emeliyyatlarla fransiz qosunlarini Majino xettine sixisdirmali diger iki ordu qrupuna destek vermeli idi Bundan elave alman komandanliginin ehtiyatinda 40 dan cox diviziya var idi 2 Hucumun baslanmasi RedakteHucum 10 May 1940 da Almaniyanin Belcika ve Hollandiyaya hava ardindan parasutcu ve quru quvvelerinin hucumlari ve Majino mudafie xettini yarmasi ile basladi Fransa Belcika serhedinde istehkamlarin olmamasi reqibe Majino xettini simaldan yandan kecmek imkani vermisdi Artiq cokmus 2 dovlet Hollandiya ve Belcika telesik Fransa ve Ingilterenin daxil oldugu anti Alman muveqqeti koalisiyasina elave edildi lakin bu yalniz Muttefiqlerin komandanliq ve nezaret tenzimlemelerini daha da cetinlesdirmeye xidmet etdi Yeni koalisiyanin uzvleri olmalarina baxmayaraq bu 2 dovlete nezaret elmek cetinlesmisdi Hollandiya ve Belcikanin teslim olmasi RedakteAlmanlar cesaretli bir hava emeliyyati ile Belcikanin acari olan Eban Emael qalasini ele kecirerek tesebbusu ele aldilar Almanlarin irelilemesinin sureti ve hava hucumlarinin vehsiliyi onlara boyuk psixoloji ustunluk verdi ve 14 mayda Hollandlar teslim oldu Ingilisler ve Fransizlar Belcikadaki Dil cayina irelilemek ucun bir plan hazirlayaraq orijinal hucuma cavab vermisdiler Muttefiqler en yaxsi quvvelerini Belcikaya yeritdi Ilk merhele kifayet qeder yaxsi kecse de sonraki merhelelerde Hollandiyadaki Bredaya dogru irelileyen bir Fransiz quvvesi geri cekilmeli oldu 13 Mayda ilk Alman quvveleri Meuse cayi uzerindeki Sedan yaxinligindaki Ardenlerden cixdi Iki gunluk bir doyusde Panzer taboru ikinci dereceli Fransiz mudafiecilerinin sert muqavimetine ve Muttefiq teyyarelerinin intihar hucumlarina baxmayaraq cayi kecdi Iki yuksek keyfiyyetli Fransiz zirehli ve motorlu bolmesinin potensial olaraq helledici eks hucumu siddetli lakin neticesiz doyuse cevrildi Zirehli texnikalarin Telesin Haynz olaraq bilinen Generali Haynz Quderianin komandanligi altinda Alman Panzerler korpu basindan cixdilar Alman teyyarelerinin komeyi ile sahile dogru irelilemeye basladilar Muttefiq quvvelerin esas hissesi Belcikada doyuserken Alman quvvelerinin Muttefiq techizati xettleri boyunca dilim kesdikleri ucun onlari dayandiracaq bir sey yox idi Alman qosunlari Mayin 20 de Ingilis kanalina catdi Merkezlesdirilmis bir strateji ehtiyati olmayan Muttefiqler arxalarinda meydana gelen yeni tehlukeye cavab vermek ucun ordularini Belcikadan cixarmaga calisdilar Ardindan 21 Mayda Arrasda Ingilis tanklari ve piyada quvveleri Ervin Rommelin 7 ci Panzer Diviziyasina kobud bir ziyafet verdi Lakin cox gec idi Alman quvveleri cenubdan qerbden donen Panzerler ile muttefiqleri muhasireye aldilar Belcika ordusu 28 May tarixinde teslim oldu Dunkerk emeliyyati RedakteMuttefiqlerin yuksek komandanligi iflic kimi gorunurdu General Veyqand General Qamelin i Fransiz bas komandani olaraq deyisdirdi lakin bunun hec bir ferqi olmadi Sonra 23 may tarixinde Ingilis Ekspedisiya Quvvelerinin BEF komandiri General Lord Gort proqnozlasdirilan Ingiltere Fransiz eks hucumundaki rolundan imtina etmek ucun menevi cehetden cesaretli bir qerar aldi ve yeniden Kanal limanlarina qayitdi Fransizlar teeccublu deyil ki bunu xeyanet kimi qiymetlendirdi lakin Gort un qerari BEF i xilas etdi 26 May 4 Iyun tarixleri arasinda Dinamo Emeliyyati kod adi ile deniz yolu ile telesik sekilde teskil edilmis bir texliyye gemisi 338 000 Muttefiq esgerini Dunkirkden goturdu Alman quvvelerinin Dunkirk uzerine hucumlarini ede bilmemesi Dunkirk i Ingilis ve Fransiz qosunlarinin kobud mudafiesi ve tukenmis RAF in Royal Air Force Britaniyanin herbi hava quvveleri seyleri sayesinde bas verdi Bu hesaba alinmayan bir qelebe idi Esgerlerin geri qayitmasi hetta onlarin bir cox avadanligi olmadan da Ingiltereye Deniz Quvveleri ve RAF in arxasinda siginmasi ordunu yeniden qurmaga esas verdi Kampaniyanin sonu RedakteFransa Doyusunun sonuncu tamasasi Almanlarin Somme cayindan cenub terefe vurmasi ile 5 Iyunda basladi Bolgedeki fransizlarin yaxsi doyusmelerine baxmayaraq almanlar muttefiq quvvelerini qisa muddetde mehv etdiler Ingilis ordusunun qalan hissesi ile birlesmemis 51 ci Dagustu Diviziya St Valery en Cauxda muhasireye alindi ve 12 iyun tarixinde teslim olmaq mecburiyyetinde qaldi Almanlar 9 iyun tarixinde Parise boyuk bir hucuma basladilar ve 13 iyun tarixinde Fransa hokumeti Bordoya qacdigi ucun Paris aciq seher elan edildi Ilk Alman qosunlari 14 iyun tarixinde Fransa paytaxtina girdi Doyus hele davam edirdi Normandiyaya teze bir Ingilis quvvesi gonderildi yalniz derhal texliyye edildi Kral Herbi Deniz Quvveleri Fransa sahillerindeki limanlardan demek olar ki Ispaniya serhedine qeder texliyyeler heyata kecirdi Bu vaxt qalib gelen Panzerler 17 iyun tarixinde qerbde Loire cayini kecerek bir nece gun sonra Isvecre serhedine cataraq Fransa boyunca ferqli istiqametlerde muttefiqlerle yarisdilar 22 iyun tarixinde Fransa teslim oldu Hitler Almaniyanin 1918 ci ilde teslim oldugu zaman istifade edilen eyni demir yolu vaqonunda teslim senedini imzalamaqda israr etdi Kompyen mesesinde imzalanmisdir Fransanin alcaldilmasi tamamlandi Hemcinin bax RedakteHolokost Fasizm Boyuk Veten muharibesi Ucuncu Reyx Fransa tarixi Normandiya emeliyyati Dinamo emeliyyati Polsa kampaniyasi 1939 Istinadlar Redakte FRANCU ZSKAYa KAMPA NIYa 1940 Bolshaya rossijskaya enciklopediya Nasist Almaniyasinin Fransa kampaniyasi ve onun neticeleri Balamirze MemmedliXarici kecidler Redaktehttp www bbc co uk history worldwars wwtwo fall france 01 shtmlMenbe https az wikipedia org w index php title Fransa kampaniyasi amp oldid 6078885, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.