Azərbaycanca AzərbaycancaDeutsch Deutsch日本語 日本語Lietuvos Lietuvosසිංහල සිංහලTürkçe TürkçeУкраїнська УкраїнськаUnited State United State
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az
  • Vikipediya

Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır Lütfən məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin Ardıc

Eyler üsulu

Eyler üsulu
www.wikimedia.az-az.nina.azhttps://www.wikimedia.az-az.nina.az
Bu məqaləni lazımdır.
Lütfən, məqaləni və uyğun şəkildə tərtib edin.

Ardıcıl yaxınlaşma üsulunda hər bir yaxınlaşmada müəyyən inteqrallar hesablanır. Əksər hallarda müəyyən inteqralları dəqiq üsullarla hesablamaq mümkün olmur və təqribi üsullardan istifadə olunur. Tutaq ki,

y′(x)=f(x,y){\displaystyle y^{\prime }(x)=f(x,y)}{\displaystyle y^{\prime }(x)=f(x,y)}

diferensial tənliyinin y(x0)=y0{\displaystyle y(x_{0})=y_{0}}{\displaystyle y(x_{0})=y_{0}} başlanğıc şərtini ödəyən həllini [a,b]{\displaystyle [a,b]}{\displaystyle [a,b]} parçasında tapmaq tələb olunur [a,b]{\displaystyle [a,b]}{\displaystyle [a,b]} parçasını h{\displaystyle h}{\displaystyle h} addımı ilə n{\displaystyle n}{\displaystyle n} bərabər hissəyə bölək:

h=b−an,xi=x0+ih,(i=0,1,2,…){\displaystyle h={\frac {b-a}{n}},x_{i}=x_{0}+ih,(i=0,1,2,\ldots )}{\displaystyle h={\frac {b-a}{n}},x_{i}=x_{0}+ih,(i=0,1,2,\ldots )}

[xk,xk+1]{\displaystyle [x_{k},x_{k+1}]}{\displaystyle [x_{k},x_{k+1}]} parçasında tənliyini inteqrallayaq.

∫xkxk+1y′(x)dx=∫xkxk+1f(x,y)dx{\displaystyle \int \limits _{x_{k}}^{x_{k+1}}y^{\prime }(x)\,dx=\int \limits _{x_{k}}^{x_{k+1}}f(x,y)\,dx}{\displaystyle \int \limits _{x_{k}}^{x_{k+1}}y^{\prime }(x)\,dx=\int \limits _{x_{k}}^{x_{k+1}}f(x,y)\,dx}
y(x)|xkxk+1=∫xkxk+1f(x,y)dx⇒y(xk+1)=y(xk)+∫xkxk+1f(x,y)dx{\displaystyle y(x)|_{x_{k}}^{x_{k+1}}=\int \limits _{x_{k}}^{x_{k+1}}f(x,y)\,dx\Rightarrow y(x_{k+1})=y(x_{k})+\int \limits _{x_{k}}^{x_{k+1}}f(x,y)\,dx}{\displaystyle y(x)|_{x_{k}}^{x_{k+1}}=\int \limits _{x_{k}}^{x_{k+1}}f(x,y)\,dx\Rightarrow y(x_{k+1})=y(x_{k})+\int \limits _{x_{k}}^{x_{k+1}}f(x,y)\,dx} (1)

[xk,xk+1]{\displaystyle [x_{k},x_{k+1}]}{\displaystyle [x_{k},x_{k+1}]} parçasında f(x,y){\displaystyle f(x,y)}{\displaystyle f(x,y)} funksiyasının qiymətini sabit, (xk,yk){\displaystyle (x_{k},y_{k})}{\displaystyle (x_{k},y_{k})} nöqtəsindəki qiymətinə bərabər götürsək (1) aşağıdakı kimi yazılar:

y(xk+1)=y(xk)+f(xk,yk)(xk+1−xk)=y(xk)+f(xk,yk)h{\displaystyle y(x_{k+1})=y(x_{k})+f(x_{k},y_{k})(x_{k+1}-x_{k})=y(x_{k})+f(x_{k},y_{k})h}{\displaystyle y(x_{k+1})=y(x_{k})+f(x_{k},y_{k})(x_{k+1}-x_{k})=y(x_{k})+f(x_{k},y_{k})h}(2)

(2) (xk,yk){\displaystyle (x_{k},y_{k})}{\displaystyle (x_{k},y_{k})} nöqtəsində tənliyin y(x){\displaystyle y(x)}{\displaystyle y(x)} həllinə çəkilmiş toxunanın tənliyidir. Sanki [xk,xk+1]{\displaystyle [x_{k},x_{k+1}]}{\displaystyle [x_{k},x_{k+1}]} parçasında tənliyin həlli abisisi xk{\displaystyle x_{k}}{\displaystyle x_{k}} olan nöqtədə çəkilmiş toxunana paralel və (xk,yk){\displaystyle (x_{k},y_{k})}{\displaystyle (x_{k},y_{k})} nöqtəsindən keçən düz xətt parçası ilə əvəz olunur. Nəticədə həllə yaxın sınıq xətləri alırıq ki, bu sınıq xəttə Eyler sınıq xətti deyilir. xk+1−xk=h{\displaystyle x_{k+1}-x_{k}=h}{\displaystyle x_{k+1}-x_{k}=h} olduğunu nəzərə alsaq və sadə işarələmələrdən istifadə etsək, hesabat düsturlarını aşağıdakı şəkildə yaza bilərik:

yk+1=yk+f(xk,yk)h{\displaystyle y_{k+1}=y_{k}+f(x_{k},y_{k})h}{\displaystyle y_{k+1}=y_{k}+f(x_{k},y_{k})h}

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ardicil yaxinlasma usulunda her bir yaxinlasmada mueyyen inteqrallar hesablanir Ekser hallarda mueyyen inteqrallari deqiq usullarla hesablamaq mumkun olmur ve teqribi usullardan istifade olunur Tutaq ki y x f x y displaystyle y prime x f x y diferensial tenliyinin y x0 y0 displaystyle y x 0 y 0 baslangic sertini odeyen hellini a b displaystyle a b parcasinda tapmaq teleb olunur a b displaystyle a b parcasini h displaystyle h addimi ile n displaystyle n beraber hisseye bolek h b an xi x0 ih i 0 1 2 displaystyle h frac b a n x i x 0 ih i 0 1 2 ldots xk xk 1 displaystyle x k x k 1 parcasinda tenliyini inteqrallayaq xkxk 1y x dx xkxk 1f x y dx displaystyle int limits x k x k 1 y prime x dx int limits x k x k 1 f x y dx y x xkxk 1 xkxk 1f x y dx y xk 1 y xk xkxk 1f x y dx displaystyle y x x k x k 1 int limits x k x k 1 f x y dx Rightarrow y x k 1 y x k int limits x k x k 1 f x y dx 1 xk xk 1 displaystyle x k x k 1 parcasinda f x y displaystyle f x y funksiyasinin qiymetini sabit xk yk displaystyle x k y k noqtesindeki qiymetine beraber gotursek 1 asagidaki kimi yazilar y xk 1 y xk f xk yk xk 1 xk y xk f xk yk h displaystyle y x k 1 y x k f x k y k x k 1 x k y x k f x k y k h 2 2 xk yk displaystyle x k y k noqtesinde tenliyin y x displaystyle y x helline cekilmis toxunanin tenliyidir Sanki xk xk 1 displaystyle x k x k 1 parcasinda tenliyin helli abisisi xk displaystyle x k olan noqtede cekilmis toxunana paralel ve xk yk displaystyle x k y k noqtesinden kecen duz xett parcasi ile evez olunur Neticede helle yaxin siniq xetleri aliriq ki bu siniq xette Eyler siniq xetti deyilir xk 1 xk h displaystyle x k 1 x k h oldugunu nezere alsaq ve sade isarelemelerden istifade etsek hesabat dusturlarini asagidaki sekilde yaza bilerik yk 1 yk f xk yk h displaystyle y k 1 y k f x k y k h

Nəşr tarixi: İyun 22, 2024, 15:41 pm
Ən çox oxunan
  • Avqust 01, 2025

    Messel karxanası

  • Avqust 05, 2025

    Merkantil

  • Avqust 09, 2025

    Memorial (təşkilat)

  • Avqust 09, 2025

    Memorial (cəmiyyət)

  • İyul 21, 2025

    Mehr Xəbər Agentliyi

Gündəlik
  • Almatı

  • Qazaxıstan

  • Əli bəy Zülqədər

  • Osmanlı imperiyası

  • Səfəvilər dövləti

  • Çaldıran döyüşü

  • MacOS

  • Tsu

  • Paris

  • Əməvilər

NiNa.Az - Studiya

  • Vikipediya

Bülletendə Qeydiyyat

E-poçt siyahımıza abunə olmaqla siz həmişə bizdən ən son xəbərləri alacaqsınız.
Əlaqədə olmaq
Bizimlə əlaqə
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Bütün hüquqlar qorunur.
Müəllif hüququ: Dadaş Mammedov
Yuxarı