Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Epipactis microphylla (lat. Epipactis microphylla) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və status / National IUCN Status: "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2.
| Epipactis microphylla | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Epipactis microphylla | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir.Kökümsovları kiçikdir. Gövdənin hündürlüyü 15-40 sm-dir. Yarpaqları lansetşəkilli, xırdadır, uzunluğu 1,5 - 3,5 sm, eni 1 sm-ə qədərdir. Çiçək qrupu oxu salxım şəklindədir, uzunluğu 3-12 sm-ə qədər çatır. Çiçəkləri xırdadır, zəif qərənfil ətirlidir. Çiçəkyanlığının ləçəkləri itidir, uzunluğu 5-6 mm, yaşılımtıl, qırmızı, bənövşəyi-kölgəli, içəri hissədə ağımtıl-yaşılımtıldır. Çiçək dodaqlarının kənarları ağımtıl, arxa hissəsi dərinləşmiş, ön hissəsi ürəkşəkilli-yumurtşəkilli, ziyillidir. Yumurtalıq və çıçık saplağı sıx əyilmişdir.
Hündürlüyü 15-40 sm olan çoxillik bitkidir.Kökümsovu kiçikdir. Gövdəsi qırmızımtıldır, yuxarı hissədə xırda tüklüdür.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
İyun-iyul (avqust) aylarında çiçəkləyir. Ovalıqlarda, dağətəyi qurşaqlarda, meşələrdə, quru yerlərdə bitir. Yarpaqları xırda, adətən buğumaraları qısadır, neştərvaridir, kənarları kələ-kötür tüklüdür, uzunluğu 1,5-3,5 sm, eni 1 sm-ə qədərdir. Çiçək qrupu seyrək salxımdır, oxunun uzunluğu 3-12 sm olub, sıx tüklüdür.Çiçəkləri xırda olub, zəif qərənfil ətri verir.Çiçəkyanlığının yarpaqcıqları sivridir, yaşılımtıl-qırmızı rəngdə olub, bənövşəyi çalarları vardır,daxildəkilər isə ağımtıl-yaşıldır. Dodağı kənarlardan ağımtıl, arxa tərəfi dərinləşmiş, ön tərəfdən isə ürəkşəkilli-yumurtavaridir. May ayında çiçəkləyir, may-iyun aylarında meyvə verir.
Yayılması
Böyük Qafqazın şərqində (Goyçay rayonu) rast gəlinir .
Sayı və tendensiyası
Populyasiyası azalır. Antropogen və iqlim təsirləri növün itmə təhlükəsini yaradır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Məhdud sahələrdə yayılması və mənfi təsirlərə məruz qalması.
Mühafizə tədbirləri
Azərbaycanın nadir növüdür. Mühafizəsi üçün xüsüsi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədi ilə yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
Yaşayış mühiti
Meşələrdə rast gəlinir.
İstinadlar
- Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Epipactis microphylla lat Epipactis microphylla bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin sehlebkimiler fesilesinin murgekotu cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve status National IUCN Status Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU D2 Epipactis microphyllaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad PolysporangiophytesKlad TracheophytesKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile SehlebkimilerYarimfesile EpidendroideaeTriba Cins MurgekotuNov Epipactis microphyllaBeynelxalq elmi adiEpipactis microphylla Schinz amp Thell Sekil axtarisiNCBI 322100EOL 1098334Qisa morfoloji tesviriCoxillik ot bitkisidir Kokumsovlari kicikdir Govdenin hundurluyu 15 40 sm dir Yarpaqlari lansetsekilli xirdadir uzunlugu 1 5 3 5 sm eni 1 sm e qederdir Cicek qrupu oxu salxim seklindedir uzunlugu 3 12 sm e qeder catir Cicekleri xirdadir zeif qerenfil etirlidir Cicekyanliginin lecekleri itidir uzunlugu 5 6 mm yasilimtil qirmizi benovseyi kolgeli iceri hissede agimtil yasilimtildir Cicek dodaqlarinin kenarlari agimtil arxa hissesi derinlesmis on hissesi ureksekilli yumurtsekilli ziyillidir Yumurtaliq ve cicik saplagi six eyilmisdir Hundurluyu 15 40 sm olan coxillik bitkidir Kokumsovu kicikdir Govdesi qirmizimtildir yuxari hissede xirda tukludur Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriIyun iyul avqust aylarinda cicekleyir Ovaliqlarda dageteyi qursaqlarda meselerde quru yerlerde bitir Yarpaqlari xirda adeten bugumaralari qisadir nestervaridir kenarlari kele kotur tukludur uzunlugu 1 5 3 5 sm eni 1 sm e qederdir Cicek qrupu seyrek salximdir oxunun uzunlugu 3 12 sm olub six tukludur Cicekleri xirda olub zeif qerenfil etri verir Cicekyanliginin yarpaqciqlari sivridir yasilimtil qirmizi rengde olub benovseyi calarlari vardir daxildekiler ise agimtil yasildir Dodagi kenarlardan agimtil arxa terefi derinlesmis on terefden ise ureksekilli yumurtavaridir May ayinda cicekleyir may iyun aylarinda meyve verir YayilmasiBoyuk Qafqazin serqinde Goycay rayonu rast gelinir Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyasi azalir Antropogen ve iqlim tesirleri novun itme tehlukesini yaradir Mehdudlasdirici amillerMehdud sahelerde yayilmasi ve menfi tesirlere meruz qalmasi Muhafize tedbirleriAzerbaycanin nadir novudur Muhafizesi ucun xususi tedbirler aparilmir Yayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq meqsedi ile yasaqliqlarin teskili populyasiya seviyyesinde genetik tedqiqi toxumlarinin toxum bankinda saxlanilmasi berpasinin temin edilmesi yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teklif olunur Yasayis muhitiMeselerde rast gelinir IstinadlarAzerbaycan SSR in Qirmizi kitabi 1989 Hemcinin bax