fbpx
Wikipedia

Durğu işarələri

Durğu işarələri — dilin ümumi qrafik sistemində xüsusi yer tutan işarələr sistemidir ki, bunlar hərflər və digər yazı vasitələri ilə (rəqəmlər, bərabərlik işarəsi, bənzərlik işarəsi və s.) ifadə etmək mümkün olmayan cəhətləri bildirmək üçün işlədilir. Durğu işarələrinin vəzifəsi danışıq aktının məna daşıyan parçalara üzvlənməsini (mənalı hissələrini) göstərməkdən və onların tanınmasını təmin etməkdən, habelə danışıqda reallaşan sintaktik strukturun ritmik-melodik xüsusiyyətlərini əks etdirməkdən ibarətdir. Nöqtə, sual işarəsi, nida işarəsi, vergül, nöqtəli vergül, iki nöqtə, tire, çox nöqtə və s. durğu işarəsi adlanır.

,
Durğu işarələri
Punktuasiya
apostrof (’ ')
mötərizə ([ ], ( ), { }, ⟨ ⟩)
iki nöqtə (:)
vergül (,)
tire (, –, —, ―)
nöqtələr (…, ..., . . .)
nida işarəsi (!)
nöqtə (.)
guillemets (« „)-->
defis ()
defis-minus (-)
sual işarəsi (?)
dırnaq işarəsi (“ ”, ‘ ’, « », ‹ ›)
nöqtəli vergül (;)
əyri xətt (sleş, drob) (/,  ⁄ )
Sözayırıcılar
mötərizə ( ) ( ) ( )
interpunkt (·)
Əsas tipoqrafika
ampersand (&)
ticari at (@)
ulduz (asterisk) (*)
tərsinə əyri xətt (\)
siyahı markeri (bullit) ()
sirkumfleks (^)
xaç (†, ‡)
dərəcə (°)
çevrilmiş nida işarəsi (¡)
çevrilmiş sual işarəsi (¿)
oktotorp (şəbəkə, xeş) (#)
nömrə işarəsi ()
bölmə işarəsi (÷)
sıra indikatoru (º, ª)
faiz, promille, milyonda bir (%, ‰, )
abzas ()
ştrix (′, ″, ‴)
paraqraf işarəsi (§)
tilda (~)
altdan xətt (_)
şaquli xətt (¦, |)
Zehni mülkiyyət
müəllif hüquqlarının qorunması işarəsi (©)
əlaqəli hüquqların qorunması işarəsi (®)
xidmət işarəsinin simvolu ()
fonoqram üçün
əlaqəli hüquqların qorunması işarəsi
()
əmtəə nişanı ()
Valyuta işarələri
valyuta işarəsi (ümumi) (¤)
valyuta işarələri (konkret)
(₳ ฿ ₵ ¢ ₡ ₢ ₠ $ ₫ ₯ € ƒ ₣ ₲ ₴ ₥ ₦ ₧ ₰ £ ₹ ₨ ₪ ₸ ₮ ₩ ¥ )
Müstəsna tipoqrafika
asterizm ()
interrobanq ()
ironiya işarəsi (؟)
Digər
Diakritik işarələr
Şpasiya
Digər yazılarda
Çin punktuasiyası

Durğu işarələri iki funksiya yerinə yetirir. Buna görə də iki qrupa ayrılır:

  1. ayırıcı işarələr;
  2. fərqləndirici işarələr.

Ayırıcı durğu işarələrinin əsas funksiyası cümlələri, cümlənin həmcins üzvlərini, mürəkkəb cümlənin komponentlərini və sairi ayırmaqdır. Bu qrupa nöqtə, sual və nida işarələri, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül, çox nöqtə daxildir. Fərqləndirici durğu işarələri cütüzvlüdür, vasitəsiz nitqi, sitatları, ara cümlə və əlavə konstruksiyaları fərqləndirmək üçün işlədilən iki vergül, iki tire, mötərizələr və dırnaqlardan ibarətdir.

Durğu işarələrinin yazıda işlənməsi

Durğu işarələri yazılı nitqin formalaşmasında mühüm bir vasitədir və kommunikativ funksiyaya malikdir. Həmçinin yazılı dilin məzmun dolğunluğunun yaranmasında, fikrin dəqiq və emosional təsir gücünün üzə çıxmasında və aydın, ifadəli tələffüzündə durğu işarələrinin rolu böyükdür. Durğu işarələri yazılı nitqi mənalı hissələrə bölür. Məsələn, nöqtə işarəsi cümlədə fikrin bitdiyini bildirir, həmcins üzvlər arasında vergül qoyulması bu üzvlərin cümlədə bərabərhüquqlu olduğunu göstərir.

Yazılı nitqdə sözlər, yaxud söz qrupları arasında qoyulan işarələr durğu işarələri, durğu işarələrinin qoyulması haqqında qaydalar isə punktuasiya adlanır. Durğu işarələrinin yazıda səhv işlədilməsi, ya da qoyulmaması orfoqrafik normanın pozulması hesab olunur.

Cümlədə fonetik ritmik qrupun yaranmasında pauza - durğu xüsusi rol oynayır. Pauza şifahi nitqdə xüsusi rol oynayır. Fasilə etmədən normal kommunikativ münasibət yarada bilməzlər. Şifahi nitqdəki fasiləni, həyəcanı, emosiyanı, sualı yazıda durğu işarələri əvəz edir. Durğu işarələri müxtəlif dillərdə eyni cür olsa da, vəzifələri və işlənmə yerləri müxtəlifdir. Müasir Azərbaycan dilində nöqtə (.), vergül (,), nöqtəli vergül (;), iki nöqtə (:), sual (?), nida (!), tire (-), üç nöqtə (...), mötərizə [ ( )], dırnaqlar ( "") ən çox işlənən durğu işarələridir.

İstinadlar

  1. . 2013-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-19.

durğu, işarələri, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni,. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Durgu isareleri dilin umumi qrafik sisteminde xususi yer tutan isareler sistemidir ki bunlar herfler ve diger yazi vasiteleri ile reqemler beraberlik isaresi benzerlik isaresi ve s ifade etmek mumkun olmayan cehetleri bildirmek ucun isledilir Durgu isarelerinin vezifesi danisiq aktinin mena dasiyan parcalara uzvlenmesini menali hisselerini gostermekden ve onlarin taninmasini temin etmekden habele danisiqda reallasan sintaktik strukturun ritmik melodik xususiyyetlerini eks etdirmekden ibaretdir Noqte sual isaresi nida isaresi vergul noqteli vergul iki noqte tire cox noqte ve s durgu isaresi adlanir 1 Durgu isareleriPunktuasiyaapostrof moterize iki noqte vergul tire noqteler nida isaresi noqte guillemets gt defis defis minus sual isaresi dirnaq isaresi noqteli vergul eyri xett sles drob Sozayiricilarmoterize interpunkt Esas tipoqrafikaampersand amp ticari at ulduz asterisk tersine eyri xett siyahi markeri bullit sirkumfleks xac derece cevrilmis nida isaresi cevrilmis sual isaresi oktotorp sebeke xes nomre isaresi bolme isaresi sira indikatoru º ª faiz promille milyonda bir abzas strix paraqraf isaresi tilda altdan xett saquli xett Zehni mulkiyyetmuellif huquqlarinin qorunmasi isaresi c elaqeli huquqlarin qorunmasi isaresi xidmet isaresinin simvolu fonoqram ucun elaqeli huquqlarin qorunmasi isaresi emtee nisani Valyuta isarelerivalyuta isaresi umumi valyuta isareleri konkret ƒ ℳ Mustesna tipoqrafikaasterizm interrobanq ironiya isaresi DigerDiakritik isarelerSpasiyaDiger yazilardaCin punktuasiyasiBu sablon baxmuzakireredakteDurgu isareleri iki funksiya yerine yetirir Buna gore de iki qrupa ayrilir ayirici isareler ferqlendirici isareler Ayirici durgu isarelerinin esas funksiyasi cumleleri cumlenin hemcins uzvlerini murekkeb cumlenin komponentlerini ve sairi ayirmaqdir Bu qrupa noqte sual ve nida isareleri qosa noqte noqteli vergul cox noqte daxildir Ferqlendirici durgu isareleri cutuzvludur vasitesiz nitqi sitatlari ara cumle ve elave konstruksiyalari ferqlendirmek ucun isledilen iki vergul iki tire moterizeler ve dirnaqlardan ibaretdir Durgu isarelerinin yazida islenmesi RedakteDurgu isareleri yazili nitqin formalasmasinda muhum bir vasitedir ve kommunikativ funksiyaya malikdir Hemcinin yazili dilin mezmun dolgunlugunun yaranmasinda fikrin deqiq ve emosional tesir gucunun uze cixmasinda ve aydin ifadeli teleffuzunde durgu isarelerinin rolu boyukdur Durgu isareleri yazili nitqi menali hisselere bolur Meselen noqte isaresi cumlede fikrin bitdiyini bildirir hemcins uzvler arasinda vergul qoyulmasi bu uzvlerin cumlede beraberhuquqlu oldugunu gosterir Yazili nitqde sozler yaxud soz qruplari arasinda qoyulan isareler durgu isareleri durgu isarelerinin qoyulmasi haqqinda qaydalar ise punktuasiya adlanir Durgu isarelerinin yazida sehv isledilmesi ya da qoyulmamasi orfoqrafik normanin pozulmasi hesab olunur Cumlede fonetik ritmik qrupun yaranmasinda pauza durgu xususi rol oynayir Pauza sifahi nitqde xususi rol oynayir Fasile etmeden normal kommunikativ munasibet yarada bilmezler Sifahi nitqdeki fasileni heyecani emosiyani suali yazida durgu isareleri evez edir Durgu isareleri muxtelif dillerde eyni cur olsa da vezifeleri ve islenme yerleri muxtelifdir Muasir Azerbaycan dilinde noqte vergul noqteli vergul iki noqte sual nida tire uc noqte moterize dirnaqlar en cox islenen durgu isareleridir Istinadlar Redakte Qezenfer Kazimov Durgu isareleri 2013 03 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 04 19 Menbe https az wikipedia org w index php title Durgu isareleri amp oldid 5993816, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.