Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Doloçopi bazilikası (gürc. დოლოჭოპის ბაზილიკა) ― Şərqi Gürcüstanın Kaxeti bölgəsində hal-hazırda xarabalığa çevrilmiş erkən xristian kilsəsi. Daha əvvəl ərazidə mövcud olmuş kilsənin üzərində inşa edilmiş bu böyük bazilikanın radiokarbon tarixləşdirmə üsulundan istifadə edilərək eramızın 387-ci ilinə aid olduğu aşkar edilmişdir və bu da onu Gürcüstanda bilinən ən erkən xristian yerlərindən biri halına gətirir. Kilsənin qalıqları 2012-ci ildə aşkarlanmışdır. Bazilika Gürcüstanın Milli Əhəmiyyətli Daşınmaz Mədəniyyət Abidələri siyahısına daxil edilmişdir.
| Doloçopi bazilikası | |
|---|---|
| დოლოჭოპის ბაზილიკა | |
 | |
 | |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Kvareli bələdiyyəsi, Kaxetiya |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yerləşməsi
Uzun müddətdir tərk edilmiş bir kəndin adını daşıyan Doloçopi bazilikası Duruji çayının sağ sahilindəki Kvareli şəhərinin şimal-qərbində yerləşir. Bazilikadan təxminən 3,5 km qərbdə Nekres monastırı, daha 1 km qərbdə isə Doloçopi ilə bir çox xüsusiyyətləri paylaşan və böyük bir erkən xristian bazilikasının dağıntılarını ehtiva edən Çabukauri arxeoloji sahəsi var.
Doloçobinin dağıntıları 2012–2015-ci illər arasında Nodar Baxtadzenin rəhbərlik etdiyi Gürcüstan Milli Muzeyinin ekspedisiyası tərəfindən aşkarlanmışdır. Qazıntı işləri tikilinin son qədim dövrdə bir zamanlar çiçəklənən yaşayış məntəqəsinin mərkəzində dayanan əhəmiyyətli bir kilsə olduğunu sübut etdi. Yazılı mənbələrdə adı çəkilməyən bu yaşayış məntəqəsi ardıcıl zəlzələlər və xarici istilalardan sonra getdikcə dağımağa və unudulmağa başladı və son orta əsrlərdə təmamilə tərk edildi.
Layihə
Kilsə daş qalıqları və çınqıldan inşa edilmişdir. Kilsə uzunluğu 44 metr, eni isə 27 metrə çatan üçqat bazilika idi. Bu, Doloçopini Gürcüstanda ən böyük, Qafqaz və Şərqi Xristian dünyasının qonşu bölgələrində isə ən böyük bazilikalardan birinə çevirir.
Bazilikanın, memari və arxeoloji əsaslara dayanaraq 5-ci əsrin ortalarına aid olduğu bildirilir. O, daha əvvəl həmin ərazidə mövcud olmuş, uzunluğu 25 metr və eni təxminən 15 metr olan kilsənin üzərində inşa edilmişdir. Buradakı ən erkən təbəqədən götürülmüş nümunə eramızın 387-ci ilinə aid edilmişdir. Həmin kilsə ehtimal ki, Çabukauri kilsəsi ilə eyni vaxtda zəlzələ nəticəsində məhv edilmişdir. Dahas onra həmin ərazidə tikilmiş 5-ci əsrə aid Doloçopi bazilikası da zəlzələdə zərər görmüşdür.
Çabukauri və Doloçopidəki kəşflər Şərqi Gürcüstanda ilk kilsə binalarının adətən, məhdud sayda insanın yerləşməsi üçün tikilmiş kiçik dar binalar olduğu barədə irəli sürülmüş əvvəlki fərziyyələrə meydan oxumuşdur. Doloçopi kilsəsi Gürcüstan üçün xas olan üçqat bazilika dizaynının yerli qabaqcılı olmuşdur. Kilsə və dam örtüklərinin ümumi dizaynının aspektləri və ərazidə aşkar edilmiş işıqlandırma cihazları tipik Şərqi Roma xüsusiyyətləridir. Apsisin düzülüşünün bəzi detalları və ərazidəki numizmatik tapıntılar isə Sasani təsirlərinə işarə edir.
Mənbə
İstinadlar
- "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (gürcü). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 2019-05-12 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 25 iyul 2019. (#empty_citation)
- Bakhtadze, Mamiashvili və Gabekhadze, 2015. səh. 110
- Loosley Leeming, 2018. səh. 49-50
- Bakhtadze, Mamiashvili və Gabekhadze, 2015. səh. 111
- Bakhtadze, Mamiashvili və Gabekhadze, 2015. səh. 111-112
- Bakhtadze, Mamiashvili və Gabekhadze, 2015. səh. 116–118
- Bakhtadze, Mamiashvili və Gabekhadze, 2015. səh. 111–114
- Loosley Leeming, 2018. səh. 44-45
- Loosley Leeming, 2018. səh. 118
- Bakhtadze, Mamiashvili və Gabekhadze, 2015. səh. 118–119
- Loosley Leeming, 2018. səh. 118-120
- Loosley, Emma. "Dzveli Gavazi". Architecture and Asceticism. University of Exeter. 1 sentyabr 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 1 sentyabr 2019.
Ədəbiyyat
- Mamiashvili, Vazha. ადრეული ქრისტიანობის არქეოლოგიური კვლევა ნაქალაქარ ნეკრეში (gürcü). 13. BULLETIN OF THE GEORGIAN NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES. 2013. 186–191. ISBN .
- https://www.scopus.com/record/display.uri?eid=2-s2.0-85077363986&origin=AuthorNamesList&txGid=6f00e8ec72308d2b963ad2460b3d1365
- Bakhtadze, Nodar; Mamiashvili, Vazha; Gabekhadze, Bachana. დოლოჭოპის ბაზილიკის არქეოლოგიური კვლევა ნაქალაქარ ნეკრესში [The Dolochopi Basilica: Archeological Reaserch in the Nekresi Former City] (PDF). Online Archaeology (gürcü). 8. 2015. 110–133.
- Loosley Leeming, Emma. Architecture and Asceticism: Cultural Interaction between Syria and Georgia in Late Antiquity. Texts and Studies in Eastern Christianity. 13. Brill. 2018. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dolocopi bazilikasi gurc დოლოჭოპის ბაზილიკა Serqi Gurcustanin Kaxeti bolgesinde hal hazirda xarabaliga cevrilmis erken xristian kilsesi Daha evvel erazide movcud olmus kilsenin uzerinde insa edilmis bu boyuk bazilikanin radiokarbon tarixlesdirme usulundan istifade edilerek eramizin 387 ci iline aid oldugu askar edilmisdir ve bu da onu Gurcustanda bilinen en erken xristian yerlerinden biri halina getirir Kilsenin qaliqlari 2012 ci ilde askarlanmisdir Bazilika Gurcustanin Milli Ehemiyyetli Dasinmaz Medeniyyet Abideleri siyahisina daxil edilmisdir Dolocopi bazilikasiდოლოჭოპის ბაზილიკა41 58 25 sm e 45 48 36 s u Olke GurcustanYerlesir Kvareli belediyyesi Kaxetiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarYerlesmesiUzun muddetdir terk edilmis bir kendin adini dasiyan Dolocopi bazilikasi Duruji cayinin sag sahilindeki Kvareli seherinin simal qerbinde yerlesir Bazilikadan texminen 3 5 km qerbde Nekres monastiri daha 1 km qerbde ise Dolocopi ile bir cox xususiyyetleri paylasan ve boyuk bir erken xristian bazilikasinin dagintilarini ehtiva eden Cabukauri arxeoloji sahesi var Dolocobinin dagintilari 2012 2015 ci iller arasinda Nodar Baxtadzenin rehberlik etdiyi Gurcustan Milli Muzeyinin ekspedisiyasi terefinden askarlanmisdir Qazinti isleri tikilinin son qedim dovrde bir zamanlar ciceklenen yasayis menteqesinin merkezinde dayanan ehemiyyetli bir kilse oldugunu subut etdi Yazili menbelerde adi cekilmeyen bu yasayis menteqesi ardicil zelzeleler ve xarici istilalardan sonra getdikce dagimaga ve unudulmaga basladi ve son orta esrlerde temamile terk edildi LayiheDolochopi bazilikasi Sanctuary apsis ve synthronon Kilse das qaliqlari ve cinqildan insa edilmisdir Kilse uzunlugu 44 metr eni ise 27 metre catan ucqat bazilika idi Bu Dolocopini Gurcustanda en boyuk Qafqaz ve Serqi Xristian dunyasinin qonsu bolgelerinde ise en boyuk bazilikalardan birine cevirir Bazilikanin memari ve arxeoloji esaslara dayanaraq 5 ci esrin ortalarina aid oldugu bildirilir O daha evvel hemin erazide movcud olmus uzunlugu 25 metr ve eni texminen 15 metr olan kilsenin uzerinde insa edilmisdir Buradaki en erken tebeqeden goturulmus numune eramizin 387 ci iline aid edilmisdir Hemin kilse ehtimal ki Cabukauri kilsesi ile eyni vaxtda zelzele neticesinde mehv edilmisdir Dahas onra hemin erazide tikilmis 5 ci esre aid Dolocopi bazilikasi da zelzelede zerer gormusdur Cabukauri ve Dolocopideki kesfler Serqi Gurcustanda ilk kilse binalarinin adeten mehdud sayda insanin yerlesmesi ucun tikilmis kicik dar binalar oldugu barede ireli surulmus evvelki ferziyyelere meydan oxumusdur Dolocopi kilsesi Gurcustan ucun xas olan ucqat bazilika dizayninin yerli qabaqcili olmusdur Kilse ve dam ortuklerinin umumi dizayninin aspektleri ve erazide askar edilmis isiqlandirma cihazlari tipik Serqi Roma xususiyyetleridir Apsisin duzulusunun bezi detallari ve erazideki numizmatik tapintilar ise Sasani tesirlerine isare edir MenbeIstinadlar List of Immovable Cultural Monuments PDF gurcu National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 2019 05 12 tarixinde PDF Istifade tarixi 25 iyul 2019 empty citation Bakhtadze Mamiashvili ve Gabekhadze 2015 seh 110 Loosley Leeming 2018 seh 49 50 Bakhtadze Mamiashvili ve Gabekhadze 2015 seh 111 Bakhtadze Mamiashvili ve Gabekhadze 2015 seh 111 112 Bakhtadze Mamiashvili ve Gabekhadze 2015 seh 116 118 Bakhtadze Mamiashvili ve Gabekhadze 2015 seh 111 114 Loosley Leeming 2018 seh 44 45 Loosley Leeming 2018 seh 118 Bakhtadze Mamiashvili ve Gabekhadze 2015 seh 118 119 Loosley Leeming 2018 seh 118 120 Loosley Emma Dzveli Gavazi Architecture and Asceticism University of Exeter 1 sentyabr 2019 tarixinde Istifade tarixi 1 sentyabr 2019 Edebiyyat Mamiashvili Vazha ადრეული ქრისტიანობის არქეოლოგიური კვლევა ნაქალაქარ ნეკრეში gurcu 13 BULLETIN OF THE GEORGIAN NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES 2013 186 191 ISBN 0132 1447ISSN 0132 1447 https www scopus com record display uri eid 2 s2 0 85077363986 amp origin AuthorNamesList amp txGid 6f00e8ec72308d2b963ad2460b3d1365 Bakhtadze Nodar Mamiashvili Vazha Gabekhadze Bachana დოლოჭოპის ბაზილიკის არქეოლოგიური კვლევა ნაქალაქარ ნეკრესში The Dolochopi Basilica Archeological Reaserch in the Nekresi Former City PDF Online Archaeology gurcu 8 2015 110 133 Loosley Leeming Emma Architecture and Asceticism Cultural Interaction between Syria and Georgia in Late Antiquity Texts and Studies in Eastern Christianity 13 Brill 2018 ISBN 978 90 04 37531 4