Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Divani xətti — Ərəb xətt növü.
Tarixi
Nəstəliq xəttinin iranlı xəttatlar tərəfindən ixtirasından sonra iranlı xəttatlarla Osmanlı xəttatları arasında əsl rəqabət başlanır. Osmanlı xəttatları nəstəliq xəttini dəyişdirərək yeni –divani xəttinin əsasını qoyurlar. Yəni, divani xəttini osmanlılar, daha dəqiq, XV əsrin xəttatı İbrahim Münif yaratmışdır.
Bu xətt növü yaradıldıqdan sonra bir çox müsəlman ölkələrində yayılmış, Osmanlı dövlətində pul vəsiqələri, verilən hökm, əmr və fərmanlar, habelə məktub və digər yazılı sənədlər məhz divani xətti ilə yazılmağa və çap olunmağa başlanmışdır.
Divani xətti ilə kitab üzü köçürülməsinə o qədər də əhəmiyyət verilməmişdir. AMEA Əlyazmalar İnstitutunda divani xətti ilə yazılmış sənədlər mövcuddur ki, onların da arasında M.F.Axundovun adına Türkiyədə tərtib edilmiş fərman diqqəti xüsusilə cəlb edir. Burada həmçinin təmiz divani xətti ilə yazılmış 7 ərəbdilli əlyazma kitabı və divani ünsürlü nəsxlə köçürülmüş daha bir ərəbdilli əlyazma qeydə alınmışdır. Sonralar divani təkmilləşdirilərək özünün hazırkı mükəmməl görünüşünə çatdırılmışdır.
Hazırda divaninin iki növü – qəliz divani və qırma divani mövcuddur.
Qırma divanidən fərqli olaraq qəliz divani növündə özündən sonrakı hərflərlə birləşməyən əlif, dəl, zəl, ra və vav hərfləri əyri xətlərlə özündən sonrakı hərflərlə birləşdirilir, xəttin oxunuşunu həm qəlizləşdirir, həm də ona özünəməxsus gözəllik vermiş olur.
Mənbə
- Məmməd Adilov, Azərbaycan paleoqrafiyası. Bakı: Elm, 2010. — 224 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Divani xetti Ereb xett novu TarixiNesteliq xettinin iranli xettatlar terefinden ixtirasindan sonra iranli xettatlarla Osmanli xettatlari arasinda esl reqabet baslanir Osmanli xettatlari nesteliq xettini deyisdirerek yeni divani xettinin esasini qoyurlar Yeni divani xettini osmanlilar daha deqiq XV esrin xettati Ibrahim Munif yaratmisdir Bu xett novu yaradildiqdan sonra bir cox muselman olkelerinde yayilmis Osmanli dovletinde pul vesiqeleri verilen hokm emr ve fermanlar habele mektub ve diger yazili senedler mehz divani xetti ile yazilmaga ve cap olunmaga baslanmisdir Divani xetti ile kitab uzu kocurulmesine o qeder de ehemiyyet verilmemisdir AMEA Elyazmalar Institutunda divani xetti ile yazilmis senedler movcuddur ki onlarin da arasinda M F Axundovun adina Turkiyede tertib edilmis ferman diqqeti xususile celb edir Burada hemcinin temiz divani xetti ile yazilmis 7 erebdilli elyazma kitabi ve divani unsurlu nesxle kocurulmus daha bir erebdilli elyazma qeyde alinmisdir Sonralar divani tekmillesdirilerek ozunun hazirki mukemmel gorunusune catdirilmisdir Hazirda divaninin iki novu qeliz divani ve qirma divani movcuddur Qirma divaniden ferqli olaraq qeliz divani novunde ozunden sonraki herflerle birlesmeyen elif del zel ra ve vav herfleri eyri xetlerle ozunden sonraki herflerle birlesdirilir xettin oxunusunu hem qelizlesdirir hem de ona ozunemexsus gozellik vermis olur MenbeMemmed Adilov Azerbaycan paleoqrafiyasi Baki Elm 2010 224 s