Dionis Tanasoğlu 1922-ci ilin iyulun 7-də MoldovanınQaqauz elinin, Kiriyet kəndində Nikolay Tanasoğlunun ailəsində dünyaya göz açmış, ilk təhsilini doğma kəndində almışdır. Bütün qaqauzlar kimi kilsədə Dionis adı qoysalar da, Türk dünyasında Dəniz ağa kimi tanınmışdır. Çünki özünü bu adla təqdim edir, şeirlərini bu imzayla yazırdı. İlk yaradıcılığa şeirlə başlamışdır. Sonralar onun adı qarşısında nasir, müğənni, bəstəçi, rejissor, aktyor, alim, ictimai-siyasi xadim sözləri yazılmışdır. Zaman və xalqının düşdüyü vəziyyət onu bu işləri görməyə məcbur etmişdir. 1957-ci ildə ilk qaqauz əlifbasını yaradan da, ilk qaqauz romanını yazan da, qaqauzların ilk peşəkar rejissoru və dramaturqu da Dionis Tanasoğlu olmuşdur. Dionis Tanasoğlu Kişinyov Pedaqoji İnstitutunun tarix-ədəbiyyat, Leninqrad Teatr İnstitutunun aktyorluq fakültəsini bitirmiş, 1965-ci ildə Bakıda Azərbaycan EA Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda Məmmədağa Şirəliyevin rəhbərliyi altında “Çağdaş qaqauz dilində tabeli mürəkkəb cümlə” mövzusunda dissertasiya yazaraq filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. Bir müddət Komrat Qaqauz Universitetinin rektoru olmuşdur. 1988-ci ildə Balkanlarda Türk Kültürü Böyük Hizmət Ödülünü almışdır. Ömrünün son illərində isə Kişinyovda Pedoqoji Universitetdə professorkimi çalışmışdır. Dionis Tanasoğlu 23 avqust 2006-cı ildə 84 yaşında vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı
Yaradıcılığa şeirlə balayan, “Çal, türküm” (1964), “Adamın işləri” (1969), “Xoşluq” (1970), “Gənclik türküləri” (1975) kimi şeirlər kitablarını çap etdirən D.Tanasoğlu bununla yeni qaqauz ədəbiyyatının inkişafına güclü təsir göstərmiş olur. “Uzun karvan” romanı (1985), “Olqanın sevdası”(1981), “Bucaqda yalın” (1974) pyesləri, tarixi mövzuda yazılmış “Keykavus” pyesi yalnız ona deyil, qaqauz ədəbiyyatına şöhrət qazandırmışdır. Onun pyesləri yalnız Komratda qaqauz teatrında oynanılmamış, başqa dillərə də tərcümə edilmişdir. İstər radio və televizya verilişlərində, istər pyeslərində xalq ədəbiyyatından gen-bol istifadə edən Dəniz Tanasoğlu “Uzun karvan” romanında xalq yaradıcılığından bəhrələnərək qaqauzların tarixini bədii əsər kimi yazmışdır. Bu roman qaqauz folkloru ilə zəngindir. Dionis Tanasoğlu qaqauz xalq mahnılarını toplayıb çap etdirməklə kifayətlənməmiş, həm də onların coşğun təbliğatçısı olmuşdur. Məhz buna görə onun şeir və mahnıları da xalq mahnılarına qaynayıb qarışmışdır. D.Tanasoğlu A.S.Puşkin, M.Y.Lermantov, A.A. Nekrasov, A.Krılov, V.V.Mayakovski, A.T.Tvardovski, M.Eminesko, E.Bukov, Aşıq Ələsgər, M.P.Vaqif və başqa sənətkarların əsərlərini qaqauzcaya çevirdiyi kimi öz şeirləri də Azərbaycan, rus, moldav, türkmən, tatar və b dillərə çevrilmişdir.
İctimai fəaliyyəti
İkinci Dünya Savaşında Qaqauzların toplum yaşadıqları Bessarbiya yenidən Sovet Rusyasının işğalı altına keçdi. Dini ayinlər yasaqlandığından, din xadimləri və ziyalılar, millətini taleyini düşünən insanlar təqib olunduğundan Qaqauzlar arasında milli məsələ bir ara gündəmdən çıxmış kimi göründü. Stalinin ölümündən sonra Sovetlər Rusyasında bir çox sahədə olduğu kimi, milli məsələdə də bir çaşqınlıq yarandı. Bu çaşqınlıqdan qaqauz ziyalıları da baçarıqla istifadə etdilər. Xalqın önündə gedən, yaranmış şəraiti vaxtında dəyərləndirib ondan millətinin xeyrinə istifadə edən ziyalılardan biri də gənc şair Dəniz Tanasoğlu idi. Sov.İKP-nin 20 qurultayında Stalin səxsiyyətə pərəstiştə suçlanıb qurluşun bütün nöqsanları onun adına yazılanda Dionis Tanasoğlu və əqidə yoldaşları bu hərəkatın başında duran N.S. Xuruşşova qaqauzca bir təbrik məktubu yazaraq Moldava mətbuatında yayınlatdılar. Bununla da Qaqauz dili üçün yeni əlifbanın yaranmasina, dərslik kitablarının hazırlanmasına, qəzetlərdə səhifələrin ayrılmasına şərait yaratdılar. Müəllimlik, rejissorluq edən, musiqi və teatr kollektivləri yaradan, yeni qaqauz əlifbasıyla “Bucaktan səslər”, “Almanax” toplularını çapa hazırlayan, dünya ədəbiyyatının seçmələrini ana dilinə çevirən, vətəni və milləti üçün çalışan insanın düşmənləri də az deyildi. Onun işgüzarlığına, istedadına paxıllıq edənlər həmişə ayağının altını qazırdılar. Bu da Sovet orqanlarının onu tez-tez cəzalandırması, sıxışdırması ilə nəticələnirdi. Lakin Sovetler Birliyi dağılandan sonra ona münasibət dəyişməyə başladı. Milli oyanış başlayanda əsl ziyalı kimi Dəniz Tanasoğlu öz xalqının problemlərinin həllinə yönəlik ciddi addımların atılmasında mühüm rol oynamışdır.
Azərbaycanla əlaqələri
Dionis Tanasoğlu Azərbaycan ədəbiyyatından Aşıq Ələsgər, Molla Pənah Vaqif və digər sənətkarların əsərlərini qaqauz dilinə çevirmişdir. Həmçinin onun bəzi əsərləri Azərbaycan türkcəsinə çevrilmişdir. O, dəfələrlə Azərbaycanda olmuş, yazıçı və ziyalılarla yaxından əlaqə saxlamışdır. Televiziya və radiodakı çıxışları, qəzetlərdəki müsahibələri böyük maraqla qarşılanmışdır.
Mənbə
Başlangıcından günümüze kadar Türkiye dışındakı türk edebiyatları antalojisi. 12. Cild, (Romanya ve Gagavuz türk edebiyatı), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1999
Osman Baymak . Gagauz Çağdaş Şiiri Antolojisi, İstabul, 2000
İhsan Işık. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. Baskı, İstanbul, 2009
Əli Şamil. Uyğur, qaqauz, Quzey Qafqaz türklərinin folkloru və ədəbiyyatı, Bakı: Nurlan, 2011
Çox sevdiyi xalqı üçün bəstəkarlıq, müğənnilik edən rektor
Avqust 29, 2021
dionis, tanasoğlu, dionis, tanasoglu, iyul, 1922, 1922, kiriyet, qaqauziya, avqust, 2006, 2006, görkəmli, qaqauz, şairi, yazıçısı, dramaturqu, ictimai, xadimi, doğum, tarixi, iyul, 1922doğum, yeri, kiriyet, qaqauz, moldovavəfat, tarixi, mart, 2006, yaşında, və. Dionis Tanasoglu qaq Dionis Tanasoglu 7 iyul 1922 1922 07 07 Kiriyet Qaqauziya 23 avqust 2006 2006 08 23 1 gorkemli qaqauz sairi yazicisi dramaturqu ve ictimai xadimi 2 Dionis TanasogluDogum tarixi 7 iyul 1922Dogum yeri Kiriyet Qaqauz eli MoldovaVefat tarixi 23 mart 2006 83 yasinda Vetendasligi Ruminiya Kralligi d SSRI MoldovaMilliyyeti qaqauzTehsili Kisinyov Pedaqoji Institutu ve Leninqrad Teatr InstitutuFealiyyeti yazici tercumeci dramaturq pedaqoqEserlerinin dili qaqauzcaJanr seir hekaye dram Mundericat 1 Heyati ve tehsili 2 Yaradiciligi 3 Ictimai fealiyyeti 4 Azerbaycanla elaqeleri 5 Menbe 6 IstinadlarHeyati ve tehsili RedakteDionis Tanasoglu 1922 ci ilin iyulun 7 de Moldovanin Qaqauz elinin Kiriyet kendinde Nikolay Tanasoglunun ailesinde dunyaya goz acmis ilk tehsilini dogma kendinde almisdir Butun qaqauzlar kimi kilsede Dionis adi qoysalar da Turk dunyasinda Deniz aga kimi taninmisdir Cunki ozunu bu adla teqdim edir seirlerini bu imzayla yazirdi Ilk yaradiciliga seirle baslamisdir Sonralar onun adi qarsisinda nasir mugenni besteci rejissor aktyor alim ictimai siyasi xadim sozleri yazilmisdir Zaman ve xalqinin dusduyu veziyyet onu bu isleri gormeye mecbur etmisdir 1957 ci ilde ilk qaqauz elifbasini yaradan da ilk qaqauz romanini yazan da qaqauzlarin ilk pesekar rejissoru ve dramaturqu da Dionis Tanasoglu olmusdur Dionis Tanasoglu Kisinyov Pedaqoji Institutunun tarix edebiyyat Leninqrad Teatr Institutunun aktyorluq fakultesini bitirmis 1965 ci ilde Bakida Azerbaycan EA Dil ve Edebiyyat Institutunda Memmedaga Sireliyevin rehberliyi altinda Cagdas qaqauz dilinde tabeli murekkeb cumle movzusunda dissertasiya yazaraq filologiya elmleri namizedi alimlik derecesi almisdir Bir muddet Komrat Qaqauz Universitetinin rektoru olmusdur 1988 ci ilde Balkanlarda Turk Kulturu Boyuk Hizmet Odulunu almisdir Omrunun son illerinde ise Kisinyovda Pedoqoji Universitetde professorkimi calismisdir Dionis Tanasoglu 23 avqust 2006 ci ilde 84 yasinda vefat etmisdir Yaradiciligi RedakteYaradiciliga seirle balayan Cal turkum 1964 Adamin isleri 1969 Xosluq 1970 Genclik turkuleri 1975 kimi seirler kitablarini cap etdiren D Tanasoglu bununla yeni qaqauz edebiyyatinin inkisafina guclu tesir gostermis olur Uzun karvan romani 1985 Olqanin sevdasi 1981 Bucaqda yalin 1974 pyesleri tarixi movzuda yazilmis Keykavus pyesi yalniz ona deyil qaqauz edebiyyatina sohret qazandirmisdir Onun pyesleri yalniz Komratda qaqauz teatrinda oynanilmamis basqa dillere de tercume edilmisdir Ister radio ve televizya verilislerinde ister pyeslerinde xalq edebiyyatindan gen bol istifade eden Deniz Tanasoglu Uzun karvan romaninda xalq yaradiciligindan behrelenerek qaqauzlarin tarixini bedii eser kimi yazmisdir Bu roman qaqauz folkloru ile zengindir Dionis Tanasoglu qaqauz xalq mahnilarini toplayib cap etdirmekle kifayetlenmemis hem de onlarin cosgun tebligatcisi olmusdur Mehz buna gore onun seir ve mahnilari da xalq mahnilarina qaynayib qarismisdir D Tanasoglu A S Puskin M Y Lermantov A A Nekrasov A Krilov V V Mayakovski A T Tvardovski M Eminesko E Bukov Asiq Elesger M P Vaqif ve basqa senetkarlarin eserlerini qaqauzcaya cevirdiyi kimi oz seirleri de Azerbaycan rus moldav turkmen tatar ve b dillere cevrilmisdir Ictimai fealiyyeti RedakteIkinci Dunya Savasinda Qaqauzlarin toplum yasadiqlari Bessarbiya yeniden Sovet Rusyasinin isgali altina kecdi Dini ayinler yasaqlandigindan din xadimleri ve ziyalilar milletini taleyini dusunen insanlar teqib olundugundan Qaqauzlar arasinda milli mesele bir ara gundemden cixmis kimi gorundu Stalinin olumunden sonra Sovetler Rusyasinda bir cox sahede oldugu kimi milli meselede de bir casqinliq yarandi Bu casqinliqdan qaqauz ziyalilari da bacariqla istifade etdiler Xalqin onunde geden yaranmis seraiti vaxtinda deyerlendirib ondan milletinin xeyrine istifade eden ziyalilardan biri de genc sair Deniz Tanasoglu idi Sov IKP nin 20 qurultayinda Stalin sexsiyyete perestiste suclanib qurlusun butun noqsanlari onun adina yazilanda Dionis Tanasoglu ve eqide yoldaslari bu herekatin basinda duran N S Xurussova qaqauzca bir tebrik mektubu yazaraq Moldava metbuatinda yayinlatdilar Bununla da Qaqauz dili ucun yeni elifbanin yaranmasina derslik kitablarinin hazirlanmasina qezetlerde sehifelerin ayrilmasina serait yaratdilar Muellimlik rejissorluq eden musiqi ve teatr kollektivleri yaradan yeni qaqauz elifbasiyla Bucaktan sesler Almanax toplularini capa hazirlayan dunya edebiyyatinin secmelerini ana diline ceviren veteni ve milleti ucun calisan insanin dusmenleri de az deyildi Onun isguzarligina istedadina paxilliq edenler hemise ayaginin altini qazirdilar Bu da Sovet orqanlarinin onu tez tez cezalandirmasi sixisdirmasi ile neticelenirdi Lakin Sovetler Birliyi dagilandan sonra ona munasibet deyismeye basladi Milli oyanis baslayanda esl ziyali kimi Deniz Tanasoglu oz xalqinin problemlerinin helline yonelik ciddi addimlarin atilmasinda muhum rol oynamisdir Azerbaycanla elaqeleri RedakteDionis Tanasoglu Azerbaycan edebiyyatindan Asiq Elesger Molla Penah Vaqif ve diger senetkarlarin eserlerini qaqauz diline cevirmisdir Hemcinin onun bezi eserleri Azerbaycan turkcesine cevrilmisdir O defelerle Azerbaycanda olmus yazici ve ziyalilarla yaxindan elaqe saxlamisdir Televiziya ve radiodaki cixislari qezetlerdeki musahibeleri boyuk maraqla qarsilanmisdir Menbe RedakteBaslangicindan gunumuze kadar Turkiye disindaki turk edebiyatlari antalojisi 12 Cild Romanya ve Gagavuz turk edebiyati Ankara Kultur Bakanligi Yayinlari 1999 Osman Baymak Gagauz Cagdas Siiri Antolojisi Istabul 2000 Ihsan Isik Resimli ve Metin Ornekli Turkiye Edebiyatcilar ve Kultur Adamlari Ansiklopedisi 2 Baski Istanbul 2009 Eli Samil Uygur qaqauz Quzey Qafqaz turklerinin folkloru ve edebiyyati Baki Nurlan 2011 Eli Samil Deniz Tanasoglu Turk Dunyasinin meshurlari 24 https ali shamil tr gg Deniz Tanaso 26 23287 3Blu htm Sedi Sadiyev Balkan turklerinin edebiyyati Baki Elm ve tehsil 2012Istinadlar Redakte 1 2 Library of Congress Authorities ing Library of Congress Cox sevdiyi xalqi ucun bestekarliq mugennilik eden rektorMenbe https az wikipedia org w index php title Dionis Tanasoglu amp oldid 5532033, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
