fbpx
Wikipedia

Desepşen

Desepşen (ing. Deception) — Cənubi Şetland adaları qrupuna daxil olan vulkan məşhəlli ada. Kalderası su ilə dolmuş körfəz əlverişli havandır.

Desepşen adası
ing. Deception
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 137 km²
Uzunluğu
  • 14,4 km
Eni 12,2 km
Hündür nöqtəsi 576 m
Əhalisi
  • 0 nəf.
Yerləşməsi
62°57′00″ c. e. 60°36′00″ q. u.
Ölkə Antarktida Antarktida
Arxipelaq
Desepşen adası
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

Ada Livinqston adasından 20 km cənubda, Bransfild boğazında, Horn burnundan 850 km cənub-şərqdə yerləşir. Demək olar ki, dairəvi formaya malikdir. Adanın diametri 14 km-dir. Adanın mərkəzində yerləşən kalderanın diametri 5 km-dir. Kaldera 10 000 il öncə formalaşmışdır. Vulkan kalderasında formalaşan körfəz Port-Foster adənı daşıyır. Bu Antarktika ərazisində təbii halda olan nadir havanlardan sayılır. Havan Neptune’s Bellows adını daşıyır. Adanın 57 % səthi buzla örtülüdür. Ən hündür nöqtəsi Maunt-Pond (ing. Mount Pond) (539 m) dağıdır. Burada çoxlu sayda höl vardır.

Tarix

Ada 29 yanvar 1820 ildə Edvard Bransfild bölgədə üzərkən dumanta torpaq aşkarlayır. Adaya adı Nataniel Palmer 1820-ci ilin noyabrında «Hero» gəmisində üzərkən vermişdir. 1829-cu il 9 yanvardan 8 marta qədər adada ilk elmi antarktik ekspedisiyasının bazası rolunu oynamışdışdır. Henri Foster adada bir çox ölçmə işləri aparmışdır. Kapitan Eduard Nikolas Kendall adanın dəqiq topoqragik xəritəsini tərtib etmişdir. 1838-ci ilin fevralında adada qısa müddətli dayanacaq kimi Dümon Dürvil istifadə etmişdir. 1842-ci ildə isə adanı Çarlz Uilksin ekspedisiyasında iştirak edən leytenant Robert Conson ziyarət etmişdir.

1906-ci ildə ada balina ovu sənayesinə cəlb edilmişdir. Adada yerləşən körfəz 27 balina ovunu həyata keçirən gəminin yerləşməsinə imkan verir. 1912-ci ildən 1931-ci ilə qədər adada balina ovunu həyata keçirən stansiya fəaliyyət göstərmişdir. 1912—1913 illərdə Desepşen adasında Cənubi Georgiya adasından 5000 çox balina ovlanmışdır.

İkinci Dünya müharibəsində Argentina qüvvələri Primero de Mayo gəmisində adaya gələrək öz bayraqlarını bura sancırlar. 1944-cü ilin fevralında isə Ueylers-Bey körfəzi sahilində Base B sransiyasını yerləşdirirlər. Bu stansiya 1967-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmişdir. Argentina isə adada 1947-ci ildə öz stansiyasıyalarını yerləşdirirlər. Stansiya 1969-cu ildəki püskürməyə qədər fəaliyyət göstərmişdir. 1986 ildən isə stansiya mövsümü fəaliyyət göstərir.

 
İspaniyaya məxsus olan Gabriel de Castilla stansiyası

1955-ci ildə adada Çiliyə məxdus stansiya inşa edilir. Ancaq 1967-ci il püskürməsi standiyanı məhv etmişdir.

1989-ci ildən adada İspaniyaya məxsus olan Gabriel de Castilla stansiyası fəaliyyət göstərir.

İqlimi

Adanın iqlimi qütb dəniz tipidir (ing. polar maritime). Orta illik trmperatur −2.9 °C. Maksimal temperatur 11 °C, minimal isə — 28 °C olmuşdur. Yanvar ayının orta temperaturu +1 °C, iyul ayının isə — 8 °C-dir. Orta illik yağıntının miqdarı 500 mm-dir. Küləklər şimal-şərq və qərb istiqamtdə əsir. Havanın rütübətliyi 86 %-dir.

Vulkanik aktivlik

Vulkan əsasən XVIII—XIX əsrlərdə daha aktiv olmuşdur. ХХ əsrdə vulkanın aktivliyi iki dövrə bölünür: 1906—1910 və 1967—1970 illər. 1992 ildə seysmoaktivlik səthin deformasiyası müşahidə edilmişdir. Bir müddət sonra isə aktivlik stsbilləşmişdir. Ancaq Porta-Foster körfəzinin dibini qalxmaqda davam edir. Təqribi olaraq səth ilə 30 sm qalxır. 2014—2015 illərdə aparılan araşdırmalar onu göstərdi ki, seysmiklik artır.

1967 il puskürməsi 4 dekabrda başlamışdır. Nəticədə kalderanın şimal hissəsində 5 км uzunluğu olan cat əmələ gəlmişdir. Nəticədə kiçik ada əmələ gəlmişdir. 1970 il küsürməsi nəticəsində 13 yeni krater əmələ gəlmişdir.

Flora və fauna

Bitki örtüyü Antarktikanın digər hissələrinə nisbətdə unikaldır. Burada 18 növ mamır yayılmışdır. 1967-69-cu illərdəki püskürmədən sonra təbiət tədricən bərpa olunur.

Burada 18 növ Gənələr, 1-növ milçəklər, 3-növ Ərincəklilər, 9-növ Ayaqquyruqlar, 3-növ xərçəngkimilər, 14-növ Yumru qurdlar, 1-növ Kirpikliqarın qurdlar və 5-növ ​​Rotatorilər yayılmışdır.

Adada böyük miqdarda Antarktika pinqvini yaşayır. Nadir hallarda burada Makaronlar pinqvini yuva qurur. Adada dəniz quşlarından Antarktika sahilqağayısı, Dominikan qağayısı, Kap fırtınaquşu, Vilson kaçurkası, Antarktik susüpürəni və Catharacta antarcticanı görmək olur.

Desepşen məməlilərin balavermə yeri kimi məşhur deyil.

İstinadlar

  1. "Deception Island – the Antarctic volcano that just doesn't make any sense". The Conversation Trust. April 7, 2015. İstifadə tarixi: 2016-08-08.
  2. William James Mills. Exploring polar frontiers : a historical encyclopedia. — ABC-CLIO, Inc, 2003. — P. 183-184. — 844 p. — ISBN 1-57607-422-6.
  3. Eco-Photo Explorers. 2007-07-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 09-08-2016.
  4. "Deception Island". Smithsonian Institution. June 2015. İstifadə tarixi: 2016-08-10.
  5. "Deception Island. Management Package" (PDF). Секретариат Договора об Антарктике. İstifadə tarixi: 2016-08-11.
  6. "DECEPTION ISLAND, ANTARCTICA". Weatherbase.
  7. "Deception Island volcano eruptions". VolcanoDiscovery. İstifadə tarixi: 2016-08-17.

Mənbə

  • Deception Island

desepşen, deception, cənubi, şetland, adaları, qrupuna, daxil, olan, vulkan, məşhəlli, kalderası, ilə, dolmuş, körfəz, əlverişli, havandır, adasıing, deceptionümumi, məlumatlarsahəsi, uzunluğu, kmeni, kmhündür, nöqtəsi, məhalisi, nəf, yerləşməsi62, ölkə, antar. Desepsen ing Deception Cenubi Setland adalari qrupuna daxil olan vulkan meshelli ada Kalderasi su ile dolmus korfez elverisli havandir Desepsen adasiing DeceptionUmumi melumatlarSahesi 137 km Uzunlugu 14 4 kmEni 12 2 kmHundur noqtesi 576 mEhalisi 0 nef Yerlesmesi62 57 00 c e 60 36 00 q u Olke Antarktida AntarktidaArxipelaq Cenubi Setland adalariDesepsen adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Cografiya 2 Tarix 3 Iqlimi 4 Vulkanik aktivlik 5 Flora ve fauna 6 Istinadlar 7 MenbeCografiya RedakteAda Livinqston adasindan 20 km cenubda Bransfild bogazinda Horn burnundan 850 km cenub serqde yerlesir Demek olar ki dairevi formaya malikdir Adanin diametri 14 km dir Adanin merkezinde yerlesen kalderanin diametri 5 km dir Kaldera 10 000 il once formalasmisdir 1 Vulkan kalderasinda formalasan korfez Port Foster adeni dasiyir Bu Antarktika erazisinde tebii halda olan nadir havanlardan sayilir Havan Neptune s Bellows adini dasiyir Adanin 57 sethi buzla ortuludur En hundur noqtesi Maunt Pond ing Mount Pond 539 m dagidir Burada coxlu sayda hol vardir Tarix RedakteAda 29 yanvar 1820 ilde 2 Edvard Bransfild bolgede uzerken dumanta torpaq askarlayir Adaya adi Nataniel Palmer 1820 ci ilin noyabrinda Hero gemisinde uzerken vermisdir 1829 cu il 9 yanvardan 8 marta qeder adada ilk elmi antarktik ekspedisiyasinin bazasi rolunu oynamisdisdir Henri Foster adada bir cox olcme isleri aparmisdir Kapitan Eduard Nikolas Kendall adanin deqiq topoqragik xeritesini tertib etmisdir 1838 ci ilin fevralinda adada qisa muddetli dayanacaq kimi Dumon Durvil istifade etmisdir 1842 ci ilde ise adani Carlz Uilksin ekspedisiyasinda istirak eden leytenant Robert Conson ziyaret etmisdir 1906 ci ilde ada balina ovu senayesine celb edilmisdir Adada yerlesen korfez 27 balina ovunu heyata keciren geminin yerlesmesine imkan verir 1912 ci ilden 1931 ci ile qeder adada balina ovunu heyata keciren stansiya fealiyyet gostermisdir 3 1912 1913 illerde Desepsen adasinda Cenubi Georgiya adasindan 5000 cox balina ovlanmisdir Ikinci Dunya muharibesinde Argentina quvveleri Primero de Mayo gemisinde adaya gelerek oz bayraqlarini bura sancirlar 1944 cu ilin fevralinda ise Ueylers Bey korfezi sahilinde Base B sransiyasini yerlesdirirler Bu stansiya 1967 ci ile qeder fealiyyet gostermisdir Argentina ise adada 1947 ci ilde oz stansiyasiyalarini yerlesdirirler Stansiya 1969 cu ildeki puskurmeye qeder fealiyyet gostermisdir 1986 ilden ise stansiya movsumu fealiyyet gosterir Ispaniyaya mexsus olan Gabriel de Castilla stansiyasi 1955 ci ilde adada Ciliye mexdus stansiya insa edilir Ancaq 1967 ci il puskurmesi standiyani mehv etmisdir 1989 ci ilden adada Ispaniyaya mexsus olan Gabriel de Castilla 3 4 stansiyasi fealiyyet gosterir Iqlimi RedakteAdanin iqlimi qutb deniz tipidir ing polar maritime Orta illik trmperatur 2 9 C Maksimal temperatur 11 C minimal ise 28 C olmusdur Yanvar ayinin orta temperaturu 1 C iyul ayinin ise 8 C dir Orta illik yagintinin miqdari 500 mm dir Kulekler simal serq ve qerb istiqamtde esir Havanin rutubetliyi 86 dir 5 6 Vulkanik aktivlik RedakteVulkan esasen XVIII XIX esrlerde daha aktiv olmusdur HH esrde vulkanin aktivliyi iki dovre bolunur 1906 1910 ve 1967 1970 iller 1992 ilde seysmoaktivlik sethin deformasiyasi musahide edilmisdir Bir muddet sonra ise aktivlik stsbillesmisdir Ancaq Porta Foster korfezinin dibini qalxmaqda davam edir Teqribi olaraq seth ile 30 sm qalxir 5 2014 2015 illerde aparilan arasdirmalar onu gosterdi ki seysmiklik artir 4 1967 il puskurmesi 4 dekabrda baslamisdir Neticede kalderanin simal hissesinde 5 km uzunlugu olan cat emele gelmisdir Neticede kicik ada emele gelmisdir 1970 il kusurmesi neticesinde 13 yeni krater emele gelmisdir 7 Flora ve fauna RedakteBitki ortuyu Antarktikanin diger hisselerine nisbetde unikaldir Burada 18 nov mamir yayilmisdir 1967 69 cu illerdeki puskurmeden sonra tebiet tedricen berpa olunur Burada 18 nov Geneler 1 nov milcekler 3 nov Erincekliler 9 nov Ayaqquyruqlar 3 nov xercengkimiler 14 nov Yumru qurdlar 1 nov Kirpikliqarin qurdlar ve 5 nov Rotatoriler yayilmisdir Adada boyuk miqdarda Antarktika pinqvini yasayir Nadir hallarda burada Makaronlar pinqvini yuva qurur Adada deniz quslarindan Antarktika sahilqagayisi Dominikan qagayisi Kap firtinaqusu Vilson kacurkasi Antarktik susupureni ve Catharacta antarcticani gormek olur Desepsen memelilerin balaverme yeri kimi meshur deyil 5 Istinadlar Redakte Deception Island the Antarctic volcano that just doesn t make any sense The Conversation Trust April 7 2015 Istifade tarixi 2016 08 08 William James Mills Exploring polar frontiers a historical encyclopedia ABC CLIO Inc 2003 P 183 184 844 p ISBN 1 57607 422 6 1 2 Deception Island A restless volcanic giant that still haunts the island Eco Photo Explorers 2007 07 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 09 08 2016 1 2 Deception Island Smithsonian Institution June 2015 Istifade tarixi 2016 08 10 1 2 3 Deception Island Management Package PDF Sekretariat Dogovora ob Antarktike Istifade tarixi 2016 08 11 DECEPTION ISLAND ANTARCTICA Weatherbase Deception Island volcano eruptions VolcanoDiscovery Istifade tarixi 2016 08 17 Menbe RedakteDeception IslandMenbe https az wikipedia org w index php title Desepsen amp oldid 5927398, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.