Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Dermestes lardarius (lat. Dermestes lardarius) — Buğumayaqlılar tipinin Sərtqanadlılar dəstəsinin fəsiləsinə aid olan növ.
| Dermestes lardarius | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: ???: Dermestes lardarius | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Xarici quruluşu
Bu gönyeyən böcəyin bədəninin uzunluğu 1,5, eni isə 1,2 mm, tünd qəhvəyi və ya qara olur. Qanadlarının üst hissəsində sarı sarğı vardır. Sürfələri oval olub, oxlovşəkillidir, uzunluğu 1,5-1,7 mm-dir. Tədqiqatlara əsasən, təkipəksarıyanın sayının tənzimlənməsində 4 növ (Dermestes lardarius, D. undulatus, D. bicolor, D. ater) gönyeyən böcəkdən ən faydalı sayılanı D.lardarius böcəyidir. Lardarius gönyeyəni əsasən təkipəksarıyanının yumurta topasının içərisində, ağac qabığı altında qışlayır. Yazda aprelin birinci yarısında orta günlük temperatur 10-16oC olduqda qışlamadan çıxaraq təkipəksarıyanın yumurtaları ilə qidalanırlar.
Həyat tərzi
Aprelin 18-20-də (Novxanı qəsəbəsi) aparılan müşahidələrə əsasən bir yumurta topasında 10 ədəd lardarius böcəyinə rast gəlinmişdir. Bir neçə gün mayalandıqdan sonra tək-tək və bəzən də topa halında yumurta qoymağa başlayır. Yumurtalar adətən qovaq ağacının qabığının alt hissəsinə və təkipəksarıyanın topa halında yumurtasının ətrafına qoyulur. Hava şəraitindən asılı olaraq, yumurtaların inkişafı 4-12 gün çəkir. İyunun axırı, iyulun əvvəli yumurtalardan çıxan sürfələr təkipəksarıyanın təzəcə qoyduğu yumurtalarla qidalanmağa başlayırlar. Sahibin bir topa halında yumurtaları üzərində 8-10 lardarius sürfəsinə rast gəlinir (Mərdəkan dendrarisi). Sürfələr bir topa yumurtanı yedikdən sonra digər topa yumurtaya keçirlər və beləliklə, sentyabr ayının ortalarına kimi 30-35 gün qidalanırlar. Sürfələr 6-7 dəfə qabıq dəyişərək inkişaflarını başa çatdırıb, ya ipəksarıyanın boş yumurta topasının daxilində, ya da ağac qabığının altında pup mərhələsinə keçirlər. Kütləvi puplaşma avqust ayının ikinci yarısında və sentyabr ayının əvvəlində baş verir. Bir nəslin inkişafı 50-60 gün çəkir. Böcək, təkipəksarıyanın topa halında olan yumurtalarını 35-40% məhv edir. İnteqrir mübarizədə, arealdaxili köçürmədə istifadəsi mümkündür.
Yayılması
Rusiya Federasiyasının Avropa hissəsinin Sibir, Qazaxıstan, Avropa, Azərbaycanda Abşeronda geniş yayılmışdır.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dermestes lardarius lat Dermestes lardarius Bugumayaqlilar tipinin Sertqanadlilar destesinin fesilesine aid olan nov Dermestes lardariusElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz Tip Bugumayaqlilar Dermestes lardariusBeynelxalq elmi adiDermestes lardarius L 1758Sekil axtarisiITIS 114978NCBI 219542EOL 125397Xarici qurulusuBu gonyeyen boceyin bedeninin uzunlugu 1 5 eni ise 1 2 mm tund qehveyi ve ya qara olur Qanadlarinin ust hissesinde sari sargi vardir Surfeleri oval olub oxlovsekillidir uzunlugu 1 5 1 7 mm dir Tedqiqatlara esasen tekipeksariyanin sayinin tenzimlenmesinde 4 nov Dermestes lardarius D undulatus D bicolor D ater gonyeyen bocekden en faydali sayilani D lardarius boceyidir Lardarius gonyeyeni esasen tekipeksariyaninin yumurta topasinin icerisinde agac qabigi altinda qislayir Yazda aprelin birinci yarisinda orta gunluk temperatur 10 16oC olduqda qislamadan cixaraq tekipeksariyanin yumurtalari ile qidalanirlar Heyat terziAprelin 18 20 de Novxani qesebesi aparilan musahidelere esasen bir yumurta topasinda 10 eded lardarius boceyine rast gelinmisdir Bir nece gun mayalandiqdan sonra tek tek ve bezen de topa halinda yumurta qoymaga baslayir Yumurtalar adeten qovaq agacinin qabiginin alt hissesine ve tekipeksariyanin topa halinda yumurtasinin etrafina qoyulur Hava seraitinden asili olaraq yumurtalarin inkisafi 4 12 gun cekir Iyunun axiri iyulun evveli yumurtalardan cixan surfeler tekipeksariyanin tezece qoydugu yumurtalarla qidalanmaga baslayirlar Sahibin bir topa halinda yumurtalari uzerinde 8 10 lardarius surfesine rast gelinir Merdekan dendrarisi Surfeler bir topa yumurtani yedikden sonra diger topa yumurtaya kecirler ve belelikle sentyabr ayinin ortalarina kimi 30 35 gun qidalanirlar Surfeler 6 7 defe qabiq deyiserek inkisaflarini basa catdirib ya ipeksariyanin bos yumurta topasinin daxilinde ya da agac qabiginin altinda pup merhelesine kecirler Kutlevi puplasma avqust ayinin ikinci yarisinda ve sentyabr ayinin evvelinde bas verir Bir neslin inkisafi 50 60 gun cekir Bocek tekipeksariyanin topa halinda olan yumurtalarini 35 40 mehv edir Inteqrir mubarizede arealdaxili kocurmede istifadesi mumkundur YayilmasiRusiya Federasiyasinin Avropa hissesinin Sibir Qazaxistan Avropa Azerbaycanda Abseronda genis yayilmisdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Hemcinin bax