| Dağ bellevaliyası | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Dağ bellevaliyası | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
| ||||||
Dağ bellevaliyası (lat. Bellevalia montana) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin bellevaliya cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir –VU D2. Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür.
Qısa morfoloji təsviri
| ]Çoxillik ot bitkisidir. Soğanağı iri, dəyirmi, 4-5 sm uzunluğunda və 3 sm enindədir. Gövdənin hündürlüyü 20—40 sm arasında dəyişir. Yarpaqları rozet, enli neştərvari, 25—30 sm uzunluğunda, 2-3 sm enindədir. Salxım uzunsov, çoxçiçəkli, enli-piramidavari çiçək saplağı çox uzundur. Çiçəkyanlğı 10 mm uzunluğunda, uzunsov boruşəkillidir, solğun-bənövşəyi, qonur, qurudulduqda sarımtıl-qırmızı, üçkünc-yumurtavari olub, sivriləşmiş, uzunluğu çiçəkyanlığından qısadır. Sütuncuq yumurtalıqdan və tozluqdan uzun, azca çiçəkyanlığınadan kənara çıxır. Qutucuq iri, yumurtavari və basıqdır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
| ]Çiçəkləməsi aprel, meyvələməsi may aylarına təsadüf edir. Çxalması soğanaq və toxumladır. Aşağı və orta dağ qurşaqlarında quru, daşlı yamaclarda bitir. Geofit bəzək və qida bitkisidir. Kseromezofitdir.
Yayılması
| ]Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Qaraquş dağı, Culfa rayonu, Gülüstan kəndinin ətrafı).
Sayı və tendensiyası
| ]Populyasiyanın təbii bərpası azalır, yeganə lokalitetində mənfi iqlimə və antropogen təsirlərə həssaslıq müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
| ]Əhali tərəfindən intensiv toplanması və qida kimi istifadə olunması.
Mühafizə tədbirləri
| ]Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər görülmür. Yayılma yerlərində antropogen təsirlərin qarşısının alınması üçün yasaqlıqlar təşkil olunmalı, yeni yayılma sahələri axtarılmalıdır.
Sinonimləri
| ]Homotipik sinonimləri
| ]- Hyacinthus glaucus var. montanus (K.Koch) Miscz.
- Muscari montanum K.Koch
Heterotipik sinonimləri
| ]- Bellevalia albana Woronow
- Bellevalia makuensis Woronow ex Grossh.
- Bellevalia wilhelmsii (Steven) Woronow ex Grossh.
- Bellevalia wilhelmsii var. albana (Woronow) Grossh.
- Muscari wilhelmsii Steven
İstinadlar
| ]Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Dag bellevaliyasiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile QulancarkimilerYarimfesile ZumrudciceyikimilerCins BellevaliyaNov Dag bellevaliyasiBeynelxalq elmi adiBellevalia montana Boiss 1882Sekil axtarisiEOL 1086199 Dag bellevaliyasi lat Bellevalia montana bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin qulancarkimiler fesilesinin bellevaliya cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU D2 Azerbaycanin nadir Qafqazin endemik novudur Qisa morfoloji tesviri span Coxillik ot bitkisidir Soganagi iri deyirmi 4 5 sm uzunlugunda ve 3 sm enindedir Govdenin hundurluyu 20 40 sm arasinda deyisir Yarpaqlari rozet enli nestervari 25 30 sm uzunlugunda 2 3 sm enindedir Salxim uzunsov coxcicekli enli piramidavari cicek saplagi cox uzundur Cicekyanlgi 10 mm uzunlugunda uzunsov borusekillidir solgun benovseyi qonur qurudulduqda sarimtil qirmizi uckunc yumurtavari olub sivrilesmis uzunlugu cicekyanligindan qisadir Sutuncuq yumurtaliqdan ve tozluqdan uzun azca cicekyanliginadan kenara cixir Qutucuq iri yumurtavari ve basiqdir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri span Ciceklemesi aprel meyvelemesi may aylarina tesaduf edir Cxalmasi soganaq ve toxumladir Asagi ve orta dag qursaqlarinda quru dasli yamaclarda bitir Geofit bezek ve qida bitkisidir Kseromezofitdir Yayilmasi span Naxcivanin dagliq hissesi Qaraqus dagi Culfa rayonu Gulustan kendinin etrafi Sayi ve tendensiyasi span Populyasiyanin tebii berpasi azalir yegane lokalitetinde menfi iqlime ve antropogen tesirlere hessasliq musahide olunur Mehdudlasdirici amiller span Ehali terefinden intensiv toplanmasi ve qida kimi istifade olunmasi Muhafize tedbirleri span Muhafizesi ucun xususi tedbirler gorulmur Yayilma yerlerinde antropogen tesirlerin qarsisinin alinmasi ucun yasaqliqlar teskil olunmali yeni yayilma saheleri axtarilmalidir Sinonimleri span Homotipik sinonimleri span Hyacinthus glaucus var montanus K Koch Miscz Muscari montanum K KochHeterotipik sinonimleri span Bellevalia albana Woronow Bellevalia makuensis Woronow ex Grossh Bellevalia wilhelmsii Steven Woronow ex Grossh Bellevalia wilhelmsii var albana Woronow Grossh Muscari wilhelmsii StevenIstinadlar span Hemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q15502350 Wikispecies Bellevalia montana BioLib 793420 EoL 1086199 GBIF 2771891 iNaturalist 862958 IPNI 531833 1 Plant List kew 300481 POWO urn lsid ipni org names 531833 1 Tropicos 18404957 WCSP 300481 WFO wfo 0000761483 Kateqoriya BellevaliyaGizli kateqoriyalar Vikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikipediya Sekilleri olmayan meqaleler Vikiverilenlerde gosterilib P373 Vikipediya Sekilleri olmayan meqaleler tip takson Vikinovlere istinadi olmayan meqalelerUTMX siz biologiya meqaleleriMBMM siz biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler
