Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dağ badamı (lat. Prunus fenzliana) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar" kateqoriyasına aiddir –EN A2abc+3c. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Dağ badamı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Dağ badamı | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Botaniki xarakteristikası
4 m-ə qədər hündürlüyündə, yerə sərilmiş geniş çətirli, ağac və ya koldur, budaqların sonu tikanlıdır. Yarpaqlar qısa saplaqlı 1,5 sm-ə qədər uzunluğunda, kənarları elllipsvari neştərşəkilli, mişarşəkilli dairəvi və pazşəkillidir. Əsası çılpaq, dairəvi,Yarpaqlar üstdən yaşıl, alt hissədə isə solğun-yaşıl olur, ortadan görüən damarlı, 6-8 sm uzunluğundadır. Kasa yarpağının borucuğu zəngvari, qırmızımtıldır. Çiçəkləri birdən beşə qədər olub, qırmızımtıl rəngdə olur. Ləçəkləri çəhrayı rəngli və təxminən yumrudur. Meyvə dairəvi, məxməri, tək oturaqdır. Toxumu oval, yana brkidilmiş, təpə issəsi iti və ya ket, 2 sm-ə qədər uzunluğunda, demək olar ki, hamardır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Quru qayalı yamaclarda və kollarda, Naxçıvanın orta dağ qurşaqlarında, cəngəlliklərdə yayılıb. Çiçəkləməsi aprel, meyvələməsi sentyabr aylarına təsadüf edir. Çoxalması toxumladır. Kriptofitdir. Dekoratvi bitkidir. Quraqlıq yerlərdə yaşıllaşdırılmada istifadə oluna bilər.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Otarılma və tapdalanma nəticəsində yaşama ərazisi məhdudlaşır.
Mühafizə tədbirləri
Yayılma yerlərində antropogen təsirlərin qarşısının alınması üçün yasaqlıqların yaradılması təklif olunur, yeni yayılma sahələri axtarılmalıdır.
Yayılması
Azərbaycan, Türkiyə və İranda təbii arealı vardır.
Azərbaycanda yаyılması
Talış bölgəsində, , Naxçıvan MR-nın dağ və düzənliyində, Kür-Araz ovalığında (Diabar) rast gəlinir. Kür düzənliyi, Kiçik Qafqazın şimal və cənub hissəsi, Naxçıvanın dağlıq hissəsi, Diabardır.
Sayı və tendensiyası
Populyasiyanın təbii bərpası azalır, ətraf mühitin mənfi təsirlərinə həssaslıq müşahidə olunur .
Məhdudlaşdırıcı amillər
Otarılma və tapdalanma nəticəsində yaşama ərazisi məhdudlaşır.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Amygdalus fenzliana (Fritsch) Korsh.
- Amygdalus fenzliana (Fritsch) Lipsky
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dag badami lat Prunus fenzliana bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin gavali cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmek tehlukesinde olanlar kateqoriyasina aiddir EN A2abc 3c Azerbaycanin nadir novudur Dag badamiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Cins GavaliNov Dag badamiBeynelxalq elmi adiPrunus fenzliana FritschSeklin VikiAnbarda axtarisiNCBI 749917EOL 301144Botaniki xarakteristikasi4 m e qeder hundurluyunde yere serilmis genis cetirli agac ve ya koldur budaqlarin sonu tikanlidir Yarpaqlar qisa saplaqli 1 5 sm e qeder uzunlugunda kenarlari elllipsvari nestersekilli misarsekilli dairevi ve pazsekillidir Esasi cilpaq dairevi Yarpaqlar ustden yasil alt hissede ise solgun yasil olur ortadan goruen damarli 6 8 sm uzunlugundadir Kasa yarpaginin borucugu zengvari qirmizimtildir Cicekleri birden bese qeder olub qirmizimtil rengde olur Lecekleri cehrayi rengli ve texminen yumrudur Meyve dairevi mexmeri tek oturaqdir Toxumu oval yana brkidilmis tepe issesi iti ve ya ket 2 sm e qeder uzunlugunda demek olar ki hamardir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriQuru qayali yamaclarda ve kollarda Naxcivanin orta dag qursaqlarinda cengelliklerde yayilib Ciceklemesi aprel meyvelemesi sentyabr aylarina tesaduf edir Coxalmasi toxumladir Kriptofitdir Dekoratvi bitkidir Quraqliq yerlerde yasillasdirilmada istifade oluna biler Mehdudlasdirici amillerOtarilma ve tapdalanma neticesinde yasama erazisi mehdudlasir Muhafize tedbirleriYayilma yerlerinde antropogen tesirlerin qarsisinin alinmasi ucun yasaqliqlarin yaradilmasi teklif olunur yeni yayilma saheleri axtarilmalidir YayilmasiAzerbaycan Turkiye ve Iranda tebii areali vardir Azerbaycanda yayilmasiTalis bolgesinde Naxcivan MR nin dag ve duzenliyinde Kur Araz ovaliginda Diabar rast gelinir Kur duzenliyi Kicik Qafqazin simal ve cenub hissesi Naxcivanin dagliq hissesi Diabardir Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyanin tebii berpasi azalir etraf muhitin menfi tesirlerine hessasliq musahide olunur Mehdudlasdirici amillerOtarilma ve tapdalanma neticesinde yasama erazisi mehdudlasir SinonimleriHomotipik sinonimleri Amygdalus fenzliana Fritsch Korsh Amygdalus fenzliana Fritsch LipskyIstinadlarHemcinin bax