Çoxillik (kulturada birillik) ot bitkisi olub, yabaşəkilli-budaqlanan, qırmızımtıl-bənövşəyi gövdəyə malikdir. Yarpaqları növbəli, enli yumurtavari, dayaz oyuqlu, sıx tükcüklü, uzun saplaqlı, kəskin məstedici iyi vardır. Çiçəkləri tək, düzgün, beşüzvlü, ikiqat çiçək yatağı vardır. Kasacığı boruşəkilli, yaşıl, tacı boruşəkilli-qıfabənzər, ağ rəngli olub, uzunluğu 20 sm-dir. Meyvəsi başı aşağı əyilmiş, demək olar ki, şarşəkilli qutucuqdan ibarət, sıx yumşaq tikancıqlardan ibarətdir. Toxumları çoxsaylı, yastılaşmış, böyrəkvari olmaqla, açıq-sarı rənglidir. İyuldan oktyabr ayına qədər çiçəkləyir, meyvələri isə avqustda yetişir.
Qutucuqları əl ilə toplanılmalıdır. Yetişməmiş şirəli meyvələri toplanılır.Qutucuğu kəsilir, küləş doğrayan maşınla doğranır, günəşin altında və ya 40-50°С-da quruducu şkafda qurudulur. Qutucuqlarından toxumları ayrılır, texnoloji proseslərlə tərkibindəki alkaloidlər alınır.
Xammalında qutucuğu müxtəlif forma və böyüklükdə olmaqla, sıx, iti, nazik, 1 sm-ə qədər uzunluğunda tikanlı, toxumlu və şirəlidir. Özünəməxsus zəif iylidir. Dadını müəyyən etmək olmaz (!).
Meyvə və toxumları B siyahına daxildir. Meyvələrinin saxlama müddəti 1 il, toxumları isə 3 ildir.
Tərkibi və təsiri:
Bitkinin bütün hissələri tropan sırası alkaloidlərdən (skopolamin və hiosçiamin) ibarətdir. Alkaloidlərin çox miqdarı meyvə və toxumlarının tərkibində olur. Yetişməmiş qutucuğunun tərkibində 0,55%, toxumlarının tərkibində isə 0,31% yüksək keyfiyyətli alkaloidlər vardır.
Skopolamin hidrobromid, toz(substansiya), 0,05%-li məhlul. Mərkəzi və periferik M-xolinoblakatr və sedativ maddədir.
Aeron, həb, 0,0005 q, (skopolamin kamforat 0,0001 q və hiosçiamin kamforat 0,0004 q), M-xolinoblakatr dərmandır.
Xammalındanskopolamin alınır. M-xolinoblakatr dərmandır.
Tərkibində skopolamin alkaloidi vardır. Skopolaminin kimyəvi tərkibi atropindən mürəkkəb efir olan, skopin spirtindən və tropin turşusundan ibarətdir. Skopolaminin mərkəzi sinir sisteminə sedativ təsir edərək, hərəki aktivliyi azaltmaqla, yuxugətirici təsir edir. Periferik M – xolinoreseptorlara atropindən güclü təsir edərək, qısa müddətli midriatik təsir göstərir, akkomodasiyanı iflic edir, ürəyin yığılmasını azaldaraq, saya əzələlərin tonusunu, mədə-bağırsaq sekresiyasını və tər vəzilərinin ifrazını aşağı salır.
Hind dəlibəngininmeyvə və toxumlarından alınan skopolamin alkaloidi sinir-psixi praktikada keyfiyyətli sedativ dərman maddəsidir. Aeron dərmanının tərkibində olan skopolamin kamforat dəniz və hava xəstəliklərinin müalicəsində, Menyer xəstəliyində, üzdə və yuxarı tənəffüs yolu xəstəliklərində müvəffəqiyyətlə tətbiq edilir.
Mənbə
Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mart 08, 2022
zərərsiz, dəlibəng, datura, innoxia, dəlibəng, cinsinə, bitki, növü, datura, innoxiaelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, lamiidsıra, badımcançiçəklilərfəsilə, badımcankimilərcins, dəlibəngnöv, elmi, adıdatura, innox. Zerersiz delibeng lat Datura innoxia 1 delibeng cinsine aid bitki novu 2 Zerersiz delibengDatura innoxiaElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif LamiidSira BadimcanciceklilerFesile BadimcankimilerCins DelibengNov Zerersiz delibengElmi adiDatura innoxiaVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiIPNI TPL Botaniki xarakteristikasi RedakteCoxillik kulturada birillik ot bitkisi olub yabasekilli budaqlanan qirmizimtil benovseyi govdeye malikdir Yarpaqlari novbeli enli yumurtavari dayaz oyuqlu six tukcuklu uzun saplaqli keskin mestedici iyi vardir Cicekleri tek duzgun besuzvlu ikiqat cicek yatagi vardir Kasacigi borusekilli yasil taci borusekilli qifabenzer ag rengli olub uzunlugu 20 sm dir Meyvesi basi asagi eyilmis demek olar ki sarsekilli qutucuqdan ibaret six yumsaq tikanciqlardan ibaretdir Toxumlari coxsayli yastilasmis boyrekvari olmaqla aciq sari renglidir Iyuldan oktyabr ayina qeder cicekleyir meyveleri ise avqustda yetisir 3 Qutucuqlari el ile toplanilmalidir Yetismemis sireli meyveleri toplanilir Qutucugu kesilir kules dograyan masinla dogranir gunesin altinda ve ya 40 50 S da quruducu skafda qurudulur Qutucuqlarindan toxumlari ayrilir texnoloji proseslerle terkibindeki alkaloidler alinir 4 Xammalinda qutucugu muxtelif forma ve boyuklukde olmaqla six iti nazik 1 sm e qeder uzunlugunda tikanli toxumlu ve sirelidir Ozunemexsus zeif iylidir Dadini mueyyen etmek olmaz Meyve ve toxumlari B siyahina daxildir Meyvelerinin saxlama muddeti 1 il toxumlari ise 3 ildir 5 Terkibi ve tesiri RedakteBitkinin butun hisseleri tropan sirasi alkaloidlerden skopolamin ve hiosciamin ibaretdir Alkaloidlerin cox miqdari meyve ve toxumlarinin terkibinde olur Yetismemis qutucugunun terkibinde 0 55 toxumlarinin terkibinde ise 0 31 yuksek keyfiyyetli alkaloidler vardir 6 Skopolamin hidrobromid toz substansiya 0 05 li mehlul Merkezi ve periferik M xolinoblakatr ve sedativ maddedir Aeron heb 0 0005 q skopolamin kamforat 0 0001 q ve hiosciamin kamforat 0 0004 q M xolinoblakatr dermandir Xammalindanskopolamin alinir M xolinoblakatr dermandir Terkibinde skopolamin alkaloidi vardir Skopolaminin kimyevi terkibi atropinden murekkeb efir olan skopin spirtinden ve tropin tursusundan ibaretdir Skopolaminin merkezi sinir sistemine sedativ tesir ederek hereki aktivliyi azaltmaqla yuxugetirici tesir edir Periferik M xolinoreseptorlara atropinden guclu tesir ederek qisa muddetli midriatik tesir gosterir akkomodasiyani iflic edir ureyin yigilmasini azaldaraq saya ezelelerin tonusunu mede bagirsaq sekresiyasini ve ter vezilerinin ifrazini asagi salir 7 Hind delibengininmeyve ve toxumlarindan alinan skopolamin alkaloidi sinir psixi praktikada keyfiyyetli sedativ derman maddesidir Aeron dermaninin terkibinde olan skopolamin kamforat deniz ve hava xesteliklerinin mualicesinde Menyer xesteliyinde uzde ve yuxari teneffus yolu xesteliklerinde muveffeqiyyetle tetbiq edilir 8 Menbe Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 Ikilepeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Zerersiz delibeng amp oldid 6211186, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
