Dəlibəng - Qaragilə fəsiləsinə aid olan birillik bitkidir. Gövdəsinin uzunluğu 1 metrdir. Yarpaqları iri, yumurtavari formadadır. Meyvəsi tikanlı qutu formasında olub şara oxşayır, toxumu qara-qonur qəhvəyi rəngdə olub böyrəyə bənzəyir.
Dəlbəng başlı-başına buraxılmış, çürümüş torpaq və peyinlə zəngin olan torpaqda, bağça və bostanda bitir. Tərkibində atropin, hiostiamin skopalamin alkaloidləri vardır. Bitkinin bütün hissələri, xüsusilə meyvələri daha kəskin zəhərlidir. Körpə heyvanlar üçün təhlükəlidir. Üfunətli iyi olduğuna görə iri heyvanlar dəlibəngi nadir hallarda yeyir.
Azərbaycanda, demək olar ki, hər yerdə rast gəlinir. Yarpaqlarinda 0.3-0.75 faiz zeherli alkoloidler:hiosiamin,skopolamin vardir.Eyni zamanda govdesinde 0.15 faiz ,kokundə 0.12-0.27 faiz, toxumlarinda ise 16- 25 faiz yag, 0.22 faiz alkaloid vardir.
Toksikodinamikası
Dəlibəng, xanımotu və bat-batla zəhərlənmənin təsir mexanizmi, zəhərlənmənin əlamətləri çox oxşardır. Belə ki, bunların əsl təsir göstərən birləşmələri eyni tipli alkoloidlərdən (atropin, hiostiaminmərkəzi sinir sistemini (baş, uzunsov beyin) kəskin qıcıqlandırır. Bu maddələrin təsirindən baş beynin fəaliyyət koordinasiyası pozulur. Xüsusilə ürək və bağırsaqlarda qeyd olunan pozğunluqlar daha səciyyəvidir.
Zəhərlənmənin əlamətləri
Xəstələrdə ağız boşluğunun quruması, kəskin sinir oyanması, ürəyin tıqqıltılı vurğusu, bədən hərarətinin artması, şiddətli hirsli tutmalar, qıc əlamətləri, bəbəyin genişlənməsi, ümumi vəziyyətin pozulması, bağırsaqların peristaltikasının yavaşıması və timpaniyanın inkişafı kimi əlamətlər müşahidə olunur. Ölüm tənəffüs mərkəzinin iflicindən baş verir.
S.Tağıyev. Bitkilərin müalicəvi və toksioloji əhəmiyyəti.Möcüzəli bitkilər. Bakı,2009, səh.82-83.
Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
Dəlibəng:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 16, 2021
dəlibəng, tatala, datura, badımcankimilər, fəsiləsinə, bitki, cinsi, daturaadi, dəlibəng, datura, stramonium, elmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, lamiidsıra, badımcançiçəklilərfəsilə, badımcankimilərcins, elmi, adı. Delibeng Tatala lat Datura 1 badimcankimiler fesilesine aid bitki cinsi 2 DelibengDaturaAdi delibeng Datura stramonium Elmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif LamiidSira BadimcanciceklilerFesile BadimcankimilerCins DelibengElmi adiDatura L SinonimlerApemon Raf Ceratocaulos Rchb Stramonium Mill VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 30513NCBI 4074EOL 5704465GRIN 3415IPNI 38337 1 Mundericat 1 Haqqinda 2 Toksikodinamikasi 2 1 Zeherlenmenin elametleri 3 Novleri 4 IstinadlarHaqqinda RedakteDelibeng Qaragile fesilesine aid olan birillik bitkidir Govdesinin uzunlugu 1 metrdir Yarpaqlari iri yumurtavari formadadir Meyvesi tikanli qutu formasinda olub sara oxsayir toxumu qara qonur qehveyi rengde olub boyreye benzeyir Delbeng basli basina buraxilmis curumus torpaq ve peyinle zengin olan torpaqda bagca ve bostanda bitir Terkibinde atropin hiostiamin skopalamin alkaloidleri vardir Bitkinin butun hisseleri xususile meyveleri daha keskin zeherlidir Korpe heyvanlar ucun tehlukelidir Ufunetli iyi olduguna gore iri heyvanlar delibengi nadir hallarda yeyir Azerbaycanda demek olar ki her yerde rast gelinir Yarpaqlarinda 0 3 0 75 faiz zeherli alkoloidler hiosiamin skopolamin vardir Eyni zamanda govdesinde 0 15 faiz kokunde 0 12 0 27 faiz toxumlarinda ise 16 25 faiz yag 0 22 faiz alkaloid vardir Toksikodinamikasi RedakteDelibeng xanimotu ve bat batla zeherlenmenin tesir mexanizmi zeherlenmenin elametleri cox oxsardir Bele ki bunlarin esl tesir gosteren birlesmeleri eyni tipli alkoloidlerden atropin hiostiaminmerkezi sinir sistemini bas uzunsov beyin keskin qiciqlandirir Bu maddelerin tesirinden bas beynin fealiyyet koordinasiyasi pozulur Xususile urek ve bagirsaqlarda qeyd olunan pozgunluqlar daha seciyyevidir Zeherlenmenin elametleri Redakte Xestelerde agiz boslugunun qurumasi keskin sinir oyanmasi ureyin tiqqiltili vurgusu beden heraretinin artmasi siddetli hirsli tutmalar qic elametleri bebeyin genislenmesi umumi veziyyetin pozulmasi bagirsaqlarin peristaltikasinin yavasimasi ve timpaniyanin inkisafi kimi elametler musahide olunur Olum teneffus merkezinin iflicinden bas verir Novleri RedakteZerersiz delibeng Hind delibengi Datura innoxia Mill Adi delibeng Datura stramonium L Benovseyi delibeng Datura tatula L Datura stramonium L Datura candida Pers Saff Datura ceratocaula Ortega Datura discolor Bernh Datura dolichocarpa Lagerh Saff Datura ferox L Datura innoxia Mill Datura inoxia Mill Datura kymatocarpa Barclay Datura leichhardtii Benth Datura metel L Datura reburra Barclay Datura stramonium L Datura wrightii RegelIstinadlar RedakteS Tagiyev Bitkilerin mualicevi ve toksioloji ehemiyyeti Mocuzeli bitkiler Baki 2009 seh 82 83 Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 Delibeng The Plant List saytinda takson barede melumat ing Ikilepeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Delibeng amp oldid 5359742, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
