Duqum-Danilər, Danilər — Yeni Qvineya adasının qərbində (Şərqi İndoneziya, Papua əyaləti) papuas xalqı. Mərkəzi yaylada, Balim çayının Böyük dərəsində yaşayırlar. Danilər etnik papuas qrupları içərisində ən çox tanınan xalqdır. Buna səbəb əraziyə gələn böyük turist axınlarıdır. Sayları təqribən 25 000 nəfərdir (2007). Dani-nqala dil ailəsinə daxil olan dani dilinin dialektində danışırlar. Linqvistik baxımdan dani dili 4 dialektə bölünür: Aşağı vadidə yaşayan danilər (20 000 nəfər), Orta vadidə yaşayan danilər (50 000 nəfər), Yuxarı vadidə yaşayan danilər (20 000 nəfər), Qərbi danilər(180 000 nəfər). Dani dilində rəngləri ifadə edən sözlər yoxdur (ağ və qara istisna). İndoneziya dili də yayılmışdır. Danilərin əksəriyyəti xristiandır, qalanları isə ənənəvi inanclarını qoruyub saxlayırlar.
Əsas ənənəvi məşğuliyyətləri talalarda toxa əkinçiliyidir (batat, taro, yams, banan, şəkər qamışı, zəncəfil, paxlalılar, qabaqkimilər, tütün). Ənənəvi əmək alətləri - payalar, daş baltalar, silahları isə ox və nizədir. Kisəliləri, gecə quşlarını, gəmiriciləri və quşları ovlayırlar. İt və donuz yetişdirirlər. Yeməkləri torpaq sobada (bakte) bişirirlər. Ənənəvi məskənləri çəpərlənmiş, dairəvi planlıdır. Karkas-dirəkli, yerüstü, dairəvi və uzun evlərdə yaşayırlar. Kişi evi (bilai) dairəvi, karkas-dirəklidir, döşəməsi torpaqdan 1 m hündürlükdədir. Qadınlarda bel sarğısı (yoqal) olurdu, ağır yük daşımaq üçün arxalarında tor zənbil gəzdirirdilər. Kişi bəzəklərinə hörmə qolbaqlar, üzərinə balıqqulağıları tikilmiş döşlüklər, cənnətquşu lələklərindən düzəldilmiş baş geyimləri və s. aiddir. Qohumluq sistemi ata xətti ilə hesablanır. Ekzoqam fratriyalar (Vayja və Vida) və lokallaşmamış totem qəbilələr mövcud idi. Nəsildə liderlik döyüş qabiliyyətinə görə müəyyənləşdirilirdi. Bəxşiş mübadiləsi və yaş dərəcələri sistemi, inisiasiya mövcud idi. Monoqamiya üstünlük təşkil etsə də, poliginiya da mövcuddur; levirat yayılmışdır. Əcdadların və ruhların kultu, fövqəltəbii qüvvələrə inam və mifologiya qorunub saxlanılmışdır; qayaüstü təsvirlər məlumdur. Əsas musiqi alətləri yalnız kişilərin çaldıqları qamış varqamdır (biqon).
Etnoqrafik araşdırmalar
1961-ci ildə Harvarda-Pibodi araşdırma layihəsinin iştirakçısı limi rejissor Pobert Qardner Balim çayı vadisində çəkilişlər aparmışdır. 1965-ci ildə o bu çəkilişlər əsasında «Ölü quşlar» filmini çəkdi. Qardner danilərdə mövcud olan ölüm və insan-quşlar mövzusuna toxunmuş.
Amerika Birləşmiş Ştatlarının 41-ci vitse-prezidenti Nelson Rokfellerin oğlu Maykl Rokfeller Harvarda-Pibodi araşdırmasının üzvi olmuş və film çəkilişlərində iştirak etmişdir. Daha sonra Maykl Asmat adamlarını araşdırmaq üçün Yeni Qvineyanın digər bölgələrinə səfər etmişdir. Tezliklə Mayklın itkin düşdüyü məlum olmuş və hələ də onun bədəni aşkar edilməmişdir.
Heider, Karl G. (1970). The Dugum Dani: A Papuan Culture in the Highlands of West New Guinea. Aldine Publishing.
İstinadlar
"Dani, Lower Grand Valley". Ethnologue. Languages of the World.
"Dani, Mid Grand Valley". Ethnologue. Languages of the World.
"Dani, Upper Grand Valley". Ethnologue. Languages of the World.
"Dani, Western". Ethnologue. Languages of the World.
Avqust 12, 2021
danilər, duqum, yeni, qvineya, adasının, qərbində, şərqi, indoneziya, papua, əyaləti, papuas, xalqı, mərkəzi, yaylada, balim, çayının, böyük, dərəsində, yaşayırlar, etnik, papuas, qrupları, içərisində, çox, tanınan, xalqdır, buna, səbəb, əraziyə, gələn, böyük,. Duqum Daniler Daniler Yeni Qvineya adasinin qerbinde Serqi Indoneziya Papua eyaleti papuas xalqi Merkezi yaylada Balim cayinin Boyuk deresinde yasayirlar Daniler etnik papuas qruplari icerisinde en cox taninan xalqdir Buna sebeb eraziye gelen boyuk turist axinlaridir Saylari teqriben 25 000 neferdir 2007 Dani nqala dil ailesine daxil olan dani dilinin dialektinde danisirlar Linqvistik baximdan dani dili 4 dialekte bolunur Asagi vadide yasayan daniler 20 000 nefer 1 Orta vadide yasayan daniler 50 000 nefer 2 Yuxari vadide yasayan daniler 20 000 nefer 3 Qerbi daniler 180 000 nefer 4 Dani dilinde rengleri ifade eden sozler yoxdur ag ve qara istisna Indoneziya dili de yayilmisdir Danilerin ekseriyyeti xristiandir qalanlari ise enenevi inanclarini qoruyub saxlayirlar Daniler Ozunuadlandirmaind Suku DaniUmumi sayi25 000Yasadigi erazilerIndoneziyaDiniyerli inanc Mundericat 1 Umumi melumat 2 Etnoqrafik arasdirmalar 3 Menbe 4 IstinadlarUmumi melumat RedakteEsas enenevi mesguliyyetleri talalarda toxa ekinciliyidir batat taro yams banan seker qamisi zencefil paxlalilar qabaqkimiler tutun Enenevi emek aletleri payalar das baltalar silahlari ise ox ve nizedir Kiselileri gece quslarini gemiricileri ve quslari ovlayirlar It ve donuz yetisdirirler Yemekleri torpaq sobada bakte bisirirler Enenevi meskenleri ceperlenmis dairevi planlidir Karkas direkli yerustu dairevi ve uzun evlerde yasayirlar Kisi evi bilai dairevi karkas direklidir dosemesi torpaqdan 1 m hundurlukdedir Qadinlarda bel sargisi yoqal olurdu agir yuk dasimaq ucun arxalarinda tor zenbil gezdirirdiler Kisi bezeklerine horme qolbaqlar uzerine baliqqulagilari tikilmis doslukler cennetqusu leleklerinden duzeldilmis bas geyimleri ve s aiddir Qohumluq sistemi ata xetti ile hesablanir Ekzoqam fratriyalar Vayja ve Vida ve lokallasmamis totem qebileler movcud idi Nesilde liderlik doyus qabiliyyetine gore mueyyenlesdirilirdi Bexsis mubadilesi ve yas dereceleri sistemi inisiasiya movcud idi Monoqamiya ustunluk teskil etse de poliginiya da movcuddur levirat yayilmisdir Ecdadlarin ve ruhlarin kultu fovqeltebii quvvelere inam ve mifologiya qorunub saxlanilmisdir qayaustu tesvirler melumdur Esas musiqi aletleri yalniz kisilerin caldiqlari qamis varqamdir biqon Etnoqrafik arasdirmalar Redakte1961 ci ilde Harvarda Pibodi arasdirma layihesinin istirakcisi limi rejissor Pobert Qardner Balim cayi vadisinde cekilisler aparmisdir 1965 ci ilde o bu cekilisler esasinda Olu quslar filmini cekdi Qardner danilerde movcud olan olum ve insan quslar movzusuna toxunmus Amerika Birlesmis Statlarinin 41 ci vitse prezidenti Nelson Rokfellerin oglu Maykl Rokfeller Harvarda Pibodi arasdirmasinin uzvi olmus ve film cekilislerinde istirak etmisdir Daha sonra Maykl Asmat adamlarini arasdirmaq ucun Yeni Qvineyanin diger bolgelerine sefer etmisdir Tezlikle Mayklin itkin dusduyu melum olmus ve hele de onun bedeni askar edilmemisdir Menbe RedakteAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi ISBN 978 9952 441 00 0 Heider Karl G 1970 The Dugum Dani A Papuan Culture in the Highlands of West New Guinea Aldine Publishing Istinadlar Redakte Dani Lower Grand Valley Ethnologue Languages of the World Dani Mid Grand Valley Ethnologue Languages of the World Dani Upper Grand Valley Ethnologue Languages of the World Dani Western Ethnologue Languages of the World Menbe https az wikipedia org w index php title Daniler amp oldid 4941496, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
