Banan (lat.Musa) — banankimilər fəsiləsindən çoxillik ot bitkisi cinsi.
Qısa gövdəli və iri kökümsovlu hündür, bəzən də nəhəng otdur. Vətəni Asiya, Afrika və Avstraliyanın tropik və subtropik bölgələridir. 70-ə yaxın növü var. İstisevən hibrid növləri (M. paradisiaca və M. sapientum) daha çox yayılmışdır. Kökdən çıxan iri, qınlı yarpaqları çoxqatlı boru — yalançı gövdə əmələ gətirir. Bircinsiyyətli və ikicinsiyyətli çiçəkləri nəhəng salxımı xatırladır. Meyvələri salxımda toplaşır, hər salxımda 300-ə qədər meyvə olur, ümumi kütləsi 50—60 kq-a çatır. Yeyilir, qurudulur, konserv, marmelad, şirə, şərab, banan unu və s. hazırlamaq üçün istifadə edilir. Bar verdikdən sonra yerüstü hissə quruyub məhv olur. M. textilis növünün yalançı gövdəsindən toxuçuluq sənayesi üçün lif, dəniz burazı, balıq ovunda işlədilən ip alınır. Azərbaycanda (Lənkəran, Zaqatala və Gəncədə) M. basjoo növü dekorativ bitki kimi əkilir. Hazırda Ensete (E. ventricosum) cinsinə aid edilən Efiopiya bananı (M. ensete) Afrikada yeyinti və toxuculuqda istifadə edilmək üçün becərilir.
Bananlar
Banan əsasən tropik bölgələrdə bitir. Banan hələ kal olanda yığılır və daşınma zamanı yetişir. Bananın vətəni Hindistandır, məhz buradan dünyanın bütün tropik zonalarına yayılıb. Bu meyvə VII yüzillikdən insana "xidmət edir". Banan tingəsini Cənubi Amerika qitəsinə XVI yüzillikdə ispan keşişi Tomas de Berlanka gətirib. Ekzotik meyvə şəraitə uyğunlaşdı və əhalinin xoşuna gəldi. Əgər banan bizim üçün ekzotik meyvədirsə, onlar üçün çörək, kartof və hətta əti də əvəz edən ucuz, kalorili qidadır.
Biz ağ, yumşaq və dadlı özəyi, sarı qabığı olan banana adət etmişik. Amma onun həm də çəhrayı, qırmızımtıl, bənövşəyi və qara qabıqlıları da var. Bu növlər çox zərifdir və daşınmaya davam gətirmir. Meyvənin ölçüləri də müxtəlifdir və nisbətən kiçikölçülü olan "cırtdan" banan çox dadlı sayılır.
Bananın 300-ə yaxın növü olsa da, istehlak baxımından iki növə ayrılır: şirin və nişastalı. Birinci çiy halda yeyilir, yetərincə bərk olan ikincisi isə tamına görə kartofu xatırladır. O, qızardılır, pörtlədidir, balıq və ət xörəklərində istifadə edilir. Bir çox ölkələrdə banan yarpağından boşqab kimi istifadə olunur.
Hipertoniklər gündə 1-2 ədəd banan yeməklə təzyiqlərini 10% endirə və bununla da insult riskini azalda bilərlər. Gündə 5 ədəd banan yemək isə qan təzyiqini endirmək üçün lazım olan dərmanları iki dəfə azaldar
Tərkibi
Dörd növ fərqli Banan
Bananın tərkibində 14—22% şəkər, 5—8% nişasta, 1,5%-dək protein olur. Bananın tərkibində çoxlu karbol olduğundan adamı tez doyuzdurur. Lətində orqanizmin müdafiə funksiyalarını möhkəmlədən, soyuqlamanın qarşısını alan xeyli miqdarda askorbin turşusu var. Banan C, A, B vitaminləri və maqniumla zəngindir. Onlar maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırır, bədəndəki şlak və mayeni xaric edir, qandakı xolesterinin səviyyəsini aşağı salır, immuniteti bərpa edir, əsəbləri sakitləşdirir. Buna görə də bir çox idmançılar, xüsusən də tennisçilər yarışdan öncə və sonra banan yeyirlər. Banan mədəsində yara olanlara çox faydalıdır. Alimlər iddia edirlər ki, banan hüceyrələrin və mədənin selikli qişasının bərpasına yardım edir. Bananın mineral tərkibi (mq/100 qr.) aşağıdakı şəkildədir: kalsium-5, mis-az miqdarda, dəmir-0,4, maqnezium-29, marqan-az miqdarda, fosfor-27, kalium-35,8, selen-1,3, natrium-1, sink-az miqdarda.
Banan qabığı
American Chemical Society mütəxəssisləri hesab edirlər ki, banan qabığını ağır metalları sudan təmizləmədə istifadə etmək olar. Alimlərin təqdim etdiyi hesabatda deyilir ki, doğranılmış banan qabığı suyun təmizlənməsi üçün nəzərdə tutulan digər müasir materiallara nisbətdə daha yaxşı nəticələr göstərir. Günümüzdəki mövcud olan sənaye istehsalı suyu mis və qurğuşun kimi metallarla çirkləndirir. Bu metallar insan orqanizminə zərərli təsir edir. Hal-hazırda ağır metalların sudan təməzlənməsi metodları çox bahalıdır və onda istifadə olunan bəzi maddələr özləri zəhərli sayılır. Tədqiqatçıların fikrinə görə, suyun təmizlənməsində baha başa gəlməyən, amma effektiv olan banan qabığının istifadəsi düzgün qərardır. Banan qabığı suyu qurğuşun və misdən başqa materialara nisbətdə daha yaxşı təmizləyir. Banan qabığından hazırlanan quraşdırmaları effektivliyi düşmədən 11 dəfə işlətmək olar.
banan, elmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, birləpəlilərsıra, zingiberalesfəsilə, kimilərcins, elmi, adımusa, vikinnövlərdətəsnifatvikianbardaşəkilütms, 42388mbmm, 4640, musa, banankimilər, fəsiləsindən, çoxillik, bitkisi, cinsi, qısa, göv. BananElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif BirlepelilerSira ZingiberalesFesile BanankimilerCins BananElmi adiMusa L VikinnovlerdetesnifatVikianbardasekilUTMS 42388MBMM 4640 Banan lat Musa banankimiler fesilesinden coxillik ot bitkisi cinsi Qisa govdeli ve iri kokumsovlu hundur bezen de neheng otdur Veteni Asiya Afrika ve Avstraliyanin tropik ve subtropik bolgeleridir 70 e yaxin novu var Istiseven hibrid novleri M paradisiaca ve M sapientum daha cox yayilmisdir Kokden cixan iri qinli yarpaqlari coxqatli boru yalanci govde emele getirir Bircinsiyyetli ve ikicinsiyyetli cicekleri neheng salximi xatirladir Meyveleri salximda toplasir her salximda 300 e qeder meyve olur umumi kutlesi 50 60 kq a catir Yeyilir qurudulur konserv marmelad sire serab banan unu ve s hazirlamaq ucun istifade edilir Bar verdikden sonra yerustu hisse quruyub mehv olur M textilis novunun yalanci govdesinden toxuculuq senayesi ucun lif deniz burazi baliq ovunda isledilen ip alinir Azerbaycanda Lenkeran Zaqatala ve Gencede M basjoo novu dekorativ bitki kimi ekilir Hazirda Ensete E ventricosum cinsine aid edilen Efiopiya banani M ensete Afrikada yeyinti ve toxuculuqda istifade edilmek ucun becerilir Bananlar Banan esasen tropik bolgelerde bitir Banan hele kal olanda yigilir ve dasinma zamani yetisir Bananin veteni Hindistandir mehz buradan dunyanin butun tropik zonalarina yayilib Bu meyve VII yuzillikden insana xidmet edir Banan tingesini Cenubi Amerika qitesine XVI yuzillikde ispan kesisi Tomas de Berlanka getirib Ekzotik meyve seraite uygunlasdi ve ehalinin xosuna geldi Eger banan bizim ucun ekzotik meyvedirse onlar ucun corek kartof ve hetta eti de evez eden ucuz kalorili qidadir Biz ag yumsaq ve dadli ozeyi sari qabigi olan banana adet etmisik Amma onun hem de cehrayi qirmizimtil benovseyi ve qara qabiqlilari da var Bu novler cox zerifdir ve dasinmaya davam getirmir Meyvenin olculeri de muxtelifdir ve nisbeten kicikolculu olan cirtdan banan cox dadli sayilir Bananin 300 e yaxin novu olsa da istehlak baximindan iki nove ayrilir sirin ve nisastali Birinci ciy halda yeyilir yeterince berk olan ikincisi ise tamina gore kartofu xatirladir O qizardilir portledidir baliq ve et xoreklerinde istifade edilir Bir cox olkelerde banan yarpagindan bosqab kimi istifade olunur Hipertonikler gunde 1 2 eded banan yemekle tezyiqlerini 10 endire ve bununla da insult riskini azalda bilerler Gunde 5 eded banan yemek ise qan tezyiqini endirmek ucun lazim olan dermanlari iki defe azaldar Mundericat 1 Terkibi 2 Banan qabigi 3 Dinde 4 Hemcinin bax 5 Istinadlar 6 Istinadlar 7 Xarici kecidlerTerkibi Redakte Dord nov ferqli Banan Bananin terkibinde 14 22 seker 5 8 nisasta 1 5 dek protein olur Bananin terkibinde coxlu karbol oldugundan adami tez doyuzdurur Letinde orqanizmin mudafie funksiyalarini mohkemleden soyuqlamanin qarsisini alan xeyli miqdarda askorbin tursusu var Banan C A B vitaminleri ve maqniumla zengindir Onlar maddeler mubadilesini yaxsilasdirir bedendeki slak ve mayeni xaric edir qandaki xolesterinin seviyyesini asagi salir immuniteti berpa edir esebleri sakitlesdirir Buna gore de bir cox idmancilar xususen de tennisciler yarisdan once ve sonra banan yeyirler Banan medesinde yara olanlara cox faydalidir Alimler iddia edirler ki banan huceyrelerin ve medenin selikli qisasinin berpasina yardim edir Bananin mineral terkibi mq 100 qr asagidaki sekildedir kalsium 5 mis az miqdarda demir 0 4 maqnezium 29 marqan az miqdarda fosfor 27 kalium 35 8 selen 1 3 natrium 1 sink az miqdarda Banan qabigi RedakteAmerican Chemical Society mutexessisleri hesab edirler ki banan qabigini agir metallari sudan temizlemede istifade etmek olar Alimlerin teqdim etdiyi hesabatda deyilir ki dogranilmis banan qabigi suyun temizlenmesi ucun nezerde tutulan diger muasir materiallara nisbetde daha yaxsi neticeler gosterir Gunumuzdeki movcud olan senaye istehsali suyu mis ve qurgusun kimi metallarla cirklendirir Bu metallar insan orqanizmine zererli tesir edir Hal hazirda agir metallarin sudan temezlenmesi metodlari cox bahalidir ve onda istifade olunan bezi maddeler ozleri zeherli sayilir Tedqiqatcilarin fikrine gore suyun temizlenmesinde baha basa gelmeyen amma effektiv olan banan qabiginin istifadesi duzgun qerardir Banan qabigi suyu qurgusun ve misden basqa materialara nisbetde daha yaxsi temizleyir Banan qabigindan hazirlanan qurasdirmalari effektivliyi dusmeden 11 defe isletmek olar 1 Dinde Redakte Quran da banan haqqinda bele bir ifade var Meyveleri salxim salxim silsile banan agaclari 2 Vaqie suresi 29Hemcinin bax RedakteBananli SudIstinadlar RedakteEli Polad Bir damla su I cild Baki 2011 C I Ehmedov N T Eliyev Meyve ve terevezin emteesunasligi Derslik Baki 2009 Istinadlar Redakte Banan qabigi suyu temizlemeye qadirdir Quranda adi cekilen bitkiler Arxivlesdirilib 2013 07 29 at the Wayback Machine azerb Xarici kecidler RedakteBanan neye xeyirlidir Arxivlesdirilib 2016 03 04 at the Wayback Machine Vikianbarda Banan ile elaqeli mediafayllar var Vikilugetde banan movzusuna dair melumatlar var Menbe https az wikipedia org w index php title Banan amp oldid 5988261, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
