Vikipediya azad ensiklopediya şərqi ortodoks xristianlıqDafni monastırıΔαφνίölkə Yunanıstanodysseus culture gr h 2 Vikia

Vikipediya azad ensiklopediya serqi ortodoks xristianliqDafni monastiriDafniOlke Yunanistanodysseus culture gr h 2 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Dafni yun Dafni ve ya Dafnion yun Dafnion Yunanistanin erazisinde XI esre aid Bizans monastiri Tikili Afinanin merkezinden on bir kilometr simal qerbde ve Afinon prospektinin GR 8A cenubunda yerlesir Monastir eyniadli mesenin yaxinliginda Elefsise aparan yerlesir Mese texminen 18 km2 erazini ehate edir ve defne agaclari bagini ozunde birlesdirir Dafni muasir yunan dilinde defne bagi menasini veren addir Dafnion dan toremisdir Dafni monastiri Delfi yaxinligindaki ve Xios adasindaki ile birlikde UNESCO nun Dunya Irsi Siyahisina daxil edilmisdir Bu monastirlar orta Bizans memarliginin sah eserleri kimi taninir ve xususile debdebeli daxili qizil fonlu mozaikalari ile diqqet cekir Tarixi span Dafni monastiri VI esrin sonlarina dogru 395 ci ilde qotlar terefinden dagidilmis Apollon mebedinin yerinde qurulmusdur Apollon mebedi Ioniya uslubunda ince ve kicik sutunlar istifade edilerek insa edilmisdir Sutunlar ustunde bezekli burgu ile baza uzerinde dayanir Mebedin bir nece sutunu qorunub saxlanilmisdir Qedim Apollon mebedinin dord Ioniya sutunundan biri Dafni monastirinda tekrar istifade edildiyi ucun hele de yerindedir Diger sutunlar terefinden Londona aparilmisdir Apollon mebedinden olan sutunlar sutun bazalari ve sutun basliqlari hazirda Britaniya Muzeyinde saxlanilir Erazideki ilk monastir qala uslubunda ortasinda bazilika ile tikilmisdir Tikili ehate divarlari ve adeten divarlarin icerisinde yerlesen kicik hucrelerle mohkemlendirilmisdir Bu hucreler rahibler ve ya rahibeler terefinden istifade edilirdi Divarlar emlakin perimetri etrafinda serbest dayanmaq evezine kilseye birlesdirilmisdi ve Apollon sutunlarindan biri kilsenin cenub divarina insa edilmisdi Mesameli dasdan olan bezi duzbucaqli bloklar da xilas edilerek kilsenin qerb xarici divarinda istifade olunmusdur Bu ilk monastir Yunanistanin IX X esrlerde simaldan ve denizden yadelli isgallari neticesinde ciddi zerer gormesi ile tenezzule ugramisdir XI XII esrlerde bas tutmus yeniden ciceklenme dovrunde Dafni monastiri berpa edilmisdir Yeni sekkizbucaqli kilse yemekxana ve qebiristanliq ucun bir ibadetgah tikilmisdir Kohne bazilika tamamile sokulmusdur lakin evvelki kilseden qalan ehate divarlari ve hucreler yeni kilseye daxil edilmisdir Divarlarda tapilan kohne freskalarin izleri bantli bir sexsin belke de imperator II Vasilin elinde burgu tutmasini tesvir edir Kilse tikintisinde istifade olunan senetkarliq II Vasilin Konstantinopoldan isciler getirdiyini gosterir Dafni monastiri 1205 ci ilde frank selibcileri terefinden talan edildikden sonra tenezzule ugramisdir Bolge rehberliyi altinda Afina hersoqluguna daxil olmusdur Otton Dafni monastirini Bellevo abbatligina vermisdir Onlar oz kluatri ve qotika uslubunda ikili itiuclu taglari kilsenin fasadina elave etmisler Dafni monastiri cengaverler ucun defn yeri olmusdur 1458 ci ilde Osmanli dovletinin gelisinden ve sultan II Mehmedin Afinaya seferinden derhal sonra sistersianlar Dafni monastirini terk etmis ve Afina hersoqlugu legv edilmisdir Memarligi span Monsel Teodor terefinden cekilmis Dafni monastiri tesviri 1843 Kilsenin xarici gorunusu uslubundadir Bu uslub Yunanistandaki orta Bizans dovrune aid kilseler ucun xarakterikdir Kluazonne uslubunda horgu duzbucaqli das bloklarindan ibaretdir Bu bloklar dord terefden kerpiclerle ayrilir ve ya cerciveye alinir Pencereler kluazonne isinden kerpicden hazirlanmis qovslu cercivelerle ayrilir Dafni kilsesinin plani muxtelif isiq ve aydinlatma seviyyeleri ile duzulmus sade bir yunan xaci formasindadir Kilsenin ust hissesi xususile gunbez goyleri asagi hisse ise yeri simvolize edir Kilsenin merkezindeki kvadrat korfez genis bir gunbezle ortulmusdur Kvadratin kuncunu ehate eden kicik yarim gunbezler olan skvincler kvadratdan gunbezin dairesine kecidi teskil etmek ucun hundur L formali dayaqlarla birlesdirilmisdir Kvadrat korfezdeki dord skvinc onu sekkizbucaqliya cevirir Divar sethleri skvinclerin ustunde yuxarida yelpik seklinde acilir ve birleserek gunbezin dairevi bazasini teskil edir Yunan xaci merkezi celengden uzanan eyni uzunluqdaki dord silindrik tagtavan qolu ile formalasir Duzbucaqli formani veren kicik celengler duzgun bucaq altinda kesisen iki silindrik tagtavanla ortulmusdur Xaci dolduran celengler yalniz bir mertebe hundurluyundedir ve asagi isiqlandirma seviyyesine malikdir Mozaikalari span Dafni monastirinin daxili hissesi mekanlarin ve isigin zerif qarsiliqli tesiri ile secilir Gunbezin dibindeki pencereler yuxaridaki saquli mekani isiqlandirir mekan yukseldikce daha da isiqli olur Bu pilleli isiq mozaikalarin keyfiyyetini yaradan qizil fonlu tesseralarin parlaqligini artirir Namelum senetkar erken Komnin dovrunden texminen 1100 cu il idi Rengli suse kublarinin genis cesidi mozaikalari daha da zenginlesdirir Bu mozaikalarda istifade olunan susenin terkibi uzerinde bir nece muhum arasdirma aparilmisdir cunki qizil fonlu kublarin parlaq rengi muhum stilistik xususiyyetlerle birleserek bu mozaikalari unikallasdirmisdir Muxtelif bolgelerden olan mozaikalari ferqlendiren amillerden biri istifade olunan susenin ferqliliyidir Suse yerli olaraq hazirlana ve ya basqa bolgelerden idxal edile biler Dafni monastirinda susenin yerinde hazirlandigina inanilir Bu mozaika qrupu hemin dovrden qalmis en muhum ve yaxsi qorunan mozaika dovrlerinden biri hesab edilir Onlar ikonoklastik bohranin sonunda 843 cu il Konstantinopol Kilsesi terefinden formalasdirilmis ikonoqrafik ve stilistik konsepsiyalarin subutudur Dekorasiya Konstantinopol senetine xas olan movzularin paylanmasinda sert uygunluq gosterir Pantokrator Kilseye gelen ziyaretciler derhal mozaikalarin en muhum ve meshur olanina celb olunur Bu gunbezin tacinda hamiya nezaret eden Pantokrator dur Kainatin hokmdari Mozaika sert uzu ve tehdid edici baxislari ile tesvir edilmisdir Onun yalniz basi ve ciyinleri gosterilir Bu medalyon mustesna bedii keyfiyyeti ile taninir Bu senetdeki en boyuk yaradiciliqlardan biri kimi tesvir edilmis ve Kiyevden Kefaluya qeder olan Bizans torpaqlarindaki butun Pantokratorlardan en heyretamiz ve inandiricisi kimi tesvir edilmisdir Tesvirde Isa Mesih benovseyi xalat ve mavi plas geyinir O Padsahlarin padsahidir qudret sertlik ve gucu temsil edir Ressam realistik bir resm yaratmisdir ki bu da cox sade vasitelerle icra olunmusdur Qaslar guclu bir qovsle gosterilmisdir Bu saquli xetleri ve halenin ufuqi xetleri ile kesiserek simvolik bir xac yaradan uzun burunu vurgulayir Mesih Pantokrator mozaikasinin gorunusunde restavrasiyalar zamani onemli deyisikliklerin olub olmadigini mueyyen etmek ucun bir nece arasdirma aparilmisdir lakin umumi razilasma odur ki deyisiklikler ehemiyyetli olmamisdir Mesih gunbezin dibinde kilsede dominant fiqur kimi onu isiqlandiran pencereler arasinda yerlesen on alti peygemberle ehate olunmusdur Peygemberler qedim paltarlar geyinir ellerinde Mesihin sohretini ve ya Ikinci gelisini elan eden metnleri olan perqament tuturlar Mesihin heyatindan dord sehne tesvir olunmusdur Carmixa cekilme sehnesinde uc fiqur gosterilir carpaydaki Mesih carpayinin ayaginda bir terefde Meryem diger terefde ise Muqeddes Iohann Fiqurlar bos qizil fon qarsisinda ucbucaq seklinde duzulmusdur Her bir fiqur ayridir ve diger fiqurlarla birlesmisdir Bu balansli duzulus Yunanistan heykelteraslarinin fiqurlari mebedlerin frontonlarda yerlesdirme terzine benzeyir Muqeddes Iohann fiquru eyilmis veziyyetde cekisi bir ayagin uzerinde tesvir edilmisdir Bu esasen Yunanistan heykelteraslari terefinden tesvir olunan bir pozadir Mesihin bedeni klassik atletik uslubda tesvir edilmisdir lakin Yunanistan heykelterasligindan ferqli olaraq anatomiya heyata uygun tesvir edilmemisdir Muqeddes Iohann ve Meryemin uzleri Bizans uslubunun duzluyune ve agir xetlerine malikdir lakin onlar Yunanistan heykellerinin sakitliyini ifade edir Encyclopaedia Britannica ya gore ansambl xristian kosmosunun vizual tesvirini temsil edir onun effekti sekiller ve memarligin murekkeb qarsiliqli tesiri ile yaradilmisdir Mekan eslinde dekorasiyani bir neheng tesvire birlesdirir Burada hokmdar etrafinda onu terifleyen peygemberlerle birlikde otagin asagi hissesinde yerlesen muqeddesler ordusunun ustundeki oz sahesinde hakimdir Diger muhum mozaikalar arasinda ve Annanin dualari Ioakimin mujdesi Anna ile Bakire Sagirdlerin yuyulmasi Sonuncu sam yemeyinde Mesih Carmixa cekilme Dirilme Tanri anasinin yatmasi Tanri anasini qebul eden melek Muqeddes Sofoniya Muqeddes Bakk var Bizans inceseneti cox vaxt kilse seneti kimi qalir Dafni monastiri medeniyyet ve senetde bir Intibah dovrunde ve klassik enenelere qayidis zamani insa edilmisdir Mozaikalardaki fiqurlar daha tebii sekilde tesvir edilmisdir ve etraflari ile daha hamar sekilde qarisir Monastirin dekorasiyasi dovrun ruhundan ilhamlanmisdir Uzler maddi olmayan sert ve emosiyasiz ifadelerle tesvir edilmisdir Bedenler agir ve sertdir bu yepiskoplar rahibler ve ezabkeslerin ikonalarinin tesvirinde umumi xususiyyetlerdir Tesvir perspektivi fiqur uslublari ve jestler fiqurlarin modellesdirilmesi dizaynin sadeliyi ile birlikde qizil ve gumus kublarda eks olunan reng parlaqligi Dafni mozaikalarini XI XII esrlerin mozaikalari arasinda umumilikde Bizans incesenetinin xususile mohtesem numuneleri kimi ferqlendirir Istinadlar span Kyriacopoulou Helen The Daphne Monastery History Architecture Mosaics Athens Society for Peloponnesian Studies 1956 1956 10 Monasteries of Daphni Hosios Loukas and Nea Moni of Chios UNESCO World Heritage Convention United Nations Educational Scientific and Cultural Organization 17 noyabr 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 noyabr 2022 column British Museum Darling Janina Architecture of Greece Westport CT Greenwood Press 2004 69 Diez Ernest Byzantine Mosaics in Greece Cambridge Massachusetts Harvard University Press 1931 409 James Liz Byzantine glass mosaic tesserae Some material considerations Byzantine and Modern Greek Studies 30 2006 29 47 doi 10 1017 S0307013100015032 Entwistle Christopher New Light on Old Glass Recent Research on Byzantine Mosaics and Glass London British Museum 2013 242 Lancaster Osbert Sailing to Byzantium an Architectural Companion 1972 London John Murray 1969 seh 108 ISBN 0719527155 Cormack Robin Rediscovering the Christ Pantocrator at Daphni Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 71 2008 65 JSTOR 20462776 The Latins in Greece and the Aegean from the Fourth Crusade to the End of the Middle Ages K M Setton The Cambridge Medieval History Vol IV The Byzantine Empire ed J M Hussey D M Nicol and G Cowan Cambridge University Press 1966 409 Kateqoriyalar Elifba sirasina gore dini abidelerXI esre aid monastirlarBizans kilseleriYunanistandaki umumdunya irsiGizli kateqoriya Kartographer uzantisindan istifade eden sehifeler