fbpx
Wikipedia

Cinayət və cəza

Avqust 01, 2021

Cinayət və cəza (rus. Преступленiе и наказанiе; Преступление и наказание) — Fyodor Mixayloviç Dostoyevskinin romanı. O, birinci dəfə 1866 və 1867 illərində 12 ay ərzində aylıq Rus Xəbərçi (rus. Русский вестник) ədəbi jurnalında hissələrlə nəşr olunurdu. Bu Dostoyevskinin Sibir sürgündən sonra yazdığı ikinci romandır. Cinayət və cəza onun "yetkin" dövrün birinci romanı sayılır.

Cinayət və cəza
rus. Преступление и наказание

Romanın 1867-ci il nəşrinin ilk səhifəsi
Janr Fəlsəfi psixoloji roman
Müəllif F.M.Dostoyevski
Orijinal dili Rus dili
Yazılma ili 1865-1866
Nəşriyyat 2013: Qanun, Əli və Nino Azərbaycan
Tərcümə Beydulla Musayev
Əvvəlki Yeraltından Qeydlər
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Romanın azərbaycanca nəşrinin üz qabığı

Fyodor Mixayloviç Dostoyevskinin XIX əsrin 60-cı illərində (1866) meydana gələn "Cinayət və cəza" romanı rus milli, mədəni, ictimai tarixinin mürəkkəb dövrlərindən birini əks etdirir. Bu elə bir dövr idi ki, Rusiya təhkimçilik hüququndan təzəcə azad olmuş və hələ özünün gələcək inkişaf yollarını dəqiq müəyyənləşdirməmişdi. Rusiya hansı yolla gedəcəkdi? O, Avropa kapitalist inkişaf yolunu seçəcək, yoxsa öz milli ənənələrinə əsaslanaraq yeni, Avropa xalqlarından fərqli bir yolla gedəcəkdi? Bu sualların dəqiq və birmənalı cavabı yox idi və 60-cı illər rus ədəbiyyatı bu məsələ haqqında dərindən düşünürdü. Dostoyevski Çernışevskidən fərqli olaraq Rusiyanın gələcək nicatını inqilabda və ədalətli sosial quruluşda, yəni sosializmdə deyil, xalqın, millətin rus pravoslav dininə tapınaraq mənəvi kamilləşmə yolunu seçməsində görürdü. O dövr üçün Çernışevskinin fikirləri daha aktual, daha real görünürdü. Rusiya nəhayət ki, müəyyən müddətdən sonar sosializm deyilən məqsədə nail oldu. Lakin geniş tarixi kontekstdə Dostoyevski fikirləri həqiqətə daha yaxın idi, çünki onlar rus milli ruhunun, milli xarakterinin, milli mədəniyyətinin əsaslarını və dərin təmayüllərini daha dürüst ifadə edirdi. Bugünkü nöqteyi-nəzərindən diqqət yetiriləndə Dostoyevskinin fikirlərinin özünü doğrulduğunu görürük. "Cinayət və cəza" romanı Dostoyevskinin beş böyük romanından birincisidir. Bundan sonra yazıçı özünün məşhur "İdiot", "Şeytanlar", "Yeniyetmə" və "Karamazov qardaşları" romanlarını yazmışdır. "Cinayət və cəza" romanı Dostoyevski yaradıcılığında yeni mərhələnin başlanğıcıdır. Məlumdur ki, dahi söz ustası öz yaradıcılığını 40-cı illərdə "kiçik insan" haqqında yazmış olduğu əsərlərlə başlamışdı. "Yoxsul insanlar", "Oxşar", "Cənab Proxarçin", "Bəyaz gecələr" və nəhayət, 60-cı illərin əvvəlində yazdığı "Alçaldılmış və təhqir edilmiş insanlar" məhz bu mövzuya, yəni "kiçik insanlar"ın maddi və mənəvi işgəncələrinin təsvirinə həsr edilmişdi. 60-cı illərdə isə Dostoyevski sosial-psixoloji mövzudan ideal-mənəvi mövzuya keçmiş və insan xarakterini, onun aqibətini və şəxsiyyətini təyin edən ideoloji və mənəvi məqamların bədii təhlilinə üz tutmuşdu. Odur ki, Dostoyevskinin 60-cı illərdə yazılmış romanlarını tədqiqatçılar yeni roman növü kimi qeyd edir, onu "ideoloji roman", "polifonik roman" və s. adlandırırlar. Bu yeni roman növünün mahiyyəti ondan ibarətdir ki, burada insane xarakteri, insan şəxsiyyəti sadəcə olaraq realistcəsinə, ictimai, sosial mühitin məhsulu kimi təsvir olunmur. Burada insan daha mürəkkəb, daha ziddiyyətli bir varlıq kimi, ilk növbədə, özü öz müqəddəratını həll etməyə çalışan ruhi varlıq kimi təsvir olunur. Dostoyevski öz realizminin əsas vəzifəsini "insana insanı tapmaq" vəzifəsi kimi təyin edir. Bu, o deməkdir ki, insan göründüyündən, onun özü haqqında və başqalarının onun haqqında düşündüklərindən daha mürəkkəb, daha sirli bir məxluqdur. İnsan ruhunun ənginliklərinə dalmaq, onun özünün də xəbəri olmayan daxili sirlərini açmaq üçün Dostoyevski öz qəhrəmanlarını müstəsna qəza vəziyyətinə salır və bu vəziyyətdə onların xarakterlərinin gizli tərəflərinin açılmasına nail olur.

Yaradılması

Dostoyevski Cinayət və cəza romanın üzərində 1865-ci ilun avqust ayında işləməyə başladı. Bu vaxt o, pulları kazinoda uduzub, pulsuzluqdan özünə normal yemək ala bilmirdi. Dostoyevskinin kreditorlara böyük borcu var idi və bundan əlavə o, 1864-cü ildə vəfat edən qardaşı Mixailin ailəsinə kömək etməyə çalışırdı. Əvvəldən bu layihənin adı Sərxoşlar idi və orada Rodion Raskolnikov kimi personaj mövcud deyildi. Bu personajı yaratmağa Dostoyevskini Pyer Fransua Lasener cinayət işi ilham etdi.

Dostoyevski öz novellasını (o vaxt o, bu əsəri hələ roman kimi yazmırdı) Rus Xəbərçi adlı jurnalın nəşriyyatçısı olan Mixail Kotova təqdim etdi. Bu jurnalda İvan Turgenyev və Lev Tolstoy kimi yazıçıların əsərləri çap olunmuşdu. Amma Dostoyevski ilə Kotovun münasibətlərində erkən 1860-cı illərdən bəri problem var idi və buna görə Dostoyevskinin əsərləri bundan əvvəl həmin jurnalda heç vaxt çap olunmamışdı. Amma o vaxt olduğu şəraitinə və digər nəşriyyatçılar onun işini çap etməyə imtina etdiyinə görə, Dostoyevskinin getmək üçün Katkovun jurnalından başqa bir yer qalmadı. Oraya gedib o, jurnaldan peşin istədi. 1865-ci ilin Dostoyevskinin Katkovuna məktubunda ona izah edirdi ki, yazdığı iş "bəzi qəribə "qurtarmamış" fikirlər" təsirin altında olan və "hələ də göylərdə uçan" cavan adam haqqında olmalı idi; beləliklə o, "radikalizm" ideologiyanın əxlaqını və psixoloji təhlükəsini tədqiq etmə planını yetirməyə başladı. 1865-ci ilin noyabrında yazdığı məktublarında isə, vacib bir konseptual dəyişiklik üzə çıxır: "hekayə" "roman" olub və bu vaxtdan bəri Cinayət və cəza ancaq roman kimi qeyd olunurdu.

Dostoyevski eyni zamanda Cinayət və cəza və Qumarbaz romanları yerinə yetirmək üçün tələsməli idi. Bu ağır işini eləməyə ona stenoqrafist, Anna Snitkina kömək edirdi. Tezliklə o, Dostoyevskinin ikinci həyat yoldaşı olmuşdu. Cinayət və cəza romanın birinci hissəsi Rus Xəbərçi jurnalının 1866-cı ilin yanvar buraxılışda üzə çıxdı, sonuncu hissəsi isə həmin ilin dekabrında.

Noyabrın axırında artıq çox yazılmışdı və hazır idi; mən hər şeyi yandırdım. <...> Mənim özümə xoş gəlmədi. Məni yeni form, yeni plan maraqlandırdı və mən əvvəldən başladım.

— Dostoyevskinin onun dostuna, Aleksandr Vrangelə məktubu. 1866-cı ilin fevralı.

Sovet İttifaqında çap olunmuş Dostoyevki yazıların tam nəşrində, redaktorlar müəllifin Cinayət və cəza üstündə işlədiyi zamanı yazdığı qeyd dəftərlərini kompozisiyanın bəzi etapları ilə təqribən uyğun olan ardıcılıqda yığdılar və çap etdilər. Buna görə romanın əvvəldən kimi yazılmalı olan qaralama versiyası və bundan əlavə tekstin daha iki versiyası günümüzdə mövcuddur. Bu versiyalar Visbaden nəşri, Piterburq nəşri və son plan kimi bilinirlər. Onlarda Dostoyevskinin birinci şəxsdən anlatmadan üçüncü şəxsdən anlatmaya keçidini görmək olar. Visbaden nəşri daha çox hekayəyazanın qətldən sonra moral və fiziki reaksiyası haqqındadır. Ordakı yazılan Dostoyevskinin Katkova məktubunda izah edilən süjeti ilə, gündəlik cürdə yazılan isə kitabın ikinci hissəsi ilə təxminən uyğunlaşır.

Mən onu [bu fəsili] əsil ilhamla yazmışdım, amma, bəlkə də o pisdir; lakin onların sualı ədəbi ləyaqətində deyil, əxlaq üçün təlaşdır. Bu məsələdə mən haqlıyam - əxlaqa qarşı yox idi və hətta tamamilə tərsinə, lakin onlar başqasını görürlər və bundan başqa, nihilizm izlərini görürlər. <...> Mən onu [fəsili geri] aldım, və əməyimin və həsrətimin miqdarından əsasən bu böyük fəsilin dəyişilməsi mənə azı üç yeni fəsil boyda iş kimi dəyər idi, amma mən [onu] düzəltdim və verdim.

— Dostoyevski A.P. Milyukova məktubu

Dostoyevskinin əvvəl versiyasının yandırılmasının səbəbi hələ də sual altında olan bir məsələdir. Cosef Frankın fikirinə görə "bir ehtimal odur ki, protaqonist əvvəlki təsəvvürdə olan sərhədlərdən geri inkişaf etmiş". Dostoyevskinin dəftərləri Frankın yazdığına görə göstərirlər ki o, Raskolnikov personajın yeni cəhətlərin məzmunun davamı ərzində yaranmasının lazımlığını başa düşürdü, və romanı "metamorfozla" uyğunluqda strukturlaşdırılmış. Beləliklə, Dostoyevski yazdığı hekayəni əvvəldən işlədiyi Sərhoşlar adlı layihədən olan fikirlərlə qarışdırdı. Cinayət və cəza romanın sonuncu versiyası 1865-ci ilin noyabr ayında, Dostoyevski onu üçüncü şəxsdən yazmağa gərar verəndə, yaranmağa başladı. Bu dəyişiklik romanın yazılmağın erkən etapların ərzində mövcud olan uzun mübarizənin kulminasiyası idi. Belə yazma üslubu istifadə etməyə qərar verərkən, Dostoyevski hər şeyi əvvəldən yazmağa başlayıb və beləliklə erkən manuskriptlərin hissələri rahatca son mətnə əlavə edə bildi - Frank yazırdı ki o, Vrangelə anlatdığı kimi bundan əvvəl yazdığı hər şeyi yandırmadı.

Məzmunu

  Xəbərdarlıq: Yazının davamı əsərin məzmunu haqqında məlumat ehtiva edir.
 
D. A. Şmarinov. 1935—36.

Əsərin baş qəhrəmanı Rodion Raskolnikovdur. Bu insanın düşüncəsində cinayət nəzəriyyəsi doğulur. Onun nəzəriyəsinə əsasən, bəşəriyyət iki hissəyə bölünür: qeyri-adilər və adilər. Raskolnikovun fikrincə, qeyri-adilər xoşbəxt gələcəyə xatir onlara mane olan insanları öldürə bilərlər.

Raskolnikov və ailəsi (anası və bacısı) çox kasıbdır. O, universitetdə təhsil xərclərini ödəyə bilmir. Universitetdən qovulur, kirayə haqqı verə bilmədiyi üçün ev sahibindən gizlənir.

Raskolnikov xəbər tutur ki, bacısı Avdotya Romanovna ailəyə yardım üçün sevmədiyi varlı bir adama ərə getməyi planlaşdırır. O borc almaq bəhanəsi ilə aradüzəldən qarının evinə gedir. Qızıl saatını girov qoyub evi diqqətlə nəzərdən keçirir. Geri qayıdanda pivəxanada Semyon Zaxaroviç Marmeladovla tanış olur. Marmeladovun arvadı Katerina İvanovnanın birinci nikahdan 3 uşağı vardı. Onun birinci əyyaş əri ölüb və Marmeladova ərə gedib. Marmeladovun birinci nikahdan Sonya adlı qızı var. Sonya fahişəlik edib pul qazanır. Bu pullar ailənin qarnına və atası üçün içkiyə xərclənir. Raskolnikov Marmeladovu evinə ötürəndə pəncərənin ağzına pul qoyur.

Raskolnikov evə çatanda anasından məktub alır. Anası pul göndərə bilmədiyi üçün təəssüfünü bildirir. Yazır ki, qızı Dunya qulluqçu işlədiyi evdə böhtanla üzləşib. Ağa Svidriqaylov onunla yaxınlığa can atdığı üçün arvadı Marfa Petrovna qızı oğurluqda şərləyib. Dunya yalnız ailəni dolandırmaq üçün Lujinlə nişanlanır.

Raskolnikov küçədə sərxoş qızla rastlaşır. Onu evinə yola salıb dostu Razumixinin yanına gedir. Xəbər tutur ki, anası və bacısı Sankt-Peterburqa gəlirlər. Raskolnikov sarsıntı keçirir. Dəhşətli yuxular onu rahat buraxmır. Özünü öldürmək barədə də düşünür. O, yoldan ötərkən araba birini vurur. Raskolnikov onun Marmeladov olduğunu görür. Raskolnikov bacısına çox yalvarır ki, Lujinə ərə getməsin. Bu arada dostu Razumixin Dunyaya vurulur. Marfa, Svidriqaylovun arvadı ölür. Olsun ki əri döyərək onu öldürür. Raskolnikov öz ev sahibəsinin artıq dünyasını dəyişmiş dindar qızını xatırlayır. O həmin qızla evlənmək istəyirdi. Sonya gəlir, anasından dəfn mərasiminə dəvətnamə gətirir. Raskolnikov bütün cinayətləri siyasi quruluşla əlaqələndirən sosialistlərlə razılaşmır. Müstəntiq Porfiri Raskolnikova məqaləsini xatırladır. Məqalədə bütün insanlar iki qrupa bölünür: qeyri-adilər, məsələn, Napoleon, Məhəmməd peyğəmbər. Əsərdə yazılır ki, onlar yeni qanunlara qarşı çıxanları öldürürlər. Nyutonun da qarşısına çıxan olsaydı, öldürərdi. Adi adamlar isə say artırırlar. Məqsədin böyüklüyü qətlə bəraət qazandırır...

Raskolnikov deyir ki, kütlə ona görə yaşayır ki, onun arasından dahilər çıxsın. Porfiri soruşur ki, Raskolnikov özünü qeyri-adi sayırmı? Porfiri Raskolnikovdan şübhələnir. O, Napaleon kimi arxaya baxmadan gedir. Svidriqaylov elə biri ilə evlənmək istəyirdi ki, kasıb olsun və ər ona hakim ola bilsin. Digər tərəfdən o bu qadın vasitəsilə vəzifəyə çatmaq istəyirdi. Katerina xəstədir. Raskolnikov ona o biri qızı Poleçkanın da Sonya kimi küçəyə düşəcəyini deyir. Katerina "Tanrı qoymaz" söyləyir. Raskolnikov Tanrının olmadığını iddia edir. Sonya daim Tanrıya dua edir. Onun İncili var və bu incili qətlə yetirilmiş şahid Lizaveta bağışlayıb. Sonya Raskolnikova İncil (İsanın Lazarı həyata qaytarmasından) oxuyur. Raskolnikov müstəntiq Porfirinin yanına gedir. Birdən həbsə alınmış Mikolay otağa girib qarını öldürdüyünü etiraf edir. Marmeladovun dəfn mərasimində Lebezyatnikov Lujinlə emansipasiyadan – vətəndaş nikahından danışırlar. Lujin bir az sonra Sonyanı 100 manat oğurlamqda ittiham edir. Sonyanın anası onun çibini çevirəndə 100 manat düşür. Lebezyatnikov şahidlik edir ki, Lujin pulu Sonyanın cibinə qoyub. Lujin demək istəyir ki, Raskolnikovun sevdiyi qız oğrudur. Ev sahibəsi Katerinanı qovur. Raskolnikov Sonyaya etiraf edir ki, qarını o öldürüb. Sonya Lisavetadan qalmış xaçı Raskolnikova vermək istəyir. Katerina küçədə qalır. Biri ona 3 manat verir, qaradavoy onu saxlayır. Katerinanın ölümündən 3 gün ötüb. Onun uşaqlarını Svidriqaylov himayəyə götürür. Romanda cinayətin sosial və psixoloji amilləri açıqlanır. Peterburq səfaləti təsvir edilir.

Əsər boyu Raskolnikovu bir sual narahat edir: o ləyaqətli insandırmı? Onun başqalarını mühakimə etmək haqqı varmı? Raskolnikova vicdanı əzab verir və o törətdiyi cinayəti etiraf edir. O özünü cinayətə görə yox, daxili zəifliyini qiymətləndirmədən cinayətə getdiyi üçün ittiham edir.

Raskolnikov katorqaya göndərilir və Sonya da onu müşayiət edir. Nəhayət, qəhrəman qeyri-adilik iddiasından imtina edir və Sonyaya sevgidə özünə arxa tapır.

Personajlar

  • Rodion Raskolnikov -Родион Романович Раскольников , əsərin qəhrəmanı. Yoxsul, sabiq tələbə. Qətlə mənəvi haqqı olduğunu düşünür və ilk qətldə cəmiyyətin zəif bir üzvünü öldürməklə şoka düşür. Anlayır ki, qətl insanı seçilmiş etmir.
  • Pulxeriya Aleksandrovna Raskolnikova -Пульхерия Александровна Раскольникова, qəhrəmanın anası. O, qızını Lujina ərə vermək üçün Sankt-Peterburqa gəlir və qızının bədbəxt taleyi onu ölümə aparır.
  • Avdotya Romanovna Raskolnikova -Авдотья Романовна Раскольникова, qəhrəmanın bacısı. Ağıllı, qardaşına qurban getməyə hazır bir qız. Ailəyə yardım üçün sevmədiyi insana ərə getmək istəyi alınmır və qardaşının dostu *Razumixinə ərə gedib xoşbəxt olur.
  • Pyotr Petroviç Lujin -Пётр Петрович Лужин, Avdotyanın nişanlısı. Eqoist işbaz, Raskolnikovu incitmək üçün onun sevgilisi sonya Marmeladovanı oğurluqla şərləyir.
  • Dmitri Prokofyeviç Razumixin -Дмитрий Прокофьевич Разумихин, Raskolnikovun tələbə dostu. Duneçkanı (Avdotyanı) sevir və onunla evlənir.
  • Semyon Zaxaroviç Marmeladov -Семён Захарович Мармеладов, keçmiş titullu müşavir. Sərxoşluq edən, zəif iradəli bir insan. Araba altında qalıb ölür.
  • Katerina İvanovna Marmeladova- Катерина Ивановна Мармеладова, Semyon Marmeladovun arvadı. Ştab-zabiti qızı, vərəm xəstəsi, 3 uşağı tənha böyütmüş qadın. Dəli olub ölür.
  • Sonya Semyonovna Marmeladova-Соня Мармеладова|Софья Семёновна Мармеладова, qəhrəmanın sevgilisi. Semyon Marmeladovun birinci nikahdan qızı. Hissiyatlı, mərhəmətli olsa da ailəni yedirmək üçün fahişəlik yolunu seçir. Radionun arxasınca Sibirə gedir. Bu qız onu sözün əsil mənasında insan edə bilir.
  • Arkadi İvanoviç Svidriqaylov -Аркадий Иванович Свидригайлов, əyan, sabiq zabit, xəyanətkar, alçaq bir şəxs. Məqsədi uğrunda hər şeyə hazırdır. O, Avdotyaya çatmaq istəyir. Ölümdən qorxduğu halda özünü öldürür.
  • Marfa Petrovna Svidriqaylova -Марфа Петровна Свидригайлова, Arkadinin mərhum arvadı. Əri onun qətlində şübhəlidir.
  • Andrey Semyonoviç Lebezyatnikov -Андрей Семёнович Лебезятников, nazirlik işçisi, sosialist-utopist, axmaq, Lujinin qonşusu.
  • Porfiri Petroviç -Порфирий Петрович, istintaq işləri üzrə pristav, işinin bilicisi, dəlillər olmadığı halda Raskolnikovu etirafa vadar edir.
  • Amaliya Lyudviqovna Lippevexzel Амалия Людвиговна (Ивановна) Липпевехзель, Marmeladovlara icarəyə verilmiş evin sahibəsi, əsli bilinməyən atası ilə öyünən axmaq.
  • Alyona İvanovna -Алёна Ивановна, kollec katibəsi, aradüzəldən, Raskolnikovun balta ilə öldürdüyü qarı.
  • Lizaveta İvanovna -Лизавета Ивановна, Alyonanın ögey bacısı. Sadə, pak, dindar qadın. Təsadüfən qətlə şahid olduğu üçün öldürülür.
  • Zosimov -Зосимов, Razumixinin tanış həkimi, öz qiymətini bilən iradəli insan.
  • Zametov Aleksandr Qriqoryeviç -Заметов Александр Григорьевич, polisdə poçtalyon, Razumixinin dostu, Raskolnikovun qatil olmasından şübhələnir.

Kino

  • Cinayət və cəza (rus. Преступление и наказание; 1909, Rusiya)
  • Marmeladovun hekayəsi (rus. Преступление и наказание; 1911, Rusiya)
  • Cinayət və cəza (rus. Преступление и наказание; 1913, Rusiya)
  • Cinayət və cəza (rus. Преступление и наказание; 1915, Rusiya)
  • Cinayət və cəza (ing. Crime and Punishment; 1917, ABŞ)
  • Raskolnikov (Rusiya)
  • Cinayət və cəza (İtaliya)
  • Raskolnikov (alm. Raskolnikow‎; 1923, Almaniya)
  • Cinayət və cəza (ing. Crime and Punishment; 1935, ABŞ)
  • Cinayət və cəza (fr. Crime et Châtiment; 1956, Fransa)
  • Cinayət və cəza (rus. Преступление и наказание; 1969, SSRİ)
  • Cinayət və cəza (ing. Crime and Punishment; 1979)
  • Cinayət və cəza (fin Rikos ja rangaistus; 1983, Finlandiya)
  • Heyranlanan (ing. Astonished; 1988, ABŞ)
  • Dostoyevskinin Cinayət və cəza (ing. Dostoevsky's Crime and Punishment; 1998, ABŞ)
  • Cinayət və cəza (ing. Crime and Punishment; 2002, Britaniya)
  • Cinayət və cəza (ing. Crime and Punishment; 2002, ABŞ-Rusiya-Polşa)
  • Nina (port. Nina; 2004, Braziliya)
  • Matç point (ing. Match Point; 2005, ABŞ-Britaniya)
  • Cinayət və cəza (rus. Преступление и наказание; 2007, Rusiya)
  • Seçilən (rus. Избранник; Rusiya)
  • Tələbə (rus. Студент; 2012, Qazaxıstan)

İstinadlar

  1. ↑ Карякин (1976), 216
  2. . 2015-05-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-24.
  3. University of Minnesota – Study notes for Crime and Punishment – (retrieved on 1 May 2006)
  4. Frank (1995), 96
  5. Yousef, About Crime and Punishment
    * Fanger (2006), 17–18
  6. Достоевский, Фёдор (1989). Ф.М. Достоевский. Собрание сочинений в пятнадцати томах. Том пятый. «Преступление и наказание». Наука. səh. 523.
  7. Редакторская подборка. (rusca). ИМХОНЕТ. 2015-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-12.
  8. Frank, 170
    * Peace (2005), 8
    * Simmons (2007), 131
  9. Frank (1994), 168
  10. Miller (2007), 58
    * Peace (2008), 8
  11. Frank (1994), 179
  12. Miller (2007), 58–59
  13. Frank (1995), 39
    * Peace (2005), 8
  14. Simmons (2007), 131
  15. Карякин (1976), 118
  16. Dostoyevsky initially considered four first-person plans: a memoir written by Raskolnikov, his confession recorded eight days after the murder, his diary begun five days after the murder, and a mixed form in which the first half was in the form of a memoir, and the second half in the form of a diary (Rosenshield [1973], 399).
  17. Carabine (2000), x
    * Frank (1994), 170–172
    * Frank (1995), 80
  18. Мочульский (1947),228
  19. Frank (1994), 174
  20. Frank (1994), 177
  21. Frank (1994), 175
  22. Frank (1994), 179–180, 182
  23. Frank (1994), 170, 179–180, 184
    * Frank(1995), 93
    * Miller (2007), 58–59

Mənbə

  • Qocayev. Cinayət və onun cəzası [ölü keçid]
  • xülasələşdirdi: A. Eyvazov[ölü keçid]
  • Frank, Joseph (1994). "The Making of Crime and Punishment". In Polhemus, Robert M.; Henkle, Roger B. (eds.). Critical Reconstructions: The Relationship of Fiction and Life. Stanford University Press. ISBN 0-8047-2243-9.
  • Frank, Joseph (1995). Dostoevsky: The Miraculous Years, 1865–1871. Princeton University Press. ISBN 0-691-01587-2.
  • Frank, Joseph (2002). "Introduction". Dostoevsky: The Mantle of the Prophet, 1871–1881. Princeton University Press. ISBN 0-691-11569-9.
  • Miller, Robin Feuer (2007). "Crime and Punishment in the Classroom". Dostoevsky's Unfinished Journey. Yale University Press. ISBN 0-300-12015-X.
  • Peace, Richard Arthur (2006). Fyodor Dostoevsky's Crime and Punishment: A Casebook. Oxford University Press. ISBN 0-19-517562-X.:
    • Peace, Richard. "Introduction". Peace, 1–16.
    • Fanger, Donald. "Apogee: Crime and Punishment". Peace, 17–35.
    • Lindenmeyr, Adele. "Raskolnikov's City and the Napoleonic Plan". Peace, 37–49.
    • Wasiolek, Edward. "Raskolnikov's City and the Napoleonic Plan". Peace, 51–74.
    • Peace, Richard. "Motive and Symbol". Peace, 75–101.
  • Rosenshield, Gary (Winter 1973). "First- Versus Third-Person Narration in Crime and Punishment". The Slavic and East European Journal. 17 (4): 399–407. doi:10.2307/305635. JSTOR 305635.
  • Simmons, Ernest J. (2007). "In the Author's Laboratory". Dostoevsky – The Making of a Novelist. Read Books. ISBN 1-4067-6362-4.
  • Карякин, Юрий (1976). Самообман Раскольникова. Художественная литература.
  • Мочульский, К.В. (1947). Достоевский Жизнь и творчество. Книга по Требованию.

Xarici keçidlər

  • "Cinayət və cəza. F. M. Dostoyevski" (azərb.). (yüklə)
  • Fyodor Mixayloviç Dostoyevski. Cinayət və cəza /Tərt. ed. və ön sözün müəllifi. M.Qocayev.- B.: Öndər, 2004.- 560 s., 1 portr.
  • Федор Достоевский – Преступление и наказание
  • Fyodor Dostoevsky – Crime and Punishment
  • “Cinayət və cəza” əsərinin cızma-qaraları – FOTOLAR 2017-07-19 at the Wayback Machine

Həmçinin bax

Avqust 01, 2021
cinayət, cəza, Преступленiе, наказанiе, Преступление, наказание, fyodor, mixayloviç, dostoyevskinin, romanı, birinci, dəfə, 1866, 1867, illərində, ərzində, aylıq, xəbərçi, Русский, вестник, ədəbi, jurnalında, hissələrlə, nəşr, olunurdu, dostoyevskinin, sibir, . Cinayet ve ceza rus Prestuplenie i nakazanie Prestuplenie i nakazanie Fyodor Mixaylovic Dostoyevskinin romani O birinci defe 1866 ve 1867 illerinde 1 12 ay erzinde ayliq Rus Xeberci rus Russkij vestnik edebi jurnalinda hisselerle nesr olunurdu 3 Bu Dostoyevskinin Sibir surgunden sonra yazdigi ikinci romandir Cinayet ve ceza onun yetkin dovrun birinci romani sayilir 4 Cinayet ve cezarus Prestuplenie i nakazanieRomanin 1867 ci il nesrinin ilk sehifesiJanr Felsefi psixoloji romanMuellif F M DostoyevskiOrijinal dili Rus diliYazilma ili 1865 1866 1 Nesriyyat 2013 Qanun Eli ve Nino 2 AzerbaycanTercume Beydulla MusayevEvvelki Yeraltindan Qeydler Vikianbarda elaqeli mediafayllarRomanin azerbaycanca nesrinin uz qabigi Fyodor Mixaylovic Dostoyevskinin XIX esrin 60 ci illerinde 1866 meydana gelen Cinayet ve ceza romani rus milli medeni ictimai tarixinin murekkeb dovrlerinden birini eks etdirir Bu ele bir dovr idi ki Rusiya tehkimcilik huququndan tezece azad olmus ve hele ozunun gelecek inkisaf yollarini deqiq mueyyenlesdirmemisdi Rusiya hansi yolla gedecekdi O Avropa kapitalist inkisaf yolunu sececek yoxsa oz milli enenelerine esaslanaraq yeni Avropa xalqlarindan ferqli bir yolla gedecekdi Bu suallarin deqiq ve birmenali cavabi yox idi ve 60 ci iller rus edebiyyati bu mesele haqqinda derinden dusunurdu Dostoyevski Cernisevskiden ferqli olaraq Rusiyanin gelecek nicatini inqilabda ve edaletli sosial qurulusda yeni sosializmde deyil xalqin milletin rus pravoslav dinine tapinaraq menevi kamillesme yolunu secmesinde gorurdu O dovr ucun Cernisevskinin fikirleri daha aktual daha real gorunurdu Rusiya nehayet ki mueyyen muddetden sonar sosializm deyilen meqsede nail oldu Lakin genis tarixi kontekstde Dostoyevski fikirleri heqiqete daha yaxin idi cunki onlar rus milli ruhunun milli xarakterinin milli medeniyyetinin esaslarini ve derin temayullerini daha durust ifade edirdi Bugunku noqteyi nezerinden diqqet yetirilende Dostoyevskinin fikirlerinin ozunu dogruldugunu goruruk Cinayet ve ceza romani Dostoyevskinin bes boyuk romanindan birincisidir Bundan sonra yazici ozunun meshur Idiot Seytanlar Yeniyetme ve Karamazov qardaslari romanlarini yazmisdir Cinayet ve ceza romani Dostoyevski yaradiciliginda yeni merhelenin baslangicidir Melumdur ki dahi soz ustasi oz yaradiciligini 40 ci illerde kicik insan haqqinda yazmis oldugu eserlerle baslamisdi Yoxsul insanlar Oxsar Cenab Proxarcin Beyaz geceler ve nehayet 60 ci illerin evvelinde yazdigi Alcaldilmis ve tehqir edilmis insanlar mehz bu movzuya yeni kicik insanlar in maddi ve menevi isgencelerinin tesvirine hesr edilmisdi 60 ci illerde ise Dostoyevski sosial psixoloji movzudan ideal menevi movzuya kecmis ve insan xarakterini onun aqibetini ve sexsiyyetini teyin eden ideoloji ve menevi meqamlarin bedii tehliline uz tutmusdu Odur ki Dostoyevskinin 60 ci illerde yazilmis romanlarini tedqiqatcilar yeni roman novu kimi qeyd edir onu ideoloji roman polifonik roman ve s adlandirirlar Bu yeni roman novunun mahiyyeti ondan ibaretdir ki burada insane xarakteri insan sexsiyyeti sadece olaraq realistcesine ictimai sosial muhitin mehsulu kimi tesvir olunmur Burada insan daha murekkeb daha ziddiyyetli bir varliq kimi ilk novbede ozu oz muqedderatini hell etmeye calisan ruhi varliq kimi tesvir olunur Dostoyevski oz realizminin esas vezifesini insana insani tapmaq vezifesi kimi teyin edir Bu o demekdir ki insan gorunduyunden onun ozu haqqinda ve basqalarinin onun haqqinda dusunduklerinden daha murekkeb daha sirli bir mexluqdur Insan ruhunun enginliklerine dalmaq onun ozunun de xeberi olmayan daxili sirlerini acmaq ucun Dostoyevski oz qehremanlarini mustesna qeza veziyyetine salir ve bu veziyyetde onlarin xarakterlerinin gizli tereflerinin acilmasina nail olur Mundericat 1 Yaradilmasi 2 Mezmunu 3 Personajlar 4 Kino 5 Istinadlar 6 Menbe 7 Xarici kecidler 8 Hemcinin baxYaradilmasi RedakteDostoyevski Cinayet ve ceza romanin uzerinde 1865 ci ilun avqust ayinda islemeye basladi 1 Bu vaxt o pullari kazinoda uduzub pulsuzluqdan ozune normal yemek ala bilmirdi Dostoyevskinin kreditorlara boyuk borcu var idi ve bundan elave o 1864 cu ilde vefat eden qardasi Mixailin ailesine komek etmeye calisirdi Evvelden bu layihenin adi Serxoslar idi 5 ve orada Rodion Raskolnikov kimi personaj movcud deyildi 6 Bu personaji yaratmaga Dostoyevskini Pyer Fransua Lasener cinayet isi ilham etdi 7 Dostoyevski oz novellasini o vaxt o bu eseri hele roman kimi yazmirdi 8 Rus Xeberci adli jurnalin nesriyyatcisi olan Mixail Kotova teqdim etdi Bu jurnalda Ivan Turgenyev ve Lev Tolstoy kimi yazicilarin eserleri cap olunmusdu Amma Dostoyevski ile Kotovun munasibetlerinde erken 1860 ci illerden beri problem var idi ve buna gore Dostoyevskinin eserleri bundan evvel hemin jurnalda hec vaxt cap olunmamisdi Amma o vaxt oldugu seraitine ve diger nesriyyatcilar onun isini cap etmeye imtina etdiyine gore Dostoyevskinin getmek ucun Katkovun jurnalindan basqa bir yer qalmadi Oraya gedib o jurnaldan pesin istedi 9 1865 ci ilin Dostoyevskinin Katkovuna mektubunda ona izah edirdi ki yazdigi is bezi qeribe qurtarmamis fikirler tesirin altinda olan ve hele de goylerde ucan cavan adam haqqinda olmali idi 10 belelikle o radikalizm ideologiyanin exlaqini ve psixoloji tehlukesini tedqiq etme planini yetirmeye basladi 11 1865 ci ilin noyabrinda yazdigi mektublarinda ise vacib bir konseptual deyisiklik uze cixir hekaye roman olub ve bu vaxtdan beri Cinayet ve ceza ancaq roman kimi qeyd olunurdu 12 Dostoyevski eyni zamanda Cinayet ve ceza ve Qumarbaz romanlari yerine yetirmek ucun telesmeli idi Bu agir isini elemeye ona stenoqrafist Anna Snitkina komek edirdi Tezlikle o Dostoyevskinin ikinci heyat yoldasi olmusdu 13 Cinayet ve ceza romanin birinci hissesi Rus Xeberci jurnalinin 1866 ci ilin yanvar buraxilisda uze cixdi sonuncu hissesi ise hemin ilin dekabrinda 14 Noyabrin axirinda artiq cox yazilmisdi ve hazir idi men her seyi yandirdim lt gt Menim ozume xos gelmedi Meni yeni form yeni plan maraqlandirdi ve men evvelden basladim Orijinal metn rus V konce noyabrya bylo mnogo napisano i gotovo ya vse szheg lt gt Mne ne ponravilos samomu Novaya forma novyj plan menya uvlek i ya nachal syznova Dostoyevskinin onun dostuna Aleksandr Vrangele mektubu 1866 ci ilin fevrali 15 Sovet Ittifaqinda cap olunmus Dostoyevki yazilarin tam nesrinde redaktorlar muellifin Cinayet ve ceza ustunde islediyi zamani yazdigi qeyd defterlerini kompozisiyanin bezi etaplari ile teqriben uygun olan ardiciliqda yigdilar ve cap etdiler Buna gore romanin evvelden kimi yazilmali olan qaralama versiyasi ve bundan elave tekstin daha iki versiyasi gunumuzde movcuddur Bu versiyalar Visbaden nesri Piterburq nesri ve son plan kimi bilinirler Onlarda Dostoyevskinin birinci sexsden anlatmadan ucuncu sexsden anlatmaya kecidini gormek olar 16 Visbaden nesri daha cox hekayeyazanin qetlden sonra moral ve fiziki reaksiyasi haqqindadir Ordaki yazilan Dostoyevskinin Katkova mektubunda izah edilen sujeti ile gundelik curde yazilan ise kitabin ikinci hissesi ile texminen uygunlasir 17 Men onu bu fesili esil ilhamla yazmisdim amma belke de o pisdir lakin onlarin suali edebi leyaqetinde deyil exlaq ucun telasdir Bu meselede men haqliyam exlaqa qarsi yox idi ve hetta tamamile tersine lakin onlar basqasini gorurler ve bundan basqa nihilizm izlerini gorurler lt gt Men onu fesili geri aldim ve emeyimin ve hesretimin miqdarindan esasen bu boyuk fesilin deyisilmesi mene azi uc yeni fesil boyda is kimi deyer idi amma men onu duzeltdim ve verdim Orijinal metn rus ya napisal eyo etu glavu vo vdohnovenii nastoyashem no mozhet byt ona i skvernaya no delo u nih ne v literaturnom dostoinstve a v opasenii za nravstvennost V etom ya bylprav nichego ne bylo protiv nravstvennosti i dazhe cherezmerno naprotiv no oni vidyat drugoe i krome togo vidyat sledy nigilizma lt gt Ya vzyal glavu obratno i eta peredelka bolshoj glavy stoila mne po krajnej mere tryoh novyh glav raboty sudya po trudu i toske no ya perepravil i sdal Dostoyevski A P Milyukova mektubu 18 Dostoyevskinin evvel versiyasinin yandirilmasinin sebebi hele de sual altinda olan bir meseledir Cosef Frankin fikirine gore bir ehtimal odur ki protaqonist evvelki tesevvurde olan serhedlerden geri inkisaf etmis 19 Dostoyevskinin defterleri Frankin yazdigina gore gosterirler ki o Raskolnikov personajin yeni cehetlerin mezmunun davami erzinde yaranmasinin lazimligini basa dusurdu ve romani metamorfozla uygunluqda strukturlasdirilmis 20 Belelikle Dostoyevski yazdigi hekayeni evvelden islediyi Serhoslar adli layiheden olan fikirlerle qarisdirdi 21 Cinayet ve ceza romanin sonuncu versiyasi 1865 ci ilin noyabr ayinda Dostoyevski onu ucuncu sexsden yazmaga gerar verende yaranmaga basladi Bu deyisiklik romanin yazilmagin erken etaplarin erzinde movcud olan uzun mubarizenin kulminasiyasi idi 22 Bele yazma uslubu istifade etmeye qerar vererken Dostoyevski her seyi evvelden yazmaga baslayib ve belelikle erken manuskriptlerin hisseleri rahatca son metne elave ede bildi Frank yazirdi ki o Vrangele anlatdigi kimi bundan evvel yazdigi her seyi yandirmadi 23 Mezmunu Redakte Xeberdarliq Yazinin davami eserin mezmunu haqqinda melumat ehtiva edir D A Smarinov 1935 36 Eserin bas qehremani Rodion Raskolnikovdur Bu insanin dusuncesinde cinayet nezeriyyesi dogulur Onun nezeriyesine esasen beseriyyet iki hisseye bolunur qeyri adiler ve adiler Raskolnikovun fikrince qeyri adiler xosbext geleceye xatir onlara mane olan insanlari oldure bilerler Raskolnikov ve ailesi anasi ve bacisi cox kasibdir O universitetde tehsil xerclerini odeye bilmir Universitetden qovulur kiraye haqqi vere bilmediyi ucun ev sahibinden gizlenir Raskolnikov xeber tutur ki bacisi Avdotya Romanovna aileye yardim ucun sevmediyi varli bir adama ere getmeyi planlasdirir O borc almaq behanesi ile araduzelden qarinin evine gedir Qizil saatini girov qoyub evi diqqetle nezerden kecirir Geri qayidanda pivexanada Semyon Zaxarovic Marmeladovla tanis olur Marmeladovun arvadi Katerina Ivanovnanin birinci nikahdan 3 usagi vardi Onun birinci eyyas eri olub ve Marmeladova ere gedib Marmeladovun birinci nikahdan Sonya adli qizi var Sonya fahiselik edib pul qazanir Bu pullar ailenin qarnina ve atasi ucun ickiye xerclenir Raskolnikov Marmeladovu evine oturende pencerenin agzina pul qoyur Raskolnikov eve catanda anasindan mektub alir Anasi pul gondere bilmediyi ucun teessufunu bildirir Yazir ki qizi Dunya qulluqcu islediyi evde bohtanla uzlesib Aga Svidriqaylov onunla yaxinliga can atdigi ucun arvadi Marfa Petrovna qizi ogurluqda serleyib Dunya yalniz aileni dolandirmaq ucun Lujinle nisanlanir Raskolnikov kucede serxos qizla rastlasir Onu evine yola salib dostu Razumixinin yanina gedir Xeber tutur ki anasi ve bacisi Sankt Peterburqa gelirler Raskolnikov sarsinti kecirir Dehsetli yuxular onu rahat buraxmir Ozunu oldurmek barede de dusunur O yoldan oterken araba birini vurur Raskolnikov onun Marmeladov oldugunu gorur Raskolnikov bacisina cox yalvarir ki Lujine ere getmesin Bu arada dostu Razumixin Dunyaya vurulur Marfa Svidriqaylovun arvadi olur Olsun ki eri doyerek onu oldurur Raskolnikov oz ev sahibesinin artiq dunyasini deyismis dindar qizini xatirlayir O hemin qizla evlenmek isteyirdi Sonya gelir anasindan defn merasimine devetname getirir Raskolnikov butun cinayetleri siyasi qurulusla elaqelendiren sosialistlerle razilasmir Mustentiq Porfiri Raskolnikova meqalesini xatirladir Meqalede butun insanlar iki qrupa bolunur qeyri adiler meselen Napoleon Mehemmed peygember Eserde yazilir ki onlar yeni qanunlara qarsi cixanlari oldururler Nyutonun da qarsisina cixan olsaydi oldurerdi Adi adamlar ise say artirirlar Meqsedin boyukluyu qetle beraet qazandirir Raskolnikov deyir ki kutle ona gore yasayir ki onun arasindan dahiler cixsin Porfiri sorusur ki Raskolnikov ozunu qeyri adi sayirmi Porfiri Raskolnikovdan subhelenir O Napaleon kimi arxaya baxmadan gedir Svidriqaylov ele biri ile evlenmek isteyirdi ki kasib olsun ve er ona hakim ola bilsin Diger terefden o bu qadin vasitesile vezifeye catmaq isteyirdi Katerina xestedir Raskolnikov ona o biri qizi Poleckanin da Sonya kimi kuceye duseceyini deyir Katerina Tanri qoymaz soyleyir Raskolnikov Tanrinin olmadigini iddia edir Sonya daim Tanriya dua edir Onun Incili var ve bu incili qetle yetirilmis sahid Lizaveta bagislayib Sonya Raskolnikova Incil Isanin Lazari heyata qaytarmasindan oxuyur Raskolnikov mustentiq Porfirinin yanina gedir Birden hebse alinmis Mikolay otaga girib qarini oldurduyunu etiraf edir Marmeladovun defn merasiminde Lebezyatnikov Lujinle emansipasiyadan vetendas nikahindan danisirlar Lujin bir az sonra Sonyani 100 manat ogurlamqda ittiham edir Sonyanin anasi onun cibini cevirende 100 manat dusur Lebezyatnikov sahidlik edir ki Lujin pulu Sonyanin cibine qoyub Lujin demek isteyir ki Raskolnikovun sevdiyi qiz ogrudur Ev sahibesi Katerinani qovur Raskolnikov Sonyaya etiraf edir ki qarini o oldurub Sonya Lisavetadan qalmis xaci Raskolnikova vermek isteyir Katerina kucede qalir Biri ona 3 manat verir qaradavoy onu saxlayir Katerinanin olumunden 3 gun otub Onun usaqlarini Svidriqaylov himayeye goturur Romanda cinayetin sosial ve psixoloji amilleri aciqlanir Peterburq sefaleti tesvir edilir Eser boyu Raskolnikovu bir sual narahat edir o leyaqetli insandirmi Onun basqalarini muhakime etmek haqqi varmi Raskolnikova vicdani ezab verir ve o toretdiyi cinayeti etiraf edir O ozunu cinayete gore yox daxili zeifliyini qiymetlendirmeden cinayete getdiyi ucun ittiham edir Raskolnikov katorqaya gonderilir ve Sonya da onu musayiet edir Nehayet qehreman qeyri adilik iddiasindan imtina edir ve Sonyaya sevgide ozune arxa tapir Personajlar RedakteRodion Raskolnikov Rodion Romanovich Raskolnikov eserin qehremani Yoxsul sabiq telebe Qetle menevi haqqi oldugunu dusunur ve ilk qetlde cemiyyetin zeif bir uzvunu oldurmekle soka dusur Anlayir ki qetl insani secilmis etmir Pulxeriya Aleksandrovna Raskolnikova Pulheriya Aleksandrovna Raskolnikova qehremanin anasi O qizini Lujina ere vermek ucun Sankt Peterburqa gelir ve qizinin bedbext taleyi onu olume aparir Avdotya Romanovna Raskolnikova Avdotya Romanovna Raskolnikova qehremanin bacisi Agilli qardasina qurban getmeye hazir bir qiz Aileye yardim ucun sevmediyi insana ere getmek isteyi alinmir ve qardasinin dostu Razumixine ere gedib xosbext olur Pyotr Petrovic Lujin Pyotr Petrovich Luzhin Avdotyanin nisanlisi Eqoist isbaz Raskolnikovu incitmek ucun onun sevgilisi sonya Marmeladovani ogurluqla serleyir Dmitri Prokofyevic Razumixin Dmitrij Prokofevich Razumihin Raskolnikovun telebe dostu Duneckani Avdotyani sevir ve onunla evlenir Semyon Zaxarovic Marmeladov Semyon Zaharovich Marmeladov kecmis titullu musavir Serxosluq eden zeif iradeli bir insan Araba altinda qalib olur Katerina Ivanovna Marmeladova Katerina Ivanovna Marmeladova Semyon Marmeladovun arvadi Stab zabiti qizi verem xestesi 3 usagi tenha boyutmus qadin Deli olub olur Sonya Semyonovna Marmeladova Sonya Marmeladova Sofya Semyonovna Marmeladova qehremanin sevgilisi Semyon Marmeladovun birinci nikahdan qizi Hissiyatli merhemetli olsa da aileni yedirmek ucun fahiselik yolunu secir Radionun arxasinca Sibire gedir Bu qiz onu sozun esil menasinda insan ede bilir Arkadi Ivanovic Svidriqaylov Arkadij Ivanovich Svidrigajlov eyan sabiq zabit xeyanetkar alcaq bir sexs Meqsedi ugrunda her seye hazirdir O Avdotyaya catmaq isteyir Olumden qorxdugu halda ozunu oldurur Marfa Petrovna Svidriqaylova Marfa Petrovna Svidrigajlova Arkadinin merhum arvadi Eri onun qetlinde subhelidir Andrey Semyonovic Lebezyatnikov Andrej Semyonovich Lebezyatnikov nazirlik iscisi sosialist utopist axmaq Lujinin qonsusu Porfiri Petrovic Porfirij Petrovich istintaq isleri uzre pristav isinin bilicisi deliller olmadigi halda Raskolnikovu etirafa vadar edir Amaliya Lyudviqovna Lippevexzel Amaliya Lyudvigovna Ivanovna Lippevehzel Marmeladovlara icareye verilmis evin sahibesi esli bilinmeyen atasi ile oyunen axmaq Alyona Ivanovna Alyona Ivanovna kollec katibesi araduzelden Raskolnikovun balta ile oldurduyu qari Lizaveta Ivanovna Lizaveta Ivanovna Alyonanin ogey bacisi Sade pak dindar qadin Tesadufen qetle sahid oldugu ucun oldurulur Zosimov Zosimov Razumixinin tanis hekimi oz qiymetini bilen iradeli insan Zametov Aleksandr Qriqoryevic Zametov Aleksandr Grigorevich polisde poctalyon Razumixinin dostu Raskolnikovun qatil olmasindan subhelenir Kino RedakteCinayet ve ceza rus Prestuplenie i nakazanie 1909 Rusiya Marmeladovun hekayesi rus Prestuplenie i nakazanie 1911 Rusiya Cinayet ve ceza rus Prestuplenie i nakazanie 1913 Rusiya Cinayet ve ceza rus Prestuplenie i nakazanie 1915 Rusiya Cinayet ve ceza ing Crime and Punishment 1917 ABS Raskolnikov Rusiya Cinayet ve ceza Italiya Raskolnikov alm Raskolnikow 1923 Almaniya Cinayet ve ceza ing Crime and Punishment 1935 ABS Cinayet ve ceza fr Crime et Chatiment 1956 Fransa Cinayet ve ceza rus Prestuplenie i nakazanie 1969 SSRI Cinayet ve ceza ing Crime and Punishment 1979 Cinayet ve ceza fin Rikos ja rangaistus 1983 Finlandiya Heyranlanan ing Astonished 1988 ABS Dostoyevskinin Cinayet ve ceza ing Dostoevsky s Crime and Punishment 1998 ABS Cinayet ve ceza ing Crime and Punishment 2002 Britaniya Cinayet ve ceza ing Crime and Punishment 2002 ABS Rusiya Polsa Nina port Nina 2004 Braziliya Matc point ing Match Point 2005 ABS Britaniya Cinayet ve ceza rus Prestuplenie i nakazanie 2007 Rusiya Secilen rus Izbrannik Rusiya Telebe rus Student 2012 Qazaxistan Istinadlar Redakte 1 2 3 Karyakin 1976 216 Cinayet ve ceza 2015 05 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 03 24 University of Minnesota Study notes for Crime and Punishment retrieved on 1 May 2006 Frank 1995 96 Yousef About Crime and Punishment Fanger 2006 17 18 Dostoevskij Fyodor 1989 F M Dostoevskij Sobranie sochinenij v pyatnadcati tomah Tom pyatyj Prestuplenie i nakazanie Nauka seh 523 Redaktorskaya podborka Imhonet Literaturnye geroi i ih prototipy rusca IMHONET 2015 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 08 12 Frank 170 Peace 2005 8 Simmons 2007 131 Frank 1994 168 Miller 2007 58 Peace 2008 8 Frank 1994 179 Miller 2007 58 59 Frank 1995 39 Peace 2005 8 Simmons 2007 131 Karyakin 1976 118 Dostoyevsky initially considered four first person plans a memoir written by Raskolnikov his confession recorded eight days after the murder his diary begun five days after the murder and a mixed form in which the first half was in the form of a memoir and the second half in the form of a diary Rosenshield 1973 399 Carabine 2000 x Frank 1994 170 172 Frank 1995 80 Mochulskij 1947 228 Frank 1994 174 Frank 1994 177 Frank 1994 175 Frank 1994 179 180 182 Frank 1994 170 179 180 184 Frank 1995 93 Miller 2007 58 59Menbe RedakteQocayev Cinayet ve onun cezasi olu kecid xulaselesdirdi A Eyvazov olu kecid Frank Joseph 1994 The Making of Crime and Punishment In Polhemus Robert M Henkle Roger B eds Critical Reconstructions The Relationship of Fiction and Life Stanford University Press ISBN 0 8047 2243 9 Frank Joseph 1995 Dostoevsky The Miraculous Years 1865 1871 Princeton University Press ISBN 0 691 01587 2 Frank Joseph 2002 Introduction Dostoevsky The Mantle of the Prophet 1871 1881 Princeton University Press ISBN 0 691 11569 9 Miller Robin Feuer 2007 Crime and Punishment in the Classroom Dostoevsky s Unfinished Journey Yale University Press ISBN 0 300 12015 X Peace Richard Arthur 2006 Fyodor Dostoevsky s Crime and Punishment A Casebook Oxford University Press ISBN 0 19 517562 X Peace Richard Introduction Peace 1 16 Fanger Donald Apogee Crime and Punishment Peace 17 35 Lindenmeyr Adele Raskolnikov s City and the Napoleonic Plan Peace 37 49 Wasiolek Edward Raskolnikov s City and the Napoleonic Plan Peace 51 74 Peace Richard Motive and Symbol Peace 75 101 Rosenshield Gary Winter 1973 First Versus Third Person Narration in Crime and Punishment The Slavic and East European Journal 17 4 399 407 doi 10 2307 305635 JSTOR 305635 Simmons Ernest J 2007 In the Author s Laboratory Dostoevsky The Making of a Novelist Read Books ISBN 1 4067 6362 4 Karyakin Yurij 1976 Samoobman Raskolnikova Hudozhestvennaya literatura Mochulskij K V 1947 Dostoevskij Zhizn i tvorchestvo Kniga po Trebovaniyu Xarici kecidler Redakte Cinayet ve ceza F M Dostoyevski azerb yukle Fyodor Mixaylovic Dostoyevski Cinayet ve ceza Tert ed ve on sozun muellifi M Qocayev B Onder 2004 560 s 1 portr Fedor Dostoevskij Prestuplenie i nakazanie Fyodor Dostoevsky Crime and Punishment Cinayet ve ceza eserinin cizma qaralari FOTOLAR Arxivlesdirilib 2017 07 19 at the Wayback MachineHemcinin bax RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Cinayet ve ceza amp oldid 5724674, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.