Böhran (azərb-kiril.Бөһран) — 1989–1991-ci illərdə Azərbaycan SSR-də fəaliyyətdə olmuş, Azərbaycan SSR DTK-nın xüsusi təyinatlı əməliyyat qrupu. Qruplaşma Azərbaycanda siyasi vəziyyətin böhranlı inkişafını lokallaşdırmaq istiqamətində çekist tədbirlərinin həyata keçirilməsi məqsədi ilə yaradılmışdı.
Vaqif Hüseynov haqqında 1996-cı ildə cinayət işi açılmışdır. Rusiya hakimiyyətindən Vaqif Hüseynovun dərhal Azərbaycana ekstradisiyasını tələb etmiş, lakin Hüseynov Rusiya vətəndaşı olduğundan bundan imtina edilmişdir. 2000-ci ildə qrupun iki üzvü Sadıx Əliyev və Səbuhi Məmmədəliyev həbs edilmişdir. "Böhran" qrupu Azərbaycan hökuməti tərəfindən "terror təşkilatı" kimi tanınır.
Tarixi
Yaradılması
Azərbaycan SSR DTK-nın sədri Vaqif Əliövsət oğlu Hüseynovun 7 oktyabr 1989-cu il tarixli 0171 saylı məxvi əmri ilə Azərbaycanda siyasi vəziyyətin böhranlı inkişafını lokallaşdırmaq istiqamətində çekist tədbirlərinin həyata keçirilməsi məqsədi ilə "Böhran" əməliyyat qrupu yaradılmışdır. Qruplaşmanın məqsədi "düşmən fəaliyyətinin aşkar edilərək zərərsizləşdirilməsi üçün kəşfiyyat və əməliyyat tədbirlərinin həyata keçirilməsi" idi. 12 nəfərdən ibarət idi və ona 5-ci şöbənin rəisi Vladimir Adilyeviç Mirzoyev rəhbərlik etmişdir. Qruplaşma xüsusən də milli azadlıq hərəkatında rol oynamış Azərbaycan Xalq Cəbhəsindən qaynaqlanan təhlükəsizlik təhdidlərinə qarşı çıxmaq üçün yaradılmışdır.
Telman Qurbanovun qətli
Azərbaycan Prezident Ayaz Mütəllibov. 1992-ci il.
1991-ci il avqust qiyamının uğursuzluğundan sonra Azərbaycan PrezidentiAyaz Mütəllibovun siyasəti DTK və partiya aparatına arxalanmaqdan demokratik müxalifətə doğru sürüklənməyə çevrilmişdi. Mütəllibovun qərarı ilə Azərbaycan Kommunist Partiyası buraxılmış, Bakıda hərbi vəziyyət ləğv edilmişdi. Eyni zamanda, respublika DTK rəhbərliyini siyasi cəhətdən gözdən salmaq kampaniyasına start verilmişdi. Prezidentin təklifi ilə respublika prokurorluğu DTK-ya və şəxsən Vaqif Hüseynovu ifşa edən faktları açıqlamışdı. Vaqif Hüseynov öz tabeliyində olan, respublika DTK-nın keçmiş 5-ci idarə rəisi və 3 nömrəli bölməsinin rəis müavini, polkovnik-leytenant Sadıx Əliyevin qanunsuz fəaliyyətində iştirakda günahkar bilinmişdi.
Sadıx Əliyev kimya elmləri doktoru, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Telman Qurbanovun qətlinin təşkilində ittiham olunurdu. Alim 1990-cı ilin oktyabrında Bakıda evinin qapısında qətlə yetirilmişdi. Cinayətin sifarişçisi böyük iş adamı, "Azərbaycan" iqtisadi assosiasiyasının prezidenti Elxan Məmmədov olmuşdu. Sifarişin arxasında dayanan səbəb Məmmədovun həyat yoldaşı Tamilla Maksudovanı Qurbanova qısqanması idi. 1991-ci ilin avqust qiyamından sonra Əliyev, bir müddət sonra isə Məmmədov da həbs edilmişdir. İstintaq Qurbanovun qətlinin təşkilində respublika DTK-nın iştirakına dair heç vaxt inandırıcı sübutlar təqdim edə bilməmişdi, lakin məhkəmə qərarından xeyli əvvəl bu cinayətlə bağlı bütün məlumatları ictimaiyyətə çatdırmağa cəhd edilmişdir. Əsas diqqət dövlət təhlükəsizlik orqanlarının, xüsusən də Vaqif Hüseynovun "Azərbaycan" assosiasiyasının rəhbərliyi ilə əməkdaşlığına yönəldilmişdi. Bu məlumatın dərcindən sonra prezident Mütəllibovun təzyiqi ilə Hüseynov DTK rəhbəri vəzifəsindən istefa ərizəsi yazmağa məcbur olmuşdur.
Əjdər Xanbabayevin qətli
"Böhran" əməliyyat qrupu 1990-cı ilin mayında Azərbaycan SSR Mətbuat İşləri üzrə Dövlət Komitəsi sədrinin müavini, "Azərnəşr" nəşriyyatının və "Yazıçı" nəşriyyatının direktoru Əjdər Xanbabayevin qətlini təşkil etmişdir. Xanbabayev Bakıda, Azərbaycan Rus Dram Teatrının binası yaxınlığında şəxsi avtomobilində güllələnmişdi. İstintaqın məlumatına görə, zərərçəkmiş şəxs Azərbaycan KP MK-nın keçmiş birinci katibi Heydər Əliyevin tərəfdarlarından biri və onun respublikaya qayıtmasının təşkilatçılarından olmuşdur. Azərbaycan SSR hakimiyyət orqanları onun qayıdışını istəmirdilər və Xanbabayev Azərbaycan SSR DTK-nın operativ nəzarəti altında idi. Azərbaycan Prokurorluğunun məlumatına görə, əməliyyat nəzarətinin təşkilatçıları DTK-nın 3 saylı idarəsinin rəisi, polkovnik-leytenant Vladimir Mirzoyev və Azərbaycan SSR DTK-nın 5-ci şöbəsinin rəisi, 3 saylı idarə rəisinin müavini, polkovnik-leytenant Sadıx Əliyev olmuşdur. Cinayət işinin materiallarına görə, onlar DTK sədri Vaqif Hüseynovun birbaşa göstərişlərini yerinə yetirmişdir.
İlkin olaraq istintaq Xanbabayevin qətlinin qısqanclıq zəminindən yerinə yetirildiyini güman etmişdir, lakin 1993-cü ildə Heydər Əliyev hakimiyyətə gəldikdən sonra onlar keçmiş hakimiyyətin Əliyevi öldürməkdən çəkindirmək istəyi ilə siyasi versiyaya keçmişdir. 1990-cı ildə Azərbaycana gəlib. 1995-ci ilin ortalarında "Qarabağ" kooperativinin sədri Tarix Quliyev və Bakı Şəhər Sovetinin deputatı, "Lalə" kafesinin direktoru Tofiq Qasımov Xanbabayevin qətlini etiraf etmiş və həbs edilmişdir. Xanbabayevə atəş açan Quliyevin evinə baxış zamanı cinayətin törədildiyi ehtimal edilən "Makarov" tapançası aşkar edilmişdir.
Həbs olunanların ifadəsinə görə, qətlin təşkilatçısı böyük "gildiyanın üzvləri"ndən biri, sonralar Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı olmuş Hacı Seyfəl Babayevdir. İddialara görə, Babayev onları hansısa "namus məsələsi" ucbatından qətli törətməyə inandırmışdır. Daha sonra ifadələrini dəyişdirən Quliyev və Qasımov DTK əməkdaşlarının, xüsusilə Hüseynovun, Mirzəyevin və digərlərinin qətldə əli olduqlarını açıqlamışdır. Onların sözlərinə görə, Babayev çekistlərin tələbi ilə Xanbabayevin qətlini təşkil etmişdir. Babayev günahını etiraf etməmiş, həbsindən üç gün sonra istintaq təcridxanasında, naməlum şəraitdə vəfat etmişdir. Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin Məhkəmə Kollegiyasının hökmü ilə Qasımov 9 il, Quliyev isə ölüm cəzasına məhkum edilmişdir, lakin Quliyevin hökmü sonradan ömürlük azadlıqdan məhrumetmə cəzası ilə əvəz edilmişdir.
Sonrakı dövrlər
17 yanvar 1996-cı ildə keçən il Rusiya vətəndaşlığı almış Vaqif Hüseynov haqqında cinayət işi açılmışdır. O, xüsusi təyinatlı "Böhran" qrupunun əsas siması kimi bir sıra cinayətlərdə ittiham olunmuşdur. 2000-ci ildə Sadıx Mikayıl oğlu Əliyev və Səbuhi Seyfəddin oğlu Məmmədəliyev qruplaşmanın aparıcı üzvləri kimi ömürlük həbs cəzasına məhkum edilmişdir. O, Vaqif Hüseynovun göstərişi ilə "Böhran" qrupunun yaradılmasında iştirak etməkdə. İstintaqın məlumatına görə, bu qrupun üzvləri 1990–1991-ci illərdə törədilmiş bir sıra cinayətlərdə, o cümlədən Xanbabayevin və Qurbanovun qətlində, vətəndaşlar Əliyev və Bağırovun öldürülməsinə cəhddə iştirak etmişdilər. 2001-ci ilin mayında Əliyev Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin Hərbi Kollegiyasının hökmü ilə ömürlük azadlıqdan məhrum edilmişdir.
Eyni zamanda, Vaqif Hüseynov Azərbaycanın istintaq orqanları vəzifə saxtakarlığında ittiham edilmişdi. Onun şəxsi göstərişi ilə DTK zabitlərindən birinin, milliyyətcə erməni olan arvadının pasportu, onun milliyyəti, adı və atasının adı dəyişdirilərək azərbaycanlılaşdırılmışdı. Həmçinin, 1991-ci ildə Azərbaycan Televiziyasında partlayışın təşkili ilə bağlı ittihamlar da səsləndirilmişdir. Respublika Prokurorluğu dəfələrlə Rusiya hakimiyyətindən Vaqif Hüseynovun dərhal vətəninə ekstradisiyasını tələb etmiş, lakin Hüseynov Rusiya vətəndaşı olduğundan bundan imtina edilmişdir.
"Böhran" qrupu Azərbaycan hökuməti tərəfindən "terror təşkilatı" kimi tanınır.
Mənbə
İstinadlar
↑ İsmayılov, Adil. "Cəbhəçilər bu qətlin açılmasına təşəbbüs göstərmədilər... Görəsən niyə?". criminal.az (az.). 25 yanvar 2020. 2020-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 29 avqust 2022.
Ştrasser, Kristof. "The follow-up to the issue of political prisoners in Azerbaijan". Avropa Şurası(ingilis). 14 dekabr 2012. 2022-05-18 tarixində . İstifadə tarixi: 28 fevral 2022.
Ştrasser, Kristof. "The follow-up to the issue of political prisoners in Azerbaijan". Avropa Şurası(ingilis). 14 dekabr 2012. 2022-05-18 tarixində . İstifadə tarixi: 28 fevral 2022.
↑ "Report on fact-finding mission til Azerbaijan Former OPON forces in Azerbaijan, etc. 27 Januar to 1 Februar 2002" (PDF). Danimarka İmmiqrasiya Xidməti (ingilis). 1 fevral 2022. 2022-08-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 28 avqust 2022.
"В списке «политзаключенных» Лейлы Юнус и Эльдара Зейналова 11 бывших заключенных". day.az(rus). 5 may 2005. 29 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 29 avqust 2022.
Ədəbiyyat
Гусейнов, В. А. Преодоление. Постскриптум // Больше чем одна жизнь. Кн. 2. Противостояние. Moskva: Красная Звезда. 2013. ISBN978-5-88727-100-2.
Тумшис, Михаил. Щит и меч Советского Союза (rus). Moskva: Rusiya Təhsil və Elmin Təşviqi Fondu. 2016. ISBN978-5-91244-161-5.
May 10, 2023
böhran, qrup, böhran, azərb, kiril, Бөһран, 1989, 1991, illərdə, azərbaycan, fəaliyyətdə, olmuş, azərbaycan, nın, xüsusi, təyinatlı, əməliyyat, qrupu, qruplaşma, azərbaycanda, siyasi, vəziyyətin, böhranlı, inkişafını, lokallaşdırmaq, istiqamətində, çekist, təd. Bohran azerb kiril Boһran 1989 1991 ci illerde Azerbaycan SSR de fealiyyetde olmus Azerbaycan SSR DTK nin xususi teyinatli emeliyyat qrupu Qruplasma Azerbaycanda siyasi veziyyetin bohranli inkisafini lokallasdirmaq istiqametinde cekist tedbirlerinin heyata kecirilmesi meqsedi ile yaradilmisdi Bohranazerb kiril BoһranNovu xususi teyinatli emeliyyat qrupuYaranma tarixi 1989 1991Olke Azerbaycan SSRTabedir SSRI Dovlet Tehlukesizlik KomitesiSayi 12 neferQerargah BakiMuharibeler SSRI nin suqutuDoyusler Telman Qurbanovun qetliEjder Xanbabayevin qetliKomandanliqMeshur komandirleri Vaqif HuseynovEmeliyyat qrupu 1989 cu ilde Azerbaycan SSR DTK nin sedri Vaqif Eliovset oglu Huseynov terefinden yaradimisdir Qrupun uzvleri 1990 1991 ci illerde toredilmis bir sira cinayetlerde o cumleden Ejder Xanbabayevin ve Telman Qurbanovun qetlinde vetendaslar Eliyev ve Bagirovun oldurulmesine cehdde istirak etmisdiler Vaqif Huseynov haqqinda 1996 ci ilde cinayet isi acilmisdir Rusiya hakimiyyetinden Vaqif Huseynovun derhal Azerbaycana ekstradisiyasini teleb etmis lakin Huseynov Rusiya vetendasi oldugundan bundan imtina edilmisdir 2000 ci ilde qrupun iki uzvu Sadix Eliyev ve Sebuhi Memmedeliyev hebs edilmisdir Bohran qrupu Azerbaycan hokumeti terefinden terror teskilati kimi taninir Mundericat 1 Tarixi 1 1 Yaradilmasi 1 2 Telman Qurbanovun qetli 1 3 Ejder Xanbabayevin qetli 1 4 Sonraki dovrler 2 Menbe 2 1 Istinadlar 2 2 EdebiyyatTarixi RedakteYaradilmasi Redakte Azerbaycan SSR DTK nin sedri Vaqif Eliovset oglu Huseynovun 7 oktyabr 1989 cu il tarixli 0171 sayli mexvi emri ile Azerbaycanda siyasi veziyyetin bohranli inkisafini lokallasdirmaq istiqametinde cekist tedbirlerinin heyata kecirilmesi meqsedi ile Bohran emeliyyat qrupu yaradilmisdir 1 Qruplasmanin meqsedi dusmen fealiyyetinin askar edilerek zerersizlesdirilmesi ucun kesfiyyat ve emeliyyat tedbirlerinin heyata kecirilmesi idi 2 12 neferden ibaret idi ve ona 5 ci sobenin reisi Vladimir Adilyevic Mirzoyev rehberlik etmisdir 1 Qruplasma xususen de milli azadliq herekatinda rol oynamis Azerbaycan Xalq Cebhesinden qaynaqlanan tehlukesizlik tehdidlerine qarsi cixmaq ucun yaradilmisdir 3 Telman Qurbanovun qetli Redakte Azerbaycan Prezident Ayaz Mutellibov 1992 ci il 1991 ci il avqust qiyaminin ugursuzlugundan sonra Azerbaycan Prezidenti Ayaz Mutellibovun siyaseti DTK ve partiya aparatina arxalanmaqdan demokratik muxalifete dogru suruklenmeye cevrilmisdi Mutellibovun qerari ile Azerbaycan Kommunist Partiyasi buraxilmis Bakida herbi veziyyet legv edilmisdi Eyni zamanda respublika DTK rehberliyini siyasi cehetden gozden salmaq kampaniyasina start verilmisdi Prezidentin teklifi ile respublika prokurorlugu DTK ya ve sexsen Vaqif Huseynovu ifsa eden faktlari aciqlamisdi Vaqif Huseynov oz tabeliyinde olan respublika DTK nin kecmis 5 ci idare reisi ve 3 nomreli bolmesinin reis muavini polkovnik leytenant Sadix Eliyevin qanunsuz fealiyyetinde istirakda gunahkar bilinmisdi 4 5 Sadix Eliyev kimya elmleri doktoru Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu Telman Qurbanovun qetlinin teskilinde ittiham olunurdu Alim 1990 ci ilin oktyabrinda Bakida evinin qapisinda qetle yetirilmisdi Cinayetin sifariscisi boyuk is adami Azerbaycan iqtisadi assosiasiyasinin prezidenti Elxan Memmedov olmusdu Sifarisin arxasinda dayanan sebeb Memmedovun heyat yoldasi Tamilla Maksudovani Qurbanova qisqanmasi idi 1991 ci ilin avqust qiyamindan sonra Eliyev bir muddet sonra ise Memmedov da hebs edilmisdir Istintaq Qurbanovun qetlinin teskilinde respublika DTK nin istirakina dair hec vaxt inandirici subutlar teqdim ede bilmemisdi lakin mehkeme qerarindan xeyli evvel bu cinayetle bagli butun melumatlari ictimaiyyete catdirmaga cehd edilmisdir Esas diqqet dovlet tehlukesizlik orqanlarinin xususen de Vaqif Huseynovun Azerbaycan assosiasiyasinin rehberliyi ile emekdasligina yoneldilmisdi Bu melumatin dercinden sonra prezident Mutellibovun tezyiqi ile Huseynov DTK rehberi vezifesinden istefa erizesi yazmaga mecbur olmusdur 4 5 Ejder Xanbabayevin qetli Redakte Bohran emeliyyat qrupu 1990 ci ilin mayinda Azerbaycan SSR Metbuat Isleri uzre Dovlet Komitesi sedrinin muavini Azernesr nesriyyatinin ve Yazici nesriyyatinin direktoru Ejder Xanbabayevin qetlini teskil etmisdir Xanbabayev Bakida Azerbaycan Rus Dram Teatrinin binasi yaxinliginda sexsi avtomobilinde gullelenmisdi Istintaqin melumatina gore zerercekmis sexs Azerbaycan KP MK nin kecmis birinci katibi Heyder Eliyevin terefdarlarindan biri ve onun respublikaya qayitmasinin teskilatcilarindan olmusdur Azerbaycan SSR hakimiyyet orqanlari onun qayidisini istemirdiler ve Xanbabayev Azerbaycan SSR DTK nin operativ nezareti altinda idi Azerbaycan Prokurorlugunun melumatina gore emeliyyat nezaretinin teskilatcilari DTK nin 3 sayli idaresinin reisi polkovnik leytenant Vladimir Mirzoyev ve Azerbaycan SSR DTK nin 5 ci sobesinin reisi 3 sayli idare reisinin muavini polkovnik leytenant Sadix Eliyev olmusdur Cinayet isinin materiallarina gore onlar DTK sedri Vaqif Huseynovun birbasa gosterislerini yerine yetirmisdir 4 Ilkin olaraq istintaq Xanbabayevin qetlinin qisqancliq zemininden yerine yetirildiyini guman etmisdir lakin 1993 cu ilde Heyder Eliyev hakimiyyete geldikden sonra onlar kecmis hakimiyyetin Eliyevi oldurmekden cekindirmek isteyi ile siyasi versiyaya kecmisdir 1990 ci ilde Azerbaycana gelib 1995 ci ilin ortalarinda Qarabag kooperativinin sedri Tarix Quliyev ve Baki Seher Sovetinin deputati Lale kafesinin direktoru Tofiq Qasimov Xanbabayevin qetlini etiraf etmis ve hebs edilmisdir Xanbabayeve ates acan Quliyevin evine baxis zamani cinayetin toredildiyi ehtimal edilen Makarov tapancasi askar edilmisdir 4 Hebs olunanlarin ifadesine gore qetlin teskilatcisi boyuk gildiyanin uzvleri nden biri sonralar Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin deputati olmus Haci Seyfel Babayevdir Iddialara gore Babayev onlari hansisa namus meselesi ucbatindan qetli toretmeye inandirmisdir Daha sonra ifadelerini deyisdiren Quliyev ve Qasimov DTK emekdaslarinin xususile Huseynovun Mirzeyevin ve digerlerinin qetlde eli olduqlarini aciqlamisdir Onlarin sozlerine gore Babayev cekistlerin telebi ile Xanbabayevin qetlini teskil etmisdir Babayev gunahini etiraf etmemis hebsinden uc gun sonra istintaq tecridxanasinda namelum seraitde vefat etmisdir Azerbaycan Respublikasi Ali Mehkemesinin Mehkeme Kollegiyasinin hokmu ile Qasimov 9 il Quliyev ise olum cezasina mehkum edilmisdir lakin Quliyevin hokmu sonradan omurluk azadliqdan mehrumetme cezasi ile evez edilmisdir 2 Sonraki dovrler Redakte 17 yanvar 1996 ci ilde kecen il Rusiya vetendasligi almis Vaqif Huseynov haqqinda cinayet isi acilmisdir O xususi teyinatli Bohran qrupunun esas simasi kimi bir sira cinayetlerde ittiham olunmusdur 4 2000 ci ilde Sadix Mikayil oglu Eliyev ve Sebuhi Seyfeddin oglu Memmedeliyev qruplasmanin aparici uzvleri kimi omurluk hebs cezasina mehkum edilmisdir 6 7 O Vaqif Huseynovun gosterisi ile Bohran qrupunun yaradilmasinda istirak etmekde Istintaqin melumatina gore bu qrupun uzvleri 1990 1991 ci illerde toredilmis bir sira cinayetlerde o cumleden Xanbabayevin ve Qurbanovun qetlinde vetendaslar Eliyev ve Bagirovun oldurulmesine cehdde istirak etmisdiler 2001 ci ilin mayinda Eliyev Azerbaycan Respublikasi Ali Mehkemesinin Herbi Kollegiyasinin hokmu ile omurluk azadliqdan mehrum edilmisdir 2 Eyni zamanda Vaqif Huseynov Azerbaycanin istintaq orqanlari vezife saxtakarliginda ittiham edilmisdi Onun sexsi gosterisi ile DTK zabitlerinden birinin milliyyetce ermeni olan arvadinin pasportu onun milliyyeti adi ve atasinin adi deyisdirilerek azerbaycanlilasdirilmisdi Hemcinin 1991 ci ilde Azerbaycan Televiziyasinda partlayisin teskili ile bagli ittihamlar da seslendirilmisdir Respublika Prokurorlugu defelerle Rusiya hakimiyyetinden Vaqif Huseynovun derhal vetenine ekstradisiyasini teleb etmis lakin Huseynov Rusiya vetendasi oldugundan bundan imtina edilmisdir 2 Bohran qrupu Azerbaycan hokumeti terefinden terror teskilati kimi taninir 7 8 Menbe RedakteIstinadlar Redakte 1 2 Ismayilov Adil Cebheciler bu qetlin acilmasina tesebbus gostermediler Goresen niye criminal az az 25 yanvar 2020 2020 09 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 avqust 2022 1 2 3 4 Tumsis 2016 seh 98 Strasser Kristof The follow up to the issue of political prisoners in Azerbaijan Avropa Surasi ingilis 14 dekabr 2012 2022 05 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 fevral 2022 1 2 3 4 5 Tumsis 2016 seh 97 1 2 Huseynov 2013 seh 364 367 Strasser Kristof The follow up to the issue of political prisoners in Azerbaijan Avropa Surasi ingilis 14 dekabr 2012 2022 05 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 fevral 2022 1 2 Report on fact finding mission til Azerbaijan Former OPON forces in Azerbaijan etc 27 Januar to 1 Februar 2002 PDF Danimarka Immiqrasiya Xidmeti ingilis 1 fevral 2022 2022 08 28 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 28 avqust 2022 V spiske politzaklyuchennyh Lejly Yunus i Eldara Zejnalova 11 byvshih zaklyuchennyh day az rus 5 may 2005 29 August 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 avqust 2022 Edebiyyat Redakte Gusejnov V A Preodolenie Postskriptum Bolshe chem odna zhizn Kn 2 Protivostoyanie Moskva Krasnaya Zvezda 2013 ISBN 978 5 88727 100 2 Tumshis Mihail Shit i mech Sovetskogo Soyuza rus Moskva Rusiya Tehsil ve Elmin Tesviqi Fondu 2016 ISBN 978 5 91244 161 5 Menbe https az wikipedia org w index php title Bohran qrup amp oldid 6601520, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}