fbpx
Wikipedia

Bulqan

BulqanAzərbaycan Respublikasının Naxçıvan Muxtar Respublikası Naxçıvan şəhərinin inzibati ərazi vahidində kənd.

Bulqan
39°10′53″ şm. e. 45°22′58″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 797 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 1208 (2009) nəfər
Xəritəni göstər/gizlə
Bulqan

Haqqında

Bulqan kəndi 5 oktyabr 1999-cu ilədək Qaraçuq kəndinin bir hissəsi olmuş və həmin tarixdən dəyişdirilərək Bulqan kəndi adlandırılmış və Babək rayonunun yaşayış məntəqələri uçot məlumatına daxil edilmişdir.

9 iyun 2009-cu ildən Babək rayonunun tərkibindəki Bulqan kəndi Naxçıvan şəhəri inzibati ərazi vahidinin hüdudlarına daxil edilmişdir.

Tarixi

Bulqan Naxçıvanın qədim yaşayış məntəqələrindən biridir. Kənd ərazisində orta əsrlərə aid yaşayış yeri olmuş, buradan sənduqə tipli bir neçə qəbirüstü abidə, müxtəlif dövrə aid çəhrayı rəngdə bişirilmiş sadə və şirli qab qırıntıları tapılmışdır. Bulqan kəndi yarandığı vaxtdan Araz çayının kənarında yerləşmiş, 1963-1969-cu illərdə Araz su anbarının tikintisi ilə əlaqədar əvvəlki yerindən indiki əraziyə köçürülmüş, keçmiş kənd Araz dəryaçasının altında qalmışdır. Mənbələrdə “Bulğan” adı ilə qeydə alınmış kənd XVI əsrdə Naxçıvan nahiyəsinə, XVIII əsrdə Qarabağ nahiyəsinə, XIX əsrdə Naxçıvan mahalına, 1925-1930-cu illərdə Naxçıvan dairəsinə daxil olmuşdur. XIX əsr və ondan əvvəlki dövrlərdə kənddə kəngərlilərin Qızılqışlaq tayfasına məxsus 29 ailə yaşamış, kəndin torpaq sahələri Əmir Suar bəyə və üç qardaşa məxsus olmuş, ərazidə daha çox buğda və arpa əkilmişdir. Bulqanda yaşayan Qızılqışlaq tayfası və tirələrinin, eləcə də kəngərlilərin Əlixanlı tayfasına məxsus ailələrin yaylaq yeri XIX əsrdə Əli Məmməd qışlağı, “Güllü qışlaq”, “Kalançı qışlaq” və “Mağara qışlaq” adları ilə tanınmış indiki Aşağı Qışlaq və Yuxarı Qışlaq kəndləri olmuş, bu kəndlərin əsası kəngərlilər tərəfindən qoyulmuşdur.

Dilimizdə “Bulqan” adının mənası haqqında yekdil fikir yoxdur. Məsələn, xalq arasında, eləcə də bəzi elmi mənbələrdə belə fikir söylənilir ki, kənd Araz çayının qıjov yerində yerləşdiyi üçün buraya “Bulqan” – yəni “burulğan, qıjov yer” deyilmişdir. Bu söyləməyə əsaslanan K.N.Smirnov da adın mənasını “girdab, burulğan, qıjov” mənasında açıqlayır. Ancaq bundan fərqli olaraq, tədqiqatçılaın bir qismi toponimin monqol dilində bulqaan – “yurd”, “düşərgə”, türk dillərində isə “bulmaq”, “tapmaq”, “əldə etmək” sözlərindən əmələ gəldiyini yazırlar. “Bulqan” adının məna açımını yuxarıdakı şəkildə yozmaq özünü doğrultmur. Əvvəla, keçmiş Bulqan kəndi yaxınlığında Araz çayı burulğan, qıjıltılı şəkildə axmırdı və ya Türkiyədən başlayan Araz çayının qıjıltılı, burulğan yerlərinə yaxın ərazilərdə yerləşən kəndlərə də belə ad verilməmişdir. Ona görə toponimin mənasını çayın axma forması, sürəti ilə əlaqələndirmək düzgün deyil. Çünki “Bulqan” adı kəngərlilərin “Bolqar” tayfa adı əsasında yaranmış toponimdir.

Mənbələrə əsasən tarixin müəyyən mərhələlərində Azərbaycana gəlmiş bolqarlar bulqan, kuyvar, çakar, kuruqir, qul, qazan, iskilv kimi qollara ayrılmış və Azərbaycanın müxtəlif ərazilərinə səpələnmişlər. Odur ki, respublikada qədim bolqarların adı ilə bağlı yer-yurd adları öz əksini tapır. Çox güman ki, oykonim Bolqar tayfa adının fonetik transformasiyası nəticəsində (Bolqar-Bulqar-Bulqan) əmələ gəlmişdir. Naxçıvan ərazisində bu tayfa adı öz izini “Qazançılı”, “Qullar” kimi adı passiv toponimik fonda keçmiş oykonimlərdə və “Bulqan”, “Vənənd”, “Qazançı” kimi müasir yaşayış məntəqə adlarında saxlayır.

Əhalisi

Əhalisi 1208 nəfərdir.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Azərbaycan Respublikasının inzibati - ərazi bölgüsü. Məlumat toplusu. Bakı – 2013. 488 səh.
  2. "Azərbaycan Respublikasının bəzi rayonlarının inzibati-ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ nömrəli Qanunu Arxivləşdirilib 2013-06-26 at Archive.today  (az.)
  3. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Naxçıvan şəhərinin və Babək rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının 9 iyun 2009-cu il tarixli, 829-IIIQ saylı Qanunu[ölü keçid] (az.)
  4. Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması 2009-cu il. I cild. Bakı - 2010.

bulqan, azərbaycan, respublikasının, naxçıvan, muxtar, respublikası, naxçıvan, şəhərinin, inzibati, ərazi, vahidində, kənd, ölkə, azərbaycantarixi, coğrafiyasımərkəzin, hündürlüyü, msaat, qurşağı, 00əhalisiəhalisi, 1208, 2009, nəfərxəritəni, göstər, gizlə, mün. Bulqan Azerbaycan Respublikasinin Naxcivan Muxtar Respublikasi Naxcivan seherinin inzibati erazi vahidinde kend 1 Bulqan39 10 53 sm e 45 22 58 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 797 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1208 2009 neferXeriteni goster gizle Bulqan Mundericat 1 Haqqinda 2 Tarixi 3 Ehalisi 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarHaqqinda RedakteBulqan kendi 5 oktyabr 1999 cu iledek Qaracuq kendinin bir hissesi olmus ve hemin tarixden deyisdirilerek Bulqan kendi adlandirilmis ve Babek rayonunun yasayis menteqeleri ucot melumatina daxil edilmisdir 2 9 iyun 2009 cu ilden Babek rayonunun terkibindeki Bulqan kendi Naxcivan seheri inzibati erazi vahidinin hududlarina daxil edilmisdir 3 Tarixi RedakteBulqan Naxcivanin qedim yasayis menteqelerinden biridir Kend erazisinde orta esrlere aid yasayis yeri olmus buradan senduqe tipli bir nece qebirustu abide muxtelif dovre aid cehrayi rengde bisirilmis sade ve sirli qab qirintilari tapilmisdir Bulqan kendi yarandigi vaxtdan Araz cayinin kenarinda yerlesmis 1963 1969 cu illerde Araz su anbarinin tikintisi ile elaqedar evvelki yerinden indiki eraziye kocurulmus kecmis kend Araz deryacasinin altinda qalmisdir Menbelerde Bulgan adi ile qeyde alinmis kend XVI esrde Naxcivan nahiyesine XVIII esrde Qarabag nahiyesine XIX esrde Naxcivan mahalina 1925 1930 cu illerde Naxcivan dairesine daxil olmusdur XIX esr ve ondan evvelki dovrlerde kendde kengerlilerin Qizilqislaq tayfasina mexsus 29 aile yasamis kendin torpaq saheleri Emir Suar beye ve uc qardasa mexsus olmus erazide daha cox bugda ve arpa ekilmisdir Bulqanda yasayan Qizilqislaq tayfasi ve tirelerinin elece de kengerlilerin Elixanli tayfasina mexsus ailelerin yaylaq yeri XIX esrde Eli Memmed qislagi Gullu qislaq Kalanci qislaq ve Magara qislaq adlari ile taninmis indiki Asagi Qislaq ve Yuxari Qislaq kendleri olmus bu kendlerin esasi kengerliler terefinden qoyulmusdur Dilimizde Bulqan adinin menasi haqqinda yekdil fikir yoxdur Meselen xalq arasinda elece de bezi elmi menbelerde bele fikir soylenilir ki kend Araz cayinin qijov yerinde yerlesdiyi ucun buraya Bulqan yeni burulgan qijov yer deyilmisdir Bu soylemeye esaslanan K N Smirnov da adin menasini girdab burulgan qijov menasinda aciqlayir Ancaq bundan ferqli olaraq tedqiqatcilain bir qismi toponimin monqol dilinde bulqaan yurd duserge turk dillerinde ise bulmaq tapmaq elde etmek sozlerinden emele geldiyini yazirlar Bulqan adinin mena acimini yuxaridaki sekilde yozmaq ozunu dogrultmur Evvela kecmis Bulqan kendi yaxinliginda Araz cayi burulgan qijiltili sekilde axmirdi ve ya Turkiyeden baslayan Araz cayinin qijiltili burulgan yerlerine yaxin erazilerde yerlesen kendlere de bele ad verilmemisdir Ona gore toponimin menasini cayin axma formasi sureti ile elaqelendirmek duzgun deyil Cunki Bulqan adi kengerlilerin Bolqar tayfa adi esasinda yaranmis toponimdir Menbelere esasen tarixin mueyyen merhelelerinde Azerbaycana gelmis bolqarlar bulqan kuyvar cakar kuruqir qul qazan iskilv kimi qollara ayrilmis ve Azerbaycanin muxtelif erazilerine sepelenmisler Odur ki respublikada qedim bolqarlarin adi ile bagli yer yurd adlari oz eksini tapir Cox guman ki oykonim Bolqar tayfa adinin fonetik transformasiyasi neticesinde Bolqar Bulqar Bulqan emele gelmisdir Naxcivan erazisinde bu tayfa adi oz izini Qazancili Qullar kimi adi passiv toponimik fonda kecmis oykonimlerde ve Bulqan Venend Qazanci kimi muasir yasayis menteqe adlarinda saxlayir Ehalisi RedakteEhalisi 1208 neferdir 4 Hemcinin bax RedakteNaxcivan Qaraxanbeyli Naxcivan QaracuqIstinadlar Redakte Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusu Melumat toplusu Baki 2013 488 seh Azerbaycan Respublikasinin bezi rayonlarinin inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin 5 oktyabr 1999 cu il tarixli 708 IQ nomreli Qanunu Arxivlesdirilib 2013 06 26 at Archive today az Naxcivan Muxtar Respublikasinin Naxcivan seherinin ve Babek rayonunun inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin 9 iyun 2009 cu il tarixli 829 IIIQ sayli Qanunu olu kecid az Azerbaycan Respublikasi ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 cu il I cild Baki 2010 Menbe https az wikipedia org w index php title Bulqan amp oldid 6032885, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.