Blokçeyn — məlumatların saxlanması vasitəsi və yaxud tranzaksiyaların, müqavilələrin, sövdələşmələrin rəqəmsal reyestridir.
Blokchain texnologiyasının tarixi 2009-cu ildə ilk kriptovalyuta olan Bitcoin-in yaranması ilə başlayır.
Blokçeyndə verilmiş kreditlər, əmlak hüququ, yol hərəkəti qaydalarının pozulması, nigahla bağlı məlumatlar saxlamaq mümkündür. Daha doğrusu, demək olar ki, hər şey haqqında. Onun əsas və danılmaz üstünlüyü bu reyestrin əlavə bir yerdə saxlanmamasıdır. O bütün dünya üzrə bir neçə yüz, hətta min kompüter arasında bölüşdürülüb. Bu şəbəkənin istənilən İstifadəçisi reyestrin aktual versiyasına sərbəst girişə malikdir ki, bu da onu bütün iştirakçılar üçün tamamilə şəffaf edir.
Blokçeyn – sistemdə nə vaxtsa həyata keçirilmiş bütün tranzaksiyaların ictimai bazasıdır. Blokçeyn terminindən daha çox istifadə olunur (ingilis dilində Blockchain – block-blok, chain-zəncir). İlk dəfə bu termin Bitcoin kriptovalyutası ilə həyata keçirilmiş paylanmış məlumat bazasının adı olaraq peyda olub.
Rəqəmsal qeydlər “bloklar”-da birləşir, bu bloklar isə daha sonradan çətin riyazi alqoritmlərin köməkliyi ilə kriptoqrafik və xronoloji “zəncir”-də birləşir. Hər blok özündən əvvəlki blok ilə əlaqəlidir və özündə bir sıra qeydə sahibdir. Yeni bloklar nizamlı şəkildə zəncirin sonuna əlavə olunur.
Şifrləmə prosesi eyni şəbəkədə işləyən çox sayda müxtəlif kompüterlər vasitəsilə yerinə yetirilir. Onların hesablaması nəticəsində hər biri eyni nəticəni əldə etdikdə bloka unikal rəqəmsal imza atılır. Reyestr yeniləndikdən və onda yeni blok təşkil edildikdən sonra, o dəyişdirilə bilməz. Bununla da onu saxtalaşdırmaq mümkün deyil. Ona sadəcə yeni qeydlər əlavə etmək olar. Bir detalı nəzərə almaq mütləqdir ki, reyestr bütün kompüterlərdə eyni anda yenilənir.
Məlumatlar bazası bölünərək, öz kompüterinə xüsusi proqramı quraşdırmış milyonlarla kompüterdə yerləşir. Blokçeyn bu halı ilə qlobal bir kompüter rolunu oynayır və həmin məlumatlar daim kopyalanaraq daha çox kompüterin yaddaşında saxlanılır. Torrent - in necə işlədiyini bilirsinizsə, burada da eyni mövzudur, sadəcə musiqi, kino əvəzinə, aparılmış əməliyyatların tarixçəsi qalır yaddaşlarda.
Məlumat bazasının paylanmış formada olması Blokçeyni xakerlər tərəfindən demək olar ki, qırılmaz edir. Çünki xakerlər öz məqsədlərinə çatmaq üçün şəbəkədə olan bütün kompüterlərdəki mılumat bazası nüsxələrinə eyni anda giriş əldə etməlidirlər. Texnologiya həmçinin şəxsi məlumatların təhlükəsizliyini təmin etməyə imkan verir, belə ki, şifrlənmə prosesi geri dönülməzdir. Hətta orijinal sənəd və yaxud tranzaksiya gələcəkdə dəyişilsə də, nəticədə digər rəqəmsal imza əldə edəcək ki, bu da sistemdə uyğunsuzluq olduğunu bildirir.
Blokçeyn bu gün sadəcə bank sektorunda deyil, seçkilərdə səsin hesablanmasında, vergilərin yığılmasında, elektron hökumətin təşkilində, musiqidə və s. tətbiq edilir. Bu texnologiya həmçinin mülkiyyət hüquqlarını, əvvəlcədən verilmiş istiqrazları, yol hərəkəti qaydalarını və nigahların bağlanmasına qədər bütün məlumatları özündə saxlama gücünə sahibdir. Blokçeyn kağıza yazıla biləcək hər şeyi yazır, fərq təkcə ondadır ki, bu məlumatları dəyişmək, kopyalamaq və ya saxtasını yaratmaq mümkün olmur.
Hal-hazırda bazarda həm qapalı, həm açıq, həm də hibrid blockchainlər mövcuddur.
BlockNotary
BlockNotary - Blokçeynin bir maraqlı xüsusiyyəti onun zaman möhürü xüsusiyyətidir. BlockNotary bu xüsusiyyətdən istifadə edərək, şəbəkə əsasən müəyyən bir zamanda xüsusi məlumatların vəziyyətini təsdiqləyir. BlockNotary mərkəzləşdirilməmiş şəkildə mahiyyətcə nəyinsə mövcudluğunu müəyyən bir zamanda təsdiqləyir. Bu günə qədər yalnız mərkəzləşdirilmiş notariat xidmətləri bu məqsədə xidmət edə bilərdi.
Təsəvvür edək, əlimizdə bir sənəd var. Əvvəlcə onun rəqəmsal formasını hazırlayın sonra bu sənədin heş dəyərini hesablayın və blokçeynə daxil edin. Sizin əməliyyatınız bütün şəbəkədə paylaşılır. Daha sonra əməliyyat təsdiqlənir və bloka daxil olunur. Blokçeynin zaman möhürü xüsusiyyəti sənədin sizə aid olduğu təsdiqləyir. Daha sonra əgər sənədin mövcudluğunu sübut etmək üçün heş dəyər və təsdiq tarixindən istifadə oluna bilər.
Blokçeynə əsaslanan notariat platformasının əsas məqsədi rəqəmsal sənədlərin mövcudluğunu, məzmununu və iştirakçı şəxslərin kimliyini sübut etməkdir. BlockNotary-nin əsas üstünlükləri anonimlik, məxfilik və heç kim tərəfindən (üçüncü şəxslər və ya hökumətlər) silinən və dəyişdirilə bilməyən bir mərkəzsizləşdirilməmiş sübutun olmasıdır.
Blokçeynə əsaslanan notariat platforması notariat prosesini sürətləndirir və yüksək təhlükəsizlik standartı və şəffaflığı təmin edir. Bu platforma “müştəri-müştəri”, “biznes-biznes”, “dövlət-müştəri”, “dövlət-biznes” arasında olan müqavilələrin, sertifikatların, təhsil sənədlərinin, məhkəmə sənədlərinin və bunun kimi bir çox sənədin təsdiqlənməsinə və mövcudluğunun sübut olunmasına şərait yaradır.
İstinadlar
Blockchain texnologiyası və onun inkişaf prespektivləri
blokçeyn, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, məlumatların, saxlanması, vasitəsi, yaxud, tranzaksiyaların, müqavilələrin, sövdələşmələrin, rəqəmsal, reyestridir, blokchain, te. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Blokceyn melumatlarin saxlanmasi vasitesi ve yaxud tranzaksiyalarin muqavilelerin sovdelesmelerin reqemsal reyestridir Blokchain texnologiyasinin tarixi 2009 cu ilde ilk kriptovalyuta olan Bitcoin in yaranmasi ile baslayir Blokceynde verilmis kreditler emlak huququ yol hereketi qaydalarinin pozulmasi nigahla bagli melumatlar saxlamaq mumkundur Daha dogrusu demek olar ki her sey haqqinda Onun esas ve danilmaz ustunluyu bu reyestrin elave bir yerde saxlanmamasidir O butun dunya uzre bir nece yuz hetta min komputer arasinda bolusdurulub Bu sebekenin istenilen Istifadecisi reyestrin aktual versiyasina serbest girise malikdir ki bu da onu butun istirakcilar ucun tamamile seffaf edir Blokceyn sistemde ne vaxtsa heyata kecirilmis butun tranzaksiyalarin ictimai bazasidir Blokceyn termininden daha cox istifade olunur ingilis dilinde Blockchain block blok chain zencir Ilk defe bu termin Bitcoin kriptovalyutasi ile heyata kecirilmis paylanmis melumat bazasinin adi olaraq peyda olub Reqemsal qeydler bloklar da birlesir bu bloklar ise daha sonradan cetin riyazi alqoritmlerin komekliyi ile kriptoqrafik ve xronoloji zencir de birlesir Her blok ozunden evvelki blok ile elaqelidir ve ozunde bir sira qeyde sahibdir Yeni bloklar nizamli sekilde zencirin sonuna elave olunur Sifrleme prosesi eyni sebekede isleyen cox sayda muxtelif komputerler vasitesile yerine yetirilir Onlarin hesablamasi neticesinde her biri eyni neticeni elde etdikde bloka unikal reqemsal imza atilir Reyestr yenilendikden ve onda yeni blok teskil edildikden sonra o deyisdirile bilmez Bununla da onu saxtalasdirmaq mumkun deyil Ona sadece yeni qeydler elave etmek olar Bir detali nezere almaq mutleqdir ki reyestr butun komputerlerde eyni anda yenilenir Melumatlar bazasi bolunerek oz komputerine xususi proqrami qurasdirmis milyonlarla komputerde yerlesir Blokceyn bu hali ile qlobal bir komputer rolunu oynayir ve hemin melumatlar daim kopyalanaraq daha cox komputerin yaddasinda saxlanilir Torrent in nece islediyini bilirsinizse burada da eyni movzudur sadece musiqi kino evezine aparilmis emeliyyatlarin tarixcesi qalir yaddaslarda Melumat bazasinin paylanmis formada olmasi Blokceyni xakerler terefinden demek olar ki qirilmaz edir Cunki xakerler oz meqsedlerine catmaq ucun sebekede olan butun komputerlerdeki milumat bazasi nusxelerine eyni anda giris elde etmelidirler Texnologiya hemcinin sexsi melumatlarin tehlukesizliyini temin etmeye imkan verir bele ki sifrlenme prosesi geri donulmezdir Hetta orijinal sened ve yaxud tranzaksiya gelecekde deyisilse de neticede diger reqemsal imza elde edecek ki bu da sistemde uygunsuzluq oldugunu bildirir Blokceyn bu gun sadece bank sektorunda deyil seckilerde sesin hesablanmasinda vergilerin yigilmasinda elektron hokumetin teskilinde musiqide ve s tetbiq edilir Bu texnologiya hemcinin mulkiyyet huquqlarini evvelceden verilmis istiqrazlari yol hereketi qaydalarini ve nigahlarin baglanmasina qeder butun melumatlari ozunde saxlama gucune sahibdir Blokceyn kagiza yazila bilecek her seyi yazir ferq tekce ondadir ki bu melumatlari deyismek kopyalamaq ve ya saxtasini yaratmaq mumkun olmur Hal hazirda bazarda hem qapali hem aciq hem de hibrid blockchainler movcuddur BlockNotary RedakteBlockNotary Blokceynin bir maraqli xususiyyeti onun zaman mohuru xususiyyetidir BlockNotary bu xususiyyetden istifade ederek sebeke esasen mueyyen bir zamanda xususi melumatlarin veziyyetini tesdiqleyir BlockNotary merkezlesdirilmemis sekilde mahiyyetce neyinse movcudlugunu mueyyen bir zamanda tesdiqleyir Bu gune qeder yalniz merkezlesdirilmis notariat xidmetleri bu meqsede xidmet ede bilerdi Tesevvur edek elimizde bir sened var Evvelce onun reqemsal formasini hazirlayin sonra bu senedin hes deyerini hesablayin ve blokceyne daxil edin Sizin emeliyyatiniz butun sebekede paylasilir Daha sonra emeliyyat tesdiqlenir ve bloka daxil olunur Blokceynin zaman mohuru xususiyyeti senedin size aid oldugu tesdiqleyir Daha sonra eger senedin movcudlugunu subut etmek ucun hes deyer ve tesdiq tarixinden istifade oluna biler Blokceyne esaslanan notariat platformasinin esas meqsedi reqemsal senedlerin movcudlugunu mezmununu ve istirakci sexslerin kimliyini subut etmekdir BlockNotary nin esas ustunlukleri anonimlik mexfilik ve hec kim terefinden ucuncu sexsler ve ya hokumetler silinen ve deyisdirile bilmeyen bir merkezsizlesdirilmemis subutun olmasidir Blokceyne esaslanan notariat platformasi notariat prosesini suretlendirir ve yuksek tehlukesizlik standarti ve seffafligi temin edir Bu platforma musteri musteri biznes biznes dovlet musteri dovlet biznes arasinda olan muqavilelerin sertifikatlarin tehsil senedlerinin mehkeme senedlerinin ve bunun kimi bir cox senedin tesdiqlenmesine ve movcudlugunun subut olunmasina serait yaradir 1 Istinadlar RedakteBlockchain texnologiyasi ve onun inkisaf prespektivleri Hetemova N G Bitkoin texnologiyasi Baki Informasiya Texnologiyalari nesriyyati 2019 72 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Blokceyn amp oldid 6052723, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
