Kriptoqrafiyada şifrləmə deyərkən məlumatın şifrlənməsi nəzərdə tutulur. Şifrli məlumat yalnız açıq mətni oxuma haqqı olan istifadəçi tərəfindən deşifr edilə bilər. Şifrləmə sözsüzki məlumat təhlükəsizliyinə təmamilə zəmanət vermir, amma onun icazəsiz istifadəsini dəfələrlə məhdudlaşdırır. Bu mətni deşifrləyib oxumaq üçün açar sözünü və şifrləmə alqoritmini bilmək lazımdır. Şifrlənəcək mətn açıq mətn adlanır, bu mətn şifrləmə açarından istifadə etməklə şifrləmə alqoritmi vasitəsilə şifrlənir. Alınan mətn şifrli mətn adlanır.
Bu məqalə şifrləmə alqoritmləri haqqındadır. Əgər siz ümumi kriptoqrafiya haqqında məlumat əldə etmək istəyirsinizsə Kriptoqrafiya məqaləsinə baxın.
Şifrləmənin növləri
Simmetrik açar şifrləməsi
Həmçinin gizli açar şifrləmisi kimi tanınır. Simmetrik açar şifrləmə metodunda şifrləmə və deşifrləmə üçün istifadə olunan açar eyni olur. Buna görə də simmetrik şifrlənmə adlanır. Bu şifrləmədən istifadə etmək üçün əvvəlcə istifadəçilər öz aralarında istifadə edəcəkləri açarı razılaşdırmalıdırlar ki, daha sonra bunu istifadə edə bilsinlər.
Assimmetrik açar şifrlənməsi
Həmçinin açıq açar şifrlənməsi kimi tanınır (public key encryption). Bu şifrləmə metodunda açar açıqdır, yəni bilinir və hamı tərəfindən məlumatın şifrlənməsi üçün istifadə edilə bilir. Amma şifrli məlumatı yalnız buna icazəsi olan istifadəçilər deşifrləyə bilir. Bu metod digərinə görə yenidir, amma hər ikisinin geniş istifadə sahələri vardır.
Tətbiqləri
Şifrləmə əvvəllər də, günümüzdə də hərbi və dövlət təhlükəsizliyi işlərində istifadə edilir. Hal-hazırda məlumatın icazəsiz istifadəçilər tərəfindən oxuna bilməməsi üçün geniş istifadə olunur. Məsələn: Bir çox şirkətlər önəmli məlumatlarını şifrləyir. Bu şirkətin şəbəkəsinə hücum olduğu hallarda məlumatın bir pillə daha yuxarı təhlükəsizliyini təmin edir. Şəxsi məqsədlər üçün də şifrləmədən istifadə olunur. Bir çox linux əsaslı əməliyyat sistemləri istifadəçi direktoriyalarını şifrləməyi təklif edir.
Digər aktual sahə də aktiv olmayan məlumatların şifrlənməsidir. Məsələn: arxiv fayllarının, köhnə istifadəçi məlumatlarının oğurlanması və oxunabilən halda olması bu sahədə də şifrləmənin tətbiqinə gətirib çıxarıb. Artıq şifrləmə müəllif hüquqlarının qorunmasının bir yoluna çevrilib.
Məlumatın ötürülməsində şifrləmə çox geniş tətbiq olunur. Bütün məlumat ötürmə kanallarının açıq olması, kənar istifadəçilərin buradan keçən məlumatları oxuya bilməsinə şərait yaradır, bu kanallara bluetooth texnologiyası, telefon şəbəkələri, simli və ya simsiz şəbəkələr, telsiz şəbəkələr və s. aiddir. Buna görə də rəqəmsal aləmdə də məlumatın təhlükəsiz ötürülməsi üçün şifrləmə tətbiq edilir. Ümumilikdə deyə bilərik ki, şifrləmə şəbəkə təhlükəsizliyinin ayrılmaz bir hissəsidir.
Avqust 12, 2021
şifrləmə, kriptoqrafiyada, şifrləmə, deyərkən, məlumatın, şifrlənməsi, nəzərdə, tutulur, şifrli, məlumat, yalnız, açıq, mətni, oxuma, haqqı, olan, istifadəçi, tərəfindən, deşifr, edilə, bilər, sözsüzki, məlumat, təhlükəsizliyinə, təmamilə, zəmanət, vermir, amm. Kriptoqrafiyada sifrleme deyerken melumatin sifrlenmesi nezerde tutulur Sifrli melumat yalniz aciq metni oxuma haqqi olan istifadeci terefinden desifr edile biler Sifrleme sozsuzki melumat tehlukesizliyine temamile zemanet vermir amma onun icazesiz istifadesini defelerle mehdudlasdirir Bu metni desifrleyib oxumaq ucun acar sozunu ve sifrleme alqoritmini bilmek lazimdir Sifrlenecek metn aciq metn adlanir bu metn sifrleme acarindan istifade etmekle sifrleme alqoritmi vasitesile sifrlenir Alinan metn sifrli metn adlanir Bu meqale sifrleme alqoritmleri haqqindadir Eger siz umumi kriptoqrafiya haqqinda melumat elde etmek isteyirsinizse Kriptoqrafiya meqalesine baxin dd Mundericat 1 Sifrlemenin novleri 1 1 Simmetrik acar sifrlemesi 1 2 Assimmetrik acar sifrlenmesi 2 TetbiqleriSifrlemenin novleri RedakteSimmetrik acar sifrlemesi Redakte Hemcinin gizli acar sifrlemisi kimi taninir Simmetrik acar sifrleme metodunda sifrleme ve desifrleme ucun istifade olunan acar eyni olur Buna gore de simmetrik sifrlenme adlanir Bu sifrlemeden istifade etmek ucun evvelce istifadeciler oz aralarinda istifade edecekleri acari razilasdirmalidirlar ki daha sonra bunu istifade ede bilsinler Assimmetrik acar sifrlenmesi Redakte Hemcinin aciq acar sifrlenmesi kimi taninir public key encryption Bu sifrleme metodunda acar aciqdir yeni bilinir ve hami terefinden melumatin sifrlenmesi ucun istifade edile bilir Amma sifrli melumati yalniz buna icazesi olan istifadeciler desifrleye bilir Bu metod digerine gore yenidir amma her ikisinin genis istifade saheleri vardir Tetbiqleri RedakteSifrleme evveller de gunumuzde de herbi ve dovlet tehlukesizliyi islerinde istifade edilir Hal hazirda melumatin icazesiz istifadeciler terefinden oxuna bilmemesi ucun genis istifade olunur Meselen Bir cox sirketler onemli melumatlarini sifrleyir Bu sirketin sebekesine hucum oldugu hallarda melumatin bir pille daha yuxari tehlukesizliyini temin edir Sexsi meqsedler ucun de sifrlemeden istifade olunur Bir cox linux esasli emeliyyat sistemleri istifadeci direktoriyalarini sifrlemeyi teklif edir Diger aktual sahe de aktiv olmayan melumatlarin sifrlenmesidir Meselen arxiv fayllarinin kohne istifadeci melumatlarinin ogurlanmasi ve oxunabilen halda olmasi bu sahede de sifrlemenin tetbiqine getirib cixarib Artiq sifrleme muellif huquqlarinin qorunmasinin bir yoluna cevrilib Melumatin oturulmesinde sifrleme cox genis tetbiq olunur Butun melumat oturme kanallarinin aciq olmasi kenar istifadecilerin buradan kecen melumatlari oxuya bilmesine serait yaradir bu kanallara bluetooth texnologiyasi telefon sebekeleri simli ve ya simsiz sebekeler telsiz sebekeler ve s aiddir Buna gore de reqemsal alemde de melumatin tehlukesiz oturulmesi ucun sifrleme tetbiq edilir Umumilikde deye bilerik ki sifrleme sebeke tehlukesizliyinin ayrilmaz bir hissesidir Menbe https az wikipedia org w index php title Sifrleme amp oldid 4170556, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
