fbpx
Wikipedia

Blez Paskal

Blez Paskal (19 iyun 1623(1623-06-19)[…], Klermon-Feran19 avqust 1662(1662-08-19)[…], Paris) — fransız dahisi, riyaziyyatçısı, fiziki, filosofu və yazıçısı.

Blez Paskal
fr. Blaise Pascal
Doğum tarixi 19 iyun 1623(1623-06-19)[…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 19 avqust 1662(1662-08-19)[…] (39 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi mədə xərçəngi
Dəfn yeri
  • Sent-Etyen-dü-Mon[d]
Vətəndaşlığı
Atası Eten Paskal
Elm sahəsi ehtimal nəzəriyyəsi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Eyni zamanda böyük bir riyaziyyatçı olan Torriçelli (Torricelli) təxəllüsü ilə əsərlər yazan və ilk hesab maşınını icad etmiş olan Paskalın ən məşhur əsəri ölümündən sonra yayımlanmış olan "Düşüncələr"dir.

1642-ci ildə fransız fiziki, riyaziyyatçı və filosof Blez Paskal (Blaise Pascal) tərəfindən ilk mexaniki hesablama qurğusu yaradılmışdır. Ədədlərin üzərində toplama əməliyyatı aparan bu cəmləyici maşın Paskalina (Pascalina) adlanırdı. Paskal bu qurğunu vergi işçisi olan atasının hesablama işlərini asanlaşdırmaq üçün hazırlamışdı.

Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.

"Düşüncələr" əsəri

O 1654-cü ildə dini bir təcrübə yaşamış, hayatının bundan sonraki dövrünə, elmi fəaliyyətdən çox, din və Allah haqqında mübahisələr aparmışdır. Başqa sözlə, Paskal deist bir hümanizmin, rasional bir şübhəciliyin ve sərbəst düşüncənin hakim olduğu bir zamanda və cəmiyyətdə, Allahın və İlahi qüvvənin gərəkliyini və gücünü göstərmək istəmişdir. Descartes'ı həm qəbul edən həm də təkmilləşdirən, Dekardın riyazi üsulun istifadə sahəsini genişləndirmək istədiyi yerdə, riyazi üsulun digər sahələrə uyğunlaşdırılması ve yararı mövzusunda şübhəci bir münasibət sərgiləyən Paskal, bu üsulun teolojiyle də, metafiziklə də bir əlaqəsi olmadığını demişdir. Soyut, analitik ve tümdengelimsel düşünen ağıl, Paskala görə, Allahın varlığını sübut edə bilməz. Həqiqəti bilmənin, mütləq doğruluğa çatmanın tək yolunun ağıl, riyazi ya da elmi üsul olmadığını deyən Paskala görə, qurtuluş urək və inancdadır. Məsələnin həlli inancda, ürəkdə, dini bir yaşamdadır, çünki yalnız burada, inanan insan Allaha bağlı eşq dolu bir qavrayışa ulaşar. İnsanın qurtuluşu, səmimi möminde əsas məsələ olan adətən içgüdüsel, doğrudan, aracısız ve ağıla bağlı olmayan, ağıl süzgəcindən keçməmiş bir anlayışda, Allaha təslim olmalıdır.

"Düşüncələr" əsərindı deyilir:

  • "Məni bu dünyaya kimin göndərdiyini bilmirəm, mən bilmirəm dünya nədir, mən kiməm, mən dəhşətli bir tərzdə hər şeydən xəbərsizəm… haradan gəldiyimi bilmədiyim kimi, haraya gedəcəyimi də bilmirəm… budur mənim vəziyyətim: o acizlik, zəiflik, qaranlıqla doludur"
  • "Mən ancaq qəlblərinin acısı ilə yazanları təsdiq edirəm"
  • "İnsan çox güman ki, düşünmək üçün yaradılıb, onun bütün üstünlüyü bütün xidməti bundadır; onun əsas vəzifəsi lazımı şəkildə düşünməkdir… ancaq insanlar nə haqda düşünür…?" və s.

Paskal teoremi

Əgər altıbucaqlınin təpələri bir konik əyri (yəni ellips, hiperbola, parabola və hətta iki düz xətt) üzərindədirsə, onda bu altıbucaqlının qarşı tərəflərinin kəsişmə nöqtələri bir düz xətt üzərindədir və ya tərsinə.

 
   

Vikianbarda Blez Paskal ilə əlaqəli mediafayllar var.

 
   

Vikisitatda Blez Paskal ilə əlaqəli məlumatlar var.


Mənbə

  • "Uşaqlar üçün ensiklopediya. Riyaziyyat.", Bakı, "Şərq-Qərb", 2008. səh.610
  • Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: “İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı, 2013, 169 səh.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. https://www.biography.com/people/blaise-pascal-9434176
  2. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  3. Indiana Philosophy Ontology Project
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P863"></a>
  4. Discogs — 2000.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P6079"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P9219"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P6080"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2206"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1955"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P9218"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1954"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1953"></a>
  5. Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  6. Bibliothèque nationale de France Record #11918679x // BnF catalogue généralParis: BnF.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15222191"></a>
  7. Аверинцев С. С. Паскаль Блез // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1975. — Т. 19 : Отоми — Пластырь. — С. 260–261.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q702032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24341279"></a>
  8. Аверинцев С. С. Паскаль Блез // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1975. — Т. 19 : Отоми — Пластырь. — С. 260–261.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q702032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

Xarici keçidlər

blez, paskal, iyun, 1623, 1623, klermon, feran, avqust, 1662, 1662, paris, fransız, dahisi, riyaziyyatçısı, fiziki, filosofu, yazıçısı, blaise, pascal, doğum, tarixi, iyun, 1623, 1623, doğum, yeri, klermon, feran, vəfat, tarixi, avqust, 1662, 1662, yaşında, və. Blez Paskal 19 iyun 1623 1623 06 19 2 1 3 Klermon Feran 6 1 19 avqust 1662 1662 08 19 2 4 5 Paris 7 8 fransiz dahisi riyaziyyatcisi fiziki filosofu ve yazicisi Blez Paskalfr Blaise Pascal 1 Dogum tarixi 19 iyun 1623 1623 06 19 2 1 3 Dogum yeri Klermon Feran 6 1 Vefat tarixi 19 avqust 1662 1662 08 19 2 4 5 39 yasinda Vefat yeri Paris Fransa kralligi 7 8 Vefat sebebi mede xercengiDefn yeri Sent Etyen du Mon d 1 Vetendasligi Fransa kralligi 1 Atasi Eten Paskal 1 Elm sahesi ehtimal nezeriyyesi 1 Vikianbarda elaqeli mediafayllarEyni zamanda boyuk bir riyaziyyatci olan Torricelli Torricelli texellusu ile eserler yazan ve ilk hesab masinini icad etmis olan Paskalin en meshur eseri olumunden sonra yayimlanmis olan Dusunceler dir 1642 ci ilde fransiz fiziki riyaziyyatci ve filosof Blez Paskal Blaise Pascal terefinden ilk mexaniki hesablama qurgusu yaradilmisdir Ededlerin uzerinde toplama emeliyyati aparan bu cemleyici masin Paskalina Pascalina adlanirdi Paskal bu qurgunu vergi iscisi olan atasinin hesablama islerini asanlasdirmaq ucun hazirlamisdi Adi tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Mundericat 1 Dusunceler eseri 2 Paskal teoremi 3 Menbe 4 Hemcinin bax 5 Istinadlar 6 Xarici kecidler Dusunceler eseri RedakteO 1654 cu ilde dini bir tecrube yasamis hayatinin bundan sonraki dovrune elmi fealiyyetden cox din ve Allah haqqinda mubahiseler aparmisdir Basqa sozle Paskal deist bir humanizmin rasional bir subheciliyin ve serbest dusuncenin hakim oldugu bir zamanda ve cemiyyetde Allahin ve Ilahi quvvenin gerekliyini ve gucunu gostermek istemisdir Descartes i hem qebul eden hem de tekmillesdiren Dekardin riyazi usulun istifade sahesini genislendirmek istediyi yerde riyazi usulun diger sahelere uygunlasdirilmasi ve yarari movzusunda subheci bir munasibet sergileyen Paskal bu usulun teolojiyle de metafizikle de bir elaqesi olmadigini demisdir Soyut analitik ve tumdengelimsel dusunen agil Paskala gore Allahin varligini subut ede bilmez Heqiqeti bilmenin mutleq dogruluga catmanin tek yolunun agil riyazi ya da elmi usul olmadigini deyen Paskala gore qurtulus urek ve inancdadir Meselenin helli inancda urekde dini bir yasamdadir cunki yalniz burada inanan insan Allaha bagli esq dolu bir qavrayisa ulasar Insanin qurtulusu semimi mominde esas mesele olan adeten icgudusel dogrudan aracisiz ve agila bagli olmayan agil suzgecinden kecmemis bir anlayisda Allaha teslim olmalidir Dusunceler eserindi deyilir Meni bu dunyaya kimin gonderdiyini bilmirem men bilmirem dunya nedir men kimem men dehsetli bir terzde her seyden xebersizem haradan geldiyimi bilmediyim kimi haraya gedeceyimi de bilmirem budur menim veziyyetim o acizlik zeiflik qaranliqla doludur Men ancaq qelblerinin acisi ile yazanlari tesdiq edirem Insan cox guman ki dusunmek ucun yaradilib onun butun ustunluyu butun xidmeti bundadir onun esas vezifesi lazimi sekilde dusunmekdir ancaq insanlar ne haqda dusunur ve s Paskal teoremi RedakteEger altibucaqlinin tepeleri bir konik eyri yeni ellips hiperbola parabola ve hetta iki duz xett uzerindedirse onda bu altibucaqlinin qarsi tereflerinin kesisme noqteleri bir duz xett uzerindedir ve ya tersine Vikianbarda Blez Paskal ile elaqeli mediafayllar var Vikisitatda Blez Paskal ile elaqeli melumatlar var Menbe Redakte Usaqlar ucun ensiklopediya Riyaziyyat Baki Serq Qerb 2008 seh 610 Eliquliyev R M Salmanova P M Informasiya cemiyyeti maraqli xronoloji faktlar Baki Informasiya Texnologiyalari nesriyyati 2013 169 seh Hemcinin bax RedakteEten PaskalIstinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 https www biography com people blaise pascal 9434176 1 2 3 4 5 6 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 3 Indiana Philosophy Ontology Project lt a href https wikidata org wiki Track Q6023365 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P863 gt lt a gt 1 2 3 Discogs 2000 lt a href https wikidata org wiki Track P6079 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P9219 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P6080 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2206 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1955 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P9218 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1954 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q504063 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1953 gt lt a gt 1 2 3 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 Bibliotheque nationale de France Record 11918679x BnF catalogue general Paris BnF lt a href https wikidata org wiki Track Q90 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q15222191 gt lt a gt 1 2 Averincev S S Paskal Blez Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1975 T 19 Otomi Plastyr S 260 261 lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q702032 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24341279 gt lt a gt 1 2 Averincev S S Paskal Blez Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1975 T 19 Otomi Plastyr S 260 261 lt a href https wikidata org wiki Track Q702032 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt Xarici kecidler RedakteDezarq ve Paskal Arxivlesdirilib 2009 11 24 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Blez Paskal amp oldid 5722256, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.