Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu məqaləni lazımdır. |
Beynəlxalq Siyasi İqtisad və ya digər adı ilə Qlobal Siyasi İqtisad, beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyatla əlaqəli ikiistiqamətli bir elm sahəsidir. BSİ-nin , sosiologiya, tarix və mədəniyyət kimi fərqli sahələrlə də bağlı olan aspektləri mövcuddur. Ən çox əlaqəli olduğu akademik mövzular isə Makroiqtisadiyyat, , Beynəlxalq İnkişaf və.
Beynəlxalq Siyasi İqtisad alimləriqloballaşma, beynəlxalq ticarət, beynəlxalq maliyyə, maliyyə böhranı, mikroiqtisadiyyat, makroiqtisadiyyat, inkişaf iqtisadiyyatı, beynəlxalq bazarlar, siyasi risk, sərhədlərarası iqtisadi problemlərin həllində dövlətlərin əməkdaşlığı və ölkələrarası iqtisadi güc balansı məsələləri üzrə elmi müzakirə və araşdırmaların tam mərkəzindədir.
Yaranması
BSİ-nin müstəqil sahə kimi formalaşması, təxminən, XIX əsrə təsadüf edir, çünki bu tarixə qədər BSİ-nin iqtisadiyyatla eyni məna daşıdığı düşünülürdü. İlk siyasi iqtisadçılar arasında Con Meynard Keyns, KarI Marks və digər önəmli şəxslərin adları var.
BSİ-dəki məsələlər
Beynəlxalq Maliyyə
Beynəlxalq Ticarət və Maliyyə BSİ tərkibindəki ən önəmli mövzulardandır.
Liberal baxış açısı XVIII əsrdə Adam Smit tərəfindən təqdim olunduqdan sonra Qərbdə maraq doğurmuş və uzun müddət öz elmi liderliyini qorumuşdur. Liberalizmə alternativ bir sistem 1940-cı illərdə Keynsçilik nümunəsi ilə meydana gəldi və 1970-ci illərin əvvəlinədək alimlərin diqqət mərkəzində qaldı. Keynsçiliyin əsasında daxili makroiqtisadi siyasətlə əlaqəli məsələr dayanırdı. Keynsin fikirləri, həmçinin akademik tənqid də doğurmuş və Fridrix fon Hayek, Milton Fridmen və Çikaqo məktəbinin digər aparıcı alimləri tərəfindən 1950-ci və 70-ci illərdə tənqid olunmuşdur. Keynsin ictimai dialoqda və iqtisadi siyasətin hazırlanması planlarında olan təsirinin son onilliklərdə azaldığı müşahidə olunur.
Liberalizmi özündə əks etdirən sistemlərdən biri də ll Dünya Müharibəsindən sonra yaradılan Bretton-Vudsdur. Liberallar hətta bu sistem sonlandıqdan sonra belə onu geri qaytarmağa çalışmışdır. Bu kimi fikirlər 1971-ci ildə ABŞ prezidenti Riçard Nikson tərəfindən, 2008-ci ildə isə bəzi dünya liderləri tərəfindən səsləndirilmiş və irəli sürülmüşdür.
Beynəlxalq Valyuta Fondu, beynəlxalq böhranlar, valyuta məzənnələri, birbaşa xarici investisiyalar və transmilli şirkətlər BSİ çərçivəsində əhəmiyyətli şəkildə diqqət çəkən araşdırma mövzularıdır.
Oyunlar nəzəriyyəsi
Beynəlxalq Ticarət
IBSİ Beynəlxalq ticarət nəzəriyyəsi çərçivəsində və Rikardo iqtisadiyyatını öyrənir. Qlobal ticarət, , ticarət savaşları, milli tədiyə və ticarət balansları BSİ alimlərinin araşdırdığı mövzular arasındadır.
Merkantilizm baxışı XV əsrdə modern iqtisadiyyatın yarandığı tarixdən XX əsrin ortalarına qədər olan dövlət strategiyalarını xarakterizə edir. Bu nəzəriyyə suveren dövlətlərin müsbət ticarət saldosu uğrunda bir-biri ilə olan yarışından bəhs edir. Onların fikrincə, ticarət nəticəsində qazanılmış dövlət xəzinəsi investisiyada və hərbi qüvvənin inkişaf etdirilməsində istifadə oluna bilər.
Vaşinqton konsensusundan sonrakı dövrdə olan baxış açılarına görə, iqtisadi vəziyyətdən asılı olaraq, ticarətdəki bütün tərəflərin yararına şirkətlərin əməkdaşlıq edə və ya yarışa bilər. İkinci Dünya müharibəsindən sonra Cənubi Afrikanın bu yolla sürətli inkişafı sözügedən perspektiv üçün uğur hekayəsi idi və bu uğurun əsasında və onun kolleqalarının böyük əməyi dayanırdı.
İnkişaf Tədqiqatları
BSİ inkişaf iqtisadı ilə əlaqəli seqmentləri və xüsusilə də ölkələrin necə və niyə inkişaf etdiyini öyrənir.
Amerika və Britaniya BSİ məktəbləri
Bu iki fərqli məktəbin analizi tərəfindən aparılmış və o müəyyən səciyyəvi xüsusiyyətlərə görə onları xarakterizə etmişdir. Belə ki, Amerikanlar BSİ-də "pozitivist" olmaları ilə tanınırlar və onların bu sahədə qurduğu nəzəriyyələr, adətən, miqdari isbatlara əsaslanır. Britaniya BSİ-si isə daha çox "açıqlayıcı" aspekti ilə izah olunur və miqdari analizin fərqli standartlarından istifadə edilir. Kohenin fikrincə, hər iki baxış açısının BSİ üçün mühüm faydaları var.
.
Qeydlər və İstinadlar
- editor John Woods, author Prof. Harry Johson, "Milton Friedman: Critical Assessments", vol 2, page 73, Routledge, 1970.
- Watson, Matthew, Foundations of International Political Economy, Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2005
- "Not So Quiet on the Western Front: The American School of IPE". Review of International Political Economy, Volume 16 Issue 1 2009
- "The 2008 Warwick RIPE Debate: 'American' versus 'British' IPE". 2012-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Beynelxalq Siyasi Iqtisad ve ya diger adi ile Qlobal Siyasi Iqtisad beynelxalq munasibetler ve iqtisadiyyatla elaqeli ikiistiqametli bir elm sahesidir BSI nin sosiologiya tarix ve medeniyyet kimi ferqli sahelerle de bagli olan aspektleri movcuddur En cox elaqeli oldugu akademik movzular ise Makroiqtisadiyyat Beynelxalq Inkisaf ve Beynelxalq Siyasi Iqtisad alimleriqloballasma beynelxalq ticaret beynelxalq maliyye maliyye bohrani mikroiqtisadiyyat makroiqtisadiyyat inkisaf iqtisadiyyati beynelxalq bazarlar siyasi risk serhedlerarasi iqtisadi problemlerin hellinde dovletlerin emekdasligi ve olkelerarasi iqtisadi guc balansi meseleleri uzre elmi muzakire ve arasdirmalarin tam merkezindedir Yaranmasi BSI nin musteqil sahe kimi formalasmasi texminen XIX esre tesaduf edir cunki bu tarixe qeder BSI nin iqtisadiyyatla eyni mena dasidigi dusunulurdu Ilk siyasi iqtisadcilar arasinda Con Meynard Keyns KarI Marks ve diger onemli sexslerin adlari var BSI deki meselelerBeynelxalq Maliyye Beynelxalq Ticaret ve Maliyye BSI terkibindeki en onemli movzulardandir Liberal baxis acisi XVIII esrde Adam Smit terefinden teqdim olunduqdan sonra Qerbde maraq dogurmus ve uzun muddet oz elmi liderliyini qorumusdur Liberalizme alternativ bir sistem 1940 ci illerde Keynscilik numunesi ile meydana geldi ve 1970 ci illerin evvelinedek alimlerin diqqet merkezinde qaldi Keynsciliyin esasinda daxili makroiqtisadi siyasetle elaqeli meseler dayanirdi Keynsin fikirleri hemcinin akademik tenqid de dogurmus ve Fridrix fon Hayek Milton Fridmen ve Cikaqo mektebinin diger aparici alimleri terefinden 1950 ci ve 70 ci illerde tenqid olunmusdur Keynsin ictimai dialoqda ve iqtisadi siyasetin hazirlanmasi planlarinda olan tesirinin son onilliklerde azaldigi musahide olunur Liberalizmi ozunde eks etdiren sistemlerden biri de ll Dunya Muharibesinden sonra yaradilan Bretton Vudsdur Liberallar hetta bu sistem sonlandiqdan sonra bele onu geri qaytarmaga calismisdir Bu kimi fikirler 1971 ci ilde ABS prezidenti Ricard Nikson terefinden 2008 ci ilde ise bezi dunya liderleri terefinden seslendirilmis ve ireli surulmusdur Beynelxalq Valyuta Fondu beynelxalq bohranlar valyuta mezenneleri birbasa xarici investisiyalar ve transmilli sirketler BSI cercivesinde ehemiyyetli sekilde diqqet ceken arasdirma movzularidir Oyunlar nezeriyyesi BSI de oyunlar nezeriyyesinden de istifade olunur Beynelxalq Ticaret IBSI Beynelxalq ticaret nezeriyyesi cercivesinde ve Rikardo iqtisadiyyatini oyrenir Qlobal ticaret ticaret savaslari milli tediye ve ticaret balanslari BSI alimlerinin arasdirdigi movzular arasindadir Merkantilizm baxisi XV esrde modern iqtisadiyyatin yarandigi tarixden XX esrin ortalarina qeder olan dovlet strategiyalarini xarakterize edir Bu nezeriyye suveren dovletlerin musbet ticaret saldosu ugrunda bir biri ile olan yarisindan behs edir Onlarin fikrince ticaret neticesinde qazanilmis dovlet xezinesi investisiyada ve herbi quvvenin inkisaf etdirilmesinde istifade oluna biler Vasinqton konsensusundan sonraki dovrde olan baxis acilarina gore iqtisadi veziyyetden asili olaraq ticaretdeki butun tereflerin yararina sirketlerin emekdasliq ede ve ya yarisa biler Ikinci Dunya muharibesinden sonra Cenubi Afrikanin bu yolla suretli inkisafi sozugeden perspektiv ucun ugur hekayesi idi ve bu ugurun esasinda ve onun kolleqalarinin boyuk emeyi dayanirdi Inkisaf Tedqiqatlari BSI inkisaf iqtisadi ile elaqeli seqmentleri ve xususile de olkelerin nece ve niye inkisaf etdiyini oyrenir Amerika ve Britaniya BSI mektebleri Bu iki ferqli mektebin analizi terefinden aparilmis ve o mueyyen seciyyevi xususiyyetlere gore onlari xarakterize etmisdir Bele ki Amerikanlar BSI de pozitivist olmalari ile taninirlar ve onlarin bu sahede qurdugu nezeriyyeler adeten miqdari isbatlara esaslanir Britaniya BSI si ise daha cox aciqlayici aspekti ile izah olunur ve miqdari analizin ferqli standartlarindan istifade edilir Kohenin fikrince her iki baxis acisinin BSI ucun muhum faydalari var Qeydler ve Istinadlar editor John Woods author Prof Harry Johson Milton Friedman Critical Assessments vol 2 page 73 Routledge 1970 Watson Matthew Foundations of International Political Economy Basingstoke Palgrave Macmillan 2005 Not So Quiet on the Western Front The American School of IPE Review of International Political Economy Volume 16 Issue 1 2009 The 2008 Warwick RIPE Debate American versus British IPE 2012 10 23 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 10