Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu, , çünki hansısa məqalədən bu məqaləyə verilmiş keçid yoxdur. (fevral 2023) |
Benal Nevzat İstar Arıman (1903, İzmir, Aydın vilayəti – 20 iyul 1990, İstanbul) — ilk Türk qadın millətvəkillərindən biri.
| Benal Nevzat Arıman | |
|---|---|
| türk. Benal Zübeyde Arıman | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Benal Zübeyde |
| Doğum tarixi | 1903 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 20 iyul 1990 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Türkiyədə qadınlara millət vəkili seçmə və seçilmə haqqı (dekabr 1934-cü il) verildikdən sonra qadınlar ilk olaraq 1935-vi ildə fevral ayının 8-də millət vəkili seçkisinə qatılıblar.
Mustafa Kamal Atatürkün 1919-cu ilin may ayının 19-da başlatdığı mübarizəyə qadınlar bölgələrdə yığıncaqlar və mitinqlər keçirərək dəstək verdilər. Müəllimlər Cəmiyyətinin rəhbəri Naki Elgün xanım 1920-ci il yanvar ayının 13-də, soyuq bir qış günündə Sultanəhmet Meydanında keçirilən mitinqdə belə deyirdi: "Qarşımızda açıq iki yol var: Biri tariximizlə və şanımızla davam etmək; digəri, yadlara tariximizi həvalə edib əbədiyyata aparmaqdır".
Qadınların bu mübarizələri, Qurtuluş Döyüşü 1923-cü ilin 9 sentyabr tarixinə kimi – İzmirdə zəfərlə bitənə qədər sürdü.
Mustafa Kamal Atatürk, bu qəhrəman türk qadınlarına layiq olduqları hüquqların hamısını təslim etdi. Bu hüquqlara mədəniyyət, təhsil, geyim inqilabı, seçmə və seçilmə haqqı daxil idi.
Nəhayət 1934-cü il dekabrın 5-də Parlamentin qapısı qadınlara açıldı. Türk Qadınlar Birliyi seçmə və seçilmə haqqının qazanılmasını qeyd etmək üçün Sultanəhmet Meydanında mitinq keçirdi və Bəyazitdən Taksimə kimi yürüş etdi.
Qadınların ilk dəfə səs vermələri 1935-ci ilin 8 fevralında reallaşdı. İlk olaraq 17 qadın millət vəkili ilk dəfə məclisə girdi. Əlavə seçkilərdə bu say 18-ə çatdı.
Seçilmə haqqını istifadə edən ilk qadın – Benal Arıman 1935-ci ildə Atatürkün məclisində öz gücü ilə millət vəkilliyini qazanan ilk qadındır. O, 1903-cü ildə İzmirdə dünyaya göz açıb. Atası jurnalist və şair Tofiq Nevzat bəydir. Sorbonne Universitetində ədəbiyyat təhsili alan Arıman daha sonra İzmirdə Xalq Partiyasında vəzifə almış qadınların partiyalara girmədiyi o illərdə latin əlifbasının öyrənilməsi və yayılması üçün səy göstərib. Daha sonra millət vəkili seçilən Arıman bələdiyyə və partiya üzvlüyündən sonra bir qadın olaraq mövqeyinə görə heç bir narahatlıq yaşamayıb. On altı il müddətlə qadın millət vəkili olaraq vəzifə yerinə yetirən Benal Arıman hamiləliyi dövrünü illik məzuniyyətlərindən istifadə edərək gizlicə doğum etmişdir və hamiləliyi dövründə TBMM-də görünməyi uyğun bilməyib.
Ümumilikdə isə həmin ilin millət vəkili seçkilərində 18 qadın millət vəkili seçilib.
- Benal Nevzat Arima — İzmir
- Məbrurə Gönənc — Afyonqarahisar
- Sabiha Gökçül Erbay — Balıkəsir
- Şəkibə İnsel — Bursa
- Huri Öniz Baha — Diyarbəkir
- Dr.Fatma Məmik — Ədirnə
- Naqi Elgün — Ərzurum
- Fəqihlərin Öymən — İstanbul
- Xatın Çırpan (Satın Qadın) — Ankara
- Fərrux Güpgüp — Kayseri
- Bahir Bədiş Morova — Konya
- Mehri Pəktaş — Malatya
- Məliha Ulaş — Samsun
- Fatma Esma Neyman — Seyhan
- Sabiha Görkey — Sivas
- Səniha Hızal — Trabzon
- Türkan Örs Baştuğ — Antalya
- Xədicə Özgənər – Çanqırı
İstinadlar
- http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/benal-ariman.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu tenha meqaledir cunki hansisa meqaleden bu meqaleye verilmis kecid yoxdur Lutfen elaqeli meqalelerden bu sehifeye kecid vermeye calisin fevral 2023 Benal Nevzat Istar Ariman 1903 Izmir Aydin vilayeti 20 iyul 1990 Istanbul ilk Turk qadin milletvekillerinden biri Benal Nevzat Arimanturk Benal Zubeyde ArimanSexsi melumatlarDogum adi Benal ZubeydeDogum tarixi 1903Dogum yeri Izmir Smirna sancagi d Aydin vilayeti Osmanli imperiyasiVefat tarixi 20 iyul 1990 1990 07 20 Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri Zencirliquyu qebiristanligiPartiya Cumhuriyyet Xalq PartiyasiTehsili Paris UniversitetiFealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTurkiyede qadinlara millet vekili secme ve secilme haqqi dekabr 1934 cu il verildikden sonra qadinlar ilk olaraq 1935 vi ilde fevral ayinin 8 de millet vekili seckisine qatiliblar Mustafa Kamal Ataturkun 1919 cu ilin may ayinin 19 da baslatdigi mubarizeye qadinlar bolgelerde yigincaqlar ve mitinqler kecirerek destek verdiler Muellimler Cemiyyetinin rehberi Naki Elgun xanim 1920 ci il yanvar ayinin 13 de soyuq bir qis gununde Sultanehmet Meydaninda kecirilen mitinqde bele deyirdi Qarsimizda aciq iki yol var Biri tariximizle ve sanimizla davam etmek digeri yadlara tariximizi hevale edib ebediyyata aparmaqdir Qadinlarin bu mubarizeleri Qurtulus Doyusu 1923 cu ilin 9 sentyabr tarixine kimi Izmirde zeferle bitene qeder surdu Mustafa Kamal Ataturk bu qehreman turk qadinlarina layiq olduqlari huquqlarin hamisini teslim etdi Bu huquqlara medeniyyet tehsil geyim inqilabi secme ve secilme haqqi daxil idi Nehayet 1934 cu il dekabrin 5 de Parlamentin qapisi qadinlara acildi Turk Qadinlar Birliyi secme ve secilme haqqinin qazanilmasini qeyd etmek ucun Sultanehmet Meydaninda mitinq kecirdi ve Beyazitden Taksime kimi yurus etdi Qadinlarin ilk defe ses vermeleri 1935 ci ilin 8 fevralinda reallasdi Ilk olaraq 17 qadin millet vekili ilk defe meclise girdi Elave seckilerde bu say 18 e catdi Secilme haqqini istifade eden ilk qadin Benal Ariman 1935 ci ilde Ataturkun meclisinde oz gucu ile millet vekilliyini qazanan ilk qadindir O 1903 cu ilde Izmirde dunyaya goz acib Atasi jurnalist ve sair Tofiq Nevzat beydir Sorbonne Universitetinde edebiyyat tehsili alan Ariman daha sonra Izmirde Xalq Partiyasinda vezife almis qadinlarin partiyalara girmediyi o illerde latin elifbasinin oyrenilmesi ve yayilmasi ucun sey gosterib Daha sonra millet vekili secilen Ariman belediyye ve partiya uzvluyunden sonra bir qadin olaraq movqeyine gore hec bir narahatliq yasamayib On alti il muddetle qadin millet vekili olaraq vezife yerine yetiren Benal Ariman hamileliyi dovrunu illik mezuniyyetlerinden istifade ederek gizlice dogum etmisdir ve hamileliyi dovrunde TBMM de gorunmeyi uygun bilmeyib Umumilikde ise hemin ilin millet vekili seckilerinde 18 qadin millet vekili secilib Benal Nevzat Arima Izmir Mebrure Gonenc Afyonqarahisar Sabiha Gokcul Erbay Balikesir Sekibe Insel Bursa Huri Oniz Baha Diyarbekir Dr Fatma Memik Edirne Naqi Elgun Erzurum Feqihlerin Oymen Istanbul Xatin Cirpan Satin Qadin Ankara Ferrux Gupgup Kayseri Bahir Bedis Morova Konya Mehri Pektas Malatya Meliha Ulas Samsun Fatma Esma Neyman Seyhan Sabiha Gorkey Sivas Seniha Hizal Trabzon Turkan Ors Bastug Antalya Xedice Ozgener CanqiriIstinadlarhttp teis yesevi edu tr madde detay benal ariman