fbpx
Wikipedia

Bağır xan Çələbiyanlı

Bağır xan Məhəmmədvəli sultan oğlu Çələbiyanlı (?-1837)—Abbas mirzə Qovanlı-Qacarın sərkərdəsi.

Həyatı

Bağır xan Məhəmmədvəli sultan oğlu Qaradağın Cananlı kəndində doğulmuşdu. Çələbiyanlı elinin başçısı idi. Sərkərdə kimi Qaradağ xanlarına xidmət etmişdi. Qaradağ xanlığı Qacar hakimiyyətinə tabe olduqdan sonra mərkəzi hökumətə qulluq göstərmişdi.

Tarixçi Əminə Pakrəvan yazır: "1824-1825-ci illərdə Abbas mirzə, Tehranda ona qarşı yönəlmiş müxaliflərin çox gücləndiklərini müşahidə etməkdə idi. Digər tərəfdən, Gülüstan müqaviləsində sınırlar qəti olaraq bəlli edilməmişdi. Göyçəylə Ərdəbil arası tampon (neytral) bölgə kimi nəzərdə tutul¬muşdu. Bu da Abbas mirzəni çox narahat edirdi. Şahzadə sınırların bəlli olmasını istəyirdi. Lakin onun bu davranışı öz-özülüyündə daha güclü durumda olan Rusiyanın savaşı başlatması üçün bir bəhanə ola bilərdi. Şahzadə bunun fərqində idi. Abbas mirzə bilirdi ki, ona qarşı şəxsi kin bəsləyən Qafqaz hakimi ilə müzakirəyə başlamaq çətin məsələdir. Abbas mirzə Gürcüstana bir heyət göndərib və Rus seçkinlərindən sınır məsələsini həll etmək üçün sərhədə gəlmələrini istədi. Şahzadənin göndərdiyi heyət Tiflisdə öncə tərəddüdlə qarşılandı. Bu üzdən də bir neçə həftə heç bir rəsmi şəxslə görüşmədən gözləmək məcburiyətində qaldı. Şahzadə Rusiyanın bu şəkildə davranacağını öncədən təxmin etmişdi. Lakin heyətə tapşırıq vermişdi ki, görüşməkdə israrlı olsun. Nəhayət Qafqazın hakimi görüşə izn vermişdi.

Abbas mirzə Rus rəsmilərinin sınıra gəldiyini duyduğunda öz rəsmilərini də Bağır xanın başçılığı altında görüş üçün görəvləndirdi. Bağır xan o zaman Azərbaycanda nizam-intizamdan sorumlu olan bir görəv başında idi. Şahzadə ona çox güvənirdi. O da ömrünün sonuna qədər Şahzadənin bu güvənini doğrultdu. Özəlliklə Rus rəsmilərinin can güvənliyinə Abbas mirzə çox önəm verirdi. Çünkü Abbas mir¬zəni sevməyən hər hansı bir xanın təxribatı iki ölkə arasındakı savaşı tezləşdirə bilərdi. Şahzadə onların can güvənlikləri ilə bağlı çox ən¬dişəli idi. Bu səbəbdən özü də müzakirələrin gedəcəyi yerə yaxın olmaq istəyirdi. Şübhə oyandırmasın deyə Qaradağa ova çıxmağı bəhanə edib və müzakirələrin getdiyi Xudafərinə yaxınlaşdı. Müzakirələrdən sonra Rus heyətinə öz hörmətini bildirmək amacı ilə Şahzadə onları şikara dəvət etdi. Abbas mirzə Qarabağın hakimi General Mədədovu da şikara dəvət etmişdi. Özəl həyatında çox qənaətcil olan Şahzadə yabancı müsafirlərinə çox əliaçıq davra¬nırdı. Abbas mirzə bütün Rus heyəti üzvlərinə hədiyələr bağışladı".

Qafqaz canişini, general-feldtseyxmeyster Mixail yazır: "1826-1828-ci illərdə Iranla savaş dönəmində bizim ordu Azərbaycanda yerləşərkən, Qaradağ xanlığının hakimi Məhəmmədqulu xan Qaradağlı bizim hökumətə xüsusi sədaqət göstərdi və bizim orduya yardım edib Bağır xan Çələbiyanlını silahla cəzalandırdı. Buna görə də Məhəmmədqulu xan Iran şahın vəliəhdi Abbas mirzənin qəzəbinə düçar oldu və başçılıq etdiyi xanlığı, ordakı mülkünü qoyub Rusiyada nicat axtardı".

Bağır xan Çələbiyanlı II rus-İran savaşında iştirak etmişdi. Qasım bəy Sarıcalı-Cavanşir (Zakir) ona qarşı vuruşmuşdu. О, 1828-ci il 24 aprеl tarixli, müsəlman əyalətlərinin hərbi rəisi gеnеral-mayоr Abxazоvun adına yazdığı diləkçədə dеyirdi: "1827-ci ildə Bağır xan Çələbiyanlı öz qoşunları Qarabağa daxil oldu və Muğan ətrafı mahalları qarət edərkən, mən ştabs-kapitan Mraxovla birlikdə öhdəmdə olan süvarilərlə İrana tərəf hərəkət etdim, Bağır xan Çələbiyanlıya qarşı vuruşarkən güllə ilə bir qolumdan yaralandım. Bütün zəhmət və xidmətlərim üçün o zaman bədbəxtlikdən heç bir mükafat almadım. Ailəmi təmin məqsədi ilə ümüd edirəm ki, sizalihəzrətlərdən artıq dərəcədə xahiş edirəm, məni mükafata təqdim edər və maddi cəhətdən köməklik göstərərsiniz ki, ailəmi və yaxın əqrabamı dolandıra bilim". (Gürcüstan MDTA, fond 2, iş 2197).

Bağır xan 1834-cü ildə Herat savaşında öldürüldü. Pak Xorasan torpağında, Məşhədi-müqəddəsdə dəfn edildi.

Ailəsi

Bağır xanın Məhəmməd xan, Əhməd xan, Mahmud xan adlı oğulları vardı.

Mənbə

  • Ənvər Çingizoğlu, Qarşı yatan Qaradağ, Bakı, "Ozan", 1998, 192 səh.
  • Ənvər Çingizoğlu,Qasım bəy Zakirin müasirləri, Bakı, "Şuşa". 2011.
  • Ənvər Çingizoğlu. Qaradağlılar. Bakı: "Şuşa", 2008, 160 səh.

bağır, çələbiyanlı, bağır, məhəmmədvəli, sultan, oğlu, çələbiyanlı, 1837, abbas, mirzə, qovanlı, qacarın, sərkərdəsi, həyatı, redaktəbağır, məhəmmədvəli, sultan, oğlu, qaradağın, cananlı, kəndində, doğulmuşdu, çələbiyanlı, elinin, başçısı, sərkərdə, kimi, qara. Bagir xan Mehemmedveli sultan oglu Celebiyanli 1837 Abbas mirze Qovanli Qacarin serkerdesi Heyati RedakteBagir xan Mehemmedveli sultan oglu Qaradagin Cananli kendinde dogulmusdu Celebiyanli elinin bascisi idi Serkerde kimi Qaradag xanlarina xidmet etmisdi Qaradag xanligi Qacar hakimiyyetine tabe olduqdan sonra merkezi hokumete qulluq gostermisdi Tarixci Emine Pakrevan yazir 1824 1825 ci illerde Abbas mirze Tehranda ona qarsi yonelmis muxaliflerin cox guclendiklerini musahide etmekde idi Diger terefden Gulustan muqavilesinde sinirlar qeti olaraq belli edilmemisdi Goyceyle Erdebil arasi tampon neytral bolge kimi nezerde tutul musdu Bu da Abbas mirzeni cox narahat edirdi Sahzade sinirlarin belli olmasini isteyirdi Lakin onun bu davranisi oz ozuluyunde daha guclu durumda olan Rusiyanin savasi baslatmasi ucun bir behane ola bilerdi Sahzade bunun ferqinde idi Abbas mirze bilirdi ki ona qarsi sexsi kin besleyen Qafqaz hakimi ile muzakireye baslamaq cetin meseledir Abbas mirze Gurcustana bir heyet gonderib ve Rus seckinlerinden sinir meselesini hell etmek ucun serhede gelmelerini istedi Sahzadenin gonderdiyi heyet Tiflisde once tereddudle qarsilandi Bu uzden de bir nece hefte hec bir resmi sexsle gorusmeden gozlemek mecburiyetinde qaldi Sahzade Rusiyanin bu sekilde davranacagini onceden texmin etmisdi Lakin heyete tapsiriq vermisdi ki gorusmekde israrli olsun Nehayet Qafqazin hakimi goruse izn vermisdi Abbas mirze Rus resmilerinin sinira geldiyini duydugunda oz resmilerini de Bagir xanin basciligi altinda gorus ucun gorevlendirdi Bagir xan o zaman Azerbaycanda nizam intizamdan sorumlu olan bir gorev basinda idi Sahzade ona cox guvenirdi O da omrunun sonuna qeder Sahzadenin bu guvenini dogrultdu Ozellikle Rus resmilerinin can guvenliyine Abbas mirze cox onem verirdi Cunku Abbas mir zeni sevmeyen her hansi bir xanin texribati iki olke arasindaki savasi tezlesdire bilerdi Sahzade onlarin can guvenlikleri ile bagli cox en diseli idi Bu sebebden ozu de muzakirelerin gedeceyi yere yaxin olmaq isteyirdi Subhe oyandirmasin deye Qaradaga ova cixmagi behane edib ve muzakirelerin getdiyi Xudaferine yaxinlasdi Muzakirelerden sonra Rus heyetine oz hormetini bildirmek amaci ile Sahzade onlari sikara devet etdi Abbas mirze Qarabagin hakimi General Mededovu da sikara devet etmisdi Ozel heyatinda cox qenaetcil olan Sahzade yabanci musafirlerine cox eliaciq davra nirdi Abbas mirze butun Rus heyeti uzvlerine hediyeler bagisladi Qafqaz canisini general feldtseyxmeyster Mixail yazir 1826 1828 ci illerde Iranla savas doneminde bizim ordu Azerbaycanda yerleserken Qaradag xanliginin hakimi Mehemmedqulu xan Qaradagli bizim hokumete xususi sedaqet gosterdi ve bizim orduya yardim edib Bagir xan Celebiyanlini silahla cezalandirdi Buna gore de Mehemmedqulu xan Iran sahin veliehdi Abbas mirzenin qezebine ducar oldu ve basciliq etdiyi xanligi ordaki mulkunu qoyub Rusiyada nicat axtardi Bagir xan Celebiyanli II rus Iran savasinda istirak etmisdi Qasim bey Saricali Cavansir Zakir ona qarsi vurusmusdu O 1828 ci il 24 aprel tarixli muselman eyaletlerinin herbi reisi general mayor Abxazovun adina yazdigi dilekcede deyirdi 1827 ci ilde Bagir xan Celebiyanli oz qosunlari Qarabaga daxil oldu ve Mugan etrafi mahallari qaret ederken men stabs kapitan Mraxovla birlikde ohdemde olan suvarilerle Irana teref hereket etdim Bagir xan Celebiyanliya qarsi vurusarken gulle ile bir qolumdan yaralandim Butun zehmet ve xidmetlerim ucun o zaman bedbextlikden hec bir mukafat almadim Ailemi temin meqsedi ile umud edirem ki sizalihezretlerden artiq derecede xahis edirem meni mukafata teqdim eder ve maddi cehetden komeklik gosterersiniz ki ailemi ve yaxin eqrabami dolandira bilim Gurcustan MDTA fond 2 is 2197 Bagir xan 1834 cu ilde Herat savasinda olduruldu Pak Xorasan torpaginda Meshedi muqeddesde defn edildi Ailesi RedakteBagir xanin Mehemmed xan Ehmed xan Mahmud xan adli ogullari vardi Menbe RedakteEnver Cingizoglu Qarsi yatan Qaradag Baki Ozan 1998 192 seh Enver Cingizoglu Qasim bey Zakirin muasirleri Baki Susa 2011 Enver Cingizoglu Qaradaglilar Baki Susa 2008 160 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Bagir xan Celebiyanli amp oldid 5437763, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.