fbpx
Wikipedia

Basklar ölkəsi

Basklar ölkəsi (isp. Comunidad Autónoma del País Vasco) — İspaniyada yerləşən muxtar region. Basklar ölkəsi İspaniyanın şimalında və Fransanın cənub-qərbində yerləşir. Əraziyə muxtariyyət statusu 25 iyul 1979-cu ildə İspaniya tərəfindən verilmişdir. Basklar bir çox məsələlərdə İspaniyaya tabe deyillər. Ərazini basklara məxsus Ertzaintza adlı polis təşkilatı qoruyur. Bundan başqa, turizm, maliyyə, vergilərdən əldə olunan gəlirlərin böyük bir qismi İspaniyanın deyil Bask Muxtariyyətinin büdcəsinə gedir.

Muxtar icma
Basklar ölkəsi
isp. Comunidad Autónoma del País Vasco
bask Euskal Autonomia Erkidegoa
Bayraq[d] Gerb[d]
isp. País Vasco

42°50′00″ şm. e. 2°41′00″ q. u.


Ölkə İspaniya İspaniya
İnzibati mərkəz Vitoriya-Qasteys
Prezident isp. Iñigo Urkullu
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi 7,234 km² (14-cü yer)
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 2.220.504 nəf. (2020)
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu ES-PV
Telefon kodu +34 94
Rəsmi sayt​ (bask.)​ (isp.)
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İspaniya nın şimalında avtonom bölgədir. Sahəsi 7,234 km ² əhalisi isə 2,125,000 nəfərdir. Muxtar Ölkənin paytaxtı Vitoria - Gasteiz şəhəridir. Bölgəyə muxtariyyət 25 İyul 1979 tarixində verilmişdir. Region öz içində təhlükəsizliyini Ertzaintza deyilən polis təşkilatı ilə təmin etməkdədir.

Hökumət

Bölgədəki qanunlar Muxtar ölkəni üç vilayətdən ibarət olan bir federasiya olaraq idarə edir. Bu sistem 1200 -ci ildən bəri bölgədə fasilələrlə istifadə edilən Foral Sistemi ' dir . Franco nun 1978 ci ildə tərtip etdiyi Konstitusiyası bölgəyə tarixi bir haqq olaraq geniş səlahiyyətlərlə bir muxtariyyət statusu vermişdir. Bask Parlamenti və hökuməti Vitoria - Gasteiz də yerləşir.Parlamentdə 25 nümayəndə təmsil olunur və bu nümayəndələrin səsləriylə Regionun Baş naziri (Lehendakari) seçilir. 1937 -ci ildən bəri baş nazirlər Bask Milliyyətçi Partiyası 'ndən seçilmektedir.Bask Ölkəsi öz polis təşkilatına(Ertzaintza ) və öz radio / tv sine (Euskal Irrati Telebista ) malikdir və digər güclər Gernika Aktı ilə zəmanət altındadır.

Gündəlik həyat

Aparılan son araşdırmalar zamanı məlum olmuşdur ki, baskların 28.2% muxtariyyətin sərhədlərindən kənarda dünyaya gəlir.

Dillər

Bask və İspan bölgədə rəsmi dillərdir. 1984 cü ildə edilən bir dil ilə əlaqədar siyahıya almada xalqın23% inin Bask dilini anladığı ,21% inin danışa bildiyi , 13% inin oxuya bildiyi və 10% inin isə yaza bildiyi ortaya çıxarılmışdır.

Torpaq Anlaşılmazlıqları

Bölgədəki Bask millətçiləri Navarra torpaqlarının tarixi Bask Ölkəsinin olduğunu və paytaxtlarında Pamplona ya daşıması iddiasındadırlar . Bask Hökuməti , Navarra nın simvolu olan Laura Bat gerbini illərdir istifadə edirlər.

İqtisadiyyat

' Bask Ölkəsi ' adam başına 30,680 Amerikan Dollarlıq gəlirlə İspaniyanın ən zəngin bölgələrindən biridir.

Siyasi problemlər

İspaniyada bəzi digər ərazilərdə olduğu kimi Basklar ölkəsi də siyasi müstəqillik tələb edir. İspaniya rəsmiləri isə İspaniyanın hec vaxt parçalanmayaçağını, basklara ən yaxşı halda Ali Muxtariyyət hüququnun verilə biləcəyni bildirirdilər. Hal-hazırda Basklar ölkəsi Ali Muxtariyyətə sahibdir. Lakin ərazidə yaşayan əhalinin 65% tam müstəqil olmağın tərafdarıdır. Baskların siyasi yöndə iki tələbləri var. Bunlardan birincisi Navarranın basklarla sərhəd olan ərazilərinin onlara verilməsidir. Digər tələb isə müstəqil respublikanın qurulmasıdır. Baskların müstəqilliyi uğrunda mübarizə apardığını bildirən ETA təşkilatı 52 ildir ki, bu hədəflərin heç birinə nail olmamışdır. Baskların çox az bir qismi ETA-nın tərəfini tutur. Bunun əsas səbəbi kimi, onlar müstəqilliyə gedən yolun terrorla yox, düzgün siyasi addımlarla mümkün olacağını düşünür. Baskların siyasi təşkilatlarından ən radikalı Batasunadır. İspaniyada çoxları ETA-nı Batasunanın hərbi qanadı hesab edirlər. Batasuna açıq formada ən qısa zamanda müstəqil dövlətin yaradılmalı olduğnu bildirirdi. 2003-cü ildə İspaniya dövləti Batasunanı separatçılıq fəaliyyətinə görə bağlamışdır. Ona tabe olan digər partiya isə 2008-ci ildə qapadılıb.

Siyasi Partiyalar

Bask Avtonom Bölgəsi içində bir çox siyasi partiya var. bunlar ;

  • Bask Milliyyətçi Partiyası ( PNV / EAJ )
  • Batasuna
  • Aralar
  • Bask Ölkəsi Kommunist Hərəkatı
  • Bask Ölkələri Kommunist Partiyası
  • Bask Ölkəsi Kommunist Partiyası
  • Bask həmrəyliyi
  • Ezker Batua / Sol Birlik
  • Xalq Partiyası
  • Bask Ölkəsi Sosialist Partiyası
  • Zutik

ETA

  Əsas məqalə: ETA

ETA — Basklar ölkəsinin müstəqilliyi uğrunda silahlı mübarizə aparan bask radikal-solçu, milliyyətçi və separatçı təşkilatdır. 1959-cu ildə Franko diktaturasına qarşı mübarizə məqsədilə yaranmışdır. 1962-ci ildə təşkil olunan bask solçu-milliyyətçilərinin qurultayında təşkilatlanma prosesini başa çatdıran ETA, özünün əsas məqsədi kimi müstəqil bask dövlətinin (Euskadi) yaradılmasını qarşıya qoymuşdur.ETA-nın emblemi baltaya sarılmış ilandır. Bununla Bask xalqının sonsuz azadlıq arzusu ifadə edilir.

1968-ci ildə silahlı mübarizəyə başlayan ETA 829 nəfərin ölümünə, minlərlə insanın yaralanmasına və onlarla insanın qaçırılmasına görə məsuliyyət daşıyır. ETA İspaniyaFransa tərəfindən rəsmi olaraq terror təşkilatı kimi tanınmışdır. Bu ölkələrdən başqa Avropa İttifaqıAmerika Birləşmiş Ştatları tərəfindən terror təşkilatı kimi tanınmışdır.

Qalereya

İstinadlar

  1. https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2853#!tabs-tabla
  2. "El 28,2% de la población que vive en el País Vasco ha nacido fuera | País Vasco". elmundo.es. İstifadə tarixi: 2010-04-26.
  3. . 2011-01-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-21.
  4.  (isp.) Goiz Argi 2019-01-15 at the Wayback Machine. Goiz Argi. Retrieved on 30 January 2011.
  5.  (isp.) Goiz Argi 2016-03-03 at the Wayback Machine. Goiz Argi (27 January 2002). Retrieved on 2011-01-30.
  6. Quiosco | El Mundo en ORBYT. Elmundo.es. Retrieved on 30 January 2011.
  7. ETA, una serpiente vacilante. elmundo.es. Retrieved on 30 January 2011.
  8. De patrulla por Vitoria. elmundo.es (24 March 2006). Retrieved on 30 January 2011.
  9. . Ministerio del Interior (Spanish). 15 September 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 September 2010.
  10. "Datos significativos del conflicto vasco, 1968–2003". Eusko News (Spanish). 2003. İstifadə tarixi: 19 January 2011.
  11. ETA has killed 829 people as of 19 January 2011 15 sentyabr 2010 at the Wayback Machine, Spanish Ministerio del Interior
  12. Peace at Last? | People & Places | Smithsonian Magazine. Smithsonianmag.com. Retrieved on 30 January 2011.
  13.  (fr.) French list of terrorist organizations, in the annex of Chapter XIV
  14. EU list of terrorist organizations|43.6 KB}} 29 May 2006
  15. . Web.archive.org (9 July 2008). Retrieved on 30 January 2011.

Xarici keçidlər

Həmçinin bax

basklar, ölkəsi, comunidad, autónoma, país, vasco, ispaniyada, yerləşən, muxtar, region, ispaniyanın, şimalında, fransanın, cənub, qərbində, yerləşir, əraziyə, muxtariyyət, statusu, iyul, 1979, ildə, ispaniya, tərəfindən, verilmişdir, basklar, çox, məsələlərdə. Basklar olkesi isp Comunidad Autonoma del Pais Vasco Ispaniyada yerlesen muxtar region Basklar olkesi Ispaniyanin simalinda ve Fransanin cenub qerbinde yerlesir Eraziye muxtariyyet statusu 25 iyul 1979 cu ilde Ispaniya terefinden verilmisdir Basklar bir cox meselelerde Ispaniyaya tabe deyiller Erazini basklara mexsus Ertzaintza adli polis teskilati qoruyur Bundan basqa turizm maliyye vergilerden elde olunan gelirlerin boyuk bir qismi Ispaniyanin deyil Bask Muxtariyyetinin budcesine gedir Muxtar icmaBasklar olkesiisp Comunidad Autonoma del Pais Vasco bask Euskal Autonomia ErkidegoaBayraq d Gerb d isp Pais Vasco42 50 00 sm e 2 41 00 q u Olke Ispaniya IspaniyaInzibati merkez Vitoriya QasteysPrezident isp Inigo UrkulluTarixi ve cografiyasiSahesi 7 234 km 14 cu yer Saat qursagi UTC 01 00UTC 02 00EhalisiEhalisi 2 220 504 nef 2020 1 Reqemsal identifikatorlarISO kodu ES PVTelefon kodu 34 94Resmi sayt bask isp Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ispaniya nin simalinda avtonom bolgedir Sahesi 7 234 km ehalisi ise 2 125 000 neferdir Muxtar Olkenin paytaxti Vitoria Gasteiz seheridir Bolgeye muxtariyyet 25 Iyul 1979 tarixinde verilmisdir Region oz icinde tehlukesizliyini Ertzaintza deyilen polis teskilati ile temin etmekdedir Mundericat 1 Hokumet 2 Gundelik heyat 3 Diller 4 Torpaq Anlasilmazliqlari 5 Iqtisadiyyat 6 Siyasi problemler 7 Siyasi Partiyalar 8 ETA 9 Qalereya 10 Istinadlar 11 Xarici kecidler 12 Hemcinin baxHokumet RedakteBolgedeki qanunlar Muxtar olkeni uc vilayetden ibaret olan bir federasiya olaraq idare edir Bu sistem 1200 ci ilden beri bolgede fasilelerle istifade edilenForal Sistemi dir Franco nun 1978 ci ilde tertip etdiyi Konstitusiyasi bolgeye tarixi bir haqq olaraq genis selahiyyetlerle bir muxtariyyet statusu vermisdir Bask Parlamenti ve hokumeti Vitoria Gasteiz de yerlesir Parlamentde 25 numayende temsil olunur ve bu numayendelerin sesleriyle Regionun Bas naziri Lehendakari secilir 1937 ci ilden beri bas nazirler Bask Milliyyetci Partiyasi nden secilmektedir Bask Olkesi oz polis teskilatina Ertzaintza ve oz radio tv sine Euskal Irrati Telebista malikdir ve diger gucler Gernika Akti ile zemanet altindadir Gundelik heyat RedakteAparilan son arasdirmalar zamani melum olmusdur ki basklarin 28 2 muxtariyyetin serhedlerinden kenarda dunyaya gelir 2 Diller RedakteBask ve Ispan bolgede resmi dillerdir 1984 cu ilde edilen bir dil ile elaqedar siyahiya almada xalqin23 inin Bask dilini anladigi 21 inin danisa bildiyi 13 inin oxuya bildiyi ve 10 inin ise yaza bildiyi ortaya cixarilmisdir Torpaq Anlasilmazliqlari RedakteBolgedeki Bask milletcileri Navarra torpaqlarinin tarixi Bask Olkesinin oldugunu ve paytaxtlarinda Pamplona ya dasimasi iddiasindadirlar Bask Hokumeti Navarra nin simvolu olan Laura Bat gerbini illerdir istifade edirler Iqtisadiyyat Redakte Bask Olkesi adam basina 30 680 Amerikan Dollarliq gelirle Ispaniyanin en zengin bolgelerinden biridir Siyasi problemler RedakteIspaniyada bezi diger erazilerde oldugu kimi Basklar olkesi de siyasi musteqillik teleb edir Ispaniya resmileri ise Ispaniyanin hec vaxt parcalanmayacagini basklara en yaxsi halda Ali Muxtariyyet huququnun verile bileceyni bildirirdiler Hal hazirda Basklar olkesi Ali Muxtariyyete sahibdir Lakin erazide yasayan ehalinin 65 tam musteqil olmagin terafdaridir Basklarin siyasi yonde iki telebleri var Bunlardan birincisi Navarranin basklarla serhed olan erazilerinin onlara verilmesidir Diger teleb ise musteqil respublikanin qurulmasidir Basklarin musteqilliyi ugrunda mubarize apardigini bildiren ETA teskilati 52 ildir ki bu hedeflerin hec birine nail olmamisdir Basklarin cox az bir qismi ETA nin terefini tutur Bunun esas sebebi kimi onlar musteqilliye geden yolun terrorla yox duzgun siyasi addimlarla mumkun olacagini dusunur Basklarin siyasi teskilatlarindan en radikali Batasunadir Ispaniyada coxlari ETA ni Batasunanin herbi qanadi hesab edirler Batasuna aciq formada en qisa zamanda musteqil dovletin yaradilmali oldugnu bildirirdi 2003 cu ilde Ispaniya dovleti Batasunani separatciliq fealiyyetine gore baglamisdir Ona tabe olan diger partiya ise 2008 ci ilde qapadilib 3 Siyasi Partiyalar RedakteBask Avtonom Bolgesi icinde bir cox siyasi partiya var bunlar Bask Milliyyetci Partiyasi PNV EAJ Batasuna Aralar Bask Olkesi Kommunist Herekati Bask Olkeleri Kommunist Partiyasi Bask Olkesi Kommunist Partiyasi Bask hemreyliyi Ezker Batua Sol Birlik Xalq Partiyasi Bask Olkesi Sosialist Partiyasi ZutikETA Redakte Esas meqale ETAETA Basklar olkesinin musteqilliyi ugrunda silahli mubarize aparan bask radikal solcu milliyyetci ve separatci teskilatdir 1959 cu ilde Franko diktaturasina qarsi mubarize meqsedile yaranmisdir 1962 ci ilde teskil olunan bask solcu milliyyetcilerinin qurultayinda teskilatlanma prosesini basa catdiran ETA ozunun esas meqsedi kimi musteqil bask dovletinin Euskadi yaradilmasini qarsiya qoymusdur 4 5 ETA nin emblemi baltaya sarilmis ilandir Bununla Bask xalqinin sonsuz azadliq arzusu ifade edilir 6 7 8 1968 ci ilde silahli mubarizeye baslayan ETA 829 neferin olumune minlerle insanin yaralanmasina ve onlarla insanin qacirilmasina gore mesuliyyet dasiyir 9 10 11 12 ETA Ispaniya ve Fransa terefinden resmi olaraq terror teskilati kimi taninmisdir 13 Bu olkelerden basqa Avropa Ittifaqi 14 ve Amerika Birlesmis Statlari 15 terefinden terror teskilati kimi taninmisdir Qalereya RedakteBask seherleri Bilbao seheri San Sebastian seheri Hondarribia seheri Vitoria Qasteys payaxt seheri Barakaldo seheri Getxo seheri Irun seheri Portuqalete seheri Santurtzi seheri Basaour seheri Errenteria seheriIstinadlar Redakte https www ine es jaxiT3 Datos htm t 2853 tabs tabla El 28 2 de la poblacion que vive en el Pais Vasco ha nacido fuera Pais Vasco elmundo es Istifade tarixi 2010 04 26 Arxivlenmis suret 2011 01 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 21 isp Goiz Argi Arxivlesdirilib 2019 01 15 at the Wayback Machine Goiz Argi Retrieved on 30 January 2011 isp Goiz Argi Arxivlesdirilib 2016 03 03 at the Wayback Machine Goiz Argi 27 January 2002 Retrieved on 2011 01 30 Quiosco El Mundo en ORBYT Elmundo es Retrieved on 30 January 2011 ETA una serpiente vacilante elmundo es Retrieved on 30 January 2011 De patrulla por Vitoria elmundo es 24 March 2006 Retrieved on 30 January 2011 Lista de victimas mortales Ministerio del Interior Spanish 15 September 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 September 2010 Datos significativos del conflicto vasco 1968 2003 Eusko News Spanish 2003 Istifade tarixi 19 January 2011 ETA has killed 829 people as of 19 January 2011 Arxivlesdirilib 15 sentyabr 2010 at the Wayback Machine Spanish Ministerio del Interior Peace at Last People amp Places Smithsonian Magazine Smithsonianmag com Retrieved on 30 January 2011 fr French list of terrorist organizations in the annex of Chapter XIV EU list of terrorist organizations 43 6 KB 29 May 2006 Foreign Terrorist Organizations FTOs Web archive org 9 July 2008 Retrieved on 30 January 2011 Xarici kecidler Redakte Http www euskadi net Bask Muxtar Region hokumeti Hemcinin bax RedakteBask Milliyyetci Partiyasi ETA Ispaniya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Basklar olkesi amp oldid 6082131, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.