| Bala qaraşəngi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Növ: Bala qaraşəngi | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
| ||||||
Bala qaraşəngi (lat. Scrophularia minima) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin qaraşəngikimilər fəsiləsinin qaraşəngi cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir – NT. Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür.
Qısa morfoloji təsviri
| ]Alçaqboylu, 4–10 sm hündürlükdə, çox vaxt al-qırmızı rəngli, çoxillik bitkidir. Yarpaqları 1–4 sm uzunluğunda, 8–20 mm enində, uzunsov, bəzən yumurtavari, küt, bəzən sivri, kənarları noxudvari-dişlidir. Çiçəkqrupu başcıqlı, oval və ya uzunsov, çox çiçəklidir. Çiçəkləri oturaqdır. Kasacıq 4–4,5 mm uzunluğunda, tac iri, al-qırmızı borucuğu 15 mm uzunluqda, yuxarı dodağı dəyirmi, aşağı dodağı yan dilimlərdən uzundur. Qutucuğu 5–6 mm uzunluğunda, şarvari-yumurtavaridir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
| ]Çiçəkləməsi iyul-avqust, meyvəverməsi avqust ayına təsadüf edir. Alp qurşağının gilli töküntülərində və qayalıqlarda rast gəlinir.
Yayılması
| ]Böyük Qafqazın Quba sahəsi və qərb hissəsində yayılmışdır.
Sayı və tendensiyası
| ]Antropogen amillər, populyasiyaları yayılan ərazilərin ekstremal iqlim şəraitinə malik olması, kəskin iqlim dəyişkənliyinə həssaslıqdır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
| ]Populyasiyalarının ciddi monitorinq olunması, xüsusi qorunan ərazilər çərçivəsində mühafizə tədbirlərinin görülməsidir.
Mühafizə tədbirləri
| ]Yeni yayılma yerlərinin axtarılması tələb olunur.
Sinonimləri
| ]Homotipik sinonimləri
| ]- Scrophucephalus minimus (M.Bieb.) A.P.Khokhr.
- Scrophularia olympica var. minima (M.Bieb.) Kusn.
Heterotipik sinonimləri
| ]- Scrophularia pumila Adams ex Ledeb.
İstinadlar
| ]Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Bala qarasengiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperasteridlerKlad AsteridlerKlad LamidlerDeste DalamazciceklilerFesile QarasengikimilerTriba Cins QarasengiNov Bala qarasengiBeynelxalq elmi adiScrophularia minima M Bieb 1808Seklin VikiAnbarda axtarisiNCBI 1357641 Bala qarasengi lat Scrophularia minima bitkiler aleminin dalamazcicekliler destesinin qarasengikimiler fesilesinin qarasengi cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Tehlukeli hedde yaxin olanlar kateqoriyasina aiddir NT Azerbaycanin nadir Qafqazin endemik novudur Qisa morfoloji tesviri span Alcaqboylu 4 10 sm hundurlukde cox vaxt al qirmizi rengli coxillik bitkidir Yarpaqlari 1 4 sm uzunlugunda 8 20 mm eninde uzunsov bezen yumurtavari kut bezen sivri kenarlari noxudvari dislidir Cicekqrupu basciqli oval ve ya uzunsov cox ciceklidir Cicekleri oturaqdir Kasaciq 4 4 5 mm uzunlugunda tac iri al qirmizi borucugu 15 mm uzunluqda yuxari dodagi deyirmi asagi dodagi yan dilimlerden uzundur Qutucugu 5 6 mm uzunlugunda sarvari yumurtavaridir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri span Ciceklemesi iyul avqust meyvevermesi avqust ayina tesaduf edir Alp qursaginin gilli tokuntulerinde ve qayaliqlarda rast gelinir Yayilmasi span Boyuk Qafqazin Quba sahesi ve qerb hissesinde yayilmisdir Sayi ve tendensiyasi span Antropogen amiller populyasiyalari yayilan erazilerin ekstremal iqlim seraitine malik olmasi keskin iqlim deyiskenliyine hessasliqdir Mehdudlasdirici amiller span Populyasiyalarinin ciddi monitorinq olunmasi xususi qorunan eraziler cercivesinde muhafize tedbirlerinin gorulmesidir Muhafize tedbirleri span Yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teleb olunur Sinonimleri span Homotipik sinonimleri span Scrophucephalus minimus M Bieb A P Khokhr Scrophularia olympica var minima M Bieb Kusn Heterotipik sinonimleri span Scrophularia pumila Adams ex Ledeb Istinadlar span Hemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q17746169 Wikispecies Scrophularia minima GBIF 3736877 iNaturalist 867287 IPNI 809354 1 NCBI 1357641 POWO urn lsid ipni org names 809354 1 Tropicos 29205611 WFO wfo 0001138826 Kateqoriya QarasengiGizli kateqoriyalar Vikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikipediya Sekilleri olmayan meqaleler tip takson Vikipediya Sekli olmayan orqanizmler haqqinda meqalelerVikinovlere istinadi olmayan meqalelerUTMX siz biologiya meqaleleriEOL suz biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler
