Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Baharçılar (lat. Plecoptera) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinə aid heyvan dəstəsi.
| Baharçılar | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: Klad: Yarımtip: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: Budaq: İnfrasinif: Koqorta: Ranqsız: Maqndəstə: Dəstəüstü: Dəstə: Baharçılar | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Ümumi məlumat
Bu dəstənin nümayəndələri orta ölçülü olub, bədəni üst və alt hissədən yastılaşmışdır və uzunsovdur. Baş hissəsi sərbəstdir və proqnatik tipdədir. Ağız orqanları zəif inkişaf etmişdir.Başda bir cüt sapşəkilli və çoxbuğumlu bığcıq, bir cüt göz, 3 gözcük vardır. Döş buğumları yaxşı inkişaf etmişdir. Qanadları torşəkillidir. Ön danadlara nisbətən arxa qanadlar enlidir və yelpikşəkilli qatlanır. Çox da yaxşı uçmaq qabiliyyətinə malik deyillər. Bəzilərində isə cinsi dimorfizim müşahidə edilir. Dişilərə nisbətən erkəklər qısaqanadlı olur. Az bir qisim növləri isə tamamilə qanadsız olur. Ayaqları nazik və yüyürücü tipdədir. Pəncələri 3 buğumludur. Qarın hissəsinin buğumları, demək olar ki, eynidir və axırında serqi vardır. Yetkin dişi fərd suya yumurta tökdükdən sonra yumurtadan sürfələr çıxır. Onlar bədən formasına görə yetkin fərdə oxşayır, ancaq qanadları olmur. Qanadlar sürfə mərhələsinin inkişafının axırında əmələ gəlir. Yetkin mərhələdən fərqli olaraq, sürfədə diş-diş olan güclü çənələr vardır. Sürfələr əsasən yırtıcı həyat tərzi keçirir, suda yaşayan bir çox sürfələrlə və s. onurğasız heyvanlarla qidalanırlar. Sürfənin inkişafı 1-3 il davam edir və bu müddətdə 20-30 dəfə qabıq dəyişirlər. Əksəriyyəti traxeya qəlsəmələri ilə, bir qismi də bədən səthi ilə tənəffüs edir. Balıqların qidasını təşkil edirlər.
Azərbaycanda 32 növ baharçı yayılmışdır. Bunların əksəriyyəti sürfə formasında tədqiq edilir.
Naxçıvan MR faunasında 10 baharçı növü aşkar edilmişdir.
Təsnifatı
- Euholognatha
- Capniidae
- Leuctridae
- Nemouridae
- Taeniopterygidae
- Systellognatha
- Chloroperlidae
- Peltoperlidae
- Perlidae
- Perlodidae
- Pteronarcyidae
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baharcilar lat Plecoptera heyvanlar aleminin bugumayaqlilar tipinin heseratlar sinfine aid heyvan destesi BaharcilarElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz Tip BugumayaqlilarKlad Yarimtip AltiayaqlilarSinif HeseratlarRanqsiz Yarimsinif QanadlilarBudaq Infrasinif YeniqanadlilarKoqorta PolineopteralarRanqsiz Maqndeste Desteustu Deste BaharcilarBeynelxalq elmi adiPlecoptera Burmeist 1839Sekil axtarisiITIS 102467NCBI 50622EOL 1018Umumi melumatBu destenin numayendeleri orta olculu olub bedeni ust ve alt hisseden yastilasmisdir ve uzunsovdur Bas hissesi serbestdir ve proqnatik tipdedir Agiz orqanlari zeif inkisaf etmisdir Basda bir cut sapsekilli ve coxbugumlu bigciq bir cut goz 3 gozcuk vardir Dos bugumlari yaxsi inkisaf etmisdir Qanadlari torsekillidir On danadlara nisbeten arxa qanadlar enlidir ve yelpiksekilli qatlanir Cox da yaxsi ucmaq qabiliyyetine malik deyiller Bezilerinde ise cinsi dimorfizim musahide edilir Disilere nisbeten erkekler qisaqanadli olur Az bir qisim novleri ise tamamile qanadsiz olur Ayaqlari nazik ve yuyurucu tipdedir Penceleri 3 bugumludur Qarin hissesinin bugumlari demek olar ki eynidir ve axirinda serqi vardir Yetkin disi ferd suya yumurta tokdukden sonra yumurtadan surfeler cixir Onlar beden formasina gore yetkin ferde oxsayir ancaq qanadlari olmur Qanadlar surfe merhelesinin inkisafinin axirinda emele gelir Yetkin merheleden ferqli olaraq surfede dis dis olan guclu ceneler vardir Surfeler esasen yirtici heyat terzi kecirir suda yasayan bir cox surfelerle ve s onurgasiz heyvanlarla qidalanirlar Surfenin inkisafi 1 3 il davam edir ve bu muddetde 20 30 defe qabiq deyisirler Ekseriyyeti traxeya qelsemeleri ile bir qismi de beden sethi ile teneffus edir Baliqlarin qidasini teskil edirler Azerbaycanda 32 nov baharci yayilmisdir Bunlarin ekseriyyeti surfe formasinda tedqiq edilir Naxcivan MR faunasinda 10 baharci novu askar edilmisdir TesnifatiEuholognatha Capniidae Leuctridae Nemouridae Taeniopterygidae Systellognatha Chloroperlidae Peltoperlidae Perlidae Perlodidae PteronarcyidaeIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Hemcinin bax