Mikroskopik güvələri xatırladan çox xırda (uzunluğu 2,0 mm-dən az) Avropa cücüləridir. Qanadları və bədəni ağ, unvarı tozla örtülmüşdür. Bədəni sarı, bəzən tünd naxışlıdır. Bığcıqları 7 buğumludur, ilk iki buğum kürəşəkilli, qalanları nazik, uzundur. Son buğum tikanvari tüklə qurtarır. Rinariləri dəyirmi, xırda olub, tük çələngi ilə əhatə olunmuşdur. Adətən 3, 5 və 7 buğumda bir-bir və bir neçəsi yerləşir. Mürəkkəb gözlərinin eninə tarımı var və ya tamamilə bel və qarın hissələrinə bölünmüşdür. İki gözcüyü var, hər biri mürəkkəb gözün ön kənarında yerləşmişdir. Ayaqları uzun və nazikdir. Pəncələri ikibuğumludur, ikinci buğumun iki caynağı və parenixi adlanan cüt olmayan uzantısı var. İki cüt ağ qanadı var. Bəzən üzərində bir və ya iki xalı olur. Dinclik zamanı qanadlar qarıncıqda yastı şəkildə yığılır; hər iki cüt demək olar ki, eyni uzunluqda, güclü şəkildə reduksiyaya uğramış bənzər damarlıdır. Yaşlılarda və sürfələrdə anal dəlik bel tərəfdən qarıncığın qurtaracağında, qapaq və dilcikdən ibarət olan xüsusi anal aparatla örtülmüş fincanvari çökəkdə yerləşir. Erkəyin qarıncığının son sternitində fır vardır ki, bunlardan da penis xaricə çıxır. Psillidlərdə olduğu kimi, dişinin yumurtaqoyanı üç cüt fırdan ibarətdir. 4 cüt stiqmadan üçü döş, biri qarıncıq stiqmasıdır. Aleyrodidlərin diaqnostikası istisnasız olaraq pupari əlamətlərinə əsaslanır; yaşlı fərdlər (qanadların damarlanması, ayaqların quruluşu) ancaq yüksək kateqoriyaları – fəsilələri səciyyələndirir. Pupari oval-tünd və ya onu haşiyələyən mum lentlə (puparinin üst və alt tərəfləri arasında), ya da lentsiz olur; dorsal tərəfi lövhəciklər, yumşaq qırçınlar və ya bərk örtük şəklində müxtəlif mum törəmələrlə bəzənə bilər; bir başqalarında çılpaqdır və tozvari mumla örtülmüşdür. Pupari üzərində bir neçə tikiş ayırd edilir: kənaraltı sahəni diskdən ayıran kənaraltı tikiş; kökü qarıncıqdan ayıran köndələn tikiş və puparinin döş hissəsini sağ və sol yarımlara bölən uzununa tikiş. Anal aparatın quruluşu və anal dəliyin forması da mühüm əlamətlərdəndir. Bəzi formalarda anal dəlikdən puparinin arxa kənarına kadual şırım gedir. Dorsal diskin oval, dəyirmi və ya budaq şəklində basıqları vardır. Preparatda onlar açıq rəngdə nəzərə çarpır; oradaca bir neçə cüt qıl və ya yoğun tikanlar vardır. Bir sıra formaların pupariləri mum ifraz edən borucuqlar və ya əmzikşəkilli vəzilərlə təchiz edilmişdir. Puparinin ventral tərəfində reduksiya olunmuş ağız aparatı, bığcıqlar, ayaqlar və nəfəsliklər yerləşir. Bığcıqları adətən birbuğumlu, uzun və ya qısa qıllıdır. Ayaqları yoğun, qısa, kəsilmiş kimi əyridir. Bəzi növlərdə nəfəslik şırımcıqları (2 döş (sağ və sol) və bir qarıncıq şırımı) inkişaf etmişdir; şırımın sonunda puparinin kənarında xitinləşmiş dişciklər (traxeya darağı) və yarımdairəvi çökək ola bilər (Bey-Biyenko, 1980).
Həyat tərzi
Yumurta, substrata bərkimək üçün saplaqla təchiz edilmişdir. Yumurta dairələr, topalar halında və ya bir-bir qoyulur. Yumurtadan üç cüt ayağı, bığcıqları, bir cüt göz ləkəsi və bədəninin kənarlarında tükləri olan oval, yastı, hərəkətli sürfə çıxır; bir neçə saat ərzində o, bitkinin üstündə sürünür, sonra isə ağzı ilə bitkiyə yapışıb sormağa başlayır. Qalan 2-4-cü sürfə mərhələləri hərəkətsizdir, rudimentar bığcıqları və ayaqları vardır. 4-cü yaşda sürfənin bədəni qabarıq şəkil alır. Substrata möhkəm yapışır, dorsal tərəfi müxtəlif mum törəmələrlə bəzənir: pupari adlanan bu örtüyün altında sürfə qidalanmanı kəsir, mühüm dəyişikliklərə uğrayır. Bunun nəticəsində buğumlanmamış bədənli, reduksiya olunmuş bığcıqlı və ayaqlı, çox zaman kor sürfə bircə qabıqqoymadan sonra uzun bığcıqları və ayaqları, yaxşı inkişaf etmiş gözləri olan qanadlı imaqoya çevrilir. Rütubətli və kölgəli stasiyalara üstünlük verən sürfə və imaqo bitkilərin alt tərəfində yerləşirlər. Puparilər xəzəldə və köhnə yarpaqlarda qışlayırlar. Bəzi növlərin pupariləri ilə yanaşı, imaqoları da qışlayır.
Sitrus ağqanadını (Diuleurudes citri Ril. et How.)
Ədəbiyyat
Azərbaycanın heyvanlar aləmi, Buğumayaqlılar, Bakı: Elm, -2004, -388 səh.
Xarici keçidlər
ПОДОТРЯД БЕЛОКРЫЛКИ (ALEYRODINEA)[ölü keçid]
АЛЕЙРОДИДЫ
Həmçinin bax
İstinadlar
↑ Azərbaycanın heyvanlar aləmi, Buğumayaqlılar, Bakı: Elm, -2004, -388 səh.
Avqust 01, 2021
ağqanadlılar, aleyrodidlər, ağqanadlılar, yarımdəstəsi, aleyrodinea, buğumayaqlılar, tipinin, həşəratlar, sinfinin, bərabərqanadlılar, dəstəsinə, olan, yarımdəstə, trialeurodes, vaporarium, westaleyrodineaelmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbö. Aleyrodidler ve ya agqanadlilar yarimdestesi lat Aleyrodinea Bugumayaqlilar tipinin Heseratlar sinfinin Beraberqanadlilar destesine aid olan yarimdeste Trialeurodes vaporarium WestAleyrodineaElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme IlkagizlilarRanqsiz EcdysozoaTip BugumayaqlilarSinif HeseratlarDeste BeraberqanadlilarTrialeurodes vaporarium West Trialeurodes vaporarium WestElmi adiAleyrodineaSeklin VikiAnbardaaxtarisi Mundericat 1 Xarici gorunusu 2 Heyat terzi 3 Yayilmasi 4 Tesnifati 5 Edebiyyat 6 Xarici kecidler 7 Hemcinin bax 8 IstinadlarXarici gorunusu RedakteMikroskopik guveleri xatirladan cox xirda uzunlugu 2 0 mm den az Avropa cuculeridir Qanadlari ve bedeni ag unvari tozla ortulmusdur Bedeni sari bezen tund naxislidir Bigciqlari 7 bugumludur ilk iki bugum kuresekilli qalanlari nazik uzundur Son bugum tikanvari tukle qurtarir Rinarileri deyirmi xirda olub tuk celengi ile ehate olunmusdur Adeten 3 5 ve 7 bugumda bir bir ve bir necesi yerlesir Murekkeb gozlerinin enine tarimi var ve ya tamamile bel ve qarin hisselerine bolunmusdur Iki gozcuyu var her biri murekkeb gozun on kenarinda yerlesmisdir Ayaqlari uzun ve nazikdir Penceleri ikibugumludur ikinci bugumun iki caynagi ve parenixi adlanan cut olmayan uzantisi var Iki cut ag qanadi var Bezen uzerinde bir ve ya iki xali olur Dinclik zamani qanadlar qarinciqda yasti sekilde yigilir her iki cut demek olar ki eyni uzunluqda guclu sekilde reduksiyaya ugramis benzer damarlidir Yaslilarda ve surfelerde anal delik bel terefden qarincigin qurtaracaginda qapaq ve dilcikden ibaret olan xususi anal aparatla ortulmus fincanvari cokekde yerlesir Erkeyin qarinciginin son sternitinde fir vardir ki bunlardan da penis xarice cixir Psillidlerde oldugu kimi disinin yumurtaqoyani uc cut firdan ibaretdir 4 cut stiqmadan ucu dos biri qarinciq stiqmasidir Aleyrodidlerin diaqnostikasi istisnasiz olaraq pupari elametlerine esaslanir yasli ferdler qanadlarin damarlanmasi ayaqlarin qurulusu ancaq yuksek kateqoriyalari fesileleri seciyyelendirir Pupari oval tund ve ya onu hasiyeleyen mum lentle puparinin ust ve alt terefleri arasinda ya da lentsiz olur dorsal terefi lovhecikler yumsaq qircinlar ve ya berk ortuk seklinde muxtelif mum toremelerle bezene biler bir basqalarinda cilpaqdir ve tozvari mumla ortulmusdur Pupari uzerinde bir nece tikis ayird edilir kenaralti saheni diskden ayiran kenaralti tikis koku qarinciqdan ayiran kondelen tikis ve puparinin dos hissesini sag ve sol yarimlara bolen uzununa tikis Anal aparatin qurulusu ve anal deliyin formasi da muhum elametlerdendir Bezi formalarda anal delikden puparinin arxa kenarina kadual sirim gedir Dorsal diskin oval deyirmi ve ya budaq seklinde basiqlari vardir Preparatda onlar aciq rengde nezere carpir oradaca bir nece cut qil ve ya yogun tikanlar vardir Bir sira formalarin puparileri mum ifraz eden borucuqlar ve ya emziksekilli vezilerle techiz edilmisdir Puparinin ventral terefinde reduksiya olunmus agiz aparati bigciqlar ayaqlar ve nefeslikler yerlesir Bigciqlari adeten birbugumlu uzun ve ya qisa qillidir Ayaqlari yogun qisa kesilmis kimi eyridir Bezi novlerde nefeslik sirimciqlari 2 dos sag ve sol ve bir qarinciq sirimi inkisaf etmisdir sirimin sonunda puparinin kenarinda xitinlesmis discikler traxeya daragi ve yarimdairevi cokek ola biler Bey Biyenko 1980 1 Heyat terzi RedakteYumurta substrata berkimek ucun saplaqla techiz edilmisdir Yumurta daireler topalar halinda ve ya bir bir qoyulur Yumurtadan uc cut ayagi bigciqlari bir cut goz lekesi ve bedeninin kenarlarinda tukleri olan oval yasti hereketli surfe cixir bir nece saat erzinde o bitkinin ustunde surunur sonra ise agzi ile bitkiye yapisib sormaga baslayir Qalan 2 4 cu surfe merheleleri hereketsizdir rudimentar bigciqlari ve ayaqlari vardir 4 cu yasda surfenin bedeni qabariq sekil alir Substrata mohkem yapisir dorsal terefi muxtelif mum toremelerle bezenir pupari adlanan bu ortuyun altinda surfe qidalanmani kesir muhum deyisikliklere ugrayir Bunun neticesinde bugumlanmamis bedenli reduksiya olunmus bigciqli ve ayaqli cox zaman kor surfe birce qabiqqoymadan sonra uzun bigciqlari ve ayaqlari yaxsi inkisaf etmis gozleri olan qanadli imaqoya cevrilir Rutubetli ve kolgeli stasiyalara ustunluk veren surfe ve imaqo bitkilerin alt terefinde yerlesirler Pupariler xezelde ve kohne yarpaqlarda qislayirlar Bezi novlerin puparileri ile yanasi imaqolari da qislayir 1 Yayilmasi RedakteCenubi Amerikada Avropada MDBde yayilib Qafqazda 24 nov askar edilmisdir Azerbaycanda 8 novu qeyde alinmisdir Tesnifati RedakteAleyrodidae Aleurodocidae Udamoselidae Oranjereya agqanadi rialeurodes vaporariorum Westw Sitrus agqanadini Diuleurudes citri Ril et How Edebiyyat RedakteAzerbaycanin heyvanlar alemi Bugumayaqlilar Baki Elm 2004 388 seh Xarici kecidler RedaktePODOTRYaD BELOKRYLKI ALEYRODINEA olu kecid ALEJRODIDYHemcinin bax RedakteIstinadlar Redakte 1 2 Azerbaycanin heyvanlar alemi Bugumayaqlilar Baki Elm 2004 388 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Agqanadlilar amp oldid 5720446, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
