Çərşənbələrdə (və Novruz axşamında) tonqal qalanması, göyə yanar fişənglər, tarixən üskü — lopa atılması, bayram süfrəsi düzəldilməsi Azərbaycanda qədim el adətidir. Tonqal qalamaq, oddan atdanmaq, başı üzərinde lopa-üskü fırlayıb göyə atmaq əski mifik dünyagörüşlə bağlı məsələdir. İşığın, günəşin gücünə inanan qədim insan odun-alovun köməyi ilə yad-yabançi ruhları, soyuq, qaranlıq, xəstəlik gətirən, yaşayışa sıxıntı verən pis — şər qüvvələri qovub uzaqlaşdırmağın mümkünlüyünə inanırdı. Burada bütün məqamlarda od — Günəşin rəmzi kimi düşünülürdü.
Çillədən-qışdan çıxmaq üçün tonqal, od yandırılması əslində dolayısı ilə həm də Günəşin-yazın çağrılması mərasimidir. Bu aktın icrası zamanı tonqalın üstündən atılarkən:
söylənməsi də əski təsəvvürlə, çillədən, qışın ağrı-acısından qurtulmaq üçün oda — mikrogünəşə bir xilaskar kimi yanaşılması qənaəti ilə bağlıdır.
Əsasən də yetkinlik yaşına çatan gənc qızlar kənardan onun dediklərini eşitməsinlər deyə ürəyində bu nəğməni oxuyarlar.
Ağrım-uğrum tökülsün, Oda düşüb kül olsun, Yansın Alov saçılsın, Mənim bəxtim açılsın.
Od yaşamaq, yaşatmaq rəmzidir.
Tarixi qaynaqlarda Novruz
Yazılı mənbələrə istinadən demək olar ki, Novruz bayramı eradan əvvəl 505-ci ildə yaranmışdır. Dünyəvi şair Nizamülmülkün "Siyasətnamə"sin də, Ömər Xəyyamın "Novruznamə"sin də və digər şair və yazıçılarımızın əsərlərində Novruz bayramı xalqımızın ən geniş şəkildə qeyd etdiyi bayramlardan biri kimi vurğulanmışdır. Nizami Gəncəvinin "İskəndərnamə" poemasında Nüşabənin İsgəndəri məhz Novruz bayramında qonaq çağırması və tonqal ətrafında ona müxtəlif cür Novruz adət-ənənəsini özündə əks etdirən nemətləri təqdim etməsi bu bayrama xüsusi önəm verildiyini göstərir.
İstinadlar
Novruz bayramı ensiklopediyası, Bakı, 2008 , "Şərq Qərb", 208 səh.
İ.ƏLİYEV Səs.- 2011.- 2 mart.- S. 10.
"Milli adət və ənənə — Novruz bayramı". 2020-08-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-17.
azərbaycanda, tonqal, qalamaq, adəti, tonqal, qalamaq, novruz, bayramının, adət, ənənələrindən, biri, tonqaldan, tullanmaq, mündəricat, haqqında, tarixi, qaynaqlarda, novruz, istinadlar, həmçinin, xarici, keçidlərhaqqında, redaktəçərşənbələrdə, novruz, axşamın. Tonqal qalamaq Novruz bayraminin adet enenelerinden biri Tonqaldan tullanmaq Mundericat 1 Haqqinda 2 Tarixi qaynaqlarda Novruz 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerHaqqinda RedakteCersenbelerde ve Novruz axsaminda tonqal qalanmasi goye yanar fisengler tarixen usku lopa atilmasi bayram sufresi duzeldilmesi Azerbaycanda qedim el adetidir Tonqal qalamaq oddan atdanmaq basi uzerinde lopa usku firlayib goye atmaq eski mifik dunyagorusle bagli meseledir Isigin gunesin gucune inanan qedim insan odun alovun komeyi ile yad yabanci ruhlari soyuq qaranliq xestelik getiren yasayisa sixinti veren pis ser quvveleri qovub uzaqlasdirmagin mumkunluyune inanirdi Burada butun meqamlarda od Gunesin remzi kimi dusunulurdu Cilleden qisdan cixmaq ucun tonqal od yandirilmasi eslinde dolayisi ile hem de Gunesin yazin cagrilmasi merasimidir Bu aktin icrasi zamani tonqalin ustunden atilarken Agirligim ugurlugum odlara Yazda menle hoppanmayan yadlara soylenmesi de eski tesevvurle cilleden qisin agri acisindan qurtulmaq ucun oda mikrogunese bir xilaskar kimi yanasilmasi qenaeti ile baglidir 1 Esasen de yetkinlik yasina catan genc qizlar kenardan onun dediklerini esitmesinler deye ureyinde bu negmeni oxuyarlar 2 Agrim ugrum tokulsun Oda dusub kul olsun Yansin Alov sacilsin Menim bextim acilsin Od yasamaq yasatmaq remzidir Tarixi qaynaqlarda Novruz RedakteYazili menbelere istinaden demek olar ki Novruz bayrami eradan evvel 505 ci ilde yaranmisdir Dunyevi sair Nizamulmulkun Siyasetname sin de Omer Xeyyamin Novruzname sin de ve diger sair ve yazicilarimizin eserlerinde Novruz bayrami xalqimizin en genis sekilde qeyd etdiyi bayramlardan biri kimi vurgulanmisdir Nizami Gencevinin Iskendername poemasinda Nusabenin Isgenderi mehz Novruz bayraminda qonaq cagirmasi ve tonqal etrafinda ona muxtelif cur Novruz adet enenesini ozunde eks etdiren nemetleri teqdim etmesi bu bayrama xususi onem verildiyini gosterir 3 Istinadlar Redakte Novruz bayrami ensiklopediyasi Baki 2008 Serq Qerb 208 seh I ELIYEV Ses 2011 2 mart S 10 Milli adet ve enene Novruz bayrami 2020 08 11 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 17 Hemcinin bax RedakteNovruz bayrami Cersenbe mifologiya Xarici kecidler RedakteMilli adet ve enene Novruz bayrami Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycanda tonqal qalamaq adeti amp oldid 6629166, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
